32 813 Kabinetsaanpak Klimaatbeleid

Nr. 1274 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 4 juli 2023

In het commissiedebat van 28 juni jl. wisselden de Minister voor Klimaat en Energie en ik met uw Kamer van gedachten over de randvoorwaarden van het burgerforum, waaronder het profiel van de onafhankelijke voorzitter. Uw Kamer stelde relevante vragen over de voorzitter. Als boegbeeld van het burgerforum moet helder zijn wat van deze persoon wordt verwacht. Zoals toegezegd in het debat, ga ik in deze brief nader in op het profiel van de voorzitter, diens werkzaamheden en het benoemingsproces, mede namens de Minister voor Klimaat en Energie.

In uw brief van 31 mei jl. (Kamerstuk 32 813, nr. 1232) stelt uw Kamer, op voorstel van uw presidium, voor dat het kabinet de voorzitter kiest, en dat de gekozen kandidaat aan een aantal eisen voldoet, te weten: integer, onafhankelijk, herkenbaar en verbindend. Uw Kamer stelt ook dat hij/zij in dienst moet staan van het burgerforum en neutraal is t.a.v. het onderwerp. Die kenmerken heeft het kabinet overgenomen in de profielschets, die met uw Kamer is gedeeld als bijlage bij de kabinetsreactie (Kamerstukken 32 813 en 30 184, nr. 1266).

Voordat ik hieronder nader inga op de rol en taken van de voorzitter, wil ik hier vooropstellen dat de deelnemers aan het burgerforum mede-eigenaar zijn van het proces en daar een belangrijke rol in hebben. Daar hoort dus een zeer grote mate van vrijheid en invloed bij. Tegelijkertijd vind ik het van belang dat er straks een stevige structuur staat zodat het burgerforum tijdig en voortvarend van start kan gaan. Het kabinet geeft er daarom de voorkeur aan om een voorzitter vooraf te selecteren.

In de kabinetsreactie ben ik al ingegaan op de taken en verantwoordelijkheden die het kabinet voor zich ziet voor de voorzitter. Op verzoek van uw Kamer zal ik deze nader uiteenzetten. De voorzitter vervult ten eerste een rol naar de deelnemers van het burgerforum. Dat betekent dat de voorzitter de bijeenkomsten voorzit en voorbereidt. Dit zullen ten minste zes bijeenkomsten zijn gedurende een periode van zes maanden. De voorzitter waakt over het groepsproces en speelt een verbindende rol tussen de leden. Op die manier neemt de voorzitter de leiding over het proces om tot een advies te komen.

De voorzitter vervult ten tweede een rol naar buiten toe als boegbeeld, zowel in de voorbereiding als tijdens en na het burgerforum. Als schakel tussen burgerforum, politiek en samenleving moet de voorzitter het burgerforum en diens adviezen bekendheid geven, bijvoorbeeld in mediaoptredens en gesprekken met Kamer en kabinet. Daarnaast voert de voorzitter het voortgangsoverleg met kabinet en Kamer.

Op basis van lokale en internationale voorbeelden is de verwachting dat dit een tijdsinvestering zal kosten van minimaal drie dagen per week in de fase dat het burgerforum bijeenkomt. Van de voorzitter wordt inzet verwacht gedurende ruim twee jaar. De rol van de voorzitter begint al tijdens de voorbereiding van het burgerforum; in het voorbereiden van het proces samen met het secretariaat vanaf september en het bekend maken van het burgerforum in de samenleving vóór de start ervan. Om die reden vinden we het belangrijk dat de voorzitter tijdig wordt aangesteld.

De verantwoordelijkheden, taken en tijdsinvestering vragen om een stevige voorzitter die ook de ruimte heeft om deze rol in te vullen. Allereerst naar de deelnemers toe, maar ook naar buiten.

Mocht uw Kamer er de voorkeur aan geven om de deelnemers aan het burgerforum zelf een voorzitter te laten kiezen, eventueel uit hun midden, dan zal uit moeten worden gegaan van een langere doorlooptijd. Ervan uitgaande dat de eerste één of twee bijeenkomsten gewijd zullen worden aan de voorzittersverkiezing, zal het burgerforum naar verwachting op zijn vroegst in december 2024 klaar zijn. Een dergelijke keuze heeft ook tot gevolg dat de voorzitter niet betrokken is bij de voorbereidingen. De ervaringen in andere landen leren dat de betrokkenheid van de voorzitter in deze fase belangrijk is om alles in stelling te brengen waarmee de deelnemers geholpen worden tijdens het burgerforum zelf.

Zoals we in de kabinetsreactie van 23 juni jl. schrijven, staan we ervoor in dat de deelnemers van het burgerforum inspraak hebben in het verloop van het burgerforum. Zo zal er een deelnemersvertegenwoordiging komen die meebeslissen over het proces. Ook voorziet de lerende opzet erin dat deelnemers doorlopend feedback kunnen geven op het proces.

Ik vertrouw erop dat hiermee uw vragen over de voorzitter en aanstelling daarvan zijn beantwoord.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, mede namens de Minister voor Klimaat en Energie, H.G.J. Bruins Slot