Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 19 maart 2015
Uw vaste commissie voor Binnenlandse Zaken heeft gevraagd naar de stand van zaken
van de contacten met Airbnb: het online bedrijf dat bemiddelt tussen verhuurders en
huurders van logeerruimte. Aanleiding is de uitzending van het programma Radar op
3 november 2014, waar ik te gast was om de Kopie ID app te introduceren.
In de uitzending van Radar werd een filmpje getoond waarin een ethisch hacker het
proces van identificatie bij Airbnb aan de kaak stelde. Onderdeel van dat proces is
het uploaden van een kopie van een paspoort. Dit zou volgens Airbnb nodig zijn opdat
verhuurders van logeerruimte de eis kunnen stellen dat hun gasten een geverifieerde
ID hebben. Bij een poging om een kopie te uploaden waarop gevoelige gegevens zijn
doorgestreept, reageerde de website van Airbnb automatisch dat onvolledige gegevens
zijn verstrekt.
Ik heb contact laten opnemen met het hoofdkantoor van Airbnb in Californië en het
Europese kantoor in Dublin. Anders dan de Nederlandstalige website doet vermoeden,
heeft Airbnb geen Nederlandse vestiging. In de algemene voorwaarden van Airbnb staat
dat wie buiten de USA resideert een contract afsluit met Airbnb Ierland. Nederlanders
doen dus zaken met de vestiging in Dublin. De voorwaarden van Airbnb worden uitgelegd
in overeenstemming met de Ierse wet:
«These Terms will be interpreted in accordance with Irish law. You and we agree to
submit to the non-exclusive jurisdiction of the Irish courts for resolving any dispute
between the parties. If Airbnb wishes to enforce any of its rights against you, we
may elect to do so in the Irish courts or in the courts of the jurisdiction in which
you are resident.»
Het Ierse privacyrecht komt onder meer tot uitdrukking in de Ierse Data Protection
Act. Deze wet is evenals de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp), een implementatie
van de Europese privacyrichtlijn (95/46/EG). In zijn privacybeleid geeft Airbnb zich
rekenschap van deze richtlijn. Daarin is als zodanig geen beperking opgenomen met
betrekking tot kopieën van paspoorten en andere identiteitsbewijzen: de beperking
betreft het verwerken van persoonsgegevens, wat alleen is toegestaan als daar een
wettelijke grondslag voor bestaat.
De casus van Airbnb, een internationaal opererend bedrijf, raakt ook de andere lidstaten
van de EU. De aanpak van uitwisseling van gegevens met derde landen vraagt om Europese
samenwerking, die onder andere wordt verbeterd met de nieuwe Algemene verordening
gegevensbescherming (COM(2012)11) in de EU. Vanaf maart 2012 worden in de raadswerkgroep
(DAPIX) de hoofdstukken van de verordening intensief besproken. Per kwartaal ontvangt
de Tweede Kamer een voortgangsrapportage over de onderhandelingen in de Raadswerkgroep
en het standpunt dat de Nederlandse regering in de JBZ-Raad vertolkt (recent brief
van 2 februari 2015, Kamerstuk
33 169, W en brief van 4 maart 2015, Kamerstuk
32 317, nr. 272).
De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
R.H.A. Plasterk