32 660 Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte

Nr. 56 BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 november 2012

Met deze brief wil ik u, mede namens de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, informeren over de voortgang van de gebiedsontwikkeling Bloemendalerpolder.

Inleiding

Het kabinet besloot in 2001 (in de Vijfde Nota RO) ruimte te geven aan bebouwing in de Bloemendalerpolder, ten zuidoosten van Amsterdam tussen Weesp en Muiden. Met het besluit in de Nota Ruimte¹ en de, in 2005 aangenomen, Kamermotie² (Van Bochove c.s) is beleidsmatig de gebiedsontwikkeling van de Bloemendalerpolder in gang gezet. De eerder vastgelegde grens van het nationaal landschap Groene Hart werd in de Nota Ruimte aangepast teneinde deze gebiedsontwikkeling mogelijk te maken.

De gebiedsontwikkeling volgde op de integrale afweging die in de Nota Ruimte was gemaakt. De afweging betrof het gegeven van ruimte aan verstedelijking binnen bestaand bebouwd gebied (via transformatie, herstructurering, revitalisering en transformatie van bestaande verouderde stedelijke gebieden). Tegelijkertijd werd er ruimte gegeven aan nieuwe uitleg in met name «groene woonmilieus» op de as Haarlemmermeer-Amsterdam-Almere buiten de in de Nota Ruimte vastgelegde verstedelijkingscontour (20 Ke-contour) rond Schiphol. Binnen deze verstedelijkingscontour werd een beleid geïntroduceerd om terughoudend om te gaan met de bouw van nieuwe woningen. Dit met het oog op het tegengaan van nieuwe geluidgehinderden, het behouden van de leefbaarheid voor bewoners en om flexibiliteit in de operatie van de luchthaven te behouden. Aan de gebiedsontwikkeling van de Bloemendalerpolder (inclusief het KNSF-terrein) werd in de Nota Ruimte een aantal aanvullende eisen gesteld. Het ging er daarbij om de gebiedsontwikkeling duurzaam en zorgvuldig te laten plaatsvinden, de nieuwe bebouwing te laten aansluiten op de bestaande verkeers- en vervoersinfrastructuur, zo mogelijk gebruik makend van de mogelijkheden van het station Weesp, en tenminste tweederde van het gebied een groen/recreatieve invulling te geven en ten hoogste een derde te bebouwen.

In de jaren na het genomen besluit zijn op verschillende momenten afspraken vastgelegd tussen Rijk, Regio en de betrokken ontwikkelaars over de samenwerking. De Stuurgroep Bloemendalerpolder, waar deze partijen zitting in hebben, is belast met de planvorming rond de gebiedsontwikkeling Bloemendalerpolder. Door een andere ligging en andere eigendomsverhoudingen is de gebiedsontwikkeling KNSF verder zonder Rijksbetrokkenheid ontwikkeld.

Gebiedsontwikkeling Bloemendalerpolder

In de gebiedsontwikkeling Bloemendalerpolder is ruimte voor ca. 2750 woningen. Deze gebiedsontwikkeling is opgenomen in de gebiedsagenda Noordwest-Nederland. De woningen zijn tevens onderdeel van de afspraak uit het Bestuurlijk Overleg MIRT om tot 2020 in de Metropoolregio Amsterdam 100 000 nieuwe woningen toe te voegen en 44 000 te vervangen. De woningen in de Bloemendalerpolder dragen ook bij aan de realisatie van de ca. 300 000 woningen³ die de komende drie decennia nodig zijn in de Amsterdamse regio.

De gebiedsontwikkeling Bloemendalerpolder ligt in het verlengde van de Buitenveldertbaan van de luchthaven Schiphol, hemelsbreed op een afstand van ca. 17 km waardoor rekening moet worden gehouden met vliegtuiggeluid. De locatie ligt niet binnen de verstedelijkingscontour waar planologische restricties gelden maar wel in het zogenoemde «buitengebied» (de 48 Lden contour). In dat gebied gelden afspraken over (vliegoperationele) maatregelen om de geluidhinder terug te dringen. De gebiedsontwikkeling Bloemendalerpolder is een unieke casus door de langdurige betrokkenheid van het Rijk bij de start van de gebiedsontwikkeling en door de ligging ten opzichte van de luchthaven en de daarbij behorende beperkingengebieden.

Uitvoering van de gebiedsontwikkeling

Na gezamenlijke planvorming en onderhandeling is er een sluitende businesscase voor de gebiedsontwikkeling Bloemendalerpolder en een samenwerkings- en uitvoeringsovereenkomst (SUOK) opgesteld waarin betrokken partijen afspraken vastleggen over de uitvoering van de gebiedsontwikkeling Bloemendalerpolder. In de SUOK zijn ook afspraken vastgelegd met betrekking tot een goede informatie voorziening aan nieuwe bewoners over mogelijke hinder door vliegtuiggeluid in reclame-uitingen of verkoopbrochures van verkopende of bemiddelende instanties. Daarnaast is er vastgelegd dat partijen in de toekomst bij de luchtvaartsector niet zullen aandringen op aanpassingen in de vliegoperatie om geluidhinder terug te dringen.

Het Rijk heeft – als een van de betrokken partijen – o.a. vanwege rijksgrondposities, de ligging ten opzichte van nationale netwerken (rijksweg, spoor, elektriciteitsleidingen) en de benodigde aanpassing van rijksbeleid ter plaatse – de Samenwerkings- en Uitvoeringsoverenkomst getekend. De gebiedsontwikkeling – inclusief de nieuwe woonbebouwing die daarvan onderdeel is – krijgt daarmee definitief de ruimte en kan nu verder worden uitgevoerd. Marktpartijen kunnen nu aan de slag. Dit is in de huidige omstandigheden op de woning- en bouwmarkt van belang.

De private partijen die betrokken zijn bij de Bloemendalerpolder zijn verenigd in een consortium en zullen gezamenlijk verder gaan met de uitvoering van de gebiedsontwikkeling. De overheden blijven bij de uitvoering betrokken via de Stuurgroep Bloemendalerpolder.

(Middel)lange termijn

De Rijksafweging over de gebiedsontwikkeling Bloemendalerpolder en de daarbij gevoerde gesprekken met verschillende stakeholders heeft eens te meer duidelijk gemaakt dat er in dit economisch krachtige en dynamische gebied veel verschillende ambities en belangen zijn die goed op elkaar moeten worden afgestemd. Duidelijkheid wat er in ruimtelijke zin wel en niet kan- en welke ambitie rijk, regio en andere betrokkenen hebben voor deze regio – is hierbij van belang.

In de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte is daarom een Rijksprogramma SMASH⁴ aangekondigd. Dit programma heeft als doel om – met beleidskeuzes, uitvoeringsacties en juridische regelgeving – duidelijkheid te scheppen over de ruimtelijke rijksinzet in dit gebied. SMASH beoogt verschillende initiatieven op middellange termijn (tot 2020) en op langere termijn (tot 2040), optimaal ruimtelijk op elkaar af te stemmen.

Daarnaast blijkt dat er bij betrokken partijen in het beleid rond Schiphol behoefte bestaat aan een evaluatie van het «binnen- en buitengebied». Daarbij wordt bezien hoe er moet worden omgegaan met gelijkwaardigheidscriteria in het binnen- en buitengebied onder meer om de gelijke deling van milieuwinst (na 2020) werkbaar te maken. Dit sluit aan bij het advies van de Alderstafel Schiphol (2008) hierover. Hiervoor zal een initiatief worden gestart dat in nauw overleg met de Alderstafel Schiphol zal worden uitgevoerd.

De bouw van de Bloemendalerpolder mag vooruitlopend op de deze evaluatie niet leiden tot een achteruitgang van het beschermingsniveau van huidige bewoners in het binnen- en buitengebied. Evenmin mag de bouw van de Bloemendalerpolder leiden tot minder ruimte binnen de gelijkwaardigheidscriteria voor de luchtvaartsector. Hiermee zal rekening worden gehouden bij eventuele tussentijdse actualisatie van de gelijkwaardigheidscriteria (als actualisatie daadwerkelijk aan de orde is).

Het Rijksprogramma SMASH zal in de loop van 2013 meer helderheid bieden over de ruimtelijke Rijksinzet in de «Schipholregio» en medio 2013 zal er, aan de hand van een probleemanalyse, na overleg met de Alderstafel Schiphol, meer duidelijkheid zijn over te nemen vervolgstappen met betrekking tot de evaluatie van het binnen- en buitengebied.

Slot

Gezien de conflicterende ruimteclaims en de soms tegenstrijdige belangen in deze regio, zal er een zorgvuldige afweging moeten plaatsvinden en zal het programma SMASH helderheid moeten opleveren wat betreft de ruimtelijke mogelijkheden en ambities in het zuidwesten van de Metropoolregio Amsterdam e.o.. De lange voorgeschiedenis en de rijksbetrokkenheid bij de beoogde gebiedsontwikkeling in de Bloemendalerpolder maakt deze echter tot een unieke en specifieke casus waardoor ik alleen in dit geval, vooruitlopend op de integrale besluitvorming in het kader van SMASH, groen licht wil geven. In de SUOK is evenwicht gevonden tussen de verschillende belangen en afspraken in dit gebied. Ook vanuit deze achtergrond is de SUOK door het Rijk ondertekend en kunnen partijen daadwerkelijk de uitvoering in gang zetten.

Ik hoop u voor dit moment voldoende geïnformeerd te hebben.

De minister van Infrastructuur en Milieu, M. H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus

---

1 Kabinetsbesluit: 2004; vaststelling in beide Kamers: 2006

2 Tweede Kamerstukken vergaderjaar 2004–2005, 29 435, nr. 104; motie is opgenomen in de tekst van paragraaf 4.2.5.2. van de Nota Ruimte

3 PRIMOS prognoses 2011, vergaderjaar 2011 – 2012 31089, nr. 88

4 Structuurvisie Mainport Amsterdam Schiphol Haarlemmermeer