32 645 Kernenergie

Nr. 88 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 29 september 2017

Op 10 oktober begint het Ministerie van Volkgezondheid, Welzijn en Sport met het verspreiden van jodiumtabletten in delen van Nederland. In brieven van 8 maart 2016 (Kamerstuk 34 300 XVI, nr. 155) en 21 april 2017 (Kamerstuk 32 645, nr. 85) bent u geïnformeerd over de wijze waarop het ministerie invulling geeft aan de verspreiding van de tabletten. In mijn brief van 1 september heb ik u geïnformeerd over het besluit om de distributie uit te stellen tot oktober 2017. De voorbereidingen voor de distributie van de tabletten in deze periode liggen op schema.

Het gaat om een grote logistieke maatregel die veel inwoners van Nederland aangaat en die bij mensen allerlei vragen op kan roepen. In deze brief wil ik, mede namens de Minister van Infrastructuur en Milieu ingaan op een aantal van deze vragen.

Aanleiding

Het besluit om de preparatiezones voor jodiumprofylaxe uit te breiden is in 2014 genomen door de Minister van Economische Zaken (Kamerstuk 32 645, nr. 60). Het doel van het besluit was om de Nederlandse voorbereiding beter aan te sluiten bij internationale richtlijnen en om bij nucleaire ongevallen vergelijkbare beschermingsmaatregelen te kunnen treffen zoals deze in Duitsland en België waren voorzien.

Ik heb vervolgens in overleg met onder andere veiligheidsregio’s, GGD’en en apothekers onderzocht op welke wijze we de jodiumtabletten het beste beschikbaar kunnen stellen als dat ooit nodig is. VWS beheert sinds 1987 een landelijke voorraad jodiumtabletten die uitgedeeld kan worden ten tijde van een nucleair ongeval. Met name de veiligheidsregio’s en GGD-GHOR hebben aangedrongen op huis-aan-huisdistributie. Uitdelen ten tijde van een ongeval is moeilijk voor hulpverleners en met de nieuwe grotere preparatiezones een stuk lastiger voor te bereiden. Daarom kiezen we er nu voor de tabletten zo veel mogelijk door mensen zelf te laten bewaren. Ten tijde van een kernongeval hoeven de jodiumtabletten dan niet meer door de hulpverleners te worden verspreid. Dat scheelt kostbare tijd.

Sommige mensen hebben gevraagd of wij de tabletten uitdelen vanwege een specifieke dreiging. Deze maatregel is niet gericht op een specifieke dreiging. Het kabinet acht de kans op een nucleair ongeval net zo klein als voorheen. Nucleaire installaties moeten aan strenge veiligheidseisen voldoen. De Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming ziet daarop toe. De predistributie van jodiumtabletten vindt uitsluitend plaats vanwege het aansluiten op internationale richtlijnen en vanwege de harmonisatie met de buurlanden.

Internationale afstemming

Zoals eerder aangegeven heeft de Minister van Economische Zaken bij zijn besluit uit 2014 gestreefd naar harmonisering van (beschermings-)maatregelen bij nucleaire ongevallen tussen Duitsland en België. Het doel hiervan was ervoor te zorgen dat het beschermingsniveau in Nederland vergelijkbaar is met dat in de buurlanden en dat Nederland in geval van een ongeval vergelijkbare maatregelen kan treffen. Nederland volgt hiermee ook de laatste internationale standaarden van het Internationale Atoom en Energie Agentschap (IAEA) en de Wereldgezondheidsorganisatie.

Ondanks het volgen van de internationale standaarden is het niet mogelijk om exact dezelfde afspraken te maken als in Duitsland en in België. Dit omdat er ook tussen België en Duitsland verschillen zijn en we bij de uitvoering rekening moeten houden met verschillen in de organisatiestructuren en werkwijzen in de drie landen. Wij hebben, in samenwerking met betrokken partijen, voor de Nederlandse situatie uitgewerkt wat de beste manier is om de tabletten beschikbaar te hebben ten tijde van rampen en ongevallen. De keuze voor een combinatie van predistributie per post, nooddistributie op het moment van een verwachte uitstoot van radioactief jodium en het beschikbaar stellen van de tabletten bij apotheken en drogisterijen is mede genomen op basis van advies van GGD GHOR Nederland en het Veiligheidsberaad.

Communicatie

Het is begrijpelijk dat een grootschalige operatie als deze veel vragen oproept bij burgers en betrokkenen. Deze vragen kunnen gaan over een groot aantal onderwerpen: de keuze voor de doelgroepen, gehanteerde leeftijdscategorieën en preparatiezones, het innemen van tabletten door kinderen, vragen over het gebruikt van jodiumtabletten voor (huis-)dieren, maar ook vragen over straling en nucleaire veiligheid in brede zin. Alle betrokken ministeries zijn zich hiervan bewust en zijn voorbereid om vragen zo goed mogelijk te beantwoorden.

Ter voorbereiding op de verspreiding van de tabletten begint het Ministerie van VWS op 3 oktober aanstaande met een uitgebreid informatietraject. Huishoudens die jodiumtabletten ontvangen krijgen vanaf die datum een informatieflyer toegestuurd. Het pakket dat huishoudens vanaf 10 oktober ontvangen bevat naast de jodiumtabletten informatie over waarom de tabletten worden verstuurd en hoe ze bewaard en gebruikt dienen te worden. Elke ontvanger krijgt een informatiebrochure die toegespitst is op het deel van Nederland waar hij of zij woont. Dit in verband met de verschillende locaties van nucleaire installaties. Op de website www.waaromkrijgikjodiumtabletten.nl en via publieksinformatienummer 1.400 kunnen mensen meer informatie krijgen. Dit geldt ook voor mensen die geen tabletten ontvangen. Om de beantwoording van vragen te stroomlijnen hebben de ministeries een groot aantal Q&A’s voorbereid.

Met medewerking van onder andere de Ministeries van EZ en IenM, de ANVS, het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum, GGD GHOR Nederland en het RIVM staat een responsteam klaar om zo snel mogelijk te reageren op vragen en om eventuele knelpunten op een goede wijze op te lossen.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, E.I. Schippers