31 793 Internationale klimaatafspraken

Nr. 48 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSHUISVESTING, RUIMTELIJKE ORDENING EN MILIEUBEHEER

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 24 september 2010

Met deze brief geef ik u de kabinetsreactie op de rapporten van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en de InterAcademy Council (IAC) over de werkwijze van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), en de hoofdlijnen van de Nederlandse inzet bij de komende vergadering van het IPCC.

In maart van dit jaar hebben de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Ban Ki-moon, en de voorzitter van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), Rajendra Pachauri, de InterAcademy Council (IAC) – een onafhankelijke internationaleorganisatie van academies van wetenschappen – verzocht om de processen en werkwijze van het IPCC te evalueren en voorstellen te doen voor verbeteringen daarin. Aanleiding hiervoor was aanhoudende kritiek op het IPCC. Op 15 maart jl. heb ik de Terms of Reference van het IAC-onderzoek aan uw Kamer doen toekomen (Kamerstukken 2009–2010, 31 793, nr. 37). In deze brief heb ik toegezegd u de resultaten van dit onderzoek toe te sturen, vergezeld van een kabinetsreactie.

Op 5 juli jl. stuurde ik u de uitkomst van het onderzoek dat het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft uitgevoerd naar de regionale hoofdstukken van het Vierde Assessmentrapport (AR4) van de IPCC (IZ/2010013590). Het PBL doet daarin een aantal waardevolle suggesties ter verbetering van de werkwijze van IPCC. Ik heb in die brief te kennen gegeven ook de aanbevelingen van het PBL te zullen gebruiken bij de Nederlandse inzet voor de vergadering van het IPCC van 11-14 oktober dit jaar.

Hierbij stuur ik u het rapport van de Commissie die is ingesteld door de IAC¹ en geef daarop de reactie van het kabinet. Het rapport van de IAC levert een belangrijke bijdrage aan de discussie over het moderniseren van het IPCC. Het rapport komt precies op tijd voor de komende vergadering van IPCC, die zal plaatsvinden van 11-14 oktober 2010 in Busan, Zuid Korea. De IAC heeft conform de Terms of Reference alle aspecten van het functioneren van het IPCC onderzocht. Het rapport van de IAC is in overeenstemming met de interne procedure gereviewd door 12 externe onafhankelijke experts.

De IAC bevestigt in het rapport het belang en de kwaliteit van de rapporten van het IPCC. Met het oog op de groeiende omvang en complexiteit van klimaatonderzoek, en de steeds kritischere houding van het grote publiek, heeft de IAC niettemin een aantal aanbevelingen gedaan om er voor te zorgen dat het IPCC ook in de toekomst kan blijven voldoen aan de behoefte aan beleidsneutrale betrouwbare wetenschappelijke kennis van hoge kwaliteit over het klimaatsysteem en de wijze waarop de maatschappij met klimaatverandering om kan gaan.

De aanbevelingen van de IAC-commissie over het IPCC hebben betrekking op de volgende hoofdonderwerpen:

• Organisatie: De IAC beveelt verbetering van de managementstructuur aan zoals een uitvoerend comité, een uitvoerend directeur en regels tegen belangenverstrengeling.

• Fouten vermijden: Volgens de IAC zijn de bestaande assessment procedures goed van opzet, maar moeten deze strakker worden nageleefd, er moet beter worden aangetoond dat alle commentaren serieus zijn overwogen, en het hele spectrum aan wetenschappelijke inzichten moet aandacht krijgen.

• Grijze literatuur: De IAC zegt dat de richtlijnen voor het gebruik van grijze literatuur specifieker moeten worden gemaakt en zorgvuldig moeten worden nageleefd.

• Omgaan met onzekerheid: De manier waarop onzekerheid wordt uitgedrukt is verschillend in alle drie de werkgroepen van IPCC en de IAC vindt dat dit consistent gemaakt moet worden.

• Communicatie: Het IPCC heeft traag en inadequaat gereageerd op de ontdekking van fouten en de IAC suggereert een communicatiestrategie die nadruk legt op transparantie, en richtlijnen voor woordvoerderschap en crisiscommunicatie.

De aanbevelingen van het PBL hebben ondermeer betrekking op de volgende onderwerpen:

• Minimaliseren van de kans op fouten ondermeer door een openbare website voor vermeende fouten te openen, te zorgen dat alle onderdelen door expert reviewers worden afgedekt en door literatuurverwijzingen zorgvuldig te controleren.

• Verbetering en transparant maken van de onderbouwing van samenvattende conclusies, bijvoorbeeld door de specifieke bijdrage van klimaatverandering aan de beschreven effecten te beschrijven en generalisaties goed te onderbouwen.

• Versterken van de kwaliteitscontrole door de hoofdstukteams, zoals door het aanstellen van hoofdstukassistenten.

• Versterken van het review proces.

• Verbeteren van de timing van de verschillende deelrapporten, zodat de hoofdstukken over regionale effecten gebruik kunnen maken van de rest van de rapporten.

• Zorgen voor evenwichtige evaluatie van de effecten van klimaatverandering door in de samenvatting zowel de negatieve als de positieve effecten te noemen.

Als laatste beveelt het PBL ook aan te investeren in wetenschap en waarnemingen, zodat de kennis waaruit IPCC kan putten breder wordt. Hoewel dit een belangrijke aanbeveling is, kan die niet door IPCC worden uitgevoerd, maar zullen de landen zelf hiervoor de nodige middelen beschikbaar moeten stellen.

Ik zal er zorg voor dragen dat de Nederlandse inzet voor IPCC-32 (11-14 oktober, Busan, Zuid Korea) gericht is op de hervorming van de werkwijze van de IPCC, op basis van de aanbevelingen van het IAC en het PBL. Bedacht moet wel worden dat deze hervormingen, en het verwerven van steun daarvoor, tijd zullen vragen. De bijeenkomst in Busan zal het startpunt zijn van dit hervormingsproces.

Bij het realiseren van de hervormingsagenda is het met name van belang om het management te verbeteren, de bestaande procedures zorgvuldig na te leven en waar nodig aan te vullen om fouten te vermijden, en goede afspraken over het gebruik van grijze literatuur te maken. Daar zet Nederland op in. Daarnaast zal Nederland initiatieven van andere IPCC-leden die bijdragen aan het realiseren van de aanbevelingen van de IAC en het PBL van harte ondersteunen.

Na afloop van de komende vergadering van het IPCC wordt uw Kamer vanzelfsprekend geïnformeerd over de uitkomsten van deze bijeenkomst.

De minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer,

J. C. Huizinga-Heringa

---

1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.