Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 9 maart 2016
Hierbij bied ik u het rapport «Naar verantwoorde hulp voor jeugd op een zorgboerderij»
aan1. In de brief aan uw Kamer van 27 oktober (Kamerstuk 31 765, nr. 168) heb ik u toegezegd het rapport over de zorginstelling De Hoge Aard toe te sturen
zodra de resultaten van het onderzoek bekend zijn. De publicatie van het rapport is
enige tijd aangehouden omdat de eigenaren van De Hoge Aard bezwaar maakten tegen openbaarmaking
van de publicatie. Het rapport is vervolgens in januari jongstleden vastgesteld. Conform
de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) is daarna op verzoek van de eigenaren van De
Hoge Aard hun zienswijze aan het rapport toegevoegd.
Het onderzoek van de Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg vond
plaats mede naar aanleiding van signalen die de inspecties hebben ontvangen als gevolg
van de twee uitzendingen van het televisieprogramma «Undercover» van SBS6 over de
zorginstelling De Hoge Aard.
Doel van het onderzoek was om te bepalen in hoeverre De Hoge Aard erin slaagt om verantwoorde
hulp te bieden zodat de kinderen die hier langdurig verblijven onbedreigd kunnen opgroeien
en zich optimaal kunnen ontwikkelen in een veilige en aandachtvolle omgeving.
De Hoge Aard bood plaats aan kinderen of jongvolwassenen, die er zorg en (langdurig)
verblijf ontvingen. Het waren kinderen met soms complexe problematiek zoals gedragsproblemen,
psychische problemen en/of hechtingstoornissen. Het leefklimaat bij De Hoge Aard was
vooral gericht op het bieden van structuur: rust, reinheid en regelmaat stonden centaal,
aldus de leiding.
Volgens de inspecties uitte deze zienswijze en aanpak van De Hoge Aard zich in een
overwaardering van beheersbaarheid en een onderwaardering van een aandachtvolle omgeving.
De inspecties constateren dat het opvoedingsklimaat voor kinderen, die langdurig in
deze instelling verblijven, onvoldoende mogelijkheden biedt om optimaal te kunnen
groeien naar meer zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Daarvoor is het leefklimaat
te kil en te veel gericht op beheersing in plaats van op het bieden van een aandachtvolle
omgeving.
Uit het onderzoek blijkt dat er geen aanwijzingen zijn gevonden dat de fysieke veiligheid
van de kinderen in het geding is geweest. Wel is naar het oordeel van de inspecties
de hulp die De Hoge Aard biedt niet toereikend voor kinderen die voor langere periode
op de zorgboerderij verblijven.
De inspecties hebben De Hoge Aard en de instanties die kinderen daar plaatsten gevraagd
om verbetermaatregelen te treffen. De eigenaren van De Hoge Aard hebben laten weten
dat zij zijn gestopt met de (zorg)activiteiten op de zorgboerderij De Hoge Aard. Voor
de kinderen die er verbleven is inmiddels een andere plek gevonden.
Ik zal het rapport met de conclusies en aanbevelingen voor de sector nader bestuderen.
Daarbij zal ik het rapport ook voorleggen aan de betrokken instanties, waaronder de
Federatie Landbouw en Zorg, Jeugdzorg Nederland en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.
In overleg met deze organisaties wil ik bezien hoe ik de aanbevelingen van het onderzoek
kan gebruiken om de zorg voor deze kinderen waar mogelijk te verbeteren.
De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
M.J. van Rijn