31 765 Kwaliteit van zorg

Nr. 168 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 27 oktober 2015

De vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft mij verzocht een reactie te geven op de uitzendingen van het SBS6-programma «Undercover in Nederland» over de situatie rondom zorginstelling de Hoge Aard. Met deze brief ga ik op dat verzoek in.

In de uitzendingen van «Undercover in Nederland» wordt gesteld dat de zorginstelling geen veilige omgeving is. Dit beeld heeft mij ernstig verontrust, want juist zeer kwetsbare cliënten verdienen een omgeving waar goede zorg wordt geboden en waar zij zich veilig en thuis kunnen voelen. De inspecties doen onderzoek naar de juistheid van de in de uitzendingen gepresenteerde feiten en signalen. Dit onderzoek loopt nog. Op dit moment zijn er geen cliënten aanwezig die zorg ontvangen. Debet hieraan is de onrust en de dreigende situatie naar aanleiding van de eerste uitzending, waardoor een niet handhaafbare situatie is ontstaan.

De gemeente Gilze en Rijen, waarbinnen de zorginstelling zich bevindt, heeft de ouders en direct betrokkenen van de jongeren die bij de instelling zorg en ondersteuning ontvangen tijdens een besloten bijeenkomst geïnformeerd over de uitzendingen. De gemeente onderhoudt namens de andere gemeenten – waarvan er jongeren zorg of ondersteuning ontvangen bij de zorginstelling- het contact met zowel de instelling als de betrokkenen.

Zorginstelling De Hoge Aard

De zorginstelling levert dagbesteding, zorg en verblijf aan kinderen, jongeren en volwassenen. Het gaat hierbij met name om jeugdigen met psychiatrische problematiek en/of een verstandelijke beperking.

Sommige cliënten ontvangen zorg op grond van de Wet Langdurige Zorg, maar er zijn ook cliënten die zorg ontvangen vanuit de Jeugdwet. Een aantal cliënten is via Bureau Jeugdzorg bij de zorginstelling geplaatst. Daarnaast wordt er ook dagbesteding geboden. Voor alle cliënten wordt zorg ingekocht met behulp van een persoonsgebonden budget.

Toezicht op zorginstelling De Hoge Aard

Zorginstelling De Hoge Aard is een voorbeeld van een organisatie die zorg en ondersteuning levert op het snijvlak van de Wet Langdurige Zorg (Wlz) en de Jeugdwet. Er zijn daardoor meerdere toezichthouders betrokken, respectievelijk de IGZ voor het toezicht op zorg die valt onder de Wlz; de IJZ en IGZ gezamenlijk voor de Jeugdwet en de gemeente als uitvoerder van de Jeugdwet.

In september 2014 heeft de IGZ voor het eerst een inspectiebezoek gebracht. Het doel van dit inspectiebezoek was om na te gaan of De Hoge Aard voldoende voorwaardenscheppende maatregelen had getroffen voor het bieden van verantwoorde zorg. De bevindingen van dit bezoek zijn vastgelegd in de rapportage «rapport van het inspectiebezoek aan Hoeve de Hoge Aard te Molenschot» (nov. 2014). Uit de follow-up van dit toezichtbezoek komt naar voren dat de onderwerpen die tijdens het eerste inspectiebezoek verbetering behoefden, goed zijn opgepakt. De IGZ concludeert in januari 2015 dat de organisatie tenminste voldoet aan de voorwaarden voor verantwoorde zorg (Follow-up rapport januari 2015).

Naar aanleiding van het verontrustende beeld dat uit de eerste televisie-uitzending naar voren is gekomen, hebben de beide inspecties op 19 oktober jongstleden een onaangekondigd toezichtbezoek gebracht aan de zorginstelling. De inspecteurs hebben onder meer gesproken met twee cliënten (een minderjarige bewoner en een meerderjarige bewoner), met drie voogden en met de eigenaresse van de zorginstelling. Daarnaast zijn verschillende ruimtes van de zorginstelling bezocht en zijn de dossiers van de cliënten grondig bekeken. Zoals hiervoor aangegeven, zijn er op dit moment geen cliënten op de zorginstelling aanwezig en loopt het onderzoek nog.

Bureau Jeugdzorg Noord-Brabant

Bureau Jeugdzorg Noord-Brabant heeft naar aanleiding van signalen over de zorginstelling (dit naar aanleiding van het contact met de programmamaker van het programma «Undercover in Nederland») een intern onderzoek laten doen door de gedragswetenschapper en de voogd van het bureau om na te gaan of de veiligheid van hun cliënten, vier minderjarige kinderen, in het geding was. Op basis van de risicotaxatie concludeerde Bureau Jeugdzorg dat er geen reden was tot ingrijpen.

Ook is op verzoek van Bureau Jeugdzorg Noord-Brabant een onderzoek ingesteld door een externe vertrouwensarts van Veilig Thuis om te bepalen of de kinderen die via een jeugdbeschermingsmaatregel bij de Hoge Aard verblijven er veilig zitten of dat ingrijpen nodig is. De inschatting van de vertrouwensarts was dat de veiligheid van de kinderen niet in het geding was.

Bureau Jeugdzorg Noord-Brabant heeft besloten om de kinderen eerder dan gepland onder te brengen op hun logeeradressen voor de vakantieperiode. Aanleiding hiervoor is de onrust en de dreigende situatie rond de zorginstelling die ontstaan is naar aanleiding van de eerste uitzending.

Tot slot

De veiligheid van kwetsbare kinderen en jongeren heeft altijd mijn allerhoogste prioriteit. Het onderzoek van de beide inspecties is nog volop bezig. De in de tweede uitzending van het SBS programma «Undercover in Nederland» naar voren gebrachte signalen zullen daarbij uiteraard worden meegenomen. Daarover zal ik uw Kamer informeren zodra de resultaten van dit onderzoek bekend zijn.

Naast de toezichthoudende instanties zal ook de gemeente Gilze en Rijen de situatie nauwlettend volgen en mij op de hoogte houden van eventuele ontwikkelingen.

Tot slot verwijs ik u naar de antwoorden op de Kamervragen van de Leden Bergkamp en Kooiman die over deze zaak zijn gesteld (Aanhangsel Handelingen II 2015/16, nr. 404).

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, M.J. van Rijn