nr. 54
BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSHUISVESTING, RUIMTELIJKE ORDENING EN
MILIEUBEHEER
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 24 augustus 2009
Voordat drinkwater van een zuiveringsstation bij de consument komt, verblijft
het water in het distributienet van het drinkwaterbedrijf. Tijdens werkzaamheden
aan het distributienet, naar aanleiding van bijvoorbeeld aansluiten van nieuwe
leidingen of reparatie van een lek, kan het water door verschillende oorzaken
besmet raken met al dan niet ziekteverwekkende micro-organismen.
In het verleden heeft de bedrijfstak daarom een protocol ontwikkeld om
de kans op besmetting van het water zoveel mogelijk te voorkomen: de «Hygiënecode
Drinkwater – Opslag, transport en distributie», kortweg de Hygiënecode.
Een van de voorschriften uit de Hygiënecode is dat het waterbedrijf
bij het uitvoeren van werkzaamheden aan leidingen die in gebruik zijn, monsters
moet nemen voor bacteriologisch onderzoek.
Indien op basis van dit onderzoek normoverschrijdingen worden vastgesteld,
moeten deze volgens artikel 4 van het Waterleidingbesluit worden gemeld aan
de VROM-Inspectie. Deze meldplicht is verder uitgewerkt in de «Inspectierichtlijn
voor de melding van normoverschrijdingen drinkwaterkwaliteit». Vervolgens
worden in overleg met de VROM-Inspectie corrigerende maatregelen getroffen
en eventueel kookadviezen afgegeven aan de consumenten.
De VROM-Inspectie heeft onderzocht:
• of de waterbedrijven werken volgens protocollen die een hygiënische
werkwijze nastreven,
• op welke wijze de waterbedrijven omgaan met ad-hoc monstername
en
• of overschrijdingen van de normen voor microbiologische kwaliteit
worden gemeld conform de Inspectierichtlijn van de VROM-Inspectie.
De resultaten van dit onderzoek zijn neergelegd in het rapport «Hygiënisch
werken aan het drinkwaternet»,1 dat te downloaden
is van www.vrom.nl.
Conclusie is dat bij alle waterbedrijven de procedures voor hygiënisch
werken voldoende zijn uitgewerkt en goed zijn verankerd in het kwaliteitssysteem.
De toegankelijkheid van de informatie in het veld is echter soms beperkt.
Medewerkers van waterbedrijven kunnen relevante opleidingen meestal aantonen
met certificaten, medewerkers van (onder)aannemers echter niet.
Bij 20% van de inspecties bleek gereedschap en materiaal niet vóór
gebruik te worden gecontroleerd en in 10% van de gevallen bleek het
gereedschap niet schoon.
Monstername, door medewerkers van het waterbedrijf of laboratorium, vindt
plaats overeenkomstig de Hygiënecode. Controle en toezicht op hygiënisch
werken vindt veelal niet apart plaats, maar als onderdeel van het toezicht
op het werk als geheel. De waterbedrijven vertrouwen daarbij op de deskundigheid
van gecertificeerde aannemers.
Het aantal normoverschrijdingen dat de waterbedrijven registreren, komt
niet overeen met het aantal dat is gemeld bij de VROM-Inspectie.
Uit het onderzoek volgen – kort samengevat – de volgende aanbevelingen:
• M.b.t. procedures: verbeteringen in beheer, beschikbaarheid en
bekendheid van documenten en informatie;
• M.b.t. personeel: verbeteringen in opleidingsplannen en toezicht
op de eigen medewerkers en de medewerkers van de aannemers;
• M.b.t. preventieve bedrijfsvoering en uitvoering: verbeteringen
in het geven van een preventief kookadvies en in een eenduidige vastlegging
van de volgorde voor het bedienen van afsluiters bij grote lekkages;
• M.b.t. normoverschrijdingen: verbeteringen in de registratie van
normoverschrijdingen en de melding daarvan, verbeteringen in kwaliteitsdenken
(normoverschrijdingen zijn niet acceptabel, evalueer hygiënisch werken
en beschouw afkeuringen als een signaal).
Ik neem deze aanbevelingen over en heb de VROM-Inspectie opgedragen om
deze punten onder de aandacht van de waterbedrijven te brengen, teneinde al
in 2009 de nodige verbeteringen door te voeren.
Momenteel heeft de Hygiënecode geen wettelijke status. Ik acht het
uit oogpunt van bescherming van de volksgezondheid van belang dat toepassing
van de Hygiënecode afdwingbaar is. Daarom zal ik in het ontwerp van het
Drinkwaterbesluit, dat binnen enkele maanden voor commentaar wordt gepubliceerd,
voorschrijven dat de Hygiënecode moet worden toegepast bij het uitvoeren
van werkzaamheden aan transport- en distributieleidingen voor drinkwater.
De minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer,
J. M. Cramer