30 196 Duurzame ontwikkeling en beleid

Nr. 767 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 27 september 2021

Tijdens het Commissiedebat Mijnbouw / Groningen van 15 september jl. heb ik toegezegd uw Kamer te informeren over de uitvoering van de subsidieregeling voor verduurzaming, onderhoud en woningverbetering gebouwen aardbevingsgebied die op 1 juni 2021 is gepubliceerd. Op verzoek van de Kamerleden Nijboer en De Vries ga ik daarbij ook in op de mogelijkheden om de subsidie over de aanvragers te verdelen.

Doelstelling

Het doel van de subsidie is om een impuls te geven aan het toekomstperspectief van inwoners, sectoren en de algehele economische structuur van de Regio. Bij een toekomstbestendig Groningen hoort een gebouwvoorraad die in goede staat is en voorbereid is op een duurzame energievoorziening. Deze subsidie komt bovenop eventuele schadevergoedingen waarop eigenaren met mijnbouwschade recht hebben en investeringen in het toekomstperspectief van de regio via het Nationaal Programma Groningen.

Om de eigenaar centraal te stellen is gekozen voor een brede doelomschrijving en is geen limitatieve lijst van bestedingsdoelen opgenomen. Onder subsidiabele kosten vallen bijvoorbeeld het aanbrengen van nieuwe voorzieningen, zoals een Hr-ketel, of het vernieuwen van de aanwezige verouderde voorzieningen naar de huidige standaard, zoals een vernieuwde keuken. De eigenaar mag hier 10.000 euro aan besteden. Dit is mede een verklaring voor de populariteit van de subsidie onder eigenaren ten opzichte van andere regelingen.

Andere regelingen, zoals de verduurzamingsregelingen voor bewoners die zijn opgenomen in de versterkingsoperatie en bewoners die schade hebben geleden en daardoor in aanmerking komen voor de waardevermeerderingsregeling, kennen wel een limitatieve lijst ten aanzien van verduurzamingsmaatregelen. De lessen uit andere regelingen – waar het Kamerlid Mulder naar vroeg – zijn daarom gelet op de hoogte van het subsidiebedrag en de brede doelomschrijving beperkt toepasbaar op deze regeling.

Samenvoeging budgetten 2022 en 2023

Er is in totaal 300 mln. euro beschikbaar voor deze subsidie. Volgens de oorspronkelijke fasering wordt deze subsidie in drie tranches beschikbaar gesteld: 75 mln. euro in 2021, 150 mln. euro in 2022 en 75 mln. euro in 2023. Naar aanleiding van vragen van het Kamerlid De Vries is onderzocht in hoeverre de budgetten voor 2022 en 2023 samengevoegd kunnen worden. Dit is mogelijk. Wel is het goed hierbij aandacht te vragen voor de volgende aspecten. Het samenvoegen betekent dat eigenaren die nu nog geen plannen hadden om iets aan hun huis te doen sneller dan zij dachten daartoe moeten besluiten. Daarnaast is een prijsopdrijvend effect niet uit te sluiten doordat de vraag naar uitvoeringscapaciteit van aannemers en installateurs minder over de jaren verspreid wordt. Gegeven het grote aantal aanvragen bij de eerste tranche, vind ik het van groter belang om aan bewoners snel duidelijkheid te bieden. Daarom kies ik er voor om de budgetten van 2022 en 2023 samen te voegen, zodat 225 mln. euro vanaf 10 januari 2022 beschikbaar komt. Dit heeft ook als voordeel dat er voor bewoners minder tijdsdruk ontstaat om de subsidie aan te vragen als deze wordt opengesteld. In het kader van de Bestuurlijke Afspraken is met de regio overeengekomen dat in totaal 300 mln. euro beschikbaar is om een significante impuls te geven aan de woningvoorraad in de regio. Aangezien er nog 225 mln. euro beschikbaar is en in de eerste ronde bewoners niet het gehele bedrag hebben aangevraagd kan er nog geen inschatting worden gemaakt van de mate waarin het budget wordt uitgeput.

Wijze van verdeling

Ik heb bij het vormgeven van de subsidie ervoor gekozen om de subsidie op volgorde van binnenkomst te verdelen. Dit heeft ertoe geleid dat de subsidie voor de eerste aanvraagperiode al binnen vijf dagen was volgeschreven. Ik kan goed volgen dat dit door bewoners die niet op tijd waren als teleurstellend is ervaren. Ik begrijp ook dat dit tot spanning leidt bij bewoners in aanloop naar de openstelling in januari 2022. Ik verwacht echter dat er, zoals hierboven aangegeven, door het samenvoegen van de budgetten van 2022 en 2023 meer rust ontstaat rond het moment waarop de aanvraag kan worden ingediend, omdat er drie keer zoveel budget beschikbaar is als in 2021.

Door het Kamerlid Nijboer is gevraagd of er andere mogelijkheden zijn om de subsidie te verdelen dan op volgorde van binnenkomst. In principe zijn er andere mogelijkheden om een subsidie te verdelen. Deze mogelijkheden worden echter bepaald door het Kaderbesluit overige BZK-subsidies, waarin twee alternatieven worden geboden, te weten:

• Evenredige verdeling van het subsidieplafond over de ingediende aanvragen, of

• Verdeling van het subsidieplafond op volgorde van rangschikking van de aanvragen.

Er is niet gekozen voor evenredige verdeling van het subsidieplafond over de ingediende aanvragen. In dat geval is niet op voorhand duidelijk voor een eigenaar hoeveel subsidie er beschikbaar komt. Dit kan ertoe leiden dat een eigenaar te weinig subsidie krijgt om de werkzaamheden uit te voeren. Dit acht ik onwenselijk. Ook is er niet voor verdeling van het subsidieplafond op volgorde van rangschikking van de aanvragen gekozen. Een eigenaar moet dan op basis van zijn plan zo goed mogelijk onderbouwen dat hij aan bepaalde criteria voldoet. Dit leidt tot significant meer werk voor een eigenaar bij het indienen van de aanvraag om een subsidie, terwijl juist het doel was om de aanvraagprocedure zo eenvoudig mogelijk te maken. Daarnaast leidt het beoordelen van alle aanvragen aan de hand van criteria tot een hoge uitvoeringslast.

Om de middelen aan de begroting van 2022 toe te voegen, zal uw Kamer voor de begrotingsbehandeling van BZK een nota van wijziging ontvangen.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, K.H. Ollongren