27 858 Gewasbeschermingsbeleid

Nr. 655 BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 21 mei 2024

Hierbij informeer ik uw Kamer over de voorgenomen Nederlandse standpunten inzake de onderwerpen die ter stemming worden voorgelegd aan het eerstvolgende Standing Committee on Plants, Animals, Food and Feed (SCoPAFF) over regelgeving voor gewasbescherming. Het overleg vindt plaats op 22 en 23 mei 2024. De standpunten zijn ambtelijk voorbereid met de Ministeries van Infrastructuur en Waterstaat (lenW), Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), op basis van advisering door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb).

De onderstaande punten staan op de agenda ter (mogelijke) stemming (de zogenaamde B-punten).

De werkzame stof Captan

Deze stof wordt gebruikt als schimmelbestrijdingsmiddel (fungicide). In Nederland zijn 14 middelen op basis van deze werkzame stof toegelaten voor gebruik in de fruitteelt en sierteeltgewassen. De Europese Commissie (EC) stelt voor om de goedkeuring van deze werkzame stof te hernieuwen, waarbij het gebruik van deze stof wordt ingeperkt tot gebruik in permanente kassen vanwege mogelijke risico’s voor vogels, zoogdieren, aquatische organismen, bijen en overige niet-doelwitgeleedpotigen. In maart 2024 heeft de EC dit voorstel reeds aan de lidstaten voorgelegd, maar heeft er geen stemming plaatsgevonden nadat een aantal lidstaten aangaven zich niet te kunnen vinden in het voorstel omdat in sommige teelten weinig alternatieven beschikbaar zijn. Het voorstel wordt nu ongewijzigd opnieuw voorgelegd aan de lidstaten.

Het Ctgb adviseert positief op dit voorstel. De Nederlandse delegatie is voornemens om in te stemmen met het voorstel van de EC.

De kandidaat voor vervanging Metconazool

De stof metconazool wordt gebruikt als schimmelbestrijdingsmiddel (fungicide) en groeiregulator. In Nederland zijn 5 middelen op basis van deze werkzame stof toegelaten voor gebruik in diverse granen, koolzaad, potplanten, graszodenteelt en greens van golfterreinen. De EC stelt voor om de goedkeuring van deze werkzame stof te hernieuwen als kandidaat voor vervanging, waarbij het gebruik van deze stof wordt ingeperkt tot professioneel gebruik.

Momenteel loopt er onder leiding van EFSA een groot Europees onderzoek naar azolenresistentie en effectieve maatregelen om de gevolgen daarvan tegen te gaan. Ik heb uw Kamer hierover op 14 april 2023 geïnformeerd (Kamerstuk 27 858, nr. 611). Aangezien de resultaten van het onderzoek niet eerder dan eind 2024 worden verwacht, kunnen deze nog niet meegenomen worden bij de hernieuwing van deze stof.

Er zijn momenteel aanwijzingen dat stammen van de schimmel Aspergillus fumigatus die resistent zijn tegen metconazool ook resistent zijn tegen geneesmiddelen op basis van azolen. Resistentie tegen azolen zorgt er voor dat de behandeling van patiënten die geïnfecteerd zijn met een azolenresistente schimmel sterk wordt bemoeilijkt, omdat medische azolen dan niet meer werkzaam zijn. Ik vind dit zorgelijk en vind dat eventuele maatregelen uit het lopende onderzoek ter voorkoming of verspreiding van azolenresistentie zo snel mogelijk worden opgenomen in de goedkeuringsvoorwaarden van alle relevante azolen, waaronder metconazool. Binnen het huidige voorstel van de EC is reeds aangegeven dat verdere maatregelen overwogen kunnen worden zodra de bevindingen van het Europese onderzoek beschikbaar komen.

Het Ctgb adviseert positief op dit voorstel, maar adviseert daarbij wel om de EC op te roepen om zo snel mogelijk na beschikbaar komen van het rapport over azolenresistentie te bepalen of dit gevolgen heeft voor de goedkeuring van metconazool en indien nodig zo snel mogelijk maatregelen te nemen. De Nederlandse delegatie is voornemens om in te stemmen met het voorstel van de EC waarbij een stemverklaring wordt afgegeven in lijn met het advies van het Ctgb.

De werkzame stof Acibenzolar-S-methyl

Deze stof wordt gebruikt als een elicitor (stof die de weerstand van de plant versterkt). In Nederland is 1 middel op basis van deze werkzame stof toegelaten voor gebruik in aardbeien en diverse sierteeltgewassen. De EC stelt voor om de goedkeuring van deze werkzame stof in te trekken, vanwege mogelijke hormoonverstorende eigenschappen en mogelijke reprotoxische risico’s. Het Ctgb adviseert positief op dit voorstel. De Nederlandse delegatie is voornemens om in te stemmen met het voorstel van de EC.

De werkzame stof Metalaxyl-M

De EC stelt voor om de goedkeuringsvoorwaarden van deze stof te wijzigen waarbij het maximumgehalte van een onzuiverheid op basis van nieuwe wetenschappelijke gegevens wordt aangepast. Het Ctgb adviseert positief op dit voorstel. De Nederlandse delegatie is voornemens om in te stemmen met het voorstel van de EC.

De basisstof Onobrychis viciifolia (sainfoin) dried pellets

De EC stelt voor om deze stof goed te keuren als basisstof. Deze stof is een nematicide voor gebruik op de bodem in wijngaarden en wordt momenteel al toegepast als meststof. Ctgb adviseert negatief, omdat de blootstellingsroutes via huid en inademing onvoldoende zijn geadresseerd, waarbij de maximale dosering in het voorstel veel hoger ligt (10.000 kg/ha) dan bij het huidige gebruik als meststof (3.500 kg/ha). Daarnaast is het Ctgb van mening dat de risico’s voor bodemorganismen, waaronder wormen, onvoldoende zijn geadresseerd. De Nederlandse delegatie is voornemens om, in lijn met het advies van het Ctgb, tegen het voorstel van de EC te stemmen.

Toewijzing co-rapporterende lidstaat voor de stof deltamethrin

Zweden is de beoordelend lidstaat van de herbeoordeling van de stof deltamethrin als biocide. Oostenrijk is de beoordelend lidstaat van de herbeoordeling van de stof voor gewasbescherming. Om de samenhang en efficiëntie in de evaluatie in het kader van beide wetgevingskaders te vergemakkelijken, stelt de EC voor Zweden toe te voegen als co-rapporterende lidstaat (RMS) voor de herbeoordeling van deze stof. Het Ctgb adviseert positief. De Nederlandse delegatie is voornemens om in te stemmen met het voorstel van de EC.

Tijdelijke verlenging van de goedkeuringsperiode van 4 werkzame stoffen

De EC stelt voor om de goedkeuring van 4 werkzame stoffen (amisulbrom, s-abscisic acid, thiencarbazone en valifenalate) tijdelijk te verlengen omdat de besluitvorming buiten de schuld van de aanvrager niet tijdig is afgerond. Deze procedure is vastgelegd in verordening EG 1107/2009 (artikel 17). De herbeoordeling van werkzame stoffen is zeer complex en vraagt grote zorgvuldigheid waardoor de procedure soms langer duurt dan voorzien en gewenst. Zonder tijdelijke verlenging zouden al deze werkzame stoffen van de markt worden gehaald, zonder dat een zorgvuldig beoordelings- en besluitvormingsproces is doorlopen. Het Ctgb adviseert positief op dit voorstel. De Nederlandse delegatie is voornemens om in te stemmen met het voorstel van de EC.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, P. Adema