26 396 Vervanging pantservoertuigen M577 en YPR

Nr. 117 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 18 november 2021

Inleiding

Met deze brief informeer ik u over de ontbinding van het leverings- en onderhoudscontract van het project Voertuig 12kN Air Assault dat onderdeel is van het programma Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen (DVOW). Dit programma betreft de vervanging van de operationele wielvoertuigen van Defensie die de basismobiliteit vormen van bijna alle eenheden. Het programma bestaat uit acht deelprojecten, waaronder het project Voertuig 12kN Air Assault.

Het project Voertuig 12kN Air Assault behelst de levering van en het onderhoud aan 515 lichte operationele voertuigen die als tactisch transportmiddel worden ingezet voor het operationeel optreden van de 11^e Luchtmobiele Brigade. Over het gunnen van het contract aan Mercedes-Benz Nederland B.V. (hierna: MBNL), bent u op 23 oktober 2018 geïnformeerd met een D-brief (Kamerstuk 26 396, nr. 114). Naast het reguliere Defensie Materieel Proces, bent u over dit project geïnformeerd via de reguliere rapportages, waaronder het Defensie Projectenoverzicht (DPO).

Achtergrond

Het aanbestedingsproces voor de aanschaf van 515 lichte operationele luchtmobiele voertuigen is begin 2017 gestart en heeft op 15 november 2018 geleid tot de ondertekening van een leverings- en onderhoudscontract met de leverancier. Het contract bevat opties voor additionele voertuigen.

Eén van de technische aspecten die een cruciale rol vervult in dit project is de eis dat het voertuig in en onder een helikopter moet kunnen worden vervoerd en in combinatie met de juiste bescherming voor alle hoofdtaken moet kunnen worden ingezet. Een voertuig dat voldoet aan deze combinatie van eisen bestond niet op de markt en was dus niet «van de plank» verkrijgbaar. Tijdens het aanbestedingsproces zijn de geselecteerde leveranciers in de gelegenheid gesteld inzicht te verkrijgen in het complexe samenspel van eisen op het gebied van voertuiggewicht, laadvermogen, bescherming, voertuigafmetingen en luchtwaardigheidseisen. Op basis daarvan hebben drie bedrijven een definitieve inschrijving ingediend, waarna op grond van vooraf vastgestelde kwalitatieve en kwantitatieve gunningscriteria MBNL als leverancier is geselecteerd.

Stand van zaken Voertuig 12kN Air Assault

Op 15 september 2020 is aan uw Kamer gemeld dat het project te kampen heeft met een vertraging van tenminste een jaar vanwege de complexe ontwikkeling van het voertuig door de leverancier (Kamerstuk 27 830, nr. 313). Medio oktober 2020 heeft de leverancier aan Defensie gemeld dat met het door de leverancier gekozen platform (chassis) niet kan worden voldaan aan de beschermingseisen ten aanzien van artilleriedreiging in combinatie met het geëiste laadvermogen. Om de veiligheid van militairen zo veel mogelijk te borgen, hecht Defensie veel waarde aan de bescherming van de voertuigen voor de 11^e Luchtmobiele Brigade. In nauw overleg met de leverancier heeft Defensie bekeken of en op welke wijze in oplossingen kon worden voorzien. Vanwege het commercieel vertrouwelijke karakter van deze gesprekken, kon Defensie niet eerder inhoudelijk op de stand van zaken ingaan.

Defensie en de leverancier hebben gezamenlijk en uitputtend gezocht naar een oplossing. De leverancier heeft voorgesteld om tegen een meerprijs voor Defensie een nieuw platform (chassis) te ontwikkelen, waarmee het voertuig mogelijk wel zou voldoen aan de eisen. Deze optie bleek financieel en aanbestedingsrechtelijk niet haalbaar, omdat dit zou leiden tot een wezenlijke wijziging van het contract en daardoor een nieuwe aanbesteding zou vereisen. In deze periode heeft het Duitse Ministerie van Defensie aan het Nederlandse Ministerie van Defensie gemeld ook behoefte te hebben aan luchtmobiele voertuigen. Daarom is onderzocht of er mogelijkheden waren voor samenwerking met Duitsland binnen het bestaande Nederlandse contract met de leverancier. Ook deze optie bleek aanbestedingsrechtelijk gezien niet haalbaar, omdat dit eveneens zou leiden tot een wezenlijke wijziging van het contract.

Medio oktober jl. heeft Defensie de leverancier een laatste mogelijkheid geboden om te bevestigen dat zij alsnog de voertuigen zal leveren overeenkomstig de gestelde eisen en de overeengekomen prijs. De gevraagde bevestiging bleef echter achterwege. Zodoende is Defensie tot de conclusie gekomen dat alle opties zijn uitgeput om te komen tot een oplossing binnen het huidige contract. Daarom heeft Defensie besloten om het contract met de leverancier te ontbinden. De leverancier is hierover door Defensie geïnformeerd. Parallel daaraan informeer ik ook uw Kamer, zoals toegezegd in het Defensie Projectenoverzicht 2021 (Kamerstuk 27 830, nr. 344 van 21 september jl.).

Vooruitblik

Voorop staat nog steeds dat de Luchtmobiele Brigade nieuwe voertuigen moet krijgen die aansluiten bij de operationele behoefte. Daarbij hecht Defensie grote waarde aan de (materieel)samenwerking met Duitsland als (Europese) strategische partner. Defensie onderzoekt daarom samen met Duitsland op welke wijze en onder welke voorwaarden gezamenlijk voertuigen voor de Luchtmobiele Brigade kunnen worden aangeschaft. Hiermee kan de interoperabiliteit tussen de Nederlandse en Duitse eenheden worden versterkt en kunnen mogelijk schaalvoordelen worden behaald.

Defensie ziet dit als een nieuwe start, maar is zich er ook van bewust dat deze weg hoe dan ook leidt tot vertraging, zeker ten opzichte van de oorspronkelijke planning. De planning is sterk afhankelijk van de doorlooptijd van het onderzoek met Duitsland, de uitkomst van het onderzoek en de uiteindelijke uitwerking van het project, inclusief het aanbestedingstraject. Naar verwachting worden de eerste voertuigen niet voor 2027 aan Defensie geleverd. Met een nieuwe D-brief informeer ik u hoe de behoefte aan luchtmobiele voertuigen wordt ingevuld.

In de tussenliggende periode zal de Luchtmobiele Brigade over voertuigen moeten blijven beschikken. Uw Kamer ontvangt voor het kerstreces een brief over een interim-oplossing.

Over de voortgang van beide trajecten informeer ik u periodiek via het Defensie Projectenoverzicht.

De Minister van Defensie, H.G.J. Kamp