25 295 Infectieziektenbestrijding

Nr. 2197 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 29 augustus 2024

Op 16 augustus 2024 (Kamerstuk 25 295, nr. 2196) heb ik uw Kamer bericht over het feit dat de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) een Public Health Emergency of International Concern (PHEIC) heeft uitgeroepen in verband met een uitbraak van het mpox virus in een toenemend aantal Afrikaanse landen. Het overgrote deel van besmettingen vindt plaats in de Democratische Republiek Congo (DRC) waar met name de ziekmakendere Clade Ib variant rondgaat.

Stand van zaken

Sinds mijn laatste brief is er buiten de getroffen Afrikaanse landen een ander importgeval geconstateerd in Thailand, ook hier ging het om een reiziger die in het getroffen gebied in Afrika was geweest. Er zijn mij, buiten het importgeval in Zweden waarover ik uw Kamer in mijn brief van 16 augustus jl. heb geïnformeerd, geen nieuwe besmettingen in Europa bekend. Nederland is voorbereid op de diagnose, behandeling en het nemen van maatregelen om verspreiding vanuit een importgeval te voorkomen, inclusief vaccinatie van hoogrisicocontacten.

Het RIVM heeft op 23 augustus een bericht uitgedaan om GGD-en en ander professionals op de hoogte te stellen, ook van de diagnostische mogelijkheden.

Op Europees en mondiaal niveau wordt ook actie ondernomen om de uitbraak op het Afrikaanse continent te bestrijden en daarmee ook te voorkomen dat het virus zich verder verspreid naar andere delen van de wereld. De WHO volgt een drieledige strategie voor dit continent: (1) op korte termijn het aantal nieuwe besmettingen tegengaan door gerichte vaccinaties van hoogrisicocontacten; (2) vervolgens wordt ingezet op preventieve vaccinatie van hoogrisicogroepen; en (3) via nog op te zetten structurele preventieve vaccinatieprogramma’s moet een bredere populatie worden gevaccineerd. Op Europees niveau hebben meerdere lidstaten aangegeven vaccins te zullen doneren ter inperking van de besmettingen op de korte termijn. Zo zullen Frankrijk, Duitsland en Spanje ieder 100.000 vaccins doneren en heeft, zoals in mijn vorige brief van 16 augustus 2024 toegelicht, de Europese Commissie namens de EU 175.000 vaccins gedoneerd. Europees Commissaris voor volksgezondheid Stella Kyriakides heeft in een open brief de EU-lidstaten gevraagd aan te geven of zij vaccins voor donatie ter beschikking kunnen stellen dan wel voornemens zijn nieuwe vaccins te bestellen om die vervolgens aan de getroffen regio te doneren. De Verenigde Staten doneren 50.000 vaccins en Japan 3.500.000 vaccins speciaal voor kinderen.

Nationale voorraad

Ik heb mij nader laten informeren over de stand van zaken van onze vaccinvoorraad en wil deze informatie graag met uw Kamer delen. Ons land beschikt over ongeveer 100.000 zogenaamde «derde generatie vaccins» tegen het pokkenvirus en mpox virus. Deze voorraad van ongeveer 100.000 vaccins is in 2019 door mijns ambtsvoorganger op advies van het RIVM aangekocht om snel ringvaccinaties te kunnen uitvoeren en/of zorgpersoneel te kunnen vaccineren bij een mogelijke (moedwillige) uitbraak van het pokkenvirus en voor uitbraken van het mpox virus in ons land.¹ De bestaande voorraad van 100.000 vaccins wordt beschouwd als een veilige voorraad ten behoeve van onze nationale paraatheid. Het RIVM heeft mij bevestigd dat ook in het licht van de ontstane situatie in Afrika een voorraad van 100.000 vaccins toereikend is.

Bij de uitbraak in 2022 met de – mildere – Clade II mpox variant was ons land een van de drie EU-lidstaten met een voldoende voorraad derde generatie vaccins. Omdat ons land in 2019 een van de eerste landen was die dit relatief nieuwe vaccin heeft aangekocht, nadert een flink deel van de huidige voorraad in september 2025 het einde van zijn levensduur en moet vervangen worden. Tegelijkertijd zijn bestaande voorraden bij de fabrikant van het vaccin dat bestemd is voor de Europese markt uitverkocht vanwege aankopen voor eigen voorraad of voor donaties in verband met de mpox PHEIC. Nieuwe leveranties zullen naar verwachting in het eerste kwartaal van 2025 beschikbaar komen. Ik kies er daarom voor om de huidige voorraad vaccins voor de nationale paraatheid van ons land op het huidige niveau van ongeveer 100.000 te behouden. Ik stel op dit moment dus geen vaccins beschikbaar voor donatie aan andere landen, omdat de voorraad in Nederland daarmee onder de 100.000 zou zakken.

Verder heb ik besloten nieuwe vaccins te bestellen ter vervanging van het deel van de huidige voorraad waarvan de houdbaarheidsdatum zal verlopen. Naar verwachting zullen deze vaccins in het voorjaar van 2025 aan Nederland geleverd worden. Wanneer ik de nieuwe vaccins heb ontvangen, zal ik opnieuw afwegen of het opportuun en mogelijk is de vaccins waarvan de houdbaarheidsdatum september 2025 verloopt te doneren aan de getroffen Afrikaanse regio.

Tenslotte

Ik blijf de situatie rondom het mpox virus op nationaal, Europees en mondiaal nauwlettend volgen. Mochten er zich ontwikkelingen voordoen waarbij nationale of EU-maatregelen opportuun geacht worden, dan zal ik uw Kamer daarover informeren.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, M. Agema

---

1 TK 2018–2019, 32 793, nr. 398.