25 268 Zelfstandige bestuursorganen

Nr. 109 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 3 maart 2015

Het kabinetsbeleid is erop gericht om publieke taken van de centrale overheid zoveel mogelijk onder volledige ministeriële verantwoordelijkheid te laten uitvoeren (Kamerstuk 25 268, nr. 83). Daarom heeft het kabinet onderzocht of de zelfstandige status van de bestaande zelfstandige bestuursorganen (zbo’s) in het licht van het huidige beleid nog te rechtvaardigen is. Deeltijd-zbo’s maakten geen deel uit van dit onderzoek. Desondanks heb ik in het najaar van 2014 de positie van het private deeltijd-zbo Verispect B.V. geëvalueerd, hetgeen heeft geleid tot het voornemen om Verispect B.V. te verstatelijken. Vooruitlopend op de voortgangsrapportage die naar verwachting in mei aan uw Kamer wordt aangeboden, hecht ik eraan om u nu reeds over dit voornemen te informeren.

Het huidige Verispect B.V. was oorspronkelijk een onderdeel van de dienst van het IJkwezen en onderdeel van de overheid. Het IJkwezen is in 1989 verzelfstandigd tot een holding genaamd Nederlands Meetinstituut N.V., later Holland Metrology N.V. Het eigendom was volledig in handen van de overheid. In 2001 is de holding verkocht aan TNO, waarmee ook de privatisering van het toezicht een feit was. De aandelen van de toezichthouder Verispect B.V. zijn op dit moment in handen van TNO-Bedrijven B.V.

Verispect B.V. is belast met het toezicht op de Metrologiewet en de Waarborgwet. Verispect B.V. houdt toezicht op weeginstrumenten in winkels en bij bedrijven, op benzine- en LPG-pompen, op vloeistofmeetsystemen in de industrie, op nutsmeetinstrumenten (kilowattuurmeters, gasmeters en warmtemeters) en op de verkoop van edelmetalen.

Vanaf eind 2013 is Verispect B.V. gekrompen tot ongeveer 30 fte en zijn de niet zbo-taken significant gereduceerd, waardoor het Ministerie van Economische Zaken vrijwel de enige opdrachtgever is geworden. De huidige omvang van Verispect B.V. en de voorziene ontwikkelingen ten aanzien van verdere krimp in de komende jaren hebben geleid tot de conclusie dat de levensvatbaarheid van de organisatie op de langere termijn onvoldoende kan worden gegarandeerd. Dit geldt te meer omdat is gebleken dat het uitbreiden van het takenpakket van Verispect met andersoortige toezichtactiviteiten in het huidige tijdsgewricht uiterst lastig is. Ten tweede geldt dat, zoals reeds eerder opgemerkt door de Vaste Commissie voor Economische Zaken van uw Kamer, de werkzaamheden het karakter van overheidstoezicht hebben. Overheidstoezicht wordt volgens het huidige kabinetsbeleid bij voorkeur ook door de overheid zelf uitgevoerd. Beide constateringen hebben geleid tot het voornemen om Verispect B.V. te verstatelijken en zowel een groot gedeelte van het personeel als de taken onder te brengen bij het Agentschap Telecom. Het toezicht van Agentschap Telecom vertoont inhoudelijke overeenkomsten met het toezicht op meetinstrumenten en te verwachten is dat dit door een steeds verdergaande integratie van meetinstrumenten met internet alleen maar zal toenemen.

De huidige eigenaar van Verispect B.V., TNO-bedrijven B.V., gaat akkoord onder voorwaarde van een geldelijke compensatie van maximaal 1,1 miljoen euro. De helft daarvan betreft een garantstelling voor de huur van het pand van Verispect in Delft, die wordt afgebouwd in vier jaar. De andere helft is beschikbaar voor compensatie van niet meer gedekte beheerkosten, overname van activa en het opvangen van personele consequenties voor drie niet plaatsbare medewerkers in staffuncties. Alle controleurs en overige staffunctionarissen met een vast dienstverband worden te zijner tijd geplaatst bij Agentschap Telecom.

Het overbrengen van het toezicht op de Metrologiewet en Waarborgwet naar Agentschap Telecom heeft op korte termijn geen gevolgen voor het toezicht of de onder toezicht staanden omdat dezelfde medewerkers het toezicht in de praktijk blijven uitvoeren. Op termijn verwacht ik dat de ontwikkeling van het toezicht zal profiteren van de aanwezige kennis en ervaring bij Agentschap Telecom, terwijl anderzijds de ervaring van de controleurs van Verispect B.V. het toezicht bij het Agentschap kan verrijken.

Het streven is de overgang naar Agentschap Telecom in de eerste helft van 2016 te laten plaatsvinden. Omdat zowel de Metrologiewet als de Waarborgwet uitgaan van Verispect B.V. als toezichthouder, moeten beide wetten worden gewijzigd. Een wetsvoorstel is in voorbereiding en wordt naar verwachting medio 2015 ingediend. In de aanloop naar de parlementaire behandeling worden in het belang van een zorgvuldige overgang van het personeel al voorbereidende, maar geen onomkeerbare, stappen gezet. De belangrijkste daarvan is het vergelijken van de arbeidsvoorwaarden en het voorbereiden van de overgang naar het ARAR.

De Minister van Economische Zaken, H.G.J. Kamp