24 095 Frequentiebeleid

Nr. 269 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN, LANDBOUW EN INNOVATIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 11 februari 2011

Tijdens het algemeen overleg Telecommunicatie van 15 december 2010 (kamerstuk 24 095, nr. 268) heeft uw Kamer de Strategische nota mobiele communicatie (Kamerstukken II, vergaderjaar 2010–2011, 24 095, nr. 264) behandeld. Zoals ik toen heb aangekondigd, informeer ik u hierbij over de komende veiling van frequenties voor mobiele communicatie. Tevens ga ik in op een aantal toezeggingen die ik tijdens dit overleg heb gedaan. Tot slot wordt het tijdpad naar de veiling toe aangegeven.

Allereerst roep ik de doelstelling van de Strategische nota in herinnering. Deze doelstelling is om via bestendig en voorspelbaar frequentiebeleid bij te dragen aan effectieve concurrentie op de markt voor mobiele communicatie, ook op langere termijn. Daarbij wordt ten eerste ruimte geboden voor continuïteit van dienstverlening en innovatie, en ten tweede wordt marktconforme beprijzing van frequentieruimte nagestreefd. Zo kan een mobiele communicatiemarkt tot stand komen waar sprake is van blijvend betaalbare toegang tot hoogwaardige mobiele dienstverlening voor alle gebruikers in Nederland. Het is belangrijk om deze uitgangspunten bij de daadwerkelijke verdelingen goed vast te houden.

Regeling aanvraag- en veilingprocedure

In de Strategische nota is melding gemaakt van de komende veiling van frequentieruimte voor mobiele communicatie in de 900 en 1800 MHz band (waarvan de vergunningen begin 2013 aflopen), in de 800 MHz band en in een aantal andere frequentiebanden. Het uitgiftebeleid is thans uitgewerkt in de ontwerp-veilingregeling en ontwerp-vergunningen en bevat bepalingen omtrent de vergunningen, vergunningaanvraag, deelname aan de veiling, uitvoering van de veiling, e.d. De ontwerp-regeling en ontwerp-vergunningen worden voorgelegd aan marktpartijen en doe ik u hierbij toekomen.¹

Uw Kamer heeft daarnaast aandacht gevraagd voor de volgende zaken.

Ingebruiknameverplichting en verhandelbaarheid

De Kamer heeft verzocht te bezien of de ingebruiknameverplichting eventueel verzwaard zou kunnen worden om te voorkomen dat het spectrum naar partijen gaat die niet echt van plan zijn het optimaal te gebruiken. Het doel van de ingebruiknameverplichting is te waarborgen dat de vergunninghouders ook daadwerkelijk door middel van de aan hen vergunde frequenties actief worden en ermee een dienst aanbieden. Tegelijkertijd dient de verplichting licht en flexibel te zijn om ruimte te bieden aan uiteenlopende businessproposities. De ingebruiknameverplichting die in de Strategische nota is neergelegd, is goed in balans: voor een vergunning van 2x10 MHz in de 800 MHz band komt dit neer op 15% landelijke dekking na 5 jaar. Daar gaat, zeker voor nieuwkomers, een serieuze investeringsplicht van uit. Overigens zullen ook de prijzen die partijen dienen te betalen in de veiling een impuls geven om echt actief te worden. Gelet op de hoogte van de reserveprijzen zullen dit substantiële bedragen zijn. Een verzwaring acht ik in dit licht daarom niet nodig.

In het verlengde hiervan is ook de termijn van verhandelbaarheid van de gereserveerde vergunningen opnieuw bezien. De reservering is bedoeld voor nieuwkomers die zelf actief willen worden en niet door partijen die andere bedoelingen hebben. Om dit te borgen mogen nieuwkomers gedurende de looptijd van de ingebruiknameverplichting (5 jaar) hun vergunningen niet verkopen aan een van de drie bestaande partijen. Als het een nieuwkomer echter niet lukt binnen die periode een businesscase op te bouwen, is het zeer de vraag of diens businesscase wel levensvatbaar is. In dat geval is het beter dat een andere partij, die wel in staat is om concurrerende diensten te leveren en innovatie te bewerkstelligen, de mogelijkheid kan krijgen om de vergunning over te nemen. Dit voorkomt ook dat spectrum langer dan nodig ondoelmatig wordt gebruikt. Bij de beslissing op een verzoek om overdracht van de gereserveerde vergunningen, zullen dan OPTA en NMa betrokken worden.

Reservering spectrum voor nieuwkomers in de 800 MHz-band

Zoals ik heb aangegeven in de Strategische nota, zal in de komende veiling 2 x 10 MHz aan frequentieruimte in de 800 MHz band worden gereserveerd voor nieuwkomers in de vorm van twee vergunningen van 2 x 5 MHz. Hiermee wordt gegarandeerd dat er tenminste één nieuwe partij tot de markt kan toetreden maar waarschijnlijk is het zo dat twee nieuwkomers zich aandienen². Die kunnen onderling concurreren. In ieder geval zal dan de reserveprijs betaald moeten worden van € 35 miljoen per vergunning. Het risico op het gratis verwerven van deze frequentieruimte is beperkt tot de onwaarschijnlijke situatie waarin alle aanvragers alle door hen aangevraagde vergunningen kunnen verkrijgen.

Noodremprocedure

Bij de evaluatie van de 2,6 GHz-veiling werd aanbevolen om een noodremprocedure te ontwerpen, die in geval van vooraf benoemde problemen (bijvoorbeeld indien duidelijk wordt dat er geen schaarste is), in gang kan worden gezet om inefficiënte uitkomsten te voorkomen (Kamerstukken II, vergaderjaar 2010–2011, 24 095, nr. 262). Voor de gereserveerde vergunningen is een dergelijke «noodrem» zinvol. De noodrem voorziet erin dat, indien uit de aanvragen blijkt dat nieuwkomers geen belangstelling hebben voor de gereserveerde vergunningen, het exclusieve recht hierop vervalt en de vergunningen voor alle deelnemers in diezelfde veiling ter beschikking worden gesteld.

Tijdpad

Tijdig veilen van met name de bestaande vergunningen in de 900 MHz en 1 800 MHz band is cruciaal in verband met de naderende afloop van de vergunningtermijn in februari 2013 en de daarmee eventueel gepaard gaande benodigde tijd voor klant- en/of netwerkmigratie door marktpartijen.

Van begin februari tot eind maart 2011 wordt de markt om commentaar op de ontwerp-regeling en –vergunningen gevraagd en NMA en OPTA om aanvullende adviezen. Na verwerking van het commentaar treden regeling en vergunningen in augustus 2011 in werking. Parallel wordt de veilingsoftware aanbesteed, gebouwd en uitgebreid getest en wordt de markt voorbereid op de veiling. In begin 2012 eindigt de aanvraagtermijn waarin belanghebbenden hun aanvragen kunnen indienen. Als zich in de voorbereidingen op de veiling geen tegenslagen voordoen en geen tussentijdse beleidswijzigingen, zal, na beoordeling van de aanvragen, in het voorjaar van 2012 de veiling beginnen. Ik wil daarom nu vaart maken met de vaststelling van de regeling en de verdere voorbereidingen op de veiling.

De minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie,

M. J. M. Verhagen

---

1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.

2 PWC, Quick scan spectrum awards in the Netherlands, 6 december 2010.