22 054 Wapenexportbeleid

Nr. 263 BRIEF VAN DE MINISTERS VOOR BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING EN VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 1 september 2015

Conform het op 10 juni 2011 per brief gemelde aangescherpte wapenexportbeleid (Kamerstuk 22 054, nr. 165) en de motie van het lid El Fassed c.s. van 22 december 2011 over verlaging van de drempelwaarde voor de versnelde parlementaire controle bij specifieke wapenexportaanvragen naar € 2.000.000,– (Kamerstuk 22 054, nr. 181), ontvangt uw Kamer onderstaande informatie over een door Nederland afgegeven vergunning ter waarde van € 34.050.000,00 voor uitvoer van militair materieel via Frankrijk naar Egypte.

Een Nederlands bedrijf heeft onlangs een exportvergunning verkregen voor de uitvoer via Frankrijk naar Egypte van radar- en C3-systemen, en de bijbehorende technologie voor de systeemintegratie. Conform de selectiecriteria uit de brief van 10 juni 2011 wordt onderhavige uitvoervergunning versneld aan uw Kamer genotificeerd.

De radar- en C3-systemen van het Nederlandse bedrijf zullen worden geïntegreerd in Franse korvetten. In juni 2014 tekende de Egyptische marine een contract met het Franse bedrijf DCNS te Lorient voor de levering van vier Gowind Combat Corvettes. De korvetten worden gekenmerkt als «Combat», vanwege de mogelijkheid Franse Mica-luchtraketten en Exocet-antischeepsraketten te plaatsen op het dek. De schepen worden gebouwd op de DCNS werf te Lorient en een Egyptische werf in Alexandrië. De levering van deze Franse korvetten vindt plaats in het kader van de modernisering van de Egyptische vloot, die zal bijdragen aan het in stand houden c.q. verbeteren van de maritieme veiligheid en kustbewaking rond Egypte.

De aanvraag is getoetst aan de acht criteria van het EU Gemeenschappelijk Standpunt inzake wapenexport¹. Deze toetsing, waarvan de essentie ten aanzien van de meest relevante criteria hieronder wordt weergegeven, leidde tot het afgeven van de vergunning op basis van de volgende argumenten:

• Mensenrechten (criterium 2)

In Egypte vinden ernstige mensenrechtenschendingen plaats. Er bestaan echter geen indicaties dat de uit te voeren goederen verband houden met de geconstateerde mensenrechtenschendingen of interne repressie. Daarnaast is de Egyptische marine niet betrokken bij mensenrechtenschendingen in Egypte.

• Interne conflicten (criterium 3)

De interne situatie in Egypte is op dit moment stabiel, maar is nog wel fragiel. Het harde optreden van de autoriteiten kan op de langere termijn juist weer destabiliserend uitpakken. Oppositie, critici en NGO’s worden onderdrukt.

Het risico dat de levering van radar- en C3-systemen aan de Egyptische marine bijdraagt aan interne repressie is echter gering. Het zijn met name de veiligheidsdiensten en de politie die voor misstanden en repressie verantwoordelijk worden gehouden. Daarnaast is het onwaarschijnlijk dat onderhavige goederen worden ingezet voor interne repressie, aangezien de toepassing louter maritiem is. Derhalve is de toetsing aan criterium 3 positief.

• Regionale stabiliteit (criterium 4)

Egypte speelt een actieve regionale rol veelal langs politieke weg. Zo is Egypte betrokken bij het Midden-Oosten vredesproces (met name bij Gaza en intra-Palestijnse verzoening) en probeert Egypte het conflict met zijn buurlanden over de bouw van een dam in de Nijl aan de onderhandelingstafel op te lossen. Egypte steunt het internationale optreden tegen de terreurgroep ISIS in Irak, maar levert daaraan zelf geen militaire bijdrage.

Een uitzondering vormt de crisis in Libië. Hoewel Egyptische autoriteiten iedere betrokkenheid ontkennen, zijn er sterke signalen dat Egypte door middel van logistieke steun aan de VAE wel degelijk betrokken is geweest bij luchtaanvallen op Libië. Ook heeft Egypte vergeldingsbombardementen op ISIS-doelen in Libië uitgevoerd na de onthoofding van 21 Egyptische Koptische christenen eerder dit jaar. Tevens heeft Egypte de door Saudi-Arabië geleide interventie in Jemen gesteund en vanwege het toegenomen veiligheidsrisico marineschepen naar de Golf van Aden gestuurd.

De regionale stabiliteit is zeer volatiel. De Egyptische marine heeft echter een legitieme veiligheidsbehoefte, bijvoorbeeld bij terrorismebestrijding in de Sinaï en de bewaking van maritieme gebieden en zeehandelsroutes. Onderhavige transactie voor de marine draagt bovendien bij aan de maritieme veiligheid van Egypte en de regio, wat mede in Europees belang is. Voorts speelt de Egyptische marine een belangrijke rol bij de inzet tegen illegale smokkel van mensen en goederen.

De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, E.M.J. Ploumen

De Minister van Buitenlandse Zaken, A.G. Koenders

---

1 GS 2008/944 van 8 december 2008