21 501-30 Raad voor Concurrentievermogen

Nr. 481 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 2 april 2020

Op 20 maart jl. heeft een ingelaste high level ministeriële videoconferentie over de economische effecten van het coronavirus plaatsgevonden. In navolgend verslag vindt u een overzicht van de onderwerpen waarover is gesproken en wat mijn inbreng is geweest. Deze inbreng is in lijn met de eerder verstuurde geannoteerde agenda voor de geannuleerde informele Raad voor Concurrentievermogen van 19 en 20 maart.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, M.C.G. Keijzer

Verslag High level ministeriële video conferentie over de economische effecten van het COVID-19 virus

Tijdens de ingelaste high level informele ministeriële video conferentie (VC) over de economische effecten van het COVID-19 virus hebben de lidstaten, Eerste Vicevoorzitter Vestager en Commissaris voor de interne markt Breton van gedachten gewisseld over de tekorten van persoonlijke beschermingsmiddelen en het opvoeren van de productie daarvan, welke economische maatregelen lidstaten hebben genomen, welke sectoren het meest zijn getroffen en hoe kan worden voorkomen dat het vrije verkeer op de interne markt wordt verstoord.

Eerste Vicevoorzitter Vestager gaf aan dat het belangrijk is om gecoördineerd op te treden als Europese Unie (EU). De Commissie heeft een voorstel gepubliceerd om vrije doorgang van het verkeer van goederen, met name medicijnen, te stimuleren en om ervoor te zorgen dat dat deze goederen aankomen waar ze hard nodig zijn. De interne markt vormt de basis van onze economieën en het vrij verkeer van goederen en diensten moet mogelijk blijven. Ze wees op het pakket maatregelen («maartpakket») dat de Commissie op 10 maart heeft gepresenteerd en dat maatregelen bevat voor de langere termijn voor de industrie, het mkb en handhaving op de interne markt. Ook nu zijn er echter maatregelen nodig om ondersteuning te bieden aan lidstaten en bedrijven, de Commissie heeft dan ook op 19 maart een tijdelijk staatssteunkader COVID-19 vastgesteld. Dit nieuwe tijdelijke kader onder het verdrag maakt het mogelijk om acute liquiditeitssteun te geven aan bedrijven die hard geraakt worden door de economische gevolgen van de Covid-19 uitbraak. Dit tijdelijk staatssteunkader heeft een looptijd tot 31 december 2020. Lidstaten kunnen tot 800.000 euro steun verlenen in de vorm van directe subsidies, terugbetaalbare voorschotten of belastingvoordelen. Voor de landbouw- en visserijsector gelden lagere bedragen. Deze vormen van steun, en de steun in de vorm van staatsgaranties op leningen en gesubsidieerde rentes op leningen, kunnen naast de huidige 200.000 euro de-minimissteun gegeven worden. In totaal kan dus tot een miljoen euro per bedrijf aan steun worden gegeven in de vorm van directe subsidies, terugbetaalbare voorschotten of belastingvoordelen. Er zijn ook mogelijkheden voor staatsgaranties op leningen of gesubsidieerde rentes voor leningen.

Commissaris Breton benadrukte dat lidstaten solidair moeten zijn met elkaar. Hij gaf aan dat het belangrijk is om extra capaciteit voor de productie van persoonlijke beschermingsmiddelen te creëren en om te zorgen dat ze sneller op de juiste bestemming aankomen. Lidstaten moeten zelf de productie opvoeren, we kunnen niet volledig afhankelijk zijn van de import uit China, mede omdat daar zijn de persoonlijke beschermingsmiddelen zelf nog hard nodig zijn. Lidstaten moeten samen met de industrie bekijken welke productielijnen kunnen worden aangepast om persoonlijke beschermingsmiddelen te gaan produceren. Commissaris Breton gaf aan dat er al voorbeelden zijn van industrieën die hun productielijnen hebben aangepast. Zo is de textielindustrie mondmaskers aan het produceren. Commissaris Breton heeft aangegeven dat de normen voor mondmaskers gratis beschikbaar zijn gemaakt en heeft de aanbeveling ten behoeve van conformiteitscontroles van persoonlijke beschermingsmiddelen toegelicht. Tenslotte waarschuwde de Commissaris dat grensblokkades op de interne markt die het goederenverkeer hinderen ongehoord zijn. Hij riep lidstaten dan ook op om dit zo snel mogelijk te beëindigen.

Bijna alle lidstaten gaven aan dat de toeristische sector, de textielsector, de auto-industrie, luchtvaart en de detailhandel zwaar zijn getroffen. Alle lidstaten hebben economische maatregelen genomen, zoals bijvoorbeeld tijdelijke werktijdverkorting en het verlenen van uitstel bij het betalen van belastingen, om bedrijven te ondersteunen. Zo hopen lidstaten de economie te kunnen stabiliseren. De lidstaten benadrukten dat het belangrijk is om solidariteit tussen de lidstaten te bewaken en dat er geen belemmeringen aan de grenzen van de lidstaten mogen komen, zodat goederen de grenzen kunnen passeren en ook diensten niet worden belemmerd. Het is belangrijk dat de interne markt niet wordt gefragmenteerd of verhinderd. Lidstaten riepen ook op om het gelijke speelveld op de interne markt te bewaken. Het tijdelijke pakket maatregelen van de Commissie om staatsteun te kunnen verlenen aan bedrijven werd verwelkomd. De lidstaten gaven aan dat producenten de productie van persoonlijke beschermingsmiddelen hebben opgevoerd, maar er zijn nog steeds tekorten.

Ik heb aangegeven dat in Nederland de toerismesector, de detailhandel, de transportsector, inclusief luchtvaart, de tuinbouwsector, de auto-industrie en de dienstverlenende sector, met name de horeca, zwaar zijn getroffen. De economische impact van deze crisis is groot en bedrijven hebben ondersteuning nodig, om faillissementen te voorkomen. Het pakket maatregelen dat het kabinet heeft genomen en waarover uw Kamer op 17 maart is geïnformeerd heb ik toegelicht (Kamerstuk 35 420, nr. 2). Ik heb benadrukt dat het belangrijk is dat vrij verkeer van goederen en diensten niet wordt geschonden, dit is met name van belang voor persoonlijke beschermingsmiddelen. Ik ben blij met de initiatieven die de Commissie en lidstaten nemen om de productie van de persoonlijke beschermingsmiddelen te verhogen en heb aangegeven dat het belangrijk is dat de richtsnoeren die de Commissie heeft gepubliceerd om vrije doorgang van het verkeer van goederen te stimuleren worden geïmplementeerd en gehandhaafd.