21 501-28 Defensieraad

Nr. 77 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 18 november 2011

Op 30 november a.s. komen de EU ministers van Defensie bijeen in de Raad Buitenlandse Zaken. Er is nog geen formele agenda vastgesteld, maar waarschijnlijk komen de volgende onderwerpen aan de orde.

GVDB-agenda

De Weimar-driehoek – Duitsland, Frankrijk en huidige EU-voorzitter Polen – heeft de ambitie het GVDB te versterken, onder meer op het gebied van civiel-militaire planning en aansturing. Wat dit betreft zijn er tot op heden geen uitgewerkte voorstellen voorgelegd. Nederland steunt het streven om GVDB-missies en operaties meer geïntegreerd en doelmatiger te plannen. Dat is in lijn met de geïntegreerde veiligheidsbenadering die de EU in staat stelt om een verantwoordelijke rol te spelen bij de preventie en bestrijding van conflicten. Centraal daarin staat de gedachte dat een sterk Europa op het terrein van veiligheid en defensie bijdraagt aan een sterk trans-Atlantisch bondgenootschap. Het kabinet streeft in EU-verband naar kostenefficiëntie, civiel-militaire integratie en samenwerking met de NAVO zonder onnodige duplicatie van structuren. Overeenstemming met alle lidstaten, waaronder ook het Verenigd Koninkrijk, is voor Nederland een belangrijke voorwaarde voor de versterking van het GVDB.

EU Battlegroups

Als onderdeel van de Weimar-agenda wordt ook de toekomst van de EU Battlegroups besproken. Er is sprake van gaten in het rooster van de EU Battlegroups in 2012 en 2013. Het is zeer waarschijnlijk dat in elk geval in de eerste helft van 2012 slechts één Battlegroup gereed zal staan, in plaats van de gebruikelijke twee. Vooralsnog wordt niettemin vastgehouden aan het ambitieniveau van de beschikbaarheid van twee Battlegroups per semester. De lidstaten bespreken thans maatregelen om het rooster de komende jaren beter te vullen. Nederland wijst voorts op de buitenproportionele belasting die de inzet van een EU Battlegroup vraagt van het kleine groepje landen, in het bijzonder de «lead nation», dat de eenheid vormt. Meer samenwerking tussen de EU Battlegroups op logistiek gebied zou in dit verband kunnen helpen. Ook is Nederland voorstander van het uitwerken van afspraken tussen de EU Battlegroups en de EU pool van snel inzetbare Security Sector Reform-deskundigen. Door samen te trainen en te oefenen kunnen zij ook bij inzet van een EU Battlegroup worden ingeschakeld.

Capaciteiten

De bevordering van Europese defensiesamenwerking zal een prominent onderwerp zijn op de RBZ met ministers van Defensie en de aansluitende bestuursraad van het Europees Defensie Agentschap (EDA). In het kader van het «Gent-proces» zijn meer dan twintig projecten geïnventariseerd op basis van inbreng van de lidstaten en het Europees Defensie Agentschap. Nederland verwelkomt de vooruitgang die is geboekt en zal aankondigen dat Nederland actief zal deelnemen aan de uitwerking van initiatieven op een aantal gebieden.

Nederland streeft ernaar dat de concrete projecten op zo kort mogelijke termijn verder gedefinieerd worden, zodat de ministers van Defensie in het voorjaar van 2012 concrete besluiten kunnen nemen over nieuwe initiatieven ter versterking van de Europese defensiesamenwerking. Ministeriële sturing is van belang om de multinationale projectgroepen te laten slagen. Voorts zouden de ministers afspraken kunnen maken die de voorwaarden scheppen voor meer defensiesamenwerking in de toekomst. Verder zal Nederland blijven aandringen op een goede coördinatie met de Navo om duplicering van inspanningen te voorkomen.

Antipiraterij

Ik zal me sterk blijven maken voor proactiever optreden door operatie Atalanta en tevens aandacht vragen voor een veelomvattende aanpak van piraterij. Atalanta maakt naar mijn mening nog onvoldoende gebruik van de mogelijkheden die het verruimde operatieplan biedt om de bewegingsvrijheid van piraten aan te pakken. Nederland is een van de landen die deze mogelijkheden de afgelopen tijd wel heeft benut en ik zal mijn collega’s oproepen hun inspanningen te verhogen. Atalanta moet de druk op de piraten en hun netwerken verder opvoeren, en hun activiteiten in een vroeg stadium verstoren. Wat betreft de bredere aanpak van piraterij wordt bijvoorbeeld gedacht aan een mogelijke missie om de regionale maritieme capaciteiten te helpen opbouwen, met als doel de desbetreffende overheden in staat te stellen zelf op te treden tegen piraterij.

Europees Defensie Agentschap

In het kader van de RBZ zullen de ministers van Defensie een besluit nemen over het budget van het EDA voor 2012. Het voorgestelde budget voor 2012 is € 30,5 miljoen (net als in 2011) en ook de Nederlandse bijdrage hieraan is vrijwel gelijk gebleven, te weten ongeveer € 1,4 miljoen. Van de € 30,5 miljoen betreft € 22,5 miljoen het bedrijfsvoeringbudget en € 8 miljoen het operationele budget (voor projecten en studies). Nederland kan hiermee instemmen.

De minister van Defensie,

J. S. J. Hillen