21 501-07 Raad voor Economische en Financiële Zaken

Nr. 1124 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 10 februari 2014

Hierbij zend ik u de geannoteerde agenda voor de Eurogroep en Ecofin Raad van 17 en 18 februari 2014 te Brussel.

Het is mogelijk dat nog punten worden toegevoegd aan de agenda of dat bepaalde onderwerpen worden afgevoerd of worden uitgesteld tot de volgende vergadering.

De Minister van Financiën, J.R.V.A. Dijsselbloem

Geannoteerde agenda ten behoeve van de Eurogroep en Ecofin Raad van 17 en 18 februari 2014 te Brussel

Eurogroep

1. Economische situatie

Document: n.v.t.

Aard bespreking: Gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: De Eurogroep zal spreken over de economische situatie. De Commissie zal naar verwachting een presentatie geven met een eerste inzicht van de te verwachten uitkomsten van de winterramingen. De winterraming van de Europese Commissie zal op 27 februari worden gepubliceerd. Deze ramingen bevatten vooruitzichten voor onder andere de economische en budgettaire ontwikkelingen in de lidstaten. In deze presentatie zal naar verwachting mede worden ingegaan op de eerste schattingen van Eurostat voor de economische groei in de eurozone en de EU in het vierde kwartaal van 2013. Deze worden op 14 februari 2014 door Eurostat gepubliceerd.

2. Griekenland

Document: niet beschikbaar

Aard bespreking: Gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: De Eurogroep spreekt over de stand van zaken omtrent de implementatie van het leningenprogramma door Griekenland. De voortgangsmissie die in september 2013 is gestart, is nog niet afgerond. Na verschillende eerdere onderbrekingen is de Trojka op 17 december jl. uit Athene vertrokken, omdat er nog een aantal openstaande punten bestond, waarop de Trojka voortgang wil zien van Griekenland, alvorens zij terugkeren om de missie af te ronden. Over deze punten wordt de komende tijd verder onderhandeld door de Trojka met de Griekse autoriteiten. Uit de voortgangsrapportage zal moeten blijken of Griekenland in voldoende mate de maatregelen uit het tweede leningenprogramma heeft geïmplementeerd en of er sprake is van een financieringsgat. Zodra de voortgangsrapportage beschikbaar is, wordt de Tweede Kamer over de uitkomsten geïnformeerd.

3. Cyprus

Document: n.v.t.

Aard bespreking: Gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: De Eurogroep spreekt naar verwachting over de stand van zaken in Cyprus. Op 28 januari jl. is de derde voortgangsmissie naar Cyprus gestart. De voortgangsmissie zal naar verwachting duren tot 12 februari a.s. Tijdens de Eurogroep zal de Trojka de eerste uitkomsten van deze voortgangsmissie presenteren. Zodra het volledige voortgangsrapport beschikbaar is zal de Tweede Kamer zoals gebruikelijk geïnformeerd worden over de uitkomsten.

4. ESM directe herkapitalisatie van banken

Document: N.v.t.

Aard bespreking: Gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: N.v.t.

Toelichting: De Europese Raad heeft in oktober 2013 de Eurogroep gevraagd de laatste hand te leggen aan de richtsnoeren voor rechtstreekse herkapitalisatie door het ESM, zodat het instrument, zodra het gemeenschappelijk toezichtsmechanisme van start gaat, beschikbaar is. De Eurogroep zal nu spreken over de afronding van het operationele raamwerk voor een nieuw ESM-instrument voor directe herkapitalisatie van banken, waarvan de hoofdlijnen reeds in juni 2013 zijn overeengekomen door de Eurogroep. Het operationele raamwerk zal in lijn met de herstel- en resolutierichtlijn (BRRD) regels bevatten voor bail-in van aandeelhouders en crediteuren. Concreet bestaat het operationele raamwerk uit een instellingsbesluit, een besluit over de financiële middelen die binnen de maximale leencapaciteit van het ESM voor dit instrument kunnen worden aangewend en de gedetailleerde voorwaarden en procedures voor gebruik van dit instrument zoals vastgelegd in richtsnoeren conform andere ESM-instrumenten. Na overeenstemming in de Eurogroep kan overgegaan worden tot parlementaire behandeling in een aantal lidstaten alvorens de Raad van Gouverneurs van het ESM kan besluiten tot instelling van dit ESM-instrument.

5. Intergouvernementeel verdrag inzake Europees resolutiefonds

Document: n.v.t.

Aard bespreking: Gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: Na afloop van de Eurogroep zal een bijeenkomst plaatsvinden van de Eurogroep+. De Eurogroep+ bestaat uit alle eurozone lidstaten en de lidstaten die overwegen deel te nemen aan het Single Resolution Mechanism (SRM). Daarnaast zullen ook het Europees parlement, de Europese Commissie en het VK aanwezig zijn als observanten. Tijdens de Eurogroep+ zal worden gesproken over het intergouvernementeel verdrag inzake het Europees resolutiefonds. Tijdens de Ecofin Raad van 18 december is een general approach overeengekomen ten aanzien van de Verordening inzake het Single Resolution Mechanism (SRM), dat artikel 114 VWEU als rechtsbasis heeft. Tevens is tijdens deze Ecofin Raad afgesproken een intergouvernementeel verdrag te sluiten tussen de lidstaten die aan het SRM deelnemen, betreffende afdracht van contributies aan het Single Resolution Fund (SRF) en geleidelijke risicodeling. Het streven is dat de onderhandelingen over het SRM voor het eind van de termijn van het Europees Parlement zijn afgerond. Nederland is sterk voorstander van spoedige totstandkoming van een gedegen SRM en, aanvullend daarop, het intergouvernementeel verdrag, waarbij het voor Nederland van essentieel belang is dat de bail-in regels om gebruik te kunnen maken van het SRF in het verdrag worden opgenomen.

ECOFIN Raad

1. Stand van zaken Single Resolution Mechanism

Document: n.v.t.

Aard bespreking: Gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: In navolging op de Eurogroep+ zal ook de Ecofin Raad spreken over de stand van zaken rond het Single Resolution Mechanism (SRM). Waar de bespreking in de Eurogroep+ zich richt op het intergouvernementeel verdrag, zal de Ecofin Raad breder spreken over de stand van zaken rond het SRM. Tijdens de Ecofin Raad van 18 december is een general approach overeengekomen ten aanzien van de SRM Verordening. Op dit moment onderhandelen de Raad en het Europees Parlement in de triloog om tot een akkoord te komen. Het streven is dat de onderhandelingen over het SRM voor het eind van de termijn van het Europees Parlement zijn afgerond. De Nederlandse inzet ten aanzien van het intergouvernementeel verdrag is hierboven weergegeven in het kader van de bespreking van de Eurogroep+.

2. Annual Growth Survey 2014

Document: Annual Growth Survey 2014, http://ec.europa.eu/europe2020/pdf/2014/ags2014_en.pdf

Aard bespreking: Aanname conclusies Annual Growth Survey 2014

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: De ECOFIN Raad zal conclusies aannemen ten aanzien van de Annual Growth Survey 2014 (AGS 2014). De Europese Commissie beschrijft hierin vijf prioriteiten die van belang zijn voor het herstel van economische groei in de EU. Begrotingsconsolidatie en de verhoging van de concurrentiekracht in lidstaten blijft essentieel. De prioriteiten voor 2014 zijn: 1) Streven naar groeivriendelijke begrotingsconsolidatie; 2) Kredietverschaffing aan de economie normaliseren; 3) Bevorderen van groei en concurrentievermogen; 4) Tegengaan van werkloosheid en de sociale gevolgen van de crisis; en 5) Moderniseren van overheden. De vijf prioriteiten die de Commissie beschrijft sluiten goed aan bij de uitdagingen waar de EU breed voor staat en Nederland onderschrijft deze prioriteiten dan ook. Het is van belang dat alle lidstaten ambitieus invulling geven aan de prioriteiten en uitdagingen die de Commissie identificeert. Dit is niet alleen in het belang van deze lidstaten zelf, maar ook in het belang van de EU als geheel. Een nadere toelichting op de visie van het kabinet op de Annual Growth Survey en de invulling vanuit Nederland is te vinden in de Kamerbrief «Commissiepublicaties: begrotingen, economische groei en onevenwichtigheden» (Kamerstuk 21 501–20, nr. 817 d.d. 19 november 2013).

3. Alert Mechanism Report 2014

Document: Alert Mechanism Report 2014, http://ec.europa.eu/europe2020/pdf/2014/amr2014_en.pdf

Aard bespreking: Aanname conclusies AMR 2014

Besluitvormingsprocedure: n.v.t

Toelichting: De ECOFIN Raad zal conclusies aannemen ten aanzien van het Alert Mechanism Report 2014. In dit rapport geeft de Europese Commissie aan dat zestien lidstaten zijn geselecteerd voor een diepteonderzoek naar mogelijke onevenwichtigheden. De Commissie beschrijft dat de ernst en de aard van de onevenwichtigheden in de zestien lidstaten sterk van elkaar verschillen. Net als vorig jaar zal de Commissie een diepteonderzoek starten naar mogelijke onevenwichtigheden in de Nederlandse economie. Een nadere toelichting op de visie van het kabinet op het Alert Mechanism Report is te vinden in de Kamerbrief «Commissiepublicaties: begrotingen, economische groei en onevenwichtigheden» (Kamerstuk 21 501-20, nr. 817, d.d. 19 november 2013).

4. Voorbereiding G20

Document: Niet openbaar

Aard bespreking: Gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: In de Ecofin Raad wordt een Terms of Reference (ToR) afgestemd voor de G20-vergadering van Ministers van Financiën en centralebankpresidenten op 20-23 februari onder Australisch voorzitterschap. De ToR, die de EU-inzet bepaalt, is vooraf afgestemd via het Economic and Financial Committee (EFC). De ToR beschrijft de economische ontwikkelingen in de EU en de stand van zaken rond de bankenunie. Daarnaast bevat de ToR de EU-reactie op de Australische agenda ten aanzien van financiële regelgeving en internationale samenwerking op het gebied van belastingen. Verder gaat de ToR in op economische beleidscoördinatie in het kader van het Framework for Growth en de inzet op het gebied van Investeringen en Infrastructuur; een nieuwe prioriteit van het Australische voorzitterschap. Nederland kan zich vinden in de Europese inzet.

5. Decharge EU-begroting 2012

Document: concept raadsconclusies/Dechargeadvies van de Raad.

Aard bespreking: Beslissing.

Besluitvormingsprocedure: De Ecofin beslist over het Dechargeadvies van de Raad met gekwalificeerde meerderheid. Vervolgens beslist het Europees Parlement of zij overgaat tot het verlenen van kwijting aan de Europese Commissie.

Toelichting: Voor Nederland is het Jaarverslag van de Europese Rekenkamer een belangrijk element in de standpuntbepaling ten aanzien van Decharge van de EU begroting, alsmede de follow-up ten aanzien van de speerpunten bij de voorgaande kwijtingsprocedure. Nederland kijkt bij de beoordeling onder andere naar het aantal fouten en het financieel belang dat hiermee gemoeid is, verbeteringen in de beheers- en verantwoordingssystemen en de strekking van het Dechargeadvies van de Raad.

De Europese Rekenkamer geeft over het jaar 2012 geen goedkeurende verklaring af bij de uitgaven (geen positieve Déclaration d’Assurance). Het gemiddelde foutenpercentage van de gehele EU begroting 2012 berekent de Europese Rekenkamer op 4,8% waarmee een materieel belang gemoeid is van circa 6,7 miljard euro. Het voorgaande jaar, over de EU-begroting 2011, waren deze cijfers respectievelijk 3,9% en circa 5 miljard euro. Behalve bij de traditioneel probleemloze begrotingscategorie «administratie», is er dit jaar over de gehele linie c.q. bij alle begrotingscategorieën sprake van verslechtering van de foutenpercentages. De categorie «Cohesie/Energie/Vervoer» laat een verslechtering zien van 6% naar 6,8% fouten. Plattelandsontwikkeling blijft de categorie met het hoogste foutenpercentage (van 7,7% in 2011 naar 7,9% in 2012). Wat betreft de werking van de beheers- en verantwoordingssystemen is het totaalbeeld nog altijd niet toereikend («gedeeltelijk doeltreffend»).

Het kabinet is teleurgesteld dat er sprake is van een terugval en dringt aan op het doorvoeren van verbeteringen. Kernelementen daarvan zijn: meer transparantie, beter financieel management en verantwoording door lidstaten en strikte handhaving door de Europese Commissie. Een positieve ontwikkeling in dit opzicht is dat de Europese Commissie in 2012 aanzienlijk vaker gebruik gemaakt heeft van haar sanctie-instrumentarium richting instanties van lidstaten.

In het concept Dechargeadvies wordt nota genomen van de foutenpercentages en stilgestaan bij de enkele noodzakelijk verbeteringen. Echter, naar het oordeel van het kabinet ontbreekt het aan «sense of urgency» en actiebereidheid. Het dechargeadvies reflecteert niet de ernst van de zaak. Wel zullen, mede door de kritische inzet van Nederland de afgelopen jaren, verbeteringen in het financieel beheer met ingang van de nieuwe MFK-periode hun beslag krijgen. Het gaat om de nieuwe rapportageverplichtingen voor lidstaten op grond van het herziene Financieel Reglement. Meer concreet wordt er voortaan van uitvoerende instanties in lidstaten gevraagd om «beheersverklaringen» af te geven over de in hun beheer uitgegeven EU middelen, met daarbij een «onafhankelijke audit opinie» over de rechtmatigheid van de bestedingen tot op het niveau van de eindbegunstigden. Hiermee wordt een aantal cruciale elementen van de Nederlandse Nationale Verklaring overgenomen.

6. Begrotingsrichtlijnen 2015

Document: Concept Raadsconclusies aangaande begrotingsrichtlijnen 2015

Aard bespreking: beslissing

Besluitvormingsprocedure: gekwalificeerde meerderheid

Toelichting: Ieder jaar worden er ruim voordat de onderhandelingen over de EU-begroting voor het volgend jaar van start gaan door de Raad richtsnoeren opgesteld. Hierin is dit jaar opgenomen dat de EU-begroting voor 2015 rekening moet houden het nieuwe Meerjarig Financieel Kader (MFK) 2014–2020, waarin substantieel lagere betalingen- en vastleggingplafonds dan in de periode 2007–2013 zijn afgesproken en een modernisering van de EU-begroting in gang is gezet. Vanwege de lagere plafonds is in de richtsnoeren opgenomen dat er voldoende ruimte onder het plafond dient te blijven om ruimte te houden voor eventuele onvoorziene omstandigheden. Ook wordt er aandacht gevraagd voor het vergroten van de transparantie van het budgettaire proces, zo dient de Commissie de EU-begroting zo helder en simpel mogelijk te presenteren. Daarnaast wordt de Commissie verzocht regelmatig een overzicht te geven met uitstaande vastleggingen en betalingspatronen in een bepaalde periode en wordt de Commissie gemaand de accuratesse van de raming van de traditionele eigen middelen te verbeteren. Tevens wordt de Commissie uitgenodigd om alle informatie over de implementatie van de afspraak om het personeelsbestand van alle EU-instellingen met 5% te verminderen tussen 2013 en 2017 te bundelen en te monitoren.

7. Implementatie van het Single Supervisory Mechanism

Document: n.v.t.

Aard bespreking: Gedachtewisseling en presentatie door de Europese Centrale Bank

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: De ECB zal tijdens de Ecofin Raad een rapport presenteren over de implementatie van het Europees toezichtsmechanisme (SSM). Met de Bankenunie wordt voorzien in Europees toezicht op banken en een Europese aanpak van banken in nood. Begin november 2013 is de Verordening inzake het SSM in werking getreden. De ECB zal één jaar later starten met de uitvoering van haar toezichtstaken, mits de ECB daar gereed voor is. Op dit moment treft de ECB voorbereidingen, waaronder juridische en praktische uitwerking van het SSM, de samenwerking met nationale toezichthouders en de comprehensive assessment om de balansen van de banken door te lichten. De comprehensive assessment bestaat uit drie onderdelen: een supervisory risk assessment om risico’s op bankbalansen te onderzoeken, een Asset Quality Review (AQR) om de activaportefeuille van banken door te lichten en een stresstest om de weerbaarheid van bankbalansen te testen. De resultaten van de comprehensive assessment zullen gepubliceerd worden voordat de ECB start met haar toezichtstaken. Het kabinet acht het van belang dat de implementatie van het SSM zorgvuldig en tijdig plaatsvindt. Voorts hecht het kabinet aan een diepgaande en gedegen Asset Quality Review door de ECB om eventuele problemen bij de activa van banken tijdig te ontdekken en op te lossen.