nr. 676
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN JUSTITIE
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 1 juli 2002
Bij brief van 11 februari 2002 heb ik Uw kamer geïnformeerd over
de verlenging van het besluitmoratorium en de instelling van het vertrekmoratorium
voor asielzoekers afkomstig uit Afghanistan tot 15 september 2002 (19 637,
nr. 649). In deze brief heb ik eveneens aangegeven dat de Minister van
Buitenlandse Zaken voornemens is om medio juni een update uit te brengen met
betrekking tot de situatie in Afghanistan. Deze update treft u bijgaand aan.1
De veiligheidssituatie in Afghanistan is nog altijd zorgelijk. In Kabul
is de veiligheidssituatie de afgelopen maanden weliswaar verbeterd, doch over
het algemeen nog slecht te noemen. Buiten Kabul is in grote delen van het
land nog altijd sprake van instabiliteit en wetteloosheid. In noord-Afghanistan
vormen de gevechten tussen de verschillende facties een serieuze bedreiging
voor de veiligheid in geheel Afghanistan. Er vinden nog steeds gevechten plaats
rond de provinciehoofdstad Gardez. De situatie in zuid-Afghanistan is gespannen.
De humanitaire situatie in Afghanistan is moeilijk. Miljoenen Afghanen
zijn afhankelijk van hulpverlening om te voorzien in hun dagelijkse levensonderhoud.
Deze situatie wordt versterkt door het feit dat Afghanistan in maart en april
van dit jaar drie maal getroffen is door zware aardbevingen. Tevens heeft
de aanhoudende droogte ertoe geleid dat veel kleine boeren naar de steden
zijn getrokken. Mede omdat veel vluchtelingen uit de regio naar de steden
terugkeren is er nauwelijks werk te vinden.
Duidelijk is dat een mogelijke verbetering in de veiligheids- en humanitaire
situatie nauw samenhangt met de implementatie van het resultaat van de Loya
Jirga, de traditionele vergadering van stamleiders. Dit zal voor een groot
deel bepalend zijn voor de ontwikkeling van de stabiliteit in Afghanistan.
De wederopbouw van Afghanistan komt moeizaam op gang. Waarschijnlijk wachten
de donoren de uitkomst van het Loya-Jirga proces af, alvorens de toegezegde
(financiële) hulp daadwerkelijk beschikbaar te stellen.
Volgens UNHCR zijn tot op heden, sinds 1 maart 2002, ongeveer 922 000
Afghanen met behulp van UNHCR vrijwillig naar Afghanistan teruggekeerd: 845 000
uit Pakistan, 67 000 uit Iran en 10 000 uit de Centraal Aziatische
Republieken. De massale terugkeer van vluchtelingen met name naar Kabul heeft
gezorgd voor een toenemende druk op de huisvesting en infrastructuur die daarop
geheel niet is berekend. Kabul wordt door veel terugkerende vluchtelingen
gezien als de veiligste plaats in Afghanistan. Hulporganisaties waarschuwen
inmiddels voor het uitbreken van epidemieën en de toename van ziektes
die het gevolg zijn van een verslechterde hygiëne in de stad.
Op grond van de thans beschikbare informatie is het vooralsnog niet mogelijk
om te concluderen tot een beleidswijziging. Zoals afgesproken met de Minister
van Buitenlandse Zaken zal een uitgebreid overzicht van de situatie in Afghanistan
eind augustus van dit jaar verschijnen. In dit ambtsbericht zal de uitkomst
en de implementatie van de resultaten van de Loya Jirga kunnen worden meegenomen.
Ik verwacht dan ook dat dit ambtsbericht aanleiding zal zijn om tot de beëindiging
van het besluit- en vertrekmoratorium te komen. Tevens ga ik ervan uit dat
er dan genoeg informatie voorhanden zal zijn om het al dan niet voeren van
een categoriale beschermingsbeleid voor Afghanistan te kunnen beoordelen.
Beleid ons omringende landen
Geen enkel westers land stuurt momenteel Afghanen terug naar Afghanistan.
Wel is sprake van vrijwillige (tijdelijke) terugkeer van Afghanen om te helpen
bij de wederopbouw van Afghanistan.
Instroom | 2002 |
---|
Januari | 196 |
Februari | 141 |
Maart | 137 |
April | 111 |
Mei | 53 |
Totaal jan – mei | 638 |
Terugkeer vanuit Nederland
• Sedert januari dit jaar zijn 16 Afghanen vrijwillig teruggekeerd
naar Afghanistan.
• Voor het Return of Qualified National Programme, het tijdelijke
terugkeerprogramma van IOM hebben zich 21 Afghanen in Nederland aangemeld.
Er is momenteel één persoon die binnenkort tijdelijk zal terugkeren
vanuit Nederland onder dit programma.
De Staatssecretaris van Justitie,
N. A. Kalsbeek