19 637 Vreemdelingenbeleid

Nr. 2944 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 7 juli 2022

Op 31 mei heeft de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking namens mij tijdens het tweeminutendebat Toekomstige inzet en hulp aan Afghanistan toegezegd dat ik u zou informeren over de vorderingen van de opvang en het vinden van werk en huisvesting van de lokale oud-medewerkers van Ambassade Kaboel (Handelingen II 2021/22, nr. 85, Tweeminutendebat toekomstige inzet en hulp aan Afghanistan).

Na de aankomst op 22 augustus 2021 van de Afghaanse medewerkers en hun familieleden heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken twee projecten gestart voor de opvang van deze groep:

• Psychosociale zorg voor de voltallige groep van meer dan 200 personen.

• Begeleiding voor het vinden van werk op de Nederlandse arbeidsmarkt voor de 37 lokale oud-medewerkers;

Psychosociale zorg

Op 26 augustus 2021 is een projectteam opgezet om psychosociale zorg te verlenen. Het doel van het project was om de lokale medewerkers en hun familieleden naar een aanvaardbaar niveau te begeleiden van welzijn en zelfredzaamheid op weg naar hun nieuwe leven in Nederland. Deze zorg was aanvullend op de reguliere en reeds bestaande zorg en begeleiding die door diverse instanties wordt gegeven aan asielzoekers (o.a. IND, COA, Gezondheidszorg Asielzoekers (GZA), Vluchtelingenwerk, Gemeentes, het Rode Kruis). De geboden zorg vanuit het ministerie is a.h.w. een schil om die bestaande activiteiten heen.

Het projectteam bestond uit een lijnmanager, een projectleider bedrijfsmaatschappelijk werk, zes bedrijfsmaatschappelijk werkers en vijf Afghaanse tolken.

Het project had in eerste instantie een looptijd tot 1 maart 2022. Eind februari 2022 hebben alle medewerkers en hun familiesysteem een afsluitend gesprek gehad met de behandelende bedrijfsmaatschappelijk werker. Daarbij is ook een schriftelijke voortgangsrapportage overhandigd (vertaald in Dari) over de afgelopen periode. Waar nodig is in de rapportages ook een advies opgenomen voor verdere behandeling door een medische professional vanuit de reguliere gezondheidszorg.

Op basis van de geïdentificeerde hulpvragen en de voortgangsrapportages van de bedrijfsmaatschappelijk medewerkers bleef er voor circa 12 familiesystemen de noodzaak bestaan om de psychosociale zorg nog enige tijd langer voort te zetten. Voor deze groep is het project verlengd tot 1 mei 2022. Het project werd per die datum afgerond.

Begeleiding naar werk

Voor de lokale medewerkers is daarnaast een project opgezet om hen te begeleiden naar werk op de Nederlandse arbeidsmarkt. De medewerkers zijn gestart met dit traject op het moment dat het team psychosociale zorg aangaf dat zij daar klaar voor waren.

Medewerkers hebben recht op begeleiding gedurende 6 maanden vanaf de start van het traject met de mogelijkheid van verlenging.

Resultaat tot nu toe is dat zes oud-medewerkers een baan hebben gevonden, waarvan 2 bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Nog vier anderen zullen binnenkort een arbeidscontract tekenen.

Uitdaging bij het zoeken naar werk is dat medewerkers een baan aangeboden krijgen die niet op reisafstand is van de gemeente waaraan ze gekoppeld zijn. Zolang er geen woning toegewezen is, is er een mogelijkheid om de betreffende persoon te ontkoppelen en aan een andere gemeente (wel op reisafstand) toe te wijzen. Voorwaarde is wel dat er een concreet aanbod ligt van de betreffende werkgever.

De door BZ ingeschakelde bemiddelingsorganisatie SPARK (zie hieronder) heeft aangegeven dat 14 maal een aanbod tot het aangaan van een arbeidsovereenkomst niet kon doorgaan vanwege een te grote reisafstand tussen werk en verblijfplaats.

Het project Begeleiding naar werk is uitgevoerd door SPARK, een NGO die veel ervaring heeft met begeleiden naar werk in crisisgebieden en met vluchtelingen. Zij hebben sinds 2001 ook ervaring in Afghanistan en met Afghaanse vluchtelingen. SPARK heeft ook binnen Nederland een uitgebreid netwerk. In samenwerking met SPARK is een viertal uitzendbureaus aangehaakt die hun diensten aangeboden hebben in het kader van Social Return on Investment. Elk uitzendbureau heeft een aantal medewerkers individueel begeleid.

De begeleiding door SPARK en de uitzendbureaus bestond uit:

• het opstellen van profielen (cv’s);

• het uitvoeren van assessments;

• training soft skills;

• het benaderen van bedrijven en sectoren voor mogelijkheden.

Elke medewerker heeft daarnaast de mogelijkheid gekregen om een intensieve taaltraining Nederlands te volgen.

BZ heeft vanaf de aankomst van de lokale oud-medewerkers en hun gezinnen in Nederland het COA verzocht hen als groep bij elkaar te houden en het aantal verplaatsingen zo min mogelijk te laten zijn. Helaas is dit vanwege het gebrek aan opvanglocaties niet gelukt.

Het vele overplaatsen en (daardoor) de verspreiding van de groep over locaties in het hele land zorgde voor een logistieke uitdaging in de begeleiding. Voor een aantal medewerkers was het ook lastig dat zij een net gestarte training Nederlands moesten afbreken en weer ergens anders moesten beginnen.

De lokale medewerkers hebben allemaal een tijdelijke verblijfsvergunning asiel gekregen waarna COA hen heeft gekoppeld aan een gemeente. De gemeente zorgt daarna voor huisvesting.

Op dit moment hebben 18 oud-medewerkers (en hun gezinnen waar van toepassing) een huis toegewezen gekregen. De overigen wachten nog op huisvesting.

De Minister van Buitenlandse Zaken, W.B. Hoekstra