Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 19 juni 2013
Naar aanleiding van een verzoek van het lid Gesthuizen (SP) om een toelichting op
het bericht dat Nederland geld betaalt om Iraakse asielzoekers terug naar Irak te
sturen (Handelingen II 2012/13 nr. 96, Regeling van Werkzaamheden) bericht ik u als
volgt.
In 2011 is door de voormalige minister voor Immigratie, Integratie en Asiel gesproken
met de Iraakse minister voor Migratie Duski over migratiesamenwerking met Irak, inclusief
afspraken over gedwongen terugkeer. Zoals uw Kamer na afloop van deze gesprekken is
medegedeeld1, heeft de toenmalige staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking een substantieel
bedrag van 5,5 miljoen euro beschikbaar gesteld – op basis van de vigerende regels
voor ontwikkelingsgelden – om Irak in het bijzonder te ondersteunen bij de opvang
en re-integratie van de groep Irakezen die in het bezit is geweest van een verblijfsvergunning
asiel op de d-grond2 en daarmee langere tijd rechtmatig in Nederland heeft verbleven. Hierbij wordt gedacht
aan capaciteitsversterking van Irak op het gebied van terugkeerders en ontheemden
(in de regio en intern) en studiebeurzen. Dit is aangeboden op voorwaarde dat Irak
medewerking verleent aan gedwongen terugkeer.
Na afloop van de gesprekken verlangde Irak echter dat aan Irakezen die vrijwillig
terugkeren een substantiële financiële bijdrage zou moeten worden uitgekeerd: 10.000
Amerikaanse dollar aan ongehuwde personen, aan de echtgenotes van gehuwde personen
een bedrag van 5.000 dollar en aan elk kind onder de 18 jaar een bedrag van 2.000
dollar. Dit was niet afgesproken en is voor Nederland niet acceptabel.
Iraakse vreemdelingen die vrijwillig terugkeren naar Irak kunnen via de HRT- en REAN-regeling
een financiële tegemoetkoming krijgen van 2.250 euro en een ticket, alsmede een ondersteuning
in natura ter waarde van maximaal 1.500 euro. Minderjarige familieleden krijgen een
financiële tegemoetkoming van 980 euro en een ticket, alsmede een ondersteuning in
natura ter waarde van maximaal 2.500 euro. Van het betalen van de Iraakse autoriteiten
per vreemdeling die wordt teruggenomen, is geen sprake.
Ik blijf mij inspannen om de terugkeer naar Irak van illegaal in Nederland verblijvende
Irakezen te verbeteren.
De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie,
F. Teeven