17 050 Misbruik en oneigenlijk gebruik op het gebied van belastingen, sociale zekerheid en subsidies

Nr. 440 BRIEF VAN DE MINISTER EN STAATSSECRETARIS VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 4 oktober 2013

Zoals u per brief van 4 juli 2013 is toegezegd, informeren wij u hierbij over de voorstellen voor de intensivering van het toezicht door UWV en SVB en geven u inzicht in de mogelijkheden hiertoe bij de Inspectie SZW.¹ Het gaat hierbij om zogenaamde business cases voor UWV en SVB en de Inspectie SZW. In deze brief melden wij u welke maatregelen de organisaties zullen nemen en zullen deze nader voor u beschrijven.

De term business case verwijst naar het Regeerakkoord 2012, waarin het kabinet UWV en SVB de mogelijkheid heeft geboden een plan te ontwikkelen om door versterking van het toezicht te besparen op de uitkeringen. Uitgangspunt is dat de besparingen opwegen tegen de kosten van extra in te zetten capaciteit.

Als uitkeringsgerechtigden zich niet aan de regels houden, betalen anderen daarvoor de rekening en ondermijnt dat het rechtvaardigheidsgevoel van burgers en bedrijven die zich wel aan die regels houden. Dit misbruik tast de geloofwaardigheid, houdbaarheid en het draagvlak van onze wet- en regelgeving aan. We moeten ons daarom maximaal inspannen om misbruik en fraude te voorkomen. Dat doen we op twee manieren: door preventie en door strikte handhaving, gekoppeld aan terugvordering en per 1 januari 2013 fors verhoogde sancties². Fraude mag niet lonen.

De meeste burgers houden zich aan de regels. Zij zullen de regels niet overtreden als ze duidelijk zijn en als we er goed over voorlichten. Er zijn ook burgers die de regels doelbewust overtreden. We kunnen deze burgers steeds beter opsporen en aanpakken. We hebben meer mogelijkheden bestanden aan elkaar te koppelen en werken intensief samen met partijen binnen en buiten het sociale zekerheidsdomein.

UWV en SVB zetten zich nu al binnen de bestaande mogelijkheden maximaal in om toe te zien op het juiste gebruik van sociale voorzieningen. Maar wij zijn van mening dat we meer kunnen en moeten doen om misbruik te bestrijden en daarmee de uitkeringslasten terug te dringen.

Het verheugt ons daarom ook dat beide organisaties concrete maatregelen hebben uitgewerkt die daaraan bijdragen. Zo zal UWV onder meer inzetten op het gericht en in een vroeg stadium voeren van handhavingsgesprekken met klanten met een verhoogd risico en uitbreiden van de capaciteit om signalen op te volgen, en zal SVB de vermogensonderzoeken in het buitenland intensiveren. Het volledige pakket aan maatregelen wordt in de bijlage per organisatie nog nader toegelicht³.

Bij de Inspectie SZW is het niet mogelijk gebleken om een zelfstandig voorstel te ontwikkelen waarbij de extra kosten van toezicht worden opgebracht uit de daaruit voortvloeiende boeteopbrengsten. Door middel van een pilot, gericht op de aanpak van grootschalige georganiseerde uitkeringsfraude, wordt nog onderzocht of dit wel mogelijk is als besparingen op uitkeringen worden meegewogen. Ook wordt in het kader van de beoogde maatregelen de samenwerking van de Inspectie SZW met UWV en SVB verder versterkt.

De genoemde maatregelen treden vanaf 2014 in werking en zullen de komende jaren op effecten worden gemonitord. De financiële gevolgen worden verwerkt in de voorjaarsnota 2014 (de 1^e suppletoire begrotingswet).

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, L.F. Asscher

De Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, J. Klijnsma

---

1 Kamerstuk 17 050, nr. 426 en nr. 436

2 Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving (Fraudewet)

3 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer