36 613 IX Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Financiën (IXB) en de begrotingsstaat van Nationale Schuld (IXA) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met Miljoenennota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 en 2

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2024 wijzigingen aan te brengen in:

de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Financiën (IXB);

de begrotingsstaat inzake de Nationale Schuld (IXA).

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zogenaamde begrotingstoelichting).

De Minister van Financiën, E. Heinen

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

De voorliggende suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de eerste suppletoire begroting 2024 (inclusief nota van wijziging1) van het Ministerie van Financiën (IXB) en Nationale Schuld (IXA).

Hoofdstuk 2 en hoofdstuk 3 bevatten per beleidsartikel een budgettaire tabel. Conform de Rijksbegrotingsvoorschriften (RBV) worden per artikel de mutaties die groter of gelijk zijn aan de ondergrenzen in de onderstaande (tabel 1) toegelicht. Vanwege de staffel kan de som van de toegelichte mutaties afwijken van de totale mutaties op het artikel.

Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 en < 1.000

5

10

=> 1.000

10

20

De toelichting op de mutatie van de belastingontvangsten is in de Miljoenennota opgenomen.

2 Beleidsartikelen Ministerie van Financiën (IXB)

Artikel 1 Belastingen

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 2 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 1 Belastingen (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

4.386.964

451.639

4.838.603

       

Uitgaven (1) + (2)

3.602.111

451.639

4.053.750

       

Apparaatsuitgaven (1)

3.374.028

217.199

3.591.227

       

Personele uitgaven

2.883.906

243.307

3.127.213

Eigen personeel

2.448.246

136.599

2.584.845

Inhuur externen

427.247

88.218

515.465

Overig personeel

8.413

18.490

26.903

       

Materiële uitgaven

490.122

– 26.108

464.014

ICT

31.808

8.028

39.836

Bijdrage aan SSO's

363.450

– 36.992

326.458

Overig materieel

94.864

2.856

97.720

       

Programma-uitgaven (2)

228.083

234.440

462.523

       

Garanties

181

0

181

Garantie procesrisico's

181

0

181

       

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

14.366

967

15.333

Waarderingskamer

2.489

0

2.489

Kadaster

2.933

0

2.933

Kamer van Koophandel

341

0

341

Overige bijdrage ZBO's/RWT's

8.603

967

9.570

       

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

2.787

0

2.787

Internationale Douaneraad

0

0

0

Overige internationale organisaties

2.787

0

2.787

       

Opdrachten

381.094

29.055

410.149

ICT opdrachten

320.044

25.625

345.669

Overige opdrachten

61.050

3.430

64.480

       

Bijdrage aan agentschappen

12.889

0

12.889

Bijdrage Logius

4.287

0

4.287

Bijdrage overige agentschappen

8.602

0

8.602

       

(Schade)vergoeding

29.205

1.418

30.623

(Schade)vergoedingen

25.813

1.418

27.231

Vergoeding proceskosten

3.392

0

3.392

       

Rente

221.316

203.000

424.316

Belasting- en invorderingsrente

221.316

203.000

424.316

       

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

– 433.755

0

– 433.755

Toerekening uitgaven aan Douane

– 215.786

0

– 215.786

Toerekening uitgaven aan Toeslagen

– 217.969

0

– 217.969

       

Ontvangsten (3) + (4)

210.273.153

7.523.032

217.796.185

       

Programma-ontvangsten (3)

210.165.685

7.523.242

217.688.927

       

waarvan: Belastingontvangsten

208.662.155

7.523.242

216.185.397

       

Bekostiging

230.864

0

230.864

Doorbelasten kosten vervolging

230.864

0

230.864

       

Rente

1.034.025

0

1.034.025

Belasting- en invorderingsrente

1.034.025

0

1.034.025

       

Boetes en schikkingen

238.641

0

238.641

Ontvangsten boetes en schikkingen

238.641

0

238.641

       

Apparaatsontvangsten (4)

107.468

– 210

107.258

Tabel 3 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

4.386.964

451.639

4.838.603

waarvan garantieverplichtingen

336

0

336

Garantie procesrisico's

336

0

336

waarvan overige verplichtingen

4.386.628

451.639

4.838.267

Toelichting

Uitgaven en verplichtingen

Personele uitgaven

De personele uitgaven worden in 2024 € 243 mln. hoger geraamd. Dit is met name het gevolg van de nieuwe cao en stijgende kosten voor externe inhuur (samen € 192 mln. in 2024). Hiervoor is loonbijstelling overgeheveld naar de Belastingdienst. Binnen de personele uitgaven heeft een herschikking van € 18 mln. plaatsgevonden van eigen personeel naar overig personeel vanwege de uitgaven aan de Regeling Vervroegde Uittreding (RVU). Daarnaast heeft er een herschikking van € 39 mln. plaatsgevonden van materiële uitgaven naar personele uitgaven vanwege diverse fte-gebonden uitgaven (zoals thuiswerkvergoeding, opleidings- en reiskosten) die zijn gestegen door een hogere bezetting. Dit budget (overhead) stond geraamd onder «Bijdrage aan SSO's».

Materiële uitgaven

De materiële uitgaven worden in 2024 € 26 mln. lager geraamd. Dit is het saldo van positieve en negatieve bijstellingen. Zoals in het kopje hierboven toegelicht vindt er een herschikking van € 39 mln. overheadsbudget plaats van materiële naar personele uitgaven. Daarnaast ontvangt dit instrument prijsbijstelling (€ 15 mln. In 2024) om stijgende prijzen te compenseren.

Opdrachten

De uitgaven onder opdrachten worden € 29 mln. hoger geraamd. Dit is met name het gevolg van stijgende prijzen waarvoor prijsbijstelling is ontvangen (€ 12 mln.) en budgetoverhevelingen vanuit Toeslagen en Douane voor (ict-)kosten die de Belastingdienst in opdracht van Douane en Toeslagen maakt (samen € 12 mln.).

Rente

Naar aanleiding van het Hoge Raad arrest op 14 juni, waarin de Hoge Raad heeft bepaald dat een Duits fonds (Immobielen-Sondervermögen) geen buitenlands belastingplichtige is in Nederland, dient betaalde VPB inclusief rente terugbetaald te worden. Het betreft hier invorderingsrente uit de jaren 1998–2011. Voor de belastingjaren vanaf 2012 wordt geen rente uitgekeerd.

Ontvangsten

Belastingontvangsten

In de Miljoenennota 2025 worden de mutaties van de Belastingontvangsten in het lopende begrotingsjaar 2024 toegelicht (zie hoofdstuk 2.7 – Horizontale ontwikkeling inkomsten en lasten en bijlage 4 – De belasting- en premieontvangsten. De aansluiting met de Miljoenennota en de bedragen in de begrotingstoelichting (artikel 1 Belastingen, tabel budgettaire gevolgen van beleid) ziet er als volgt uit.

Tabel 4 Belastingontvangsten (bedragen x 1.000)
 

Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Totaal belastingontvangsten

279.279.850

7.140.961

286.420.811

– /– Afdracht Gemeentefonds

43.338.691

498.273

43.836.964

– /– Afdracht Provinciefonds

3.610.996

259.139

3.870.135

– /– Afdracht BES-fonds

82.840

10.933

93.773

– /– Belastingontvangsten artikel 6 Btw-compensatiefonds

4.104.182

144.454

4.248.636

– /– Belastingontvangsten artikel 9 Douane

19.480.986

– 1.295.080

18.185.906

Belastingontvangsten artikel 1 Belastingen

208.662.155

7.523.242

216.185.397

Artikel 2 Financiële markten

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 2 Financiële markten (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

– 4.130.301

3.442

– 4.126.859

       

Uitgaven

31.937

3.442

35.379

       

Bekostiging

7.793

2

7.795

Accountantskamer

1.544

0

1.544

Muntcirculatie

4.567

0

4.567

IMVO convenanten

30

2

32

Overig

1.652

0

1.652

       

Opdrachten

11.140

313

11.453

Wijzer in geldzaken

1.634

230

1.864

Vakbekwaamheid

5.543

0

5.543

Uitvoeringskosten SRH

0

0

0

Schadeloosstelling SRH

2.200

0

2.200

Convertibiliteit Oekraïense hryvnia

0

0

0

Uitvoeringskosten omwisselen Oekraïense hryvnia

0

0

0

Overig

1.763

83

1.846

       

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

11.788

3.127

14.915

Bijdrage AFM BES-toezicht

705

32

737

Bijdrage DNB toezicht en DGS BES

2.020

92

2.112

Bijdrage toezicht en handhaving MIF

0

28

28

Bijdrage PSD II

0

34

34

Bijdrage FEC

4.503

692

5.195

Overig

4.560

2.249

6.809

       

Storting/onttrekking begrotingsreserve

625

0

625

Dotatie begrotingsreserve DGS BES

0

0

0

Dotatie begrotingsreserve NHT

625

0

625

       

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

591

0

591

IASB

441

0

441

(Caribean) Financial Action Task Force

150

0

150

       

Ontvangsten

10.209

2.100

12.309

       

Bekostiging

2.000

0

2.000

Ontvangsten muntwezen

2.000

0

2.000

       

Opdrachten

1.455

0

1.455

Wijzer in geldzaken

1.455

0

1.455

       

Ontvangsten

6.754

2.100

8.854

Overig

6.754

2.100

8.854

Tabel 6 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

– 4.130.301

3.442

– 4.126.859

waarvan garantieverplichtingen

– 4.163.500

0

– 4.163.500

Garantie SRF

– 4.163.500

0

– 4.163.500

Garantie WAKO (kernongevallen)

0

0

0

Garantie DGS BES

1.262

0

1.262

Garantie Stichting Waarborgfonds Motorverkeer

0

0

0

       

waarvan overige verplichtingen

33.199

3.442

36.641

Muntcirculatie

4.567

0

4.567

Vakbekwaamheid

5.543

0

5.543

Schadeloosstelling SRH

2.200

0

2.200

Uitvoeringskosten omwisselen Oekraïense hryvnia

0

0

0

Bijdrage DNB toezicht en DGS BES

2.020

92

2.112

Bijdrage FEC

4.503

692

5.195

Overige betalingsverplichtingen

14.366

2.658

17.024

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Voor het project Ongewenste Buitenlandse Financiering van het Financieel Expertise Centrum (FEC) ontvangt het Ministerie van Financiën bijdrages van in totaal € 0,5 mln. van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Justitie en Veiligheid en Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Voor het Ultimate Beneficial Owner (UBO) register werden extra kosten van € 2,1 mln. verwacht. De UBO-registers worden geleidelijk ontsloten. Dit is juridisch en technisch complex, en kost daardoor meer tijd dan gedacht. Door gedeeltelijke ontsluiting van het register komen inmiddels wel weer inkomsten binnen, die de kosten deels kunnen opvangen.

Ontvangsten

Overige ontvangsten

Zie toelichting onder uitgaven.

Artikel 3 Financieringsactiviteiten publiek-private sector

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 7 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 3 Financieringsactiviteiten publiek-private sector (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

25.917.897

303

25.918.200

       

Uitgaven

13.759.965

303

13.760.268

       

Garanties

20

0

20

Regeling Bijzondere Financieringen

20

0

20

       

Leningen

13.100.000

0

13.100.000

Lening TenneT

13.100.000

0

13.100.000

       

Opdrachten

5.012

230

5.242

Uitvoeringskosten staatsdeelnemingen

5.012

230

5.242

Opstart Invest International

0

0

0

       

Vermogensverschaffing/-onttrekking

649.837

0

649.837

Kapitaalinjectie TenneT

0

0

0

Afdrachten Staatsloterij

100.000

0

100.000

Kapitaalinjectie Invest-NL

330.000

0

330.000

Kapitaalinjectie Invest International

219.837

0

219.837

Kapitaalinjectie regionale netbeheerders

0

0

0

       

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

5.096

73

5.169

NLFI

5.096

73

5.169

       

Ontvangsten

3.793.201

– 1.140.525

2.652.676

       

Garanties

1.000

0

1.000

Premieontvangsten garantie KLM

0

0

0

Premieontvangsten Gasunie

0

0

0

Premieontvangsten garantie FMO

1.000

0

1.000

       

Leningen

258.701

17.722

276.423

Renteontvangsten lening KLM

0

0

0

Aflossing lening KLM

0

0

0

Renteontvangsten lening TenneT

258.701

17.722

276.423

       

Vermogensverschaffing/-onttrekking

3.529.000

– 1.158.247

2.370.753

Aan-/verkoop vermogenstitels

460.000

443.753

903.753

Afdrachten Staatsloterij

100.000

0

100.000

Dividenden staatsdeelnemingen

2.969.000

– 1.602.000

1.367.000

Winstafdracht DNB

0

0

0

waarvan: Griekse inkomsten SMP

0

0

0

waarvan: rente-inkomsten ESM

0

0

0

       

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

4.500

0

4.500

NLFI

4.500

0

4.500

Tabel 8 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

25.917.897

303

25.918.200

waarvan garantieverplichtingen

269.134

0

269.134

Garanties en vrijwaringen staatsdeelnemingen

0

0

0

Garantie FMO

269.134

0

269.134

       

waarvan overige verplichtingen

25.648.763

303

25.649.066

Lening SRH

– 11.202

0

– 11.202

Lening TenneT

25.000.000

0

25.000.000

Kapitaalinjectie TenneT

0

0

0

Aan-/verkoop vermogenstitels

0

0

0

Afdrachten Staatsloterij

100.000

0

100.000

Kapitaalinjectie Invest-NL

330.000

0

330.000

Kapitaalinjectie Invest International

219.837

0

219.837

Kapitaalinjectie regionale netbeheerders

0

0

0

Overige betalingsverplichtingen

10.128

303

10.431

Ontvangsten

Leningen

De Staat ontvangt een marktconforme rente met additionele vergoedingen over de verstrekte lening aan TenneT. De renteontvangsten worden naar boven bijgesteld.

Vermogensverschaffing/ -onttrekking

De ontvangsten nemen in 2024 met ten minste € 443 mln. toe. Dit komt door de verkoop van aandelen ABN AMRO door de Staat via de beurs en de inkoop van aandelen door ABN AMRO. De ontvangsten betreffen de verkoopopbrengst tot en met juli 2024.

De Duitse staat heeft laten weten dat het op dit moment geen volledige aankoop van TenneT Duitsland kan realiseren. Dit betekent dat er geen terugontvangst is van het kapitaal dat vorig jaar door de Staat in TenneT is gestort (€ 1,602 mld.). Deze ontvangst was in 2024 wel begroot.

Artikel 4 Internationale financiële betrekkingen

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 9 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 4 Internationale financiële betrekkingen (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

81.827

2.515.394

2.597.221

       

Uitgaven

520.648

0

520.648

       

Garanties

17.794

0

17.794

EIB pan-Europees garantiefonds

17.794

0

17.794

       

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

500.685

0

500.685

Multilaterale ontwikkelingsbanken en fondsen

1.519

0

1.519

Rentecompensatie ESM

0

0

0

Wereldbank

364.730

0

364.730

EBRD

100.000

0

100.000

Kapitaalinleg ESM

0

0

0

Bijdrage EU voor rente Oekraïne

34.436

0

34.436

       

Leningen

0

0

0

Teruggave winsten

0

0

0

Lening aan Oekraïne

0

0

0

       

Opdrachten

2.169

0

2.169

Technische assistentie

2.069

0

2.069

Overige opdrachten

100

0

100

       

Ontvangsten

113.854

6.855

120.709

       

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

20.942

0

20.942

Ontvangsten IFI's

20.942

0

20.942

Ontvangsten ESM Kapitaal

0

0

0

       

Leningen

92.912

6.855

99.767

Aflossing lening Griekenland

0

0

0

Renteontvangsten lening Griekenland

92.912

6.855

99.767

Aflossing lening Oekraïne

0

0

0

Renteontvangsten lening Oekraïne

0

0

0

Tabel 10 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

81.827

2.515.394

2.597.221

waarvan garantieverplichtingen

– 81.856

2.515.394

2.433.538

Kredieten EU-betalingsbalanssteun

0

94.089

94.089

Garantie aan DNB inzake IMF

– 2.141.800

2.034.859

– 106.941

ESM

0

0

0

EFSM

0

254.899

254.899

AIIB

13.877

0

13.877

Wereldbank

99.067

0

99.067

SURE

0

– 159.636

– 159.636

EIB – pan-Europees garantiefonds

0

– 320.323

– 320.323

NGEU

0

584.260

584.260

MFB

0

0

0

MFB Headroomgarantie

0

27.246

27.246

Oekraïne faciliteit

1.947.000

0

1.947.000

       

waarvan overige verplichtingen

163.683

0

163.683

Multilaterale ontwikkelingsbanken en fondsen

1

0

1

Rentecompensatie ESM

0

0

0

Wereldbank

68.513

0

68.513

EBRD

100.000

0

100.000

Kapitaalinleg ESM

0

0

0

Bijdrage EU voor rente Oekraïne

– 7.000

0

– 7.000

Teruggave winsten SMP/ANFA

0

0

0

Lening aan Oekraïne

0

0

0

Technische assistentie kiesgroeplanden

2.069

0

2.069

Overige betalingsverplichtingen

100

0

100

Toelichting

Verplichtingen

Garantieverplichtingen

Kredieten EU-betalingsbalanssteun (BoP-faciliteit)

De BoP-faciliteit is bedoeld voor niet-eurolanden met feitelijke of ernstig dreigende moeilijkheden in de betalingsbalans. De mutatie is het gevolg van verbeteringen in het ramingsmodel ten aanzien van het bni-aandeel evenals de actualisatie van het bni-aandeel.

Garantie aan DNB inzake IMF

Tijdens de voorjaarsvergadering van het IMF is een ophoging van SDR-onlending (Special Drawing Rights) van maximaal SDR 1,7 mld. (ongeveer € 2,1 mld.) aan de RST (Resilience and Sustainability Trust) van het IMF toegezegd, onder voorbehoud van parlementaire goedkeuring. De uiteindelijke ophoging komt o.b.v. de wisselkoers van 1 maart 2024 uit op SDR 1,66 mld. (€ 2,03 mld.).2

Actualisatie garantie EFSM

Nederland staat voor haar aandeel in het EU-bni inclusief het Verenigd Koninkrijk garant voor de uitstaande leningen van het EFSM inclusief de bijbehorende renteverplichting. De garantie wordt bijgesteld op basis van cijfers van de Europese Commissie. Daarnaast zijn enkele verbeteringen doorgevoerd in het ramingsmodel. In het bni-aandeel is nu het aandeel van het VK beter doorgerekend en zijn de bni-cijfers preciezer en meerjarig opgenomen.

Actualisatie garantie SURE

Nederland staat voor haar aandeel in het EU-bni garant voor de uitstaande leningen van SURE inclusief de bijbehorende renteverplichting. De mutatie is het gevolg van verbeteringen in het ramingsmodel ten aanzien van het bni-aandeel evenals de actualisatie van het bni-aandeel.

EIB – pan-Europees garantiefonds

De EIB heeft in 2020 het pan-Europees garantiefonds (EGF) opgericht om de negatieve economische gevolgen van de coronacrisis te beperken. Nu de allocatieperiode voor de producten in het fonds is afgelopen, zullen er geen nieuwe producten meer uitgegeven worden, waardoor de EIB het maximum van de garantieomvang kan vaststellen. De maximale garantstelling van Nederland ten opzichte van het Europees Garantiefonds (EGF) is verlaagd met € 320 mln.

NGEU

De mutatie is het gevolg een actualisatie van de data over uitgegeven bonds en verstrekte leningen aan lidstaten onder NGEU. Daarnaast zijn de rentecijfers geactualiseerd. Ook zijn diverse verbeteringen in de ramingssystematiek doorgevoerd, waardoor een preciezere inschatting gemaakt kan worden van de rentekosten.

Actualisatie MFB headroomgarantie

Via de macro-financiële bijstand (MFB) leent de Europese Commissie namens de Europese Unie middelen bij financiële instellingen en op de kapitaalmarkt en leent deze middelen door aan Oekraïne. Nederland staat voor haar aandeel in het EU-bni garant voor de MFB. De mutatie is het gevolg van verbeteringen in het ramingsmodel ten aanzien van het bni-aandeel, evenals de actualisatie van het bni-aandeel.

Ontvangsten

Leningen

De renteontvangsten voor de Greek Loan Facility (GLF) worden naar boven bijgesteld op basis van de renterealisaties ontvangen van de Europese Commissie.

Artikel 5 Exportkredietverzekeringen, -garanties en investeringsverzekeringen

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 11 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 5 Exportkredietverzekeringen, -garanties en investeringsverzekeringen (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

10.091.762

– 1.368

10.090.394

       

Uitgaven

168.762

– 1.368

167.394

       

Opdrachten

20.518

– 132

20.386

Kostenvergoeding Atradius DSB

19.283

0

19.283

Uitvoeringskosten herverzekering leverancierskredieten

1.000

0

1.000

Overige uitgaven

235

– 132

103

       

Garanties

78.000

– 5.000

73.000

Schade-uitkering EKV

77.000

– 5.000

72.000

Schade-uitkering herverzekering leverancierskredieten

1.000

0

1.000

       

Storting/onttrekking begrotingsreserve

70.244

3.764

74.008

Mutatie begrotingsreserve EKV

70.244

3.764

74.008

       

Ontvangsten

133.206

15.251

148.457

       

Garanties

109.174

15.000

124.174

Premies EKV

70.244

0

70.244

Premies herverzekering leverancierskredieten

0

0

0

Schaderestituties EKV voor 1999

28.834

0

28.834

Schaderestituties EKV vanaf 1999 tot 2019

0

3.764

3.764

Schaderestituties EKV na 2019

10.096

11.236

21.332

Schaderestituties herverzekering leverancierskredieten

0

0

0

       

Storting/onttrekking begrotingsreserve

24.032

251

24.283

Mutatie begrotingsreserve EKV

24.032

251

24.283

Tabel 12 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

10.091.762

– 1.368

10.090.394

waarvan garantieverplichtingen

10.000.000

– 5.000

9.995.000

Exportkredietverzekeringen

10.000.000

– 5.000

9.995.000

waarvan: aangegane garantieverplichtingen

10.000.000

– 5.000

9.995.000

waarvan: vervallen garantieverplichtingen

0

0

0

       

waarvan overige verplichtingen

91.762

3.632

95.394

Kostenvergoeding Atradius DSB

19.283

0

19.283

Uitvoeringskosten herverzekering leverancierskredieten

1.000

0

1.000

Schade-uitkering herverzekering leverancierskredieten

1.000

0

1.000

Storting begrotingsreserve EKV

70.244

3.764

74.008

Overige betalingsverplichtingen

235

– 132

103

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Garanties

Schade-uitkering ekv

Naar aanleiding van een aangescherpte ekv-ramingssystematiek is besloten dat definitieve schades niet langer aan de uitgavenkant geboekt worden. Er vindt wel een onttrekking aan de begrotingsreserve plaats (alleen voor definitieve schadezaken na 2019) aan de ontvangstenkant. Daarnaast wordt de openstaande vorderingstand verlaagd. Dit alles leidt tot een neerwaartse bijstelling op de langlopende schadeuitkeringen van € 5 mln. meerjarig.

Storting/onttrekking begrotingsreserves

De raming van de begrotingsreserve wordt met € 3,76 mln. naar boven bijgesteld. Dit is het resultaat van de aangescherpte ekv-ramingssystematiek, waarbij schaderestituties van polissen vanaf 1999 tot 2019 in de begrotingsreserve worden gestort.

Ontvangsten

Garanties

Schaderestituties EKV

In verband met de aangescherpte ekv-ramingssystematiek is er een spliting gemaakt tussen de schaderestituties in drie tijdslijnen, namelijk vóór 1999, van 1999 tot 2019 en ná 2019. De splitsing leidt tot een herschikking tussen de drie tijdslijnen in verband met de boekingswijze per tijdslijn. Het bedrag van € 15 mln. bestaat uit een gesaldeerd bedrag van € 3,76 mln. uit schaderestituties vanaf 1999 tot 2019 en € 11,24 mln. schaderestituties na 2019.

Artikel 6 Btw-compensatiefonds

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 13 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 6 Btw-compensatiefonds (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

4.104.182

144.454

4.248.636

       

Uitgaven

4.104.182

144.454

4.248.636

       

Bijdrage aan medeoverheden

4.104.182

144.454

4.248.636

Bijdragen aan gemeenten

3.599.528

211.508

3.811.036

Bijdragen aan provincies

504.654

– 67.054

437.600

       

Ontvangsten

4.104.182

144.454

4.248.636

Toelichting

Verplichtingen, uitgaven en ontvangsten

Bijdrage aan medeoverheden

Als gevolg van overhevelingen van budget van ministeries naar decentrale overheden wordt er een bedrag in het gemeente of provinciefonds gestort. Het geraamde btw-deel van dit bedrag wordt in het BCF gestort (circa € 48 mln. in 2024). Gemeentes en provincies kunnen de betaalde btw in verband met de overhevelingen terugvragen bij het BCF. Deze uitgaven worden gedekt vanuit de belastingontvangsten. Daarnaast vindt er een bijstelling van de raming van het BCF plaats (€ 96 mln. in 2024) op basis van de beschikking van het afgelopen jaar, betalingen van het vierde kwartaal van het afgelopen jaar en driemaal het voorschot van het eerste kwartaal uit het lopende jaar.

Artikel 9 Douane

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 14 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 9 Douane (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

1.008.762

54.679

1.063.441

       

Uitgaven (1) + (2)

1.008.762

54.679

1.063.441

       

Apparaatsuitgaven (1)

543.906

35.363

579.269

       

Personele uitgaven

538.226

31.216

569.442

Eigen personeel

522.987

– 12.717

510.270

Inhuur externen

14.569

43.933

58.502

Overig personeel

670

0

670

       

Materiële uitgaven

5.680

4.147

9.827

ICT

1.489

685

2.174

Bijdrage aan SSO's

165

– 2

163

Overig materieel

4.026

3.464

7.490

       

Programma-uitgaven (2)

464.856

19.316

484.172

       

Bekostiging

0

0

0

Overige bekostiging

0

0

0

       

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

1.488

– 280

1.208

Overige bijdrage ZBO's/RWT's

1.488

– 280

1.208

       

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

199.596

20.076

219.672

Wereld Douane Organisatie

196

0

196

Bijdragen vertragingsrente EU

199.400

20.076

219.476

Bijdrage aan overige (inter)nationale organisaties

0

0

0

       

Opdrachten

41.417

– 321

41.096

ICT opdrachten

17.953

– 14.865

3.088

Overige opdrachten

23.464

14.544

38.008

       

Bijdrage aan agentschappen

3.514

– 104

3.410

Bijdrage overige agentschappen

3.514

– 104

3.410

       

(Schade)vergoeding

55

– 55

0

(Schade)vergoedingen

0

0

0

Vergoeding proceskosten

55

– 55

0

       

Rente

3.000

0

3.000

Belasting- en invorderingsrente

3.000

0

3.000

       

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

215.786

0

215.786

Toegerekende uitgaven van Belastingen

215.786

0

215.786

       

Ontvangsten (3) + (4)

19.491.691

– 1.295.080

18.196.611

       

Programmaontvangsten (3)

19.491.086

– 1.295.080

18.196.006

       

waarvan: Belastingontvangsten

19.480.986

– 1.295.080

18.185.906

       

Bekostiging

500

0

500

Doorbelasten kosten vervolging

500

0

500

       

Rente

5.600

0

5.600

Belasting- en invorderingsrente

5.600

0

5.600

       

Boetes en schikkingen

4.000

0

4.000

Ontvangsten boetes en schikkingen

4.000

0

4.000

       

Apparaatontvangsten (4)

605

0

605

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Personele uitgaven

De belangrijkste mutaties ten opzichte van de vastgestelde begroting zijn:

  • De tranche 2024 van de loon- en prijsbijstelling is bij de eerste suppletoire begroting toegevoegd aan de begroting (artikel 10). Deze loon- en prijsbijstelling is nu naar rato doorgezet naar de begroting van Douane (€ 42 mln.).

  • Er is budget toegevoegd op eigen personeel vanuit het Ministerie van Buitenlandse Zaken voor € 4,1 mln. voor het versterken van de grenstoezicht.

  • Er heeft budgetherschikking plaatsgevonden van eigen personeel naar externe inhuur (€ 36 mln.), voornamelijk vanwege de de krapte op de arbeidsmarkt en het niet in huis hebben van specifieke kennis.

  • Hiernaast is er budget overgeheveld van eigen personeel naar externe inhuur (€ 7,5 mln.) en opdrachten (€ 15 mln.) voor het realiseren van de digitale transformatie. Met de digitale transformatie zet douane in op slimme handhaving door data gedreven te werk te gaan. Hierbij is IV-capaciteit noodzakelijk.

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

Vertragingsrente: er zijn nabetalingen gedaan over de Traditionele Eigen Middelen (TEM). De Nederlandse douaneautoriteiten voeren een zelfanalyse uit op casussen waarvan de invoerrechten nog niet met zekerheid zijn vastgesteld of nog niet door de lidstaat zijn geïnd. Als gevolg van de zelfanalyses heeft Nederland de aansprakelijkheid op een aantal dossiers geaccepteerd. Dit heeft geleid tot circa € 20,5 mln. aan TEM nabetalingen via de begroting van Buitenlandse Zaken. De corresponderende vertragingsrente op de nabetalingen bedraagt circa € 20 mln. en wordt door Douane verantwoord op Artikel 9 van de begroting Financiën.

Ontvangsten

Belastingontvangsten

Op artikel 9 Douane worden de belastingontvangsten begroot die geheven en geïnd worden via de Douanesystemen. Het gaat om invoerrechten, accijnzen, verbruiksbelasting, een deel van de omzetbelasting.

In de Miljoenennota 2025 worden de mutaties van de Belastingontvangsten in het lopende begrotingsjaar 2024 toegelicht (zie hoofdstuk 2.4 – Horizontale ontwikkeling inkomsten en lasten en bijlage 4 – De belasting- en premieontvangsten). De aansluiting van de belastingontvangsten met de Miljoenennota is te vinden onder tabel 4.

Artikel 13 Toeslagen

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 15 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 13 Toeslagen (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

2.381.677

– 522.936

1.858.741

       

Uitgaven (1) + (2)

2.425.100

– 526.936

1.898.164

       

Apparaatsuitgaven (1)

603.102

– 5.418

597.684

       

Personele uitgaven

582.734

– 3.614

579.120

Eigen personeel

199.589

15.996

215.585

Inhuur externen

382.715

– 20.416

362.299

Overig personeel

430

806

1.236

       

Materiële uitgaven

20.368

– 1.804

18.564

ICT

275

0

275

Bijdrage aan SSO's

0

0

0

Overige materiële uitgaven

20.093

– 1.804

18.289

       

Programma-uitgaven (2)

1.821.998

– 521.518

1.300.480

       

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

106

0

106

Bijdrage overige ZBO's/RWT's

106

0

106

       

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

6.901

– 2.000

4.901

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

6.901

– 2.000

4.901

       

Opdrachten

67.255

2.552

69.807

ICT opdrachten

27

2.000

2.027

Overige opdrachten

67.228

552

67.780

       

Bijdrage aan medeoverheden

95.344

29.532

124.876

Bijdrage aan medeoverheden

95.344

29.532

124.876

       

(Schade)vergoeding

1.432.423

– 551.602

880.821

Compensatie toeslagengedupeerden

869.900

– 299.272

570.628

Kwijtschelden private schulden

141.764

– 55.000

86.764

Herstelprogramma voor kinderen

230.093

– 112.493

117.600

Herstelregeling voor ex-partners

123.399

– 82.820

40.579

Herstelregeling voor gedupeerden andere toeslagen

23.040

– 23.040

0

Overige (schade)vergoedingen

44.227

21.023

65.250

       

Subsidies

2.000

0

2.000

Subsidie toeslagen herstel

2.000

0

2.000

       

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

217.969

0

217.969

Toegerekende uitgaven van Belastingen

217.969

0

217.969

       

Ontvangsten

0

0

0

Apparaatsontvangsten

0

0

0

Programma-ontvangsten

0

0

0

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Bijdrage aan medeoverheden

Er wordt € 27 mln. budget voor de Regeling specifieke uitkering gemeentelijke hulp aan gedupeerden kinderopvangtoeslagproblematiek (SPUK) van 2025 naar 2024 verschoven in verband met verwachte declaraties vanuit gemeenten. Daarnaast wordt er circa € 2,5 mln. prijsbijstelling uitgekeerd vanuit artikel 10 Nog onverdeeld.

(Schade)vergoeding

Er wordt van het (schade)vergoeding budget in 2024 circa € 279 mln. naar latere jaren geschoven. Dit vindt voornamelijk plaats om de budgetten voor de kindregeling aan te laten sluiten bij het moment van uitbetaling, de budgetten voor de ex-partnerregeling en de HZK-regeling in lijn te brengen met het verwachte moment van uitvoering en de budgetten van private schulden meerjarig te verschuiven in afwachting van te ontvangen schuldenlijsten. Daarnaast wordt er € 275 mln. aan middelen voor aanvullende schade naar latere jaren verschoven in lijn met de uitvoering van de VSO-route door de Stichting Gelijkwaardig Herstel en de prognose van de andere routes voor aanvullende schade.

3 Beleidsartikelen Nationale Schuld (IXA)

Artikel 11 Financiering staatsschuld

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 16 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 11 Financiering staatsschuld (bedragen x € 1 mln.)

Omschrijving

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

39.235

4.392

43.627

       

Uitgaven

39.235

4.392

43.627

       

Opdrachten

21

0

21

Overige kosten

21

0

21

       

Rente

6.496

– 444

6.052

Rente vaste schuld

5.164

– 213

4.951

Rente vlottende schuld

1.309

– 291

1.018

Voortijdige beëindiging schuld

0

0

0

Rente derivaten lang

23

60

83

Rente derivaten kort

0

0

0

Voortijdige beëindiging derivaten

0

0

0

       

Leningen

32.718

4.836

37.554

Aflossing vaste schuld

32.718

4.836

37.554

Mutatie vlottende schuld

0

0

0

       

Ontvangsten

64.163

– 8.820

55.343

       

Rente

22

214

236

Rente vlottende schuld

30

0

30

Rente derivaten lang

0

0

0

Voortijdige beëindiging derivaten

– 8

214

206

       

Leningen

64.141

– 9.034

55.107

Uitgifte vaste schuld

40.001

0

40.001

Mutatie vlottende schuld

24.140

– 9.034

15.106

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Rente

Rente vaste schuld

Voor de nog uit te geven schuld is het rentepercentage naar verwachting hoger dan eerder geraamd door het CPB. Daarmee stijgen de rentelasten van de vaste schuld. Bij de al gerealiseerde uitgifte van nieuwe schuld zijn de rentetarieven vastgelegd die lager zijn dan eerder geraamd. Daarmee vallen de verwachte rentelasten per saldo met € 213 mln. lager uit in 2024.

Rente vlottende schuld

De raming van de rentelasten vlottende schuld valt lager uit als gevolg van wijzigingen in de omvang van de kortlopende schuld. Voor 2024 wordt een lager kastekort verwacht dan eerder geraamd. Hierdoor neemt de omvang van de vlottende schuld af. Als gevolg hiervan dalen ook de verwachte rentelasten met € 291 mln. in 2024.

Rente derivaten

De rentelasten op de langlopende derivaten zijn naar verwachting € 60 mln. hoger in 2024 ten opzichte van de 1e suppletoire begroting 2024 als gevolg van de gerealiseerde rentepercentages van deze derivaten.

Leningen

Aflossing vaste schuld

De aflossing van de vaste schuld stijgt naar verwachting met € 4,8 mld. in 2024 als gevolg van de inkoop van een deel van de schuld.

Ontvangsten

Rente

Voortijdige beëindiging derivaten

In 2024 zijn enkele langlopende rentederivaten voortijdig beëindigd, hetgeen leidt tot eenmalige ontvangsten van € 214 mln. Bij het voortijdig beëindigen van rentederivaten wordt de marktwaarde tussen beide partijen verrekend. De meerjarig geraamde rente-ontvangsten worden hierbij in een keer ontvangen.

Leningen

Mutatie vlottende schuld

De omvang van de vlottende schuld daalt naar verwachting met € 9,0 mld. in het lopende jaar. Dit is het gevolg van een lagere financieringsbehoefte doordat het geraamde kastekort voor het lopende begrotingsjaar is afgenomen. Schommelingen in de financieringsbehoefte in een lopend begrotingsjaar worden zoveel mogelijk opgevangen op de geldmarkt.

Artikel 12 Kasbeheer

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 17 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 12 Kasbeheer (bedragen x € 1 mln.)

Omschrijving

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

5.681

365

6.046

       

Uitgaven

5.681

365

6.046

       

Rente

2.981

365

3.346

Rente kasbeheer

2.981

365

3.346

Voortijdige beëindiging binnen kasbeheer

0

0

0

       

Leningen

2.700

0

2.700

Verstrekte leningen

2.700

0

2.700

       

Mutaties in rekening-courant en deposito's

0

0

0

Mutaties in rekening courant en deposito

0

0

0

       

Ontvangsten

17.158

1.337

18.495

       

Rente

139

6

145

Rente kasbeheer

139

6

145

Voortijdige beëindiging binnen kasbeheer

0

0

0

       

Leningen

1.160

41

1.202

Ontvangen aflossingen

1.160

41

1.202

       

Mutaties in rekening-courant en deposito's

15.859

1.289

17.148

Mutaties in rekening courant en deposito

15.859

1.289

17.148

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Rente

Rente kasbeheer

De rentelasten kasbeheer vallen naar verwachting € 365 mln. hoger uit dan geraamd bij de 1e suppletoire begroting 2024. Dit is het gevolg van het bijwerken van de realisaties en de nieuwe (hogere) rentestanden die volgen uit de raming van het CPB.

Ontvangsten

Rente

Rente kasbeheer

De raming van de rentebaten kasbeheer is hoger dan geraamd bij de 1e suppletoire begroting 2024. Dit is het gevolg van het bijwerken van de realisaties en de nieuwe (hogere) rentestanden die volgen uit de raming van het CPB.

Leningen

Op basis van de actuele inzichten is de verwachting dat de aflossingen op de leningen hoger uitvallen dan eerder geraamd. In het kader van schatkistbankieren kunnen agentschappen en rechtspersonen met een wettelijke taak (RWT's) leningen afsluiten.

Mutaties rekening-courant en deposito

De wijziging in de mutatie van het saldo op de rekeningen-courant en deposito’s van de deelnemers van schatkistbankieren is het gevolg van het actualiseren van de geraamde uitgaven en inkomsten van RWT’s (€ 2,0 mld.) en sociale fondsen (€ -0,7 mld.). De mutaties in rekeningen-courant en deposito’s worden veroorzaakt door de uitgaven en ontvangsten van de deelnemers van het schatkistbankieren.

4 Niet-beleidsartikelen

Artikel 8 Apparaat

Tabel 18 Apparaatsuitgaven (Bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

425.865

24.236

450.101

       

Uitgaven

425.893

24.241

450.134

       

Personele uitgaven

275.466

19.485

294.951

Eigen personeel

250.971

19.830

270.801

Inhuur externen

22.643

– 402

22.241

Overig personeel

1.852

57

1.909

       

Materiële uitgaven

150.427

4.756

155.183

ICT

21.097

1.546

22.643

Bijdrage aan SSO's

50.424

209

50.633

Overig materieel

78.906

3.001

81.907

       

Ontvangsten

61.964

47

62.011

Apparaatsontvangsten

61.964

47

62.011

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Personele uitgaven

De mutatie op personele uitgaven van € 19,5 mln. zijn met name het resultaat van toevoeging van de loonbijstelling voor stijgende personeelsuitgaven uit hoofde van de nieuwe cao Rijk (€ 18,1 mln. in 2024) en de incidentele cao-uitkeringen in 2024 die onderdeel uitmaken van de nieuwe cao (€ 1,7 mln. in 2024) vanuit artikel 10.

Artikel 10 Nog onverdeeld

Tabel 19 Nog onderdeeld (Bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting

(incl. suppletoire begrotingen, NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

387.279

– 333.167

54.112

       

Uitgaven

387.279

– 333.167

54.112

       

Nog te verdelen

387.279

– 333.167

54.112

Loonbijstelling programma

0

0

0

Loonbijstelling apparaat

248.562

– 235.811

12.751

Prijsbijstelling apparaat

60.586

– 42.006

18.580

Onvoorzien programma

1.757

– 716

1.041

Onvoorzien apparaat

76.374

– 54.634

21.740

       

Ontvangsten

0

0

0

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Nog te verdelen

Het budget is met € 333 mln. verlaagd ten opzichte van de laatst vastgestelde begroting. De loon- en prijsbijstelling is naar rato doorverdeeld over de beleidsartikelen en het apparaatsartikel (€ 278 mln.). Daarnaast bevatte artikel 10 in 2024 een reservering voor extra incidentele uitgaven voortkomend uit de nieuwe cao, zoals eenmalige uitkeringen. Hiervan is in totaal € 54 mln. overgeheveld naar de beleidsartikelen en het apparaatsartikel.


X Noot
1

Kamerstukken II, 2023–2024, 36 550 IX nr. 6

X Noot
2

De totale omvang van de Nederlandse deelname aan alle IMF-faciliteiten fluctueert op basis van de SDR-EUR wisselkoers.

Naar boven