Tweede Kamer der Staten-Generaal

36 550 VII Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (VII) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

Vergaderjaar 2023‒2024

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2024 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,H.M.de Jonge

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

De eerste suppletoire begroting geeft een beeld van de uitvoering van de begroting 2024. De stand van de eerste suppletoire begroting wordt vanaf de stand van de ontwerpbegroting 2024 opgebouwd (Kamerstukken II 2023/24, 36410 VII, nr. 1).

De stand van de vastgestelde begroting 2024 is inclusief het amendement van de leden Nijboer en Grinwis (Kamerstukken II 2023/24, 36410 VII, nr. 14), het amendement van het lid Sneller (Kamerstukken II 2023/24, 36410 VII, nr. 18), het amendement van de leden Grinwis en Peter de Groot (Kamerstukken II 2023/24, 36410 VII, nr. 25) het amendement van het lid Boulakjar (Kamerstukken II 2023/24, 36410 VII, nr. 26), het amendement van het lid Beckerman (Kamerstukken II 2023/24, 36410 VII, nr. 29), het amendement van de leden Inge van Dijk en van der Graaf (Kamerstukken II 2023/24, 36410 VII, nr. 30) en het amendement van de leden Sneller en Rahimi (Kamerstukken II 2023/24, 36410 VII, nr. 57).

Vanaf de eerste suppletoire begroting 2024 wordt in de tabel budgettaire gevolgen van beleid een extra kolom toegevoegd voor het presenteren van de extrapolatie voor het jaar 2029.

Uitgangspunt bij de tabel budgettaire gevolgen van beleid is dat per artikel de beleidsmatige en technische mutaties toegelicht worden, die groter dan of gelijk zijn aan de ondergrens zoals deze in de Rijksbegrotingsvoorschriften (RBV) zijn opgenomen, de zogenaamde staffel. In het kader van transparantie of anderszins kan het voorkomen dat mutaties beneden deze ondergrenzen ook worden toegelicht.

Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV 2024

Artikel

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

1. Openbaar bestuur en democratie

Verplichtingen/Uitgaven: 5 mln.Ontvangsten: 1 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 10 mln.Ontvangsten: 2 mln.

2. Nationale Veiligheid

Verplichtingen/Uitgaven: 5 mln.Ontvangsten: 1 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 10 mln.Ontvangsten: 2 mln.

3. Woningmarkt

Verplichtingen/Uitgaven: 10 mln.Ontvangsten: 5 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 20 mln.Ontvangsten: 10 mln.

4. Energietransitie gebouwde omgeving en bouwkwaliteit

Verplichtingen/Uitgaven: 10 mln.Ontvangsten: 1 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 20 mln.Ontvangsten: 2 mln.

5. Ruimtelijke ordening en omgevingswet

Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln.Ontvangsten: 1 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 4 mln.Ontvangsten: 2 mln.

6. Overheidsdienstverlening en informatiesamenleving

Verplichtingen/Uitgaven: 5 mln.Ontvangsten: 1 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 10 mln.Ontvangsten: 2 mln.

7. Werkgevers- en bedrijfsvoeringsbeleid

Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln.Ontvangsten: 1 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 4 mln.Ontvangsten: 2 mln.

9. Uitvoering Rijksvastgoedbeleid

Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln.Ontvangsten: 2 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 4 mln.Ontvangsten: 4 mln.

11. Centraal apparaat

Verplichtingen/Uitgaven: 5 mln.Ontvangsten:1 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 10 mln.Ontvangsten: 2 mln.

12. Algemeen

Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln.Ontvangsten: 1 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 4 mln.Ontvangsten: 2 mln.

13. Nog onverdeeld

Verplichtingen/Uitgaven: 1 mln.Ontvangsten: 1 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln.Ontvangsten: 2 mln.

14. Slavernijverleden: fonds en herdenkingscomité

Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln.Ontvangsten: 1 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 4 mln.Ontvangsten: 2 mln.

Onderstaand is het overzicht te vinden van uitgaven in verband met coronamaatregelen per artikel.

Tabel 2 Extracomptabele tabel coronamaatregelen (bedragen x € 1.000)

Artikelnummer

naam maatregel/regeling

Bedrag verplichtingen 2024

Bedrag uitgaven 2024

Bedrag ontvangsten 2024

Relevante Kamerstukken

1

Waterschappen

3.362

3.362

0

(Kamerstukken II 2023/24, 36550 VII,nr.2)

      
 

Totaal

3.362

3.362

0

 

Onderstaand is het overzicht te vinden van uitgaven in verband met maatregelen Oekraïne per artikel.

Tabel 3 Budgettaire overzicht Oekraïne (bedragen x € 1.000)

Artikelnummer

naam maatregel/regeling

Bedrag verplichtingen 2024

Bedrag uitgaven 2024

Bedrag ontvangsten 2024

Relevante Kamerstukken

 

 

Totaal

 

0

0

0

 

2 Beleid

2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties

Tabel 4 Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2024 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x €1.000)
 

Artikelnummer

Uitgaven 2024

Uitgaven 2025

Uitgaven 2026

Uitgaven 2027

Uitgaven 2028

Uitgaven 2029

Vastgestelde begroting 2024

 

11.395.030

10.279.495

9.438.901

9.393.198

9.561.883

0

Belangrijkste suppletoire mutaties

       

1) Regio Deals

1

0

129.579

127.487

0

0

0

2) Huurtoeslag

3

34.820

‒ 22.080

12.230

44.130

59.830

52.830

3) Doorbouwgarantie

3

‒ 175.000

153.000

0

0

0

0

4) Herplaatsingsgarantie

3

114.288

0

0

0

0

0

5) Woningbouwimpuls

3

133.000

0

0

0

0

0

6) Vestigingsklimaat

3

0

68.750

78.750

40.000

25.000

0

7) Rijksvastgoedbedrijf

3

41.800

0

0

0

0

0

8) Verduurzaming onderhoud huurwoningen

4

‒ 11.000

0

38.828

48.848

39.840

38.840

9) Verduurzaming Vereniging van Eigenaars

4

‒ 27.000

0

19.000

8.000

0

0

10) Energiebesparing koopsector

4

0

0

0

25.300

30.000

35.000

11) Verduurzaming maatschappelijk vastgoed

4

78.696

‒ 38.696

0

0

0

0

12) Warmtefonds

4

0

35.300

35.300

35.300

35.300

35.300

13) Maatschappelijk vastgoed fonds

4

0

249.900

0

0

0

0

14) Nationaal Isolatie Programma (lokale aanpak woningisolatie)

4

49.900

0

0

0

0

0

15 Nationaal Isolatie Programma (soortenmanagement)

4

39.420

0

0

0

0

0

16) Verduurzaming Groningen en Noord-Drenthe

4

‒ 49.227

49.227

0

0

0

0

17) Rijksvastgoedbedrijf

4

‒ 13.000

13.000

0

0

0

0

18) Verduurzaming maatschappelijk vastgoed

4

‒ 13.800

13.800

0

0

0

0

19) Tariefgefinancierde dienstverlening

11

130.239

0

0

0

0

0

20) Dienstverleningsovereenkomsten SSO's

11

20.000

0

0

0

0

0

21) Kwijtschelding publieke schulden

12

‒ 140.000

20.000

40.000

40.000

40.000

0

22) Slavernijverleden

14

‒ 40.638

‒ 68.446

10.359

10.360

2.028

2.029

23) Extrapolatie 2029

Alle

0

0

0

0

0

9.800.130

24) Eindejaarsmarge

Alle

215.000

0

0

0

0

0

25) Loon- en prijsbijstelling tranche 2024

Alle

191.000

154.000

123.000

115.000

111.000

112.000

26) Overig

Alle

‒ 49.886

‒ 79.114

59.960

62.024

38.232

‒ 29.165

        

Stand 1e suppletoire begroting 2024

 

11.923.642

10.957.715

9.983.815

9.822.160

9.943.113

10.046.964

Toelichting

1. Regiodeals

De zesde tranche van de Regio Deals wordt conform afspraak vanaf de zomer van 2024 opengezet. Uitbetaling van de zesde tranche vindt plaats in 2025 en 2026. Daarom worden de middelen die in 2024 van de Aanvullende Post (AP) van het ministerie van Financien komen doorgeschoven naar 2026. In 2025 zijn reeds middelen beschikbaar voor de Regio Deals (€ 192 mln.).

2. Huurtoeslag

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft een wetsvoorstel ingediend waarbij het wettelijk minimumloon (WML) per 1 juli 2024 met 1,2% omhoog gaat en daarnaast wordt geïndexeerd. De extra verhoging van het minimumloon komt voort uit een amendement van de Tweede Kamer (Kamerstukken II 2023/2024, 36410 XV, nr. 7). In dit amendement is ook dekking voorzien voor de hogere uitgaven huurtoeslag als gevolg van de verhoging van het WML, via de inkomensparameters. In de huurtoeslagraming worden de effecten van de verhoging van het WML verwerkt. Deze effecten zijn structureel ongeveer € 60 mln.

De huurtoeslagraming is mede bijgesteld op basis van de CEP (Centraal Economisch Plan) raming van het CPB over onder andere het aantal huurtoeslagontvangers. Vanaf 2024 wordt de raming structureel verlaagd omdat minder mensen in de huurtoeslag instromen dan eerder werd verwacht op basis van de verhoging van het WML, de verlaging van de eigen bijdrage en de sterk gestegen maximum huurgrens.

De huurtoeslag is in de augustusbesluitvorming 2023 verhoogd om de koopkracht te behouden. Er is een fout ontdekt die leidt tot de neerwaartse bijstelling van de koopkrachtcijfers voor een deel van de huurtoeslag ontvangers, voornamelijk mensen in de bijstand. Er wordt vanaf 2024 structureel € 66,0 mln. toegevoegd aan de begroting om dit te herstellen. De huurtoeslag wordt verhoogd met € 3,05 per maand voor deze doelgroep.

3. Doorbouwgarantie

Er is een kasschuif van € 175,0 mln. van 2024 naar 2025 om het budget naar aanleiding van het aangenomen amendement over de doorbouwgarantie in het juiste kasritme te zetten (Kamerstukken II 2023/24, 36410 VII, nr. 14).

In 2025 wordt € 22,0 mln. technisch afgeboekt om een deel van het budget van de doorbouwgarantie te reserveren ten behoeve van investeringen in het ondernemingsklimaat microchipsector in de regio Eindhoven.

4. Herplaatsingsgarantie

Dit betreft een kasschuif van € 114,3 mln. voor de financiële herplaatsingsgarantie flexwoningen. Middels deze mutatie worden de middelen van 2029 naar 2024 geschoven voor storting in de voor de garantie ingerichte begrotingsreserve.

5. Woningbouwimpuls

De middelen ter compensatie van uitgaven voor versnelling van de huisvesting van ontheemden (€ 33 mln. voor 2025 en € 100,0 mln. voor 2026) worden vanuit de aanvullende post van het ministerie van Financiën op de BZK-begroting geboekt. Via een kasschuif worden deze middelen naar 2024 geschoven om het budget in dit jaar in te zetten voor het stimuleren van de woningbouw.

6. Vestigingsklimaat

Er zijn middelen ter beschikking gesteld aan OCW, EZK, BZK, IenW en de regio Eindhoven om het vestigingsklimaat voor de Nederlandse microchipsector te verbeteren. BZK draagt als onderdeel hiervan zorg voor verschillende maatregelen op het gebied van woningbouw in de regio Eindhoven, te weten het realiseren van additionele (studenten)woningen en gebieds maatregelen. Onder gebiedsmaatregelen vallen verbeteringen van de leefbaarheid zoals groen- en watermaatregelen.

7. Rijksvastgoedbedrijf

De matching van door het Rijksvastgoedbedrijf ingekochte flexwoningen met afnemers verloopt minder snel dan verwacht. Hierdoor worden de uitgaven later gefactureerd dan geraamd. De uitgavenraming voor 2023 is met € 41,8 mln. verlaagd. Deze middelen worden in 2024 weer toegevoegd aan de begroting.

8. Verduurzaming onderhoud huurwoningen

De regeling SVOH is beschikbaar voor subsidie aan kleine particuliere verhuurders gericht op verduurzaming en onderhoud. Het verduurzamingstempo in deze sector en verduurzamingsurgentie bij deze doelgroep van kleine verhuurders is nog niet hoog. Het budget is op basis van de huidige verwachtingen in het juiste kasritme gezet van 2024 (- € 11,0 mln.) naar 2027 (€ 10,0 mln.) en 2028 (€ 1,0 mln.).

Om de normering energielabels effectief en uitvoerbaar te laten zijn voor de particuliere verhuurders wordt de subsidie (meerjarig) overgeboekt vanuit de Aanvullende Post bij het ministerie van Financiën. Voor de jaren 2026 tot en met 2028 betreft dit jaarlijks € 38,8 mln. en vanaf 2029 jaarlijks € 22,4 mln. structureel.

9. Verduurzaming Vereniging van Eigenaars

Het kasritme voor de aanvragen voor Subsidieregeling Verduurzaming voor Verenigingen van Eigenaars (SVVE) wordt aangepast. De budgetten worden verschoven van 2024 (- € 27,0 mln.) naar de jaren 2026 (€ 19,0 mln.) en 2027 (€ 8,0 mln.) om de uitfinanciering van aanvragen in die jaren mogelijk te maken. De verwachting is dat het gebruik van de SVVE door VvE's de komende jaren zal toenemen.

10. Verduurzaming koopsector

Voor het Nationale Isolatieprogramma worden de gereserveerde middelen uit het meerjarenprogramma Klimaatfonds 2025 beschikbaar gesteld voor verschillende maatregelen. Voor de SVVE betreft dit in totaal € 125, 3 mln., voor 2027 € 25,3 mln., voor 2028 € 30,0 mln., voor 2029 € 35,0 mln. en voor 2030 € 35,0 mln.

11. Verduurzaming maatschappelijk vastgoed

Op basis van het amendement-Boucke c.s. op de begroting van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (Kamerstukken II 2023/24, 36410 XIII, nr. 28) wordt de subsidieregeling DUMAVA met € 40,0 mln. voor 2024 opgehoogd ten behoeve van extra middelen voor zonnepanelen op scholen.

De belangstelling voor de regeling DUMAVA groot blijft, daarom wordt het subsidieplafond verhoogd in 2024 voor de derde tranche DUMAVA. Via een kasschuif € 38,7 mln. van 2025 naar 2024 wordt het budget in het juiste kasritme gezet.

12. Warmtefonds

Bij Voorjaarsnota 2023 heeft het kabinet besloten € 300 mln. uit het Klimaatfonds beschikbaar te stellen voor de begroting van BZK. Van deze reeks is al € 88,0 mln. naar de BZK-begroting gegaan. De resterende middelen van totaal € 212,0 mln. worden vanaf 2025 (€ 35,3 mln. jaarlijks) vanuit de Aanvullende Post bij het ministerie van Financiën op de BZK-begroting geboekt.

13. Maatschappelijk vastgoed fonds

Vanuit de aanvullende post bij het ministerie van Financiën worden de in het Klimaatfonds gereserveerde middelen van € 74,9 mln. op de BZK begroting geboekt in 2025. De middelen zullen worden ingezet voor het verstrekken van dotaties aan bestaande fondsen als de Regionale energiefondsen, het Nationaal restauratiefonds (NRF), het Bank Nederlandse Gemeenten Duurzaamheidsfonds en de Energiebespaarlening voor scholen, met als doel de verduurzaming en renovatie van gebouwen voor te financieren. Met name eigenaren van klein maatschappelijk vastgoed en monumenten hebben hierdoor de mogelijkheid om een op de doelgroep aangepaste lening te krijgen.

Verder blijven de in het Klimaatfonds beschikbare middelen (€ 175,0 mln.) voor een maatschappelijk vastgoed fonds gereserveerd.

14. Nationaal Isolatie Programma (lokale aanpak woonisolatie)

De loon- en prijsbijstelling 2024 van € 49,9 mln. van het Klimaatfonds voor het Nationaal Isolatieprogramma is toegekend.

15. Nationaal Isolatie Programma (soortenmanagement)

Van het Nationaal Isolatieprogramma wordt vanuit de aanvullende post bij het ministerie van Financiën € 39,4 mln. van het Klimaatfonds op de BZK-begroting geboekt. Hiermee wordt in 2024 een tweede tranche van een subsidieregeling geopend die gemeenten in staat stelt om soortenmanagementplannen op te stellen, waardoor geisoleerd kan worden zonder kwetsbare soorten te schaden.

16. Verduurzaming Groningen en Noord-Drenthe

Om de middelen voor verduurzaming Groningen en Noord-Drenthe in het juiste kasritme te krijgen wordt er € 49,2 mln. van 2024 naar 2025 doorgeschoven.

17. Rijksvastgoedbedrijf

Om de aanbestedende rijksdiensten zoals het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) in staat te stellen om structureel uitstoot-verminderende criteria te stellen bij aanbestedingen in het kader van Stikstofbeleid, is hiervoor budget beschikbaar gesteld.Het RVB ziet echter dat projecten opschuiven in tijd door vertraging. Hierdoor zijn de geplande projecten voor 2024 vertraagd en worden voor een deel in 2025 uitgevoerd. Er wordt € 13,0 mln. van 2024 naar 2025 geschoven om zo het budget in het juiste kasritme te zetten.

18. Verduurzaming maatschappelijk vastgoed

De projecten voor verduurzaming gebouwen (Energiebesparing Rijk), binnen het Rijksvastgoedbedrijf zijn in 2022 gestart. In 2024 zou het restant van de subsidie worden verstrekt. Een van de voorwaarden van deze subsidie is dat de aanbesteding van het project dient te zijn afgerond. De aanbesteding is vertraagd, waardoor niet de gehele tranche kan worden uitgegeven in 2024. Er wordt € 13,8 mln. van 2024 naar 2025 geschoven om zo het budget in het juiste kasritme te zetten.

19. Tafiefgefinancierde dienstverlening

De stand van de uitgavenbudgetten voor het tariefgefinancierde deel van Doc-Direkt, OBF en RIS worden op het juiste niveau gebracht.

20. Dienstverleningsovereenkomsten SSO's

De raming van de kosten van de dienstverlening van baten-lastenagentschappen die via het kerndepartement lopen voor de dienstverleningsovereenkomsten (DVA's) wordt bijsteld.

21. Kwijtschelding publieke schulden

Voor het kwijtschelden van publieke schulden door medeoverheden, in verband met de gevolgen van de kinderopvangtoeslag affaire, is door het kabinet € 230 mln. beschikbaar gesteld. Met de medeoverheden is afgesproken dat compensatie van de uitgaven en de derving van inkomsten plaats vindt op basis van nacalculatie (werkelijke kosten). Voor 2024 bedraagt het budget € 160 mln. Op basis van de realisatie van 2023 (€ 20 mln.) is een lager bedrag per jaar realistisch. Daarom wordt € 140 mln. van beschikbare budget van 2024 door middel van een kasschuif verspreid over de jaren 2025 tot en met 2028.

22. Slavernijverleden

Tijdens het vormgeven van artikel 14 was het kasritme nog niet bekend. Inmiddels heeft besluitvorming hierover plaatsgevonden en zijn middels deze kasschuif de middelen in het juiste ritme gezet.

Daarnaast vindt een overboeking plaats van circa € 66,6 mln. verdeeld over de jaren 2024 tot en met 2029 naar hoofdstuk 4 om invulling te geven aan de maatschappelijke initiatieven voor de Caribische delen van het Koninkrijk.

23. Extrapolatie 2029

In miljoenennotajaar 2024 is het jaar 2029 toegevoegd aan de begroting. De middelen voor 2029 zijn via de extrapolatie in de 1e suppletoire begroting toegevoegd.

24. Eindejaarsmarge

Dit betreft de ontvangen eindejaarsmarge van 2023.

25. Loon- en prijsbijstelling

De tranche 2024 van de loon- en prijsbijstelling is toegevoegd aan de BZK-begroting.

Tabel 5 Belangrijkste suppletoire ontvangsten mutaties 2024 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
 

Artikelnummer

Ontvangsten 2024

Ontvangsten 2025

Ontvangsten 2026

Ontvangsten 2027

Ontvangsten 2029

Ontvangsten 2029

Vastgestelde begroting 2024

 

630.989

523.389

510.525

507.077

500.377

0

Belangrijkste suppletoire mutaties

       

1) Huurtoeslag

3

18.500

19.600

24.500

16.500

17.000

10.500

2) Rijksvastgoedbedrijf

3

64.958

0

0

0

0

0

3) Grootschallige rijksprojecten

3

0

0

12.735

12.990

19.875

20.272

4) Afrekening voorschotten

9

19.377

0

0

0

0

0

5) Dienstverleningsovereenkomsten SSO's

11

20.000

0

0

0

0

0

6) Tafiefgefinancierde dienstverlening

11

130.239

0

0

0

0

0

7) Surplussen eigen vermogen agentschappen

12

31.300

0

0

0

0

0

8) Extrapolatie 2029

Alle

0

0

0

0

0

501.977

9) Overige mutaties

Alle

11.926

5.000

5.000

4.950

4.900

4.900

        

Stand 1e suppletoire begroting 2024

 

927.289

547.989

552.760

541.517

542.152

537.649

Toelichting

1. Huurtoeslag

De bijstelling op de ontvangsten huurtoeslag is gebaseerd op realisatiecijfers over afgelopen jaar en de verwachting dat meer terugvorderingen (en dus ook ontvangsten) zullen ontstaan (vooral omdat het gemiddelde huurtoeslagbedrag per huishouden stijgt).

2. Rijksvastgoedbedrijf

De bijstelling van de ontvangsten RVB is een optelsom van verschillende mutaties van de opdracht flexwoningen. Door een latere matching van flexwoningen die ingekocht zijn door het RVB komen bijbehorende ontvangsten later binnen dan geraamd. De ontvangstenraming voor 2023 is daarom in totaal met € 75,3 mln. verlaagd. Deze ontvangsten worden in 2024 toegevoegd aan de begroting. Ook is bij de tweede suppletoire begroting van 2023 € 12,5 mln. afgeboekt aan de uitgavenkant vanwege een lagere totale opdrachtwaarde. De ontvangsten worden nu bijgesteld met hetzelfde bedrag. Tenslotte wordt € 6,6 mln. aan geraamde ontvangsten toegevoegd vanwege aanvullende indexering van de flexwoningen.

3. Grootschallige rijksprojecten

Er wordt gestart met fase 1 van het grootschalige woningbouwproject ZuiderC in Lelystad. De geprognotiseerde ontvangsten worden vanaf 2026 toegevoegd aan de begroting.

4. Afrekening voorschotten

De ontvangsten omvatten de definitieve afrekening van 2023 van de bevoorschotting aan het RVB uit de begroting van BZK (VII).

5. Dienstverleningsovereenkomsten SSO's

Daarnaast zijn er meerontvangsten van de dienstverlening van de baten-lasten agentschappen die via het kerndepartement lopen voor de dienstverleningsovereenkomsten (DVA's). Middels een desaldering worden de geraamde kosten verhoogd.

6. Tafiefgefinancierde dienstverlening

Dit betreft tariefgefinancierde dienstverlening van OBF, RIS en Doc-Direkt. De stand van de ontvangstenbudgetten wordt voor het tariefgefinancierde deel van deze organisaties op het juiste niveau gebracht.

7. Surplussen eigen vermogen agentschappen

Deze ontvangsten hebben betrekking op de afroming van de surplussen van het eigen vermogen van het RVB (€ 11,8 mln.). Ook betreft het de afroming van de surplussen bij SSC-ICT (€ 10,7 mln.) ten behoeve van transformatie SSC-ICT en doorontwikkeling Doc Dirkt naar een SSO IHH. Verder betreft het afroming van de surplus O&P van (€ 8,8 mln.) ten behoeve van de vervanging van de HR IT-systemen van O&P Rijk.

8. Extrapolatie 2029

In miljoenennotajaar 2024 is het jaar 2029 toegevoegd aan de begroting. De middelen voor 2029 zijn via de extrapolatie in de 1e suppletoire begroting toegevoegd.

3 Beleidsartikelen

3.1 Artikel 1. Openbaar bestuur en democratie

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 1 Openbaar bestuur en democratie (bedragen x € 1.000)
  

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Art.

Verplichtingen

606.059

1.000

607.059

8.298

615.357

141.709

130.426

14.096

4.405

102.965

            
 

Uitgaven

558.217

1.000

559.217

8.298

567.515

141.709

130.426

14.096

4.405

102.965

            

1.1

Bestuur en regio

374.775

0

374.775

4.878

379.653

130.673

127.351

3.295

1.827

31.137

 

Subsidies (regelingen)

19.055

0

19.055

3.247

22.302

1.172

113

3.217

1.758

11.091

 

POK - Multiproblematiek

1.036

0

1.036

474

1.510

21

20

18

17

1.514

 

POK - Antidiscriminatie

159

0

159

350

509

0

0

0

0

159

 

Oorlogsgravenstichting

3.963

0

3.963

30

3.993

23

23

19

19

3.982

 

Bestuur en regio

1.780

0

1.780

861

2.641

353

141

124

116

1.411

 

POK - Basisinfrastructuur

10.298

0

10.298

1.482

11.780

840

0

0

0

0

 

Regio Deals

0

0

0

100

100

0

0

0

0

0

 

Werk aan Uitvoering

1.819

0

1.819

‒ 50

1.769

‒ 65

‒ 71

3.056

1.606

4.025

 

Opdrachten

8.220

0

8.220

‒ 1.996

6.224

‒ 333

‒ 458

‒ 115

‒ 118

9.268

 

POK - Multiproblematiek

528

0

528

0

528

0

0

0

0

665

 

Bestuur en regio

2.581

0

2.581

1.153

3.734

3

2

2

2

4.053

 

POK - Antidiscriminatie

370

0

370

13

383

11

20

18

16

936

 

Regio Deals

1.041

0

1.041

‒ 754

287

‒ 221

0

0

0

0

 

Diverse opdrachten

0

0

0

341

341

30

30

30

30

30

 

Antidiscriminatie

3.700

0

3.700

‒ 2.749

951

‒ 156

‒ 510

‒ 165

‒ 166

3.584

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

377

0

377

313

690

53

7

6

6

278

 

Diverse bijdragen

272

0

272

‒ 31

241

7

7

6

6

278

 

Regio Deals

105

0

105

344

449

46

0

0

0

0

 

Bijdrage aan medeoverheden

345.624

0

345.624

3.671

349.295

129.779

127.687

185

180

9.962

 

Groeiopgave Almere

9.774

0

9.774

232

10.006

200

200

185

180

9.962

 

Evides

1.250

0

1.250

77

1.327

0

0

0

0

0

 

Regio Deals

334.600

0

334.600

0

334.600

129.579

127.487

0

0

0

 

Waterschappen

0

0

0

3.362

3.362

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

37

0

37

43

80

2

2

2

1

38

 

Bijdragen internationaal

37

0

37

43

80

2

2

2

1

38

 

Bijdrage aan agentschappen

962

0

962

0

962

0

0

0

0

0

 

RWS

962

0

962

0

962

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

500

0

500

‒ 400

100

0

0

0

0

500

 

POK - Multiproblematiek

500

0

500

‒ 400

100

0

0

0

0

500

1.2

Democratie

183.442

1.000

184.442

3.420

187.862

11.036

3.075

10.801

2.578

71.828

 

Subsidies (regelingen)

54.721

1.250

55.971

‒ 4.102

51.869

6.970

2.269

9.928

1.738

42.757

 

Politieke partijen

30.719

0

30.719

1.621

32.340

4.407

708

629

601

27.208

 

Comité 4/5 mei

130

0

130

3

133

3

3

2

2

132

 

ProDemos

9.581

1.000

10.581

‒ 1.000

9.581

0

0

0

0

9.581

 

Verbinding inwoner en overheid

1.624

250

1.874

1.422

3.296

1.632

744

704

692

2.309

 

Toerusting en ondersteuning politieke ambtsdragers

2.588

0

2.588

555

3.143

46

43

32

32

2.290

 

Weerbaar bestuur

1.863

0

1.863

937

2.800

650

430

411

411

1.154

 

St Thorbeckeleerstoel

66

0

66

310

376

0

124

0

0

83

 

Decentrale politieke partijen

8.150

0

8.150

‒ 7.950

200

232

217

8.150

0

0

 

Opdrachten

14.899

‒ 250

14.649

5.844

20.493

3.576

348

467

451

16.852

 

Verbinding inwoner en overheid

8.964

‒ 250

8.714

5.218

13.932

3.361

249

224

214

8.535

 

Toerusting en ondersteuning politieke ambtsdragers

543

0

543

15

558

13

11

10

8

846

 

Weerbaar bestuur

5.392

0

5.392

611

6.003

202

88

233

229

7.471

 

Inkomensoverdrachten

7.032

0

7.032

381

7.413

324

303

269

257

7.297

 

Toerusting en ondersteuning politieke ambtsdragers

7.032

0

7.032

381

7.413

324

303

269

257

7.297

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

3.730

0

3.730

158

3.888

134

126

111

107

3.813

 

Diverse bijdragen

3.730

0

3.730

158

3.888

134

126

111

107

3.813

 

Bijdrage aan medeoverheden

102.002

0

102.002

102

102.104

0

0

0

0

0

 

Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid

102.002

0

102.002

102

102.104

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

0

0

0

1.000

1.000

0

0

0

0

0

 

Diverse bijdragen

0

0

0

1.000

1.000

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan agentschappen

1.058

0

1.058

37

1.095

32

29

26

25

1.109

 

Dienst Publiek en Communicatie

1.058

0

1.058

37

1.095

32

29

26

25

1.084

 

RVO

0

0

0

0

0

0

0

0

0

25

            
 

Ontvangsten

14.765

0

14.765

0

14.765

0

0

0

0

24.765

            

Geschatte budgetflexibiliteit

Tabel 7 Geschatte budgetflexibiliteit artikel 1
 

2024

juridisch verplicht

24%

bestuurlijk gebonden

73%

beleidsmatig gereserveerd

3%

nog niet ingevuld/vrij te besteden

0%

Juridisch verplicht

Van het totale uitgavenbudget op artikel 1 is 24% juridisch verplicht.

1.1 Bestuur en regio

Subsidies (regelingen)

Werk aan uitvoering

Dit betreft voornamelijk middelen voor VNG. VNG heeft de rol om de gemeentelijke deelname te organiseren in het kader van de uitvoerbaarheidstoets decentrale overheid (UDO). Een belangrijk onderdeel daarvan is het onderzoeken van de uitvoerbaarheid (onderzoeksrol), het analyseren van de resultaten van individuele gemeenten/netwerken en het signaleren van rode draden (onderzoeks- en analyserol), het toetsen van die rode draden bij gemeenten (onderzoeksrol) en het vastleggen van de resultaten van het onderzoek in een rapportage. Daarnaast worden medewerkers gefaciliteerd om deze rol goed te kunnen vervullen.

Opdrachten

Antidiscriminatie

Dit betreft voornamelijk een overboeking naar de begroting van het Gemeentefonds. Gemeenten zetten zich in voor de preventie van discriminatie op lokaal niveau, burgers kunnen bij de gemeenten gebruik maken van de gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen. Om initiatieven voor preventie van discriminatie verder te stimuleren krijgen alle gemeenten een bijdrage in de vorm van een decentralisatie uitkering.

Bijdrage aan medeoverheden

Regio Deals

De zesde tranche van de Regio Deals wordt conform afspraak vanaf de zomer van 2024 opengezet. Uitbetaling van de zesde tranche vindt plaats in 2025 en 2026. Daarom worden de middelen die in 2024 van de aanvullende post (AP) van het ministerie van Financien komen doorgeschoven naar 2026. In 2025 zijn reeds middelen beschikbaar voor de Regio Deals (€ 192 mln.).

Waterschappen

In 2023 is corona-compensatie toegekend aan zes waterschappen. Het betrof de compensatie voor gemaakte kosten en misgelopen inkomsten in 2021 als gevolg van de coronapandemie. Door een administratieve vergissing is het bedrag dat bestemd was voor het Waterschap Aa en Maas niet in 2023 uitbetaald, zoals wel was toegezegd in de verleningsbeschikking. Het waterschap had wel recht op deze middelen en deze zijn in januari 2024 uitgekeerd.

1.2 Democratie

Subsidies (regelingen)

Politieke partijen

De structurele financiering van landelijke politieke partijen wordt per 2025 € 3,7 mln. lager in verband met het aflopen van de Jetten-gelden. Dit kan budgettaire problemen veroorzaken voor landelijke politieke partijen. Daarnaast verzoekt motie-Grinwis het kabinet ten behoeve van de kabinetsformatie en in aanloop naar de begroting voor 2025 uit te werken hoe in de continuering van de Jetten-gelden kan worden voorzien. In navolging van deze motie heeft BZK in 2025 de subsidie aan landelijke politieke partijen verhoogd met een incidenteel bedrag van € 3,7 mln.

Decentrale politieke partijen

Voor de voorbereiding van het wetsvoorstel Wet op politieke partijen (Wpp) is er subsidiebudget voor decentrale politieke partijen beschikbaar voor de jaren 2024, 2025 en 2026. De mutatie betreft voornamelijk een kasschuif van 2024 naar 2027 in verband met een jaar vertraging van de Wpp.

3.2 Artikel 2. Nationale veiligheid

Onderstaande tabel is niet gekopped aan bt van minfin maar aan onze excel.

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 8 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 2 Nationale veiligheid (bedragen x € 1.000)
 

Ontwerpbegroting 2024 (1)

Mutaties via NvW, ISB, moties en amendementen (2)

Vastgestelde begroting 2024 (3)=(1)+(2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3)+(4)

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Verplichtingen

456.290

0

456.290

38.981

495.271

22.026

21.616

22.180

21.577

494.232

           

Uitgaven

456.290

0

456.290

38.981

495.271

22.026

21.616

22.180

21.577

494.232

           
           

AIVD apparaat

437.958

0

437.958

38.582

476.540

21.653

21.253

21.833

21.235

475.555

AIVD geheim

18.332

0

18.332

399

18.731

373

363

347

342

18.677

           
           

Ontvangsten

17.214

0

17.214

0

17.214

0

0

0

0

17.214

Toelichting

Van het totale uitgavenbudget op artikel 2 is 100% juridisch verplicht.

Uitgaven

AIVD apparaat

Dit betreft een saldo van diverse mutaties.

Het ministerie van BZK ontvangt in 2024 € 17,7 mln. van het ministerie van Defensie voor de bijdrage in het kader van de kostendeling van gezamenlijke eenheden, detachering en bedrijfsvoeringskosten.

Er wordt € 0,3 mln. gerealloceerd in het kader van juridische advisering voor het programma stelselherziening Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

Van het ministerie van BZK vindt een overboeking plaats van € 0,2 mln. naar het ministerie van JenV in het kader van de uitvoering van het programmaplan Cyclotron.

Daarnaast vindt een overboeking plaats van € 0,1 mln. van het ministerie van OCW naar het ministerie van BZK in het kader van de interdepartementale samenwerking Kennisveiligheid.

Ook boekt het ministerie van BZK € 0,1 mln. over naar het ministerie van JenV ten behoeve van de kennisopbouw door TNO.

Tenslotte is de loon-en prijsbijstelling tranche 2024 verwerkt. Dit gaat om € 21,5 mln. voor 2024 aflopend naar € 21,0 mln. in 2029.

3.3 Artikel 3. Woningmarkt

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 9 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 3 Woningmarkt (bedragen x € 1.000)
  

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Art.

Verplichtingen

7.157.287

194.000

7.351.287

120.713

7.472.000

475.830

253.743

104.696

95.157

7.167.000

            
 

Uitgaven

6.797.365

194.000

6.991.365

245.895

7.237.260

222.291

114.100

104.696

95.157

7.160.100

            

3.1

Woningmarkt

5.896.942

59.000

5.955.942

57.764

6.013.706

‒ 19.316

14.794

43.773

58.960

7.146.794

 

Subsidies (regelingen)

84.567

59.000

143.567

22.017

165.584

1.410

1.133

1.129

1.128

4.772

 

Betaalbare Koopwoningen Starters

40.000

30.000

70.000

0

70.000

0

0

0

0

0

 

Bevordering eigen woningbezit

10.000

‒ 1.000

9.000

700

9.700

0

0

0

0

200

 

Stimuleringsmiddelen wooncoöperaties

9.824

30.000

39.824

‒ 1.000

38.824

0

0

0

0

0

 

Ouderenhuisvesting

20.091

0

20.091

18.985

39.076

0

0

0

0

0

 

Woningmarkt

4.652

0

4.652

3.332

7.984

1.410

1.133

1.129

1.128

4.572

 

Opdrachten

2.894

0

2.894

2.608

5.502

1.065

1.066

1.059

1.056

4.086

 

Woningmarkt

2.894

0

2.894

2.608

5.502

1.065

1.066

1.059

1.056

4.086

 

Inkomensoverdrachten

5.653.105

0

5.653.105

27.204

5.680.309

‒ 22.080

12.230

44.130

59.830

7.039.430

 

Huurtoeslag

5.653.105

0

5.653.105

27.204

5.680.309

‒ 22.080

12.230

44.130

59.830

7.039.430

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

3.444

0

3.444

197

3.641

168

157

139

133

3.582

 

Woningmarkt

3.444

0

3.444

197

3.641

168

157

139

133

3.582

 

Bijdrage aan medeoverheden

136.800

0

136.800

7.916

144.716

1.000

1.000

500

0

84.520

 

Grote gezinnen

4.000

0

4.000

‒ 1.000

3.000

0

0

0

0

0

 

Uitvoeringskosten Wetsvoorstellen Regie en Betaalbare Huur

132.800

0

132.800

1.300

134.100

1.000

1.000

500

0

84.520

 

Caribisch Nederland

0

0

0

7.616

7.616

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan agentschappen

14.274

0

14.274

‒ 2.085

12.189

‒ 580

‒ 486

‒ 2.858

‒ 2.858

9.151

 

Dienst van de Huurcommissie

9.788

0

9.788

2.401

12.189

436

423

406

406

8.503

 

RVO (Uitvoeringskosten BEW)

4.486

0

4.486

‒ 4.486

0

‒ 1.016

‒ 909

‒ 3.264

‒ 3.264

648

 

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

1.858

0

1.858

‒ 93

1.765

‒ 299

‒ 306

‒ 326

‒ 329

1.253

 

Financiën (IXB)

800

0

800

‒ 154

646

‒ 351

‒ 354

‒ 369

‒ 370

153

 

Infrastructuur en Waterstaat (XII)

1.058

0

1.058

61

1.119

52

48

43

41

1.100

3.3

Woningbouw

900.423

135.000

1.035.423

188.131

1.223.554

241.607

99.306

60.923

36.197

13.306

 

Subsidies (regelingen)

300

0

300

1.900

2.200

0

0

0

0

0

 

Woningbouw

300

0

300

1.900

2.200

0

0

0

0

0

 

Garanties

0

175.000

175.000

‒ 175.000

0

153.000

0

0

0

0

 

Doorbouwgarantie

0

175.000

175.000

‒ 175.000

0

153.000

0

0

0

0

 

Opdrachten

22.119

0

22.119

‒ 3.069

19.050

2.000

2.000

2.000

0

0

 

Woningbouwimpuls

0

0

0

125

125

0

0

0

0

0

 

Volkshuisvestingsfonds

1.059

0

1.059

306

1.365

0

0

0

0

0

 

Woningbouw

1.207

0

1.207

0

1.207

2.000

2.000

2.000

0

0

 

Tijdelijke uitvoeringsorganisatie

9.035

0

9.035

0

9.035

0

0

0

0

0

 

Grootschalige woningbouwgebieden

318

0

318

0

318

0

0

0

0

0

 

Uitvoeringskracht woningbouw

10.500

0

10.500

‒ 3.500

7.000

0

0

0

0

0

 

Storting/onttrekking begrotingsreserve

8.000

0

8.000

114.288

122.288

0

0

0

0

0

 

Herplaatsingsgarantie

8.000

0

8.000

114.288

122.288

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan medeoverheden

847.412

‒ 40.000

807.412

189.101

996.513

70.185

80.295

41.500

26.500

1.500

 

Flexpools

41.752

0

41.752

0

41.752

0

0

0

0

0

 

Woningbouwimpuls

273.465

‒ 40.000

233.465

69.519

302.984

0

0

0

0

0

 

Volkshuisvestingsfonds

293.267

0

293.267

729

293.996

45

45

0

0

0

 

Opvang Evacuees

0

0

0

1.500

1.500

1.500

1.500

1.500

1.500

1.500

 

Woondeals

4.500

0

4.500

5.500

10.000

0

0

0

0

0

 

Grootschalige woningbouwgebieden

62.500

0

62.500

85.709

148.209

0

0

0

0

0

 

Versnelling huisvesting

132.128

‒ 20.000

112.128

19.424

131.552

‒ 110

0

0

0

0

 

Overlooplocaties

39.800

0

39.800

6.720

46.520

0

0

0

0

0

 

Studentenwoningenstartbouwimpuls

0

20.000

20.000

0

20.000

0

0

0

0

0

 

Vestigingsklimaat

0

0

0

0

0

68.750

78.750

40.000

25.000

0

 

Bijdrage aan agentschappen

22.592

0

22.592

60.911

83.503

16.422

17.011

17.423

9.697

11.806

 

RVO

6.792

0

6.792

‒ 2.802

3.990

‒ 1.449

‒ 128

91

91

1.697

 

RVB

15.800

0

15.800

52.609

68.409

0

0

0

0

0

 

Grootschalige Rijksprojecten

0

0

0

11.104

11.104

17.871

17.139

17.332

9.606

10.109

            
 

Ontvangsten

460.000

0

460.000

87.800

547.800

19.600

37.235

29.490

36.875

363.572

            

Geschatte budgetflexibiliteit

Tabel 10 Geschatte budgetflexibiliteit artikel 3
 

2024

juridisch verplicht

90%

bestuurlijk gebonden

10%

beleidsmatig gereserveerd

0%

nog niet ingevuld/vrij te besteden

0%

Juridisch verplicht

Van het totale uitgavenbudget op artikel 3 is 90% juridisch verplicht.

3.1 Woningmarkt

Subsidies (regelingen)

Ouderenhuisvesting

De regeling Stimuleringsregeling Ontmoetingsruimten in Ouderenhuisvesting (SOO) wordt in 2024 opnieuw opengezet voor de derde tranche. De aanvragen die in 2023 niet gehonoreerd konden worden omdat het plafond was bereikt, kunnen hierdoor opnieuw aangevraagd worden. Ook kunnen nieuwe aanvragen ingediend worden. In totaal wordt er € 15,0 mln. aan middelen beschikbaar gesteld. Hiervan is € 14,0 mln. via een reallocatie overgeboekt vanuit de middelen voor de Woningbouwimpuls en € 1,0 mln. uit de regeling Grote Gezinnen.

Verder wordt via de eindejaarsmarge € 4,0 mln. aan kasmiddelen voor 2024 toegevoegd om een voorschot te betalen aan aanvragers uit de eerste en tweede tranche. Deze middelen zijn in 2023 niet uitbetaald aan subsidieontvangers, maar wel verplicht.

Inkomensoverdrachten

Huurtoeslag

Dit betreft een saldo van diverse mutaties.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft een wetsvoorstel ingediend waarbij het wettelijk minimumloon (WML) per 1 juli 2024 met 1,2% omhoog gaat en daarnaast wordt geïndexeerd. De extra verhoging van het minimumloon komt voort uit een amendement van de Tweede Kamer (Kamerstukken II 2023/2024, 36410 XV, nr. 7). In dit amendement is ook dekking voorzien voor de hogere uitgaven huurtoeslag als gevolg van de verhoging van het WML, via de inkomensparameters. In de huurtoeslagraming worden de effecten van de verhoging van het WML verwerkt. Deze effecten zijn structureel ongeveer € 60 mln.

De huurtoeslagraming is mede bijgesteld op basis van de CEP (Centraal Economisch Plan) raming van het CPB over onder andere het aantal huurtoeslagontvangers. Vanaf 2024 wordt de raming structureel verlaagd omdat minder mensen in de huurtoeslag instromen dan eerder werd verwacht op basis van de verhoging van het WML, de verlaging van de eigen bijdrage en de sterk gestegen maximum huurgrens.

De huurtoeslag is in de augustusbesluitvorming 2023 verhoogd om de koopkracht te behouden. Er is een fout ontdekt die leidt tot de neerwaartse bijstelling van de koopkrachtcijfers voor een deel van de huurtoeslag ontvangers, voornamelijk mensen in de bijstand. Er wordt vanaf 2024 structureel € 66,0 mln. toegevoegd aan de begroting om dit te herstellen. De huurtoeslag wordt verhoogd met € 3,05 per maand voor deze doelgroep.

Bijdragen medeoverheden

Caribisch Nederland

Er vindt een reallocatie plaats van € 7,6 mln. voor onder andere de verhuurdersubsidie aan de BES-eilanden van het instrument inkomensoverdrachten (huurtoeslag), zodat dit budget op het juiste instrument bijdrage medeoverheden verantwoord wordt.

3.3. Woningbouw

Subsidies (regelingen)

Garanties

Doorbouwgarantie

Er is een kasschuif van € 175,0 mln. van 2024 naar 2025 om het budget naar aanleiding van het aangenomen amendement over de doorbouwgarantie in het juiste kasritme te zetten (Kamerstukken II 2023/24, 36410 VII, nr. 14).

In 2025 wordt € 22,0 mln. technisch afgeboekt om een deel van het budget van de doorbouwgarantie te reserveren ten behoeve van investeringen in het ondernemingsklimaat microchipsector in de regio Eindhoven.

Storting/onttrekking begrotingsreserve

Herplaatsingsgarantie

Dit betreft een kasschuif van € 114,3 mln. voor de financiële herplaatsingsgarantie flexwoningen. Middels deze mutatie worden de middelen van 2029 naar 2024 geschoven voor storting in de voor de garantie ingerichte begrotingsreserve.

Bijdrage aan medeoverheden

Woningbouwimpuls

In de BZK-begroting 2024 was circa € 273,5 mln. beschikbaar voor de woningbouwimpuls. Naar aanleiding van aangenomen amendementen bij de behandeling van de begroting 2024 is in totaal € 60 mln. afgeboekt (Kamerstukken II 2023/24, 36410, nr. 25; Kamerstukken II 2023/24, 36410 VII, nr. 26; Kamerstukken II 2023/24, 36410, nr. 29). Het totale saldo aan mutaties bij de Eerste suppletoire begroting 2024 is € 89,5 mln. Hieronder worden de grootste mutaties bij de eerste suppletoire begroting 2024 toegelicht.

De middelen voor de woningbouwimpuls die in 2023 niet zijn uitgegeven, € 120,3 mln., worden in 2024 aan de begroting toegevoegd via de 100% eindejaarsmarge.

De middelen ter compensatie van uitgaven voor versnelling van de huisvesting van ontheemden (€ 33 mln. voor 2025 en € 100,0 mln. voor 2026) worden vanuit de Aanvullende Post van het ministerie van Financiën op de BZK-begroting geboekt. Via een kasschuif worden deze middelen naar 2024 geschoven om het budget in dit jaar in te zetten voor het stimuleren van de woningbouw.

Verder zijn er diverse reallocaties:

  • Er vindt een reallocatie plaats van € 14,0 mln. naar ouderenhuisvesting (artikel 3.1) voor de stimuleringsregeling ontmoetingsruimten.

  • Er vindt een reallocatie plaats van € 85,7 mln. van woningbouwimpuls naar grootschallige woningbouwgebieden (ook onder bijdrage aan medeoverheden) voor bijdragen ten behoeve van de voorfinanciering van het publieke tekort in de grondexploitaties van woningbouwontwikkelingen.

  • Er vindt een reallocatie plaats van € 20,0 mln. naar versnelling huisvesting (ook onder bijdrage aan medeoverheden) voor de Stimuleringsregeling Flex- en Transformatiewoningen (SFT).

  • Verder vindt er een reallocatie plaats van € 5,5 mln. van woningbouwimpuls naar woondeals (ook onder bijdrage aan medeoverheden) voor de ondersteuning van de woondeals.

  • Daarnaast vindt er een reallocatie plaats van incidenteel € 41,8 mln. voor capaciteit in het woningbouwdomein. Het grootste deel van deze middelen (€ 35,8 mln.) wordt via een kasschuif in het juiste ritme gezet en voor de jaren 2024 tot en met 2029 gerealloceerd naar artikel 11 apparaatsuitgaven. Het overige deel (cumulatief € 6 mln.) wordt gerealloceerd naar opdrachten en kasgeschoven naar de jaren 2025-2027.

Het resterende bedrag is € 303,0 mln. Hiervan wordt € 300 mln. ingezet voor de reeds gecommuniceerde zesde tranche van de woningbouwimpuls (Kamerstukken II 2023/24, 32847, nr. 1128).

Woondeals

Er vindt een reallocatie plaats van € 5,5 mln. van de regeling Woningbouwimpuls (ook onder bijdrage aan medeoverheden) voor de ondersteuning van de woondeals door middel van een bureau.

Grootschallige woningbouwgebieden

Er vindt een reallocatie plaats van € 85,7 mln. van de regeling Woningbouwimpuls (ook onder bijdrage aan medeoverheden) naar de regeling Grootschallige Woningbouwgebieden voor bijdragen ten behoeve van de voorfinanciering van het publieke tekort in de grondexploitaties van woningbouwontwikkelingen.

Versnelling huisvesting

Er vindt een reallocatie plaats van € 20,0 mln. van de regeling Woningbouwimpuls (ook onder bijdrage aan medeoverheden) voor de Stimuleringsregeling Flex- en Transformatiewoningen (SFT). Met deze regeling wordt de bouw van flex- en transformatieprojecten voor ontheemde Oekraïners, mensen met een verblijfsvergunning en anderen die met spoed een woning zoeken gestimuleerd. Daarnaast worden er middelen gerealloceerd voor de uitvoeringskosten van het RVO naar artikel 4, circa € 0,6 mln. Wegens het centraal opdrachtgeversschap worden deze uitvoeringskosten verantwoord op artikel 4.

Overlooplocaties

Dit betreffen middelen voor bijdragen aan gemeenten voor locaties voor de realisatie van de flexwoningen (Flexcity's), waarvoor in 2024 het tweede deel van de overeenkomsten gesloten wordt. Via de eindejaarsmarge wordt hiervoor € 6,7 mln. aan de middelen toegevoegd in 2024.

Vestigingsklimaat

Er zijn middelen ter beschikking gesteld aan OCW, EZK, BZK, IenW en de regio Eindhoven om het vestigingsklimaat voor de Nederlandse microchipsector te verbeteren. BZK draagt als onderdeel hiervan zorg voor verschillende maatregelen op het gebied van woningbouw in de regio Eindhoven, te weten het realiseren van additionele (studenten)woningen en gebieds­ maatregelen. Onder gebiedsmaatregelen vallen verbeteringen van de leefbaarheid zoals groen- en watermaatregelen.

Bijdrage aan agentschappen

RVB

Dit betreft een saldo van diverse mutaties.

De matching van door het RVB ingekochte flexwoningen met afnemers verloopt minder snel dan verwacht. Hierdoor worden de uitgaven later gefactureerd dan geraamd. De uitgavenraming voor 2023 is met € 41,8 mln. verlaagd. Deze middelen worden in 2024 weer toegevoegd aan de begroting.

Daarnaast leidt de vertraagde matching tot aanvullende kosten voor werkzaamheden bij het RVB en tot het langer stallen van gebouwde flexwoningen op de beschikbaar gestelde distributielocaties. De totale tegenvaller betreft circa € 10,1 mln. Om deze kosten te dekken wordt € 5,8 mln. van de Aanvullende Post bij het ministerie van Financiën op de BK-begroting geboekt. Aanvullend wordt € 4,3 mln. gedekt door eveneens vertraagde ontvangsten.

Grootschalige Rijksprojecten

Er wordt gestart met fase 1 van het grootschalige woningbouwproject ZuiderC in Lelystad. De benodigde middelen worden voor de jaren 2024 (€ 11,1 mln.) tot en met 2029 (€ 10,1 mln.) beschikbaar gesteld.

Ontvangsten

Dit betreft een saldo van diverse mutaties.

De bijstelling op de ontvangsten huurtoeslag is gebaseerd op realisatiecijfers over afgelopen jaar en de verwachting dat meer terugvorderingen (en dus ook ontvangsten) zullen ontstaan (vooral omdat het gemiddelde huurtoeslagbedrag per huishouden stijgt).

De bijstelling van de ontvangsten RVB is een optelsom van verschillende mutaties van de opdracht flexwoningen. Door een latere matching van flexwoningen die ingekocht zijn door het RVB komen bijbehorende ontvangsten later binnen dan geraamd. De ontvangstenraming voor 2023 is daarom in totaal met € 75,3 mln. verlaagd. Deze ontvangsten worden in 2024 toegevoegd aan de begroting. Ook is bij de tweede suppletoire begroting van 2023 € 12,5 mln. afgeboekt aan de uitgavenkant vanwege een lagere totale opdrachtwaarde. De ontvangsten worden nu bijgesteld met hetzelfde bedrag. Tenslotte wordt € 6,6 mln. aan geraamde ontvangsten toegevoegd vanwege aanvullende indexering van de flexwoningen.

Er wordt gestart met fase 1 van het grootschalige woningbouwproject ZuiderC in Lelystad. De geprognotiseerde ontvangsten worden vanaf 2026 toegevoegd aan de begroting.

3.4 Artikel 4. Energietransitie gebouwde omgeving en bouwkwaliteit

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 11 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 4 Energietransitie gebouwde omgeving en bouwkwaliteit (bedragen x € 1.000)
  

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Art.

Verplichtingen

1.465.241

0

1.465.241

212.529

1.677.770

119.477

144.110

149.265

141.170

513.642

            
 

Uitgaven

1.532.059

0

1.532.059

109.761

1.641.820

224.066

139.678

147.366

138.995

574.717

            

4.1

Energietransitie en duurzaamheid

1.518.504

0

1.518.504

99.402

1.617.906

211.039

125.076

144.313

138.543

565.757

 

Subsidies (regelingen)

679.422

0

679.422

46.284

725.706

114.571

115.689

137.034

130.826

477.027

 

Subsidie verduurzaming en onderhoud huurwoningen

26.770

0

26.770

‒ 14.100

12.670

‒ 1.500

37.328

48.848

39.840

22.440

 

Nationaal Isolatie Programma

25.980

0

25.980

247

26.227

247

980

980

980

980

 

Energiebesparing Koopsector

47.270

0

47.270

‒ 29.720

17.550

‒ 8.600

10.000

27.800

30.000

40.000

 

Kennis- en innovatieprogramma emissiearme bouwproducten (stikstof)

3.700

0

3.700

0

3.700

0

0

0

0

0

 

Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed

384.800

0

384.800

83.362

468.162

7.977

15.463

14.112

17.556

289.605

 

Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie

6.000

0

6.000

‒ 6.000

0

‒ 6.000

0

0

0

0

 

Energietransitie en duurzaamheid

12.732

0

12.732

18.580

31.312

15.300

4.078

4.078

4.078

8.630

 

Renovatieversneller

24.198

0

24.198

0

24.198

0

0

0

0

0

 

SAH

20.500

0

20.500

‒ 2.700

17.800

0

5.000

0

0

0

 

Warmtefonds

93.000

0

93.000

0

93.000

35.300

35.300

35.300

35.300

112.300

 

Nationaal Groeifonds

24.022

0

24.022

4.365

28.387

‒ 3.875

281

186

0

0

 

Biobased Bouwen

10.450

0

10.450

‒ 10.250

200

‒ 6.850

0

0

0

0

 

Maatschappelijk vastgoed fonds

0

0

0

0

0

74.910

0

0

0

0

 

Ontzorgen Vereniging van Eigenaren

0

0

0

2.500

2.500

7.662

7.259

5.730

3.072

3.072

 

Opdrachten

4.550

0

4.550

3.865

8.415

2.000

0

0

0

3.200

 

Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie

750

0

750

2.900

3.650

2.000

0

0

0

0

 

Energietransitie en duurzaamheid

3.800

0

3.800

965

4.765

0

0

0

0

3.200

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

0

0

0

296

296

226

84

0

0

0

 

Energietransitie en duurzaamheid

0

0

0

296

296

226

84

0

0

0

 

Bijdrage aan medeoverheden

760.833

0

760.833

65.956

826.789

56.801

‒ 320

15

317

515

 

Nationaal Isolatie Programma (Lokale aanpak woningisolatie)

632.893

0

632.893

64.529

697.422

3.553

0

0

0

0

 

Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed

65.000

0

65.000

‒ 3.163

61.837

515

453

15

317

515

 

Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie

9.000

0

9.000

2.800

11.800

0

0

0

0

0

 

Nationaal Isolatie Programma (Soortenmanagement)

3.940

0

3.940

50.815

54.755

4.279

0

0

0

0

 

Verduurzaming Groningen en Noord-Drenthe

50.000

0

50.000

‒ 50.000

0

48.454

‒ 773

0

0

0

 

Nationaal Groeifonds

0

0

0

975

975

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan agentschappen

63.724

0

63.724

‒ 8.169

55.555

36.156

8.705

3.768

3.792

27.261

 

RVO (Uitvoering Energieakkoord)

12.294

0

12.294

‒ 4.033

8.261

‒ 17

2.972

2.008

2.032

9.928

 

Dienst Publiek en Communicatie

1.000

0

1.000

600

1.600

843

1.760

1.760

1.760

1.760

 

RVO (Energietransitie en duurzaamheid)

11.565

0

11.565

21.936

33.501

8.530

3.973

0

0

6.823

 

RVB

22.240

0

22.240

‒ 13.000

9.240

13.000

0

0

0

8.750

 

Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed

16.625

0

16.625

‒ 13.673

2.952

13.800

0

0

0

0

 

Nationaal Groeifonds

0

0

0

1

1

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

9.975

0

9.975

‒ 8.830

1.145

1.285

918

3.496

3.608

57.754

 

Kennis- en innovatieprogramma emissiearme bouwproducten (stikstof)

4.500

0

4.500

‒ 4.500

0

‒ 4.500

‒ 4.000

0

0

0

 

Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed

0

0

0

0

0

10.110

3.123

1.576

863

29.360

 

EGO (innovatie)

5.475

0

5.475

‒ 4.330

1.145

‒ 5.325

795

1.920

2.745

26.794

 

Handhaving energielabel C

0

0

0

0

0

0

0

0

0

1.600

 

Uitfaseren van slechte labels

0

0

0

0

0

1.000

1.000

0

0

0

4.2

Bouwregelgeving en bouwkwaliteit

13.555

0

13.555

10.359

23.914

13.027

14.602

3.053

452

8.960

 

Subsidies (regelingen)

8.460

0

8.460

9.831

18.291

13.075

14.650

3.101

500

3.978

 

Biobased bouwen

0

0

0

8.781

8.781

13.212

10.738

1.101

0

0

 

Bouwregelgeving en bouwkwaliteit

8.460

0

8.460

1.050

9.510

‒ 137

3.912

2.000

500

3.978

 

Opdrachten

3.075

0

3.075

533

3.608

0

0

0

0

3.075

 

Bouwregelgeving en bouwkwaliteit

3.075

0

3.075

533

3.608

0

0

0

0

3.075

 

Bijdrage aan agentschappen

2.015

0

2.015

0

2.015

0

0

0

0

1.900

 

RVB

2.015

0

2.015

0

2.015

0

0

0

0

1.900

 

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

5

0

5

‒ 5

0

‒ 48

‒ 48

‒ 48

‒ 48

7

 

Diverse bijdragen

5

0

5

‒ 5

0

‒ 48

‒ 48

‒ 48

‒ 48

7

            
 

Ontvangsten

91

0

91

0

91

0

0

0

0

91

            

Geschatte budgetflexibiliteit

Tabel 12 Geschatte budgetflexibiliteit artikel 4
 

2024

juridisch verplicht

96%

bestuurlijk gebonden

4%

beleidsmatig gereserveerd

0%

nog niet ingevuld/vrij te besteden

0%

Juridisch verplicht

Van het totale uitgavenbudget op artikel 4 is 96% juridisch verplicht.

4.1 Energietransitie en duurzaamheid

Subsidies (regelingen)

Subsidie verduurzaming en onderhoud huurwoningen (SVOH)

Dit betreft een saldo van diverse mutaties.

In 2023 zijn middelen (€ 7,0 mln.) van de subsidie verduurzaming en onderhoud huurwoningen (SVOH) ingezet voor de regeling Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA). Deze middelen worden nu weer teruggeboekt.

De regeling SVOH is beschikbaar voor subsidie aan kleine particuliere verhuurders gericht op verduurzaming en onderhoud. Het verduurzamingstempo in deze sector en verduurzamingsurgentie bij deze doelgroep van kleine verhuurders is nog niet hoog. Het budget is op basis van de huidige verwachtingen in het juiste kasritme gezet van 2024 (- € 11,0 mln.) naar 2027 (€ 10,0 mln.) en 2028 (€ 1,0 mln.).

Om de normering energielabels effectief en uitvoerbaar te laten zijn voor de particuliere verhuurders wordt de subsidie (meerjarig) overgeboekt vanuit de Aanvullende Post bij het ministerie van Financiën. Voor de jaren 2026 tot en met 2028 betreft dit jaarlijks € 38,8 mln. en vanaf 2029 jaarlijks € 22,4 mln. structureel.

Energiebesparing koopsector

Dit betreft een saldo van diverse mutaties.

Er vindt een reallocatie plaats van € 5,5 mln. in 2024, € 7,0 mln. per jaar voor de jaren 2025 en 2026 en € 5,5 mln. in 2027 naar ontzorgen vereniging van eigenaren (VvE) om de uitgaven op de juiste subsidie te kunnen verantwoorden.

Het kasritme voor de aanvragen voor Subsidieregeling Verduurzaming voor Verenigingen van Eigenaars (SVVE) wordt aangepast. De budgetten worden verschoven van 2024 (- € 27,0 mln.) naar de jaren 2026 (€ 19,0 mln.) en 2027 (€ 8,0 mln.) om de uitfinanciering van aanvragen in die jaren mogelijk te maken. De verwachting is dat het gebruik van de SVVE door VvE's de komende jaren zal toenemen.

Voor het Nationale Isolatieprogramma worden de gereserveerde middelen uit het meerjarenprogramma Klimaatfonds 2025 beschikbaar gesteld voor verschillende maatregelen. Voor de SVVE betreft dit in totaal € 125, 3 mln.: voor 2027 € 25,3 mln., voor 2028 € 30,0 mln., voor 2029 € 35,0 mln. en voor 2030 € 35,0 mln.

Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA)

Dit betreft een saldo van diverse mutaties.

Er vindt een reallocatie plaats van € 5,2 mln. naar de bijdrage aan het agentschap RVO voor de uitvoering van de regeling Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed en het Programma Utiliteitsbouw.

In 2023 zijn middelen (€ 7,0 mln.) van de subsidie verduurzaming en onderhoud huurwoningen (SVOH) ingezet voor de regeling Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA). Deze middelen worden nu weer teruggeboekt.

Op basis van het amendement-Boucke c.s. op de begroting van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (Kamerstukken II 2023/24, 36410 XIII, nr. 28) wordt de subsidieregeling DUMAVA met € 40,0 mln. voor 2024 opgehoogd ten behoeve van extra middelen voor zonnepanelen op scholen.

Via een overboeking van € 7,0 mln. vanuit het scholenfonds van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen wordt budget toegevoegd voor zonnepanelen op de schoolgebouwen naar aanleiding van het amendement van het lid Boucke (Kamerstukken II 2023/24, 36410 XIII, nr. 28).

De belangstelling voor de regeling DUMAVA groot blijft, daarom wordt het subsidieplafond verhoogd in 2024 voor de derde tranche DUMAVA. Via een kasschuif € 38,7 mln. van 2025 naar 2024 wordt het budget in het juiste kasritme gezet.

Voor de programmatische aanpak van maatschappelijk vastgoed wordt uit het Klimaatfonds vanaf 2025 in totaal € 50 mln. vanuit de aanvullende post bij het ministerie van Financiën op de BZK begroting geboekt. In 2025 wordt er € 2,6 mln. beschikbaar gesteld oplopend naar € 10,8 mln. in 2029. Deze middelen worden ingezet voor extra capaciteit en ondersteuning bij de uitvoering van gebundelde renovatieprojecten van het maatschappelijk vastgoed.  

De loon- en prijsbijstelling van € 36,5 mln. van het Klimaatfonds voor de regeling DUMAVA voor 2025 is toegekend. Daarnaast is de loon- en prijsbijstelling tranche 2024 verwerkt. Dit gaat om € 8,1 mln. voor 2024 aflopend naar € 3,7 mln. in 2029.

Nationaal programma lokale warmtetransitie

Er vindt een reallocatie plaats voor de jaren 2024 (- € 6,0 mln.) en 2025 (- € 6,0 mln.) van subsidies naar artikel 11 apparaatsuitgaven om de uitgaven op het juiste instrument te kunnen verantwoorden.

Energietransitie en duurzaamheid

Dit betreft een saldo van diverse mutaties.

Er vindt een reallocatie plaats voor de jaren 2024 (€ 3,0 mln.) en 2025 (€ 2,0 mln.) van bijdrage aan agenschappen en er vindt een reallocatie plaats voor de jaren 2024 (€ 5,0 mln.) en 2025 (€ 8,8 mln.) van bijdrage aan medeoverheden, beiden naar subsidies om de uitgaven op het juiste instrument te kunnen verantwoorden.

De middelen voor de campagne energiebesparing die in 2023 niet zijn uitgegeven, € 3,3 mln., worden in 2024 aan de begroting toegevoegd via de 100% eindejaarsmarge.

Daarnaast is de loon- en prijsbijstelling tranche 2024 verwerkt. Dit gaat om € 4,0 mln. voor 2024 aflopend naar € 3,0 mln. in 2029.

Stimuleringsregeling Aardgasvrije Huurwoningen

De ontwikkelingen in relatie tot de warmtenetten en de vertraging in de warmtewet leidt tot onzekerheid bij aanvragers en de vertraging van nieuwe projecten. Hierdoor worden er in 2024 minder aanvragen verwacht dan geraamd. Het beschikbare budget van 2024 wordt aangepast op de verwachte aanvragen en doorgeschoven naar 2026. In 2025 staat er voldoende budget.

Warmtefonds

Bij Voorjaarsnota 2023 heeft het kabinet besloten € 300 mln. uit het Klimaatfonds beschikbaar te stellen voor de begroting van BZK. Van deze reeks is al € 88,0 mln. naar de BZK-begroting gegaan. De resterende middelen van totaal € 212,0 mln. worden vanaf 2025 (€ 35,3 mln. jaarlijks) vanuit de aanvullende post bij het ministerie van Financiën op de BZK-begroting geboekt.

Nationaal Groeifonds

De tweede tranche van de regeling Toekomstbestendige leefomgeving wordt opengesteld. Via een kasschuif van 2025 naar 2024 wordt er € 4,6 mln. aan middelen in 2024 beschikbaar gesteld voor de reguliere subsidiebeschikking.

Biobased bouwen

Er vindt een reallocatie plaats voor de jaren 2024 (- € 10,5 mln.) en 2025 (- € 6,9 mln.) van subsidies energietransitie en duurzaamheid naar subsidies bouwregelgeving en bouwkwaliteit om de uitgaven op het juiste artikelonderdeel te kunnen verantwoorden.

Maatschappelijk vastgoed fonds

Vanuit de aanvullende post bij het ministerie van Financiën worden de in het Klimaatfonds gereserveerde middelen van € 74,9 mln. op de BZK begroting geboekt in 2025. De middelen zullen worden ingezet voor het verstrekken van dotaties aan bestaande fondsen als de Regionale energiefondsen, het Nationaal restauratiefonds (NRF), het Bank Nederlandse Gemeenten Duurzaamheidsfonds en de Energiebespaarlening voor scholen, met als doel de verduurzaming en renovatie van gebouwen voor te financieren. Met name eigenaren van klein maatschappelijk vastgoed en monumenten hebben hierdoor de mogelijkheid om een op de doelgroep aangepaste lening te krijgen.

Verder blijven de in het Klimaatfonds beschikbare middelen (€ 175,0 mln.) voor een maatschappelijk vastgoed fonds gereserveerd.

Ontzorgen vereniging van eigenaren

Er vindt een reallocatie plaats van € 5,5 mln. in 2024, € 7,0 mln. per jaar voor de jaren 2025 en 2026 en € 5,5 mln. in 2027 van energiebesparing koopsector om de uitgaven op de juiste subsidie te kunnen verantwoorden. Deze waren per abuis op energiebesparing koopsector geboekt.

Bijdrage aan medeoverheden

Nationaal Isolatieprogramma (lokale aanpak woningisolatie)

Dit betreft een saldo van diverse mutaties.

Er vindt een reallocatie plaats voor de jaren 2024 (- € 5,0 mln.) en 2025 (- € 8,8 mln.) naar subsidies van bijdrage aan medeoverheden om de uitgaven op het juiste instrument te kunnen verantwoorden.

De loon- en prijsbijstelling 2024 van € 49,9 mln. van het Klimaatfonds voor het Nationaal Isolatieprogramma is toegekend. Daarnaast is de loon- en prijsbijstelling tranche 2024 verwerkt. Dit gaat om € 9,6 mln. voor 2024, € 12,4 mln. voor 2025 en € 9,6 mln. voor 2027.

Nationaal Isolatie Programma (soortenmanagement)

Van het Nationaal Isolatieprogramma wordt vanuit de aanvullende post bij het ministerie van Financiën € 39,4 mln. van het Klimaatfonds op de BZK-begroting geboekt. Hiermee wordt in 2024 een tweede tranche van een subsidieregeling geopend die gemeenten in staat stelt om soortenmanagementplannen op te stellen, waardoor geisoleerd kan worden zonder kwetsbare soorten te schaden.

Daarnaast is loon- en prijsbijstelling van 2024 van € 1,2 mln van het Klimaatfonds toegevoegd. Daarnaast is de loon- en prijsbijstelling tranche 2024 verwerkt. Dit gaat om € 10,1 mln. voor 2024 en € 1,3 mln. voor 2025.

Verduurzaming Groningen en Noord-Drenthe

Om de middelen voor verduurzaming Groningen en Noord-Drenthe in het juiste kasritme te krijgen wordt er € 49,2 mln. van 2024 naar 2025 doorgeschoven.

Bijdrage aan agentschappen

RVO.nl (uitvoering Energieakkoord)

Dit betreft een saldo van diverse mutaties.

Er vindt een reallocatie plaats voor de jaren 2024 (- € 3,0 mln.) en 2025 (- € 2,0 mln.) van bijdrage agentschappen naar subsidies om de uitgaven op het juiste instrument te kunnen verantwoorden.

De huidige bepaling van energieprestatie voor gebouwen wordt doorontwikkeld en aangepast op de wijzigingen die voortvloeien uit de richtlijn Energy Performance of Buildings Directive IV (richtlijn energieprestatie van gebouwen). Ook de monitoring en analyse van geregistreerde energielabels blijft een belangrijk onderwerp. Hiervoor wordt vanaf 2024 € 4,0 mln. jaarlijks aan middelen beschikbaar gesteld, aflopend naar € 2,0 mln. in 2029.

RVO.nl (Energietransitie en duurzaamheid)

Er vinden diverse reallocaties plaats vanuit subsidies op artikel 4 voor de kosten die het RVO maakt voor het uitvoeren van deze subsidieregelingen.

Rijksvastgoedbedrijf

Om de aanbestedende rijksdiensten zoals het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) in staat te stellen om structureel uitstoot-verminderende criteria te stellen bij aanbestedingen in het kader van Stikstofbeleid, is hiervoor budget beschikbaar gesteld. RVB ziet echter dat projecten opschuiven in tijd door vertraging. Hierdoor zijn de geplande projecten voor 2024 vertraagd en worden voor een deel in 2025 uitgevoerd. Er wordt € 13,0 mln. van 2024 naar 2025 geschoven om zo het budget in het juiste kasritme te zetten.

Verduurzaming maatschappelijk vastgoed

De projecten voor verduurzaming gebouwen (Energiebesparing Rijk), binnen het Rijksvastgoedbedrijf zijn in 2022 gestart. In 2024 zou het restant van de subsidie worden verstrekt. Een van de voorwaarden van deze subsidie is dat de aanbesteding van het project dient te zijn afgerond. De aanbesteding is vertraagd, waardoor niet de gehele tranche kan worden uitgegeven in 2024. Er wordt € 13,8 mln. van 2024 naar 2025 geschoven om zo het budget in het juiste kasritme te zetten.

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

Kennis- en innovatieprogramma emissiearme bouwproducten (stikstof)

Ten behoeve van het TNO-programma Emissieloos bouwen wordt voor de jaren 2024 tot en met 2026 jaarlijks € 4,5 mln. overgeboekt naar de begroting van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Verduurzaming maatschappelijk vastgoed

De loon- en prijsbijstelling 2025 van € 5,5 mln. van het Klimaatfonds voor het verduurzaming maatschappelijk vastgoed is toegekend. Daarnaast is de loon- en prijsbijstelling tranche 2024 verwerkt. Dit gaat om € 4,6 mln. voor 2026 aflopend naar € 0,9 mln. in 2029.

Energietransitie Gebouwde Omgeving (EGO)

Van het Nationaal Isolatie Programma wordt vanuit de Aanvullende Post bij het ministerie van Financiën vanaf 2026 tot en met 2030 jaarlijks € 4,9 mln. van het Klimaatfonds op de BZK begroting geboekt, voor de bijdrage aan innovatiebudget meerjarige missiegedreven innovatieprogramma's inclusief uitvoeringskosten.

Van deze middelen wordt een meerjarige overboeking naar het ministerie van Economische Zaken en Klimaat gedaan voor Missiegedreven Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie (MOOI) Gebouwde omgeving en voor de regeling Demonstratie Energie- en Klimaatinnovatie (DEI+) aardgasloos.

Uitfaseren van slechte labels

Het kabinet is voornemens utiliteitsgebouwen met een slecht energielabel uit te faseren. Er wordt € 2,0 mln. toegekend voor 2025 en 2026 en de rest gereserveerd in het Klimaatfonds. De middelen zijn bestemd voor het toezicht en de handhaving op deze aankomende verplichting en de implementatie van deze taak bij bevoegd gezag. Ook zijn middelen gereserveerd voor communicatie door het bevoegd gezag vooruitlopend op de inwerkingtreding.

4.2 Bouwregelgeving en bouwkwaliteit

Subsidies

Biobased bouwen

Dit betreft een saldo van diverse mutaties.

Er wordt in totaal € 63,7 mln. vanuit het Klimaatfonds voor de nationale aanpak biobased bouwen beschikbaar gesteld, waarvan € 18,1 mln. vanuit de aanvullende post bij het ministerie van Financiën overgeboekt naar de BZK begroting voor de normering en stimulering van biobased bouwen. Met deze maatregel wordt beoogd om de markt voor biobased bouwmaterialen (verder) te ontwikkelen. Vanaf 2025 worden jaarlijks middelen ingezet voor het ontwikkelen van biobased productkaarten in de Nationale Milieudatabase, monitoring en de financiering van de uitvoeringsorganisatie. De rest van de beschikbare middelen € 44,7 mln. worden vanuit het Klimaatfonds toegekend aan de ministeries van LNV, I&W en EZK.

Er vindt een reallocatie plaats voor de jaren 2024 (€ 10,5 mln.) en 2025 (€ 6,9 mln.) naar subsidies bouwregelgeving en bouwkwaliteit artikel 4.2 van subsidies energietransitie en duurzaamheid artikel 4.1 om de uitgaven op het juiste artikelonderdeel te kunnen verantwoorden.

Verder vindt er een reallocatie plaats voor 2024 (- € 4,2 mln.) naar bijdrage andere begrotingshoofdstukken artikelonderdeel energietransitie en duurzaamheid om een overboeking voor biobased bouwen naar het ministerie van Economische Zaken en Klimaat te kunnen uitvoeren.

3.5 Artikel 5. Ruimtelijke ordening en omgevingswet

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 13 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 5 Ruimtelijke ordening en omgevingswet (bedragen x € 1.000)
  

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Art.

Verplichtingen

143.959

0

143.959

‒ 4.711

139.248

4.111

3.911

1.926

2.820

87.829

            
 

Uitgaven

143.959

0

143.959

‒ 4.711

139.248

4.111

3.911

1.926

2.820

87.829

            

5.1

Ruimtelijke ordening

63.983

0

63.983

‒ 3.721

60.262

624

652

‒ 1.411

‒ 833

51.958

 

Subsidies (regelingen)

2.381

0

2.381

‒ 833

1.548

0

0

0

0

774

 

Programma Ruimtelijk Ontwerp

1.500

0

1.500

‒ 757

743

0

0

0

0

0

 

Basisregistraties

581

0

581

0

581

0

0

0

0

474

 

Nationaal Groeifonds

0

0

0

100

100

0

0

0

0

0

 

Ruimtelijk instrumentarium (diversen)

300

0

300

‒ 190

110

0

0

0

0

300

 

Basisregistraties Ondergrond

0

0

0

14

14

0

0

0

0

0

 

Opdrachten

15.512

0

15.512

‒ 3.812

11.700

671

1.459

1.159

1.759

8.101

 

Programma Ruimtelijk Ontwerp

3.213

0

3.213

‒ 288

2.925

0

0

0

0

2.961

 

Basisregistraties Ondergrond

2.500

0

2.500

‒ 1.129

1.371

0

0

0

0

0

 

Gebiedsontwikkeling

4.688

0

4.688

‒ 3.890

798

‒ 35

0

0

0

1.050

 

Geo-informatie

0

0

0

290

290

0

0

0

0

0

 

Ruimtelijk instrumentarium (diversen)

4.911

0

4.911

1.099

6.010

400

1.153

1.153

1.753

3.890

 

Nationaal Groeifonds

200

0

200

106

306

306

306

6

6

200

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

33.772

0

33.772

313

34.085

297

285

22

0

32.261

 

Kadaster (Basisregistraties)

29.952

0

29.952

‒ 3.041

26.911

0

0

0

0

29.768

 

Basisregistraties Ondergrond

0

0

0

700

700

0

0

0

0

0

 

Diverse bijdragen

0

0

0

190

190

0

0

0

0

0

 

Geonovum

2.393

0

2.393

0

2.393

0

0

0

0

2.493

 

ICTU

429

0

429

2.321

2.750

250

250

0

0

0

 

Nationaal Groeifonds

998

0

998

143

1.141

47

35

22

0

0

 

Bijdrage aan medeoverheden

3.909

0

3.909

232

4.141

2.268

1.508

8

8

5.736

 

Diversen projecten ruimtelijke kwaliteit

3.649

0

3.649

‒ 3.649

0

760

0

0

0

5.468

 

Gebiedsontwikkeling

0

0

0

2.300

2.300

0

0

0

0

0

 

Nationaal Groeifonds

260

0

260

8

268

8

8

8

8

268

 

Basisregistratie ondergrond

0

0

0

73

73

0

0

0

0

0

 

Ruimtelijk instrumentarium (diversen)

0

0

0

1.500

1.500

1.500

1.500

0

0

0

 

Bijdrage aan agentschappen

8.409

0

8.409

379

8.788

‒ 2.612

‒ 2.600

‒ 2.600

‒ 2.600

5.086

 

RVB

3.136

0

3.136

279

3.415

‒ 12

0

0

0

2.413

 

RWS (Leefomgeving)

5.147

0

5.147

‒ 1.200

3.947

‒ 2.600

‒ 2.600

‒ 2.600

‒ 2.600

2.547

 

Uitvoering gebiedsontwikkeling

0

0

0

1.400

1.400

0

0

0

0

0

 

RIVM

126

0

126

‒ 100

26

0

0

0

0

126

5.2

Omgevingswet

79.976

0

79.976

‒ 990

78.986

3.487

3.259

3.337

3.653

35.871

 

Subsidies (regelingen)

4.500

0

4.500

961

5.461

990

85

104

0

0

 

Eenvoudig Beter

4.500

0

4.500

961

5.461

990

85

104

0

0

 

Opdrachten

7.738

0

7.738

‒ 5.389

2.349

‒ 990

‒ 85

‒ 104

0

3.611

 

Aan de Slag

7.738

0

7.738

‒ 5.585

2.153

‒ 990

‒ 85

‒ 104

0

3.611

 

Serviceteam Rijk

0

0

0

196

196

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

61.806

0

61.806

‒ 11.285

50.521

2.443

3.192

3.260

3.587

26.837

 

Kadaster

61.804

0

61.804

‒ 11.778

50.026

2.443

3.192

3.260

3.587

26.837

 

Geonovum

0

0

0

298

298

0

0

0

0

0

 

ICTU

0

0

0

195

195

0

0

0

0

0

 

Serviceteam Rijk

2

0

2

0

2

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan agentschappen

5.932

0

5.932

14.723

20.655

1.044

67

77

66

5.423

 

Serviceteam Rijk

951

0

951

35

986

39

0

0

0

1.224

 

Aan de Slag

4.981

0

4.981

14.688

19.669

1.005

67

77

66

4.199

            
 

Ontvangsten

3.824

0

3.824

0

3.824

0

0

0

0

3.824

            

Geschatte budgetflexibiliteit

Tabel 14 Geschatte budgetflexibiliteit artikel 5
 

2024

juridisch verplicht

73%

bestuurlijk gebonden

5%

beleidsmatig gereserveerd

22%

nog niet ingevuld/vrij te besteden

0%

Juridisch verplicht

Van het totale uitgavenbudget op artikel 5 is 73% juridisch verplicht.

5.1 Ruimtelijke ordening

Opdrachten

Gebiedsontwikkeling

Dit betreft een reallocatie van € 3,7 mln. voor NOVEX naar de instrumenten bijdrage aan medeoverheden en bijdrage aan agentschappen om de uitgaven op de juiste instrumenten te kunnen verantwoorden.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Kadaster (basisregistraties)

Dit is het saldo van meerdere mutaties. Het betreft onder andere een reallocatie van € 2,1 mln. binnen hetzelfde instrument naar ICTU in het kader van Zicht op Nederland datafundement.

ICTU

Dit betreft met name een reallocatie van € 2,1 mln. binnen hetzelfde instrument vanaf Kadaster (basisregistraties) naar ICTU in het kader van Zicht op Nederland datafundement.

Bijdrage aan medeoverheden

Diverse projecten ruimtelijke kwaliteit

Dit betreft hoofdzakelijk een kasschuif van € 2,6 mln. van 2024 naar 2029, omdat op verzoek van de gemeente Venlo de vaststellingsdatum van de BIRK-subsidie is uitgesteld.

Gebiedsontwikkeling

Deze mutatie betreft een reallocatie van € 2,3 mln. om de NOVEX-middelen op het juiste instrument te verantwoorden.

Bijdrage aan agentschappen

RWS (leefomgeving)

In verband met de overgang van werkzaamheden voor het Omgevingsloket Online naar het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) wordt van het agentschap Rijkswaterstaat in 2024 € 1,2 mln. gerealloceerd. Het grootste deel van deze reallocatie (€ 0,8 mln.) gaat naar bijdrage aan ZBO's/RTW's (Kadaster), artikelonderdeel 5.2 Omgevingswet, als bijdrage aan beheer van het DSO.

5.2 Omgevingswet

Opdrachten

Aan de slag

Dit betreft hoofdzakelijk een reallocatie van € 3,7 mln. van opdrachten naar externe inhuur. Vanwege de inwerkingtreding van de Omgevingswet worden medeoverheden ondersteund in de implementatieopgave, mede door de inzet van Regionale Invoeringsondersteuningscoaches (RIO's).

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Kadaster

Er vinden meerdere reallocaties plaats om middelen op de juiste instrumenten te verantwoorden.

In de eerste plaats vindt er een reallocatie plaats van € 6,0 mln. van bijdrage aan ZBO's/RWT's naar bijdrage aan agentschappen ten behoeve van de beheerskosten Stelsel Omgevingswet (DSO-LV) uitgevoerd door Rijkswaterstaat. Ook wordt € 1,6 mln. gerealloceerd naar bijdrage aan agentschappen (Logius en Rijkswaterstaat) voor de ontwikkeling en afbouw van DSO-LV.

In 2024 vindt een reallocatie van bijdrage aan ZBO's/RWT's naar agentschappen plaats van € 5,7 mln. om de bijdrage van Operationeel Beheer Organisatie (OBO) ten behoeve van de jaaropdracht Informatiepunt Leefomgeving (Rijkswaterstaat) op het juiste instrument te verantwoorden.

In verband met de overgang van werkzaamheden voor het Omgevingsloket Online naar het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) wordt in 2024 € 0,8 mln. gerealloceerd van bijdrage aan agentschappen (RWS) artikelonderdeel ruimtelijke ordening naar bijdrage aan ZBO (Kadaster), om zo de uitgaven op het juiste instrument en artikelonderdeel te kunnen verantwoorden.

Daarnaast is de loon- en prijsbijstelling tranche 2024 toegevoegd aan het budget van het Kadaster. In 2024 bedraagt deze bijstelling € 1,3 mln. en in de jaren 2025-2029 gemiddeld € 0,9 mln.

Bijdrage aan agentschappen

Aan de slag

Er vinden meerdere reallocaties plaats om middelen op de juiste instrumenten te verantwoorden.

In de eerste plaats betreffen dit reallocaties van bijdrage aan ZBO's/RWT's naar agentschappen ten behoeve van de landelijke voorziening van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO-LV). Er wordt in 2024 € 6,0 mln. naar Rijkswaterstaat gerealloceerd voor de beheerkosten van DSO-LV. Ook wordt € 1,6 mln. gerealloceerd naar Logius en Rijkswaterstaat voor het ontwikkelen van DSO-LV.

In 2024 vindt een reallocatie plaats van bijdrage aan ZBO's/RWT's naar bijdrage aan agentschappen van € 5,7 mln. om de bijdrage van Operationeel Beheer Organisatie (OBO) ten behoeve van de jaaropdracht Informatiepunt Leefomgeving (Rijkswaterstaat) op het juiste instrument te verantwoorden.

3.6 Artikel 6. Overheidsdienstverlening en informatiesamenleving

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 15 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 6 Overheidsdienstverlening en informatiesamenleving (bedragen x € 1.000)
  

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Art.

Verplichtingen

536.087

0

536.087

‒ 6.605

529.482

‒ 569

‒ 1.910

‒ 3.698

‒ 4.247

626.057

            
 

Uitgaven

536.087

0

536.087

‒ 2.005

534.082

631

‒ 1.910

‒ 3.698

‒ 4.247

626.057

            

6.2

Overheidsdienstverlening, informatiebeleid en informatiesamenleving

104.719

0

104.719

‒ 11.276

93.443

‒ 9.975

‒ 11.381

‒ 11.487

‒ 11.573

89.144

 

Subsidies (regelingen)

13.617

0

13.617

881

14.498

61

0

0

0

7.588

 

Overheidsdienstverlening

13.617

0

13.617

881

14.498

61

0

0

0

7.588

 

Opdrachten

49.041

0

49.041

‒ 19.436

29.605

‒ 9.983

‒ 11.328

‒ 11.434

‒ 11.520

39.551

 

Overheidsdienstverlening

14.397

0

14.397

‒ 7.401

6.996

‒ 6.780

‒ 6.925

‒ 7.181

‒ 7.267

9.518

 

Informatiesamenleving

34.644

0

34.644

‒ 12.035

22.609

‒ 3.203

‒ 4.403

‒ 4.253

‒ 4.253

30.033

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

17.966

0

17.966

100

18.066

0

0

0

0

17.964

 

CBS

130

0

130

1.580

1.710

0

0

0

0

128

 

KvK

200

0

200

0

200

0

0

0

0

367

 

ICTU

15.589

0

15.589

‒ 1.580

14.009

0

0

0

0

15.422

 

Diverse bijdragen

2.047

0

2.047

100

2.147

0

0

0

0

2.047

 

Bijdrage aan medeoverheden

839

0

839

500

1.339

0

0

0

0

839

 

Gemeenten

709

0

709

500

1.209

0

0

0

0

709

 

Provincies

130

0

130

0

130

0

0

0

0

130

 

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

89

0

89

7

96

0

0

0

0

89

 

Digitale dienstverlening

89

0

89

7

96

0

0

0

0

89

 

Bijdrage aan agentschappen

23.114

0

23.114

6.725

29.839

0

0

0

0

23.113

 

RVO

2.647

0

2.647

1.665

4.312

0

0

0

0

2.647

 

RODI

666

0

666

1.956

2.622

0

0

0

0

666

 

Logius

18.078

0

18.078

3.104

21.182

0

0

0

0

18.077

 

RDI

1.723

0

1.723

0

1.723

0

0

0

0

1.723

 

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

53

0

53

‒ 53

0

‒ 53

‒ 53

‒ 53

‒ 53

0

 

Buitenlandse Zaken (V)

53

0

53

‒ 53

0

‒ 53

‒ 53

‒ 53

‒ 53

0

6.5

Identiteitsstelsel

37.386

0

37.386

4.113

41.499

1.402

1.110

985

940

38.422

 

Opdrachten

1.460

0

1.460

‒ 757

703

45

42

37

37

1.598

 

Identiteitsstelsel

1.460

0

1.460

‒ 757

703

45

42

37

37

1.598

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

3.409

0

3.409

42

3.451

137

129

114

109

3.522

 

Diverse bijdragen

0

0

0

290

290

0

0

0

0

0

 

ICTU

3.409

0

3.409

‒ 248

3.161

137

129

114

109

3.522

 

Bijdrage aan medeoverheden

3.365

0

3.365

381

3.746

148

137

122

115

3.449

 

Gemeenten

3.365

0

3.365

381

3.746

148

137

122

115

3.449

 

Bijdrage aan agentschappen

29.152

0

29.152

4.447

33.599

1.072

802

712

679

29.853

 

RvIG

29.152

0

29.152

4.447

33.599

1.072

802

712

679

29.853

6.7

Hoogwaardige dienstverlening één overheid

63.023

0

63.023

‒ 954

62.069

‒ 114

‒ 326

‒ 790

‒ 811

146.505

 

Subsidies (regelingen)

3.891

0

3.891

1.371

5.262

145

136

121

115

4.010

 

Hoogwaardige dienstverlening één overheid

3.891

0

3.891

‒ 1.029

2.862

145

136

121

115

4.010

 

VNG

0

0

0

2.400

2.400

0

0

0

0

0

 

Opdrachten

12.586

0

12.586

‒ 10.738

1.848

‒ 1.870

‒ 1.911

‒ 1.516

‒ 966

107.415

 

Hoogwaardige dienstverlening één overheid

12.586

0

12.586

‒ 10.738

1.848

‒ 1.870

‒ 1.911

‒ 1.516

‒ 966

107.415

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

457

0

457

10.879

11.336

565

565

565

0

1.022

 

ICTU

457

0

457

7.549

8.006

565

565

565

0

1.022

 

CBS

0

0

0

116

116

0

0

0

0

0

 

KvK

0

0

0

753

753

0

0

0

0

0

 

Diverse bijdragen

0

0

0

2.461

2.461

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan medeoverheden

23.205

0

23.205

‒ 3.935

19.270

0

0

0

0

22.147

 

Gemeenten

23.205

0

23.205

‒ 3.935

19.270

0

0

0

0

22.147

 

Bijdrage aan agentschappen

22.884

0

22.884

1.469

24.353

1.046

884

40

40

11.911

 

Logius

2.536

0

2.536

‒ 2.000

536

0

0

0

0

2.536

 

RvIG

11.714

0

11.714

3.469

15.183

1.046

884

40

40

1.654

 

AZ-DPC

7.998

0

7.998

0

7.998

0

0

0

0

7.085

 

Diverse bijdragen

636

0

636

0

636

0

0

0

0

636

6.8

Generieke Digitale Infrastructuur

330.959

0

330.959

6.112

337.071

9.318

8.687

7.594

7.197

351.986

 

Subsidies (regelingen)

0

0

0

4.559

4.559

0

0

0

0

0

 

Doorontwikkeling en innovatie digitale overheid

0

0

0

4.559

4.559

0

0

0

0

0

 

Opdrachten

65.837

0

65.837

‒ 50.964

14.873

1.570

1.672

1.458

1.382

67.274

 

Doorontwikkeling en innovatie

65.837

0

65.837

‒ 50.964

14.873

1.570

1.672

1.458

1.382

67.274

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

6.713

0

6.713

7.144

13.857

160

171

149

141

6.859

 

KvK

6.713

0

6.713

72

6.785

160

171

149

141

6.859

 

ICTU

0

0

0

6.354

6.354

0

0

0

0

0

 

RDW

0

0

0

718

718

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan agentschappen

258.409

0

258.409

45.373

303.782

7.588

6.844

5.987

5.674

277.853

 

Logius

239.081

0

239.081

40.603

279.684

7.127

6.353

5.559

5.268

258.104

 

RvIG

10.687

0

10.687

115

10.802

255

271

237

224

10.920

 

RVO

7.896

0

7.896

4.165

12.061

188

201

175

166

8.068

 

RDI

745

0

745

8

753

18

19

16

16

761

 

Diverse bijdragen

0

0

0

482

482

0

0

0

0

0

            
 

Ontvangsten

10.927

0

10.927

0

10.927

0

0

0

0

10.927

            

Geschatte budgetflexibiliteit

Tabel 16 Geschatte budgetflexibiliteit artikel 6
 

2024

juridisch verplicht

65%

bestuurlijk gebonden

28%

beleidsmatig gereserveerd

7%

nog niet ingevuld/vrij te besteden

0%

Juridisch verplicht

Van het totale uitgavenbudget op artikel 6 is 65% juridisch verplicht.

6.2 Overheidsdienstverlening, informatiebeleid en informatiesamenleving

Opdrachten

Overheidsdienstverlening

Er wordt een structurele reeks van jaarlijks € 1,3 mln. overgeboekt naar het Ministerie van Buitenlandse Zaken voor de online dienstverlening voor het verstrekken van een DigiD aan Nederlanders in het buitenland. Daarnaast wordt ca. € 1 mln. gerealloceerd naar het instrument bijdragen aan agentschappen voor de bijdrage Compensatieregeling eHerkennning. Deze regeling wordt uitgevoerd door de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO). Verder wordt er structureel ca. € 3,7 mln. ingezet op artikel 11 voor het versterken van de vereiste uitvoering en kennis. Tot slot is er structureel € 4,7 mln. op de meerjarige begroting bijgesteld.

Daarnaast is de loon- en prijsbijstelling tranche 2024 verwerkt. Dit gaat om € 3,8 mln. voor 2024 aflopend naar € 2,4 mln. in 2029.

Informatiesamenleving

In het kader van het programma Werk aan Uitvoering (WaU) wordt € 2,5 mln. ingezet via artikel 6.5 voor de invoering van het Burgerservicenummer (BSN) in Caribisch Nederland. Daarnaast wordt ca. € 1,5 mln. gerealloceerd naar het instrument bijdrage aan agentschappen voor het AI Validatieteam bij de Rijksorganisatie Digitalisering en Innovatie (RODI) en wordt binnen het instrument € 1,2 mln. naar 2025 geschoven voor de vaststelling van de WaU-subsidie Statuur van de Overheid. Verder wordt er ca. € 3,1 mln. ingezet op artikel 11 voor externe inhuur voor WaU 1 Loket en het versterken van vereiste uitvoering en kennis. Tot slot is er structureel € 2,3 mln. op de meerjarige begroting bijgesteld.

Bijdrage aan medeoverheden

Gemeenten

Dit betreft een specifieke uitkering overheidsbrede loketten voor het opstarten, inrichten en uitvoeren van het praktijkinitiatief in het kader van het programma Inrichten overheidsbrede loketten. Hiervoor is de inzet van een projectleider op locatie en enkele overheidsdienstverleners noodzakelijk. De middelen worden als specifieke uitkering overgemaakt naar de gemeenten Amsterdam, Best, Enschede, Utrecht en het samenwerkingsverband WerkSaam ten behoeve van het praktijkinitiatief. 

Hieronder is een overzicht opgenomen waarin, conform artikel 17 lid 2 van de Financiële-verhoudingenwet, de maximaal te ontvangen bedragen per gemeente/provincie zijn opgenomen.

Tabel 17 Specifieke uitkering Overheidsbrede loketten

Gemeente Amsterdam

€ 100.000,-

Gemeente Best

€ 100.000,-

Gemeente Enschede

€ 100.000,-

Gemeente Utrecht

€ 100.000,-

WerkSaam West-Friesland

€ 100.000,-

Totaal

€ 500.000,-

6.5 Identiteitsstelsel

Bijdrage aan agentschappen

RvIG

De loon- en prijsbijstelling tranche 2024 is verwerkt. Dit gaat om € 1,0 mln. voor 2024 aflopend naar € 0,7 mln. in 2029.

6.7 Hoogwaardige dienstverlening één overheid

Opdrachten

Hoogwaardige dienstverlening één overheid

Dit betreft een saldo van diverse mutaties, waaronder een reallocatie van circa € 7,1 mln. naar het instrument bijdragen aan ZBO's/RWT's om de bijdragen aan ICTU voor Digitale toegankelijkheid en Gebruiker Centraal op het juiste instrument te verantwoorden. Daarnaast is er een overboeking van circa € 1,2 mln. van de begroting van BZK naar de begroting van EZK ten behoeve van het project Norm engineering dat wordt uitgevoerd door TNO. En tot slot een bijstelling van de begroting van € 1,3 mln. in 2024 en vanaf 2025 structureel € 2,5 mln. op het instrument opdrachten.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

ICTU

Dit betreffen meerdere reallocaties van cumulatief circa € 7,1 mln. om de middelen voor de bijdragen aan ICTU voor Digitale toegankelijkheid en Gebruiker Centraal op het juiste instrument te verantwoorden.

6.8 Generieke Digitale Infrastructuur

Opdrachten

Doorontwikkeling en innovatie

Dit betreft een reallocatie van circa € 51 mln. om de inzet van het Vernieuwingsbudget van de Generieke Digitale Infrastructuur (GDI) 2024 op de juiste instrumenten te verantwoorden. De middelen worden conform de verdeling van het vernieuwingsbudget in het GDI-programmeringsplan 2024 ingezet. Dit betreft onder meer de subsidies uitwerking en borging Digikoppeling, Application Programming Interfaces (API's), Durf en doe platform en Standaard Dienstverlening Overheidsportalen. Daarnaast worden middelen ingezet op het instrument bijdragen aan ZBO's/Rwt's voor ICTU: de Single Digital Gateway (SDG) fase 2 en Europese Digitale Identiteit (EDI), en aan RDW voor de large scale pilots EU Consortium Potential. Tot slot worden middelen ingezet via bijdragen aan Agentschappen aan Logius en RVO voor onder andere de Herbouw Digipoort, het Stelsel Toegang, het Federatief Berichtenstelsel en de doorontwikkeling MijnOverheid.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

ICTU

Er wordt € 6,4 mln. gerealloceerd vanuit het instrument opdrachten voor de inzet van het Vernieuwingsbudget van de GDI.

Bijdrage aan agentschappen

Logius

Er wordt € 32,5 mln. gerealloceerd vanuit het instrument opdrachten voor de inzet van het Vernieuwingsbudget van de GDI.

Daarnaast is de loon- en prijsbijstelling tranche 2024 verwerkt. Dit gaat om € 7,4 mln. voor 2024 aflopend naar € 5,5 mln. in 2029.

RVO

Er wordt ca. € 4,1 mln. gerealloceerd vanuit het instrument opdrachten voor de inzet van het Vernieuwingsbudget van de GDI.

3.7 Artikel 7. Werkgevers- en bedrijfsvoeringsbeleid

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 18 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 7 Werkgevers- en bedrijfsvoeringsbeleid (bedragen x € 1.000)
  

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Art.

Verplichtingen

85.588

0

85.588

‒ 177

85.411

‒ 2.477

‒ 770

‒ 1.139

‒ 1.287

97.527

            
 

Uitgaven

86.189

0

86.189

‒ 4.138

82.051

‒ 1.283

‒ 1.376

2.090

‒ 1.143

97.527

            

7.1

Werkgevers- en bedrijfsvoeringsbeleid

80.551

0

80.551

‒ 4.138

76.413

‒ 883

‒ 976

2.490

‒ 843

94.389

 

Subsidies (regelingen)

7.179

0

7.179

561

7.740

223

222

155

154

8.137

 

Diverse subsidies

1.347

0

1.347

0

1.347

0

0

0

0

1.247

 

Overlegstelsel

1.201

0

1.201

0

1.201

0

0

0

0

1.901

 

POK - Ambtelijk Vakmanschap

0

0

0

67

67

67

66

0

0

0

 

Bedrijfsvoeringsbeleid

226

0

226

10

236

12

12

11

10

237

 

POK - Leiderschap, diversiteit en inclusie

98

0

98

0

98

0

0

0

0

24

 

Ondersteuning koepels implementatie Woo

863

0

863

0

863

0

0

0

0

863

 

Kwaliteit management rijksdienst

20

0

20

0

20

0

0

0

0

0

 

Compensatie Waterschappen Woo (structureel)

3.356

0

3.356

0

3.356

0

0

0

0

3.865

 

POK - Bevorderen veilig werk- en meldklimaat

68

0

68

484

552

144

144

144

144

0

 

Opdrachten

52.706

0

52.706

‒ 11.232

41.474

338

4

‒ 595

‒ 842

76.318

 

Bedrijfsvoeringsbeleid

11.748

0

11.748

‒ 4.807

6.941

‒ 1.276

‒ 1.493

‒ 1.783

‒ 1.914

21.666

 

Kwaliteit management rijksdienst

4.412

0

4.412

869

5.281

104

97

86

82

4.465

 

Werkgeversbeleid

1.942

0

1.942

‒ 400

1.542

‒ 505

‒ 387

‒ 403

‒ 441

1.725

 

Informatiehuishouding

30.554

0

30.554

‒ 12.576

17.978

2.001

1.844

1.614

1.542

46.639

 

Doorontwikkeling Rijksbrede ICT-voorziening

0

0

0

2.000

2.000

0

0

0

0

0

 

POK - Ambtelijk Vakmanschap

1.447

0

1.447

59

1.506

1

23

21

20

1.080

 

POK- Leiderschap, diversiteit en inclusie

536

0

536

15

551

14

4

5

5

269

 

POK - Bevorderen veilig werk- en meldklimaat

713

0

713

‒ 499

214

‒ 125

‒ 126

‒ 135

‒ 136

465

 

POK - Ondersteuning van melders van misstanden

854

0

854

24

878

24

42

0

0

9

 

Open Overheid

500

0

500

755

1.255

0

0

0

0

0

 

Adviescollege ICT

0

0

0

200

200

100

0

0

0

0

 

Algemene beveiligingseisen Rijksoverheid

0

0

0

3.128

3.128

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

7.118

0

7.118

992

8.110

11

11

9

9

4.958

 

POK - Ambtelijk Vakmanschap

36

0

36

0

36

0

0

0

0

8

 

Bedrijfsvoeringsbeleid

416

0

416

381

797

0

0

0

0

381

 

Werkgeversbeleid

2.451

0

2.451

0

2.451

0

0

0

0

2.451

 

POK - Staat van de Uitvoering

2.215

0

2.215

13

2.228

11

11

9

9

2.118

 

Diverse bijdragen

2.000

0

2.000

598

2.598

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan medeoverheden

1.084

0

1.084

0

1.084

0

0

0

0

0

 

Compensatie Waterschappen Woo (incidenteel)

1.084

0

1.084

0

1.084

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

52

0

52

3

55

3

3

3

3

53

 

Werkgeversbeleid

52

0

52

3

55

3

3

3

3

53

 

Bijdrage aan agentschappen

12.168

0

12.168

5.583

17.751

‒ 1.458

‒ 1.216

2.918

‒ 167

4.679

 

POK - Ambtelijk Vakmanschap

319

0

319

0

319

0

0

0

0

17

 

O&P Rijk (Arbeidsmarktcommunicatie)

4.240

0

4.240

‒ 1.585

2.655

‒ 1.600

‒ 1.316

2.818

‒ 267

4.138

 

I-Functie Rijk

0

0

0

500

500

0

0

0

0

0

 

Bedrijfsvoeringsbeleid

455

0

455

540

995

0

0

0

0

383

 

Werkgeversbeleid

17

0

17

140

157

140

100

100

100

108

 

Doorontwikkeling Rijksbrede ICT-voorziening

0

0

0

2.280

2.280

0

0

0

0

0

 

POK- Leiderschap, diversiteit en inclusie

137

0

137

2

139

2

0

0

0

33

 

Diverse bijdragen

4.000

0

4.000

2.678

6.678

0

0

0

0

0

 

KOOP

2.000

0

2.000

1.300

3.300

0

0

0

0

0

 

Logius

1.000

0

1.000

‒ 283

717

0

0

0

0

0

 

Digitalisering RijksInkoop

0

0

0

11

11

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

244

0

244

‒ 45

199

0

0

0

0

244

 

Bedrijfsvoeringsbeleid

244

0

244

‒ 45

199

0

0

0

0

244

7.2

Pensioenen en uitkeringen

5.638

0

5.638

0

5.638

‒ 400

‒ 400

‒ 400

‒ 300

3.138

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

5.638

0

5.638

0

5.638

‒ 400

‒ 400

‒ 400

‒ 300

3.138

 

Stichting Administratie Indonesische Pensioenen

5.638

0

5.638

0

5.638

‒ 400

‒ 400

‒ 400

‒ 300

3.138

            
 

Ontvangsten

64

0

64

0

64

0

0

0

0

64

            

Geschatte budgetflexibiliteit

Tabel 19 Geschatte budgetflexibiliteit artikel 7
 

2024

juridisch verplicht

29%

bestuurlijk gebonden

44%

beleidsmatig gereserveerd

27%

nog niet ingevuld/vrij te besteden

0%

Juridisch verplicht

Van het totale uitgavenbudget van artikel 7 is 29% juridisch verplicht.

7.1 Werkgevers-en bedrijfsvoeringsbeleid

Opdrachten

Bedrijfsvoeringsbeleid

In 2024 is deze post naar beneden bijgesteld met € 1,8 mln. De bijstelling in 2025 bedraagt € 1 mln. en loopt op in de jaren daarna naar € 1,7 mln. structureel.

Werkgeversbeleid

Deze post op de begroting wordt structureel met € 0,8 mln. naar beneden bijgesteld.

Informatiehuishouding

Dit betreft een saldo van diverse mutaties.

Er vinden meerdere reallocaties plaats van middelen voor Informatiehuishouding (IHH) van in totaal circa € 7,8 mln. om de kosten op de juiste instrumenten te kunnen verantwoorden.

Vanuit BZK en Financiën vindt een reallocatie en een overboeking plaats van circa € 1 mln. per ministerie ten behoeve van het startbudget voor het programma Beter Samen Werken (BSW).

Daarnaast vinden er meerdere overboekingen plaats afkomstig van de begroting van BZK. Het betreft onder andere een overboeking van € 5,1 mln. voor de verdere opbouw en versterking van de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed (IO&E) van het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap (OCW). Daarnaast is € 2,6 mln. overgeboekt naar het Nationaal Archief (NA) ten behoeve van de uitvoering van de verschillende projecten uit de generiek projectenportfolio. Ook vindt een overboeking plaats van € 0,7 mln. naar de Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het ministerie van Algemene Zaken (AZ). DPC begint in 2024 met het realiseren van de overzichtspagina voor de Woo-index. DPC verzorgt de redactie en controle op de metadatering van beslisnota's die actief openbaar worden gemaakt en publiceert deze op rijksoverheid.nl.

Verder is de loon- en prijsbijstelling tranche 2024 verwerkt. Dit gaat om € 1,9 mln. voor 2024 aflopend naar € 1,6 mln. in 2029.

Doorontwikkeling Rijksbrede ICT-voorziening

Voor het uitvoeren van een onderzoek naar de beveiliging van hoog gerubriceerde werkplekken is € 2 mln. toegevoegd aan artikel 7. De middelen à € 2,0 mln. zijn met name bedoeld voor de personele inzet van het projectteam dat hieraan invulling zal geven.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Bedrijfsvoeringsbeleid

In 2024 wordt deze post op de begroting naar beneden bijgesteld met € 0,5 mln.

Bijdrage aan agentschappen

O&P Rijk (arbeidsmarktcommunicatie)

Vanaf 2025 wordt de begroting naar beneden bijgesteld met € 0,9 mln. aflopend naar € 0,1 mln. op de meerjarige begroting.

7.2 Pensioenen en uitkeringen

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Stichting Administratie Indonesische Pensioenen

Vanaf 2025 wordt deze post op de begroting met circa € 0,4 mln. structureel naar beneden bijgesteld.

3.8 Artikel 9. Uitvoering Rijksvastgoedbeleid

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 20 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 9 Uitvoering Rijksvastgoedbeleid (bedragen x € 1.000)
  

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Art.

Verplichtingen

161.920

0

161.920

25.288

187.208

17.112

10.394

9.936

15.153

262.532

            
 

Uitgaven

161.920

0

161.920

25.288

187.208

17.112

10.394

9.936

15.153

262.532

            

9.1

Doelmatige Rijkshuisvesting

88.284

0

88.284

22.779

111.063

14.969

8.366

8.094

13.358

187.801

 

Bijdrage aan agentschappen

88.284

0

88.284

22.779

111.063

14.969

8.366

8.094

13.358

187.801

 

RVB (Bijdrage voor huisvesting Koninklijk Huis)

17.335

0

17.335

224

17.559

463

434

385

368

18.441

 

RVB (Bijdrage voor huisvesting Hoge Colleges van Staat)

53.377

0

53.377

13.410

66.787

7.988

2.495

2.341

7.658

146.993

 

RVB (Bijdrage voor huisvesting Ministerie van AZ)

6.628

0

6.628

214

6.842

190

178

156

149

6.983

 

RVB (Bijdrage voor monumenten)

3.966

0

3.966

3.466

7.432

1.131

76

59

33

3.298

 

RVB (Bijdrage voor rijkshuisvesting)

6.978

0

6.978

465

7.443

197

183

153

150

7.086

 

RVB (Bijdrage voor compensatiegronden en erfpachtrechten)

0

0

0

5.000

5.000

5.000

5.000

5.000

5.000

5.000

9.2

Beheer materiële activa

73.636

0

73.636

2.509

76.145

2.143

2.028

1.842

1.795

74.731

 

Bijdrage aan agentschappen

73.636

0

73.636

2.509

76.145

2.143

2.028

1.842

1.795

74.731

 

RVB

15.214

0

15.214

1.166

16.380

802

802

802

802

15.878

 

RVB (Onderhoud en beheerkosten)

5.225

0

5.225

‒ 129

5.096

89

53

0

0

4.628

 

RVB (Zakelijke lasten)

53.197

0

53.197

1.472

54.669

1.252

1.173

1.040

993

54.225

            
 

Ontvangsten

102.984

0

102.984

26.448

129.432

5.000

5.000

4.950

4.900

96.072

            

Geschatte budgetflexibiliteit

Tabel 21 Geschatte budgetflexibiliteit artikel 9
 

2024

juridisch verplicht

92%

bestuurlijk gebonden

0%

beleidsmatig gereserveerd

8%

nog niet ingevuld/vrij te besteden

0%

Juridisch verplicht

Van het totale uitgavenbudget op artikel 9 is 92% juridisch verplicht.

9.1 Doelmatige Rijkshuisvesting

Bijdrage aan agentschappen

RVB (bijdrage voor huisvesting Koninklijk Huis)

Dit betreft de toedeling van de loon- en prijsbijstelling 2024 aan de bijdrage voor huisvesting van het Koninklijk huis.

RVB (bijdrage voor Hoge Colleges van Staat)

Dit betreft een saldo van diverse mutaties. De loon- en prijsbijstelling tranche 2024 is toegevoegd aan het budget. In de jaren 2024-2029 bedraagt deze gemiddeld € 1,7 mln.

Er zijn aanvullende eisen gesteld op het gebied van veiligheid, functionaliteit en instandhouding van Bezuidenhoutseweg 67 omdat dit gebouw langer wordt gebruikt dan eerder was voorzien. Verouderde technische installaties moeten bijvoorbeeld vervangen worden om aan wettelijke verplichtingen te voldoen. Ook moet op basis van onderzoek de interne veiligheid en brandveiligheid worden verbeterd. Hiervoor wordt in 2024 € 2,3 mln. en in 2025 € 5,5 mln. toegevoegd.

Net als in 2023 worden in 2024 kosten gemaakt voor de inzet van het programmabureau en het omgevingsmanagement (circa € 3,5 mln. in 2024) en de beveiligings- en leegstandskosten van het Binnenhofcomplex voor de periode tussen het vertrek van de gebruikers en het contracteren van de aannemers voor de uitvoeringswerkzaamheden (circa € 7,0 mln. in 2024). Beide kosten zijn gegeven hun aard niet activeerbaar bij het RVB en vormen geen onderdeel van het reguliere investeringsbudget bij huisvestingsprojecten.

In 2025 wordt € 0,5 mln. beschikbaar gesteld voor onderzoek naar het toekomstig gebruik van de Grafelijke Zalen en de manier waarop fietsparkeren in de pleingarage het meest efficient en effectief gerealiseerd kan worden.

In 2024 zijn geactualiseerde ontwerpen van de Tweede Kamer, Algemene Zaken, Raad van State en de Eerste Kamer opgeleverd. Daarnaast is circa 80% van de onderzoeken (archeologie, bouwkundig en asbest) afgerond. Eind 2023 zijn de eerste prijsopgaven van aannemers ontvangen voor de renovatie van de Tweede Kamer en de Kelderbak, waarvan de contractvorming in 2024 staat gepland. Op basis van deze ontwerpramingen, de onderzoeksuitkomsten en prijsopgaven is de huidige prognose dat langjarig extra middelen nodig zijn voor de huisvesting van de gebruikers van het binnenhof.

Om de contracten af te kunnen sluiten wordt in 2028 € 5,3 mln. en vanaf 2029 structureel € 63,1 mln. aan de begroting toegevoegd. Bij de voorjaarsbesluitvorming 2024 zijn alleen middelen aan de begroting toegevoegd voor zover deze daadwerkelijk tot de voorjaarsbesluitvorming 2025 nodig zijn om verplichtingen aan te kunnen gaan. Daarnaast zijn op de aanvullende post middelen gereserveerd voor verplichtingen die na deze periode worden aangegaan en voor mogelijke tegenvallers als gevolg van marktspanning. Het betreft € 3,0 mln. in 2028 en structureel 36,7 mln. vanaf 2029. In de 11e voortgangsrapportage Binnenhof renovatie wordt nadere informatie gegeven over de opbouw en oorzaken van deze tegenvaller.

Voor de tijdelijke huisvesting van de Algemene Rekenkamer wordt een beroep op de aanvullende post gedaan. Daar staan nog middelen die reeds gereserveerd waren voor de tijdelijke huisvesting. Hiermee wordt het laatste deel van € 2,5 mln. opgevraagd en met een kasschuif naar 2029 verplaatst. Daarnaast wordt middels een kasschuif € 1,4 mln. van 2024 naar 2029 verplaatst. Deze middelen worden naar de toekomst verplaatst omdat de beoogde tijdelijke locatie voor huisvesting van de Algemene Rekenkamer geen doorgang kon vinden. Er is een nieuwe locatie gevonden, maar het kasritme verschuift hierdoor in de tijd.

RVB (bijdrage voor Algemene Zaken)

Door een toename van het aantal fte's bij het ministerie van AZ is er op Bezuidenhoutseweg 73 te weinig ruimte. Daarom wordt er gebruik gemaakt van aanvullende huisvesting op Bezuidenhoutseweg 20. In de periode tot 2029 worden middelen toegevoegd voor de tijdelijke huisvesting van het ministerie van AZ. Hier is in 2024 € 0,4 mln. voor beschikbaar, en daarna € 0,55 mln. in de jaren 2025 t/m 2029. Daarnaast is de loon- en prijsbijstelling tranche 2024 toegevoegd aan het budget.

RVB (bijdrage voor monumenten)

Bij jachtslot 't Oude Loo moet groot onderhoud plaatsvinden. Dit valt duurder uit door hogere prijzen in de markt en het elektrisch uitvoeren van werkzaamheden. Onder andere hiervoor worden middelen toegevoegd aan de begroting.

RVB (bijdrage voor compensatiegronden en erfpachtrechten)

Sinds 2023 kunnen de agrarische compensatiegronden van het Rijk niet alleen voor Rijksinfrastructuur en andere taken van rijkspartijen worden ingezet, maar ook voor andere beleidsdoelen die door medeoverheden worden gerealiseerd. Hierdoor is er meer vraag naar het gebruik van compensatiegronden en neemt de beschikbare voorraad af. Daarom is het gewenst ook aankopen te kunnen doen. Ook is het gewenst om aangeboden erfpachtrechten terug te kopen. De uitgaven kunnen slechts geschieden op moment dat ontvangsten gerealiseerd zijn of op korte termijn worden verwacht. Ten behoeve van deze doelen wordt jaarlijks € 5,0 mln. toegevoegd aan zowel de uitgaven als de ontvangsten.

9.2 Doelmatige Rijkshuisvesting

Bijdrage aan agentschappen

RVB

Dit betreft een saldo van diverse mutaties.

Hoofdzakelijk gaat het om budget dat wordt ingezet om illegale onderverpachting van gronden in bezit van het Rijk tegen te gaan (€ 0,5 mln.) Daarnaast is de loon- en prijsbijstelling tranche 2024 toegevoegd aan het budget van het RVB.

RVB (Zakelijke lasten)

Dit betreft de loon- en prijsbijstelling tranche 2024 voor de zakelijke lasten van het RVB.

Ontvangsten

Sinds 2023 kunnen de agrarische compensatiegronden van het Rijk niet alleen voor naast Rijksinfrastructuur en andere taken van rijkspartijen worden ingezet, maar ook voor andere beleidsdoelen die door medeoverheden worden gerealiseerd. ingezet worden. Hierdoor is er meer vraag naar het gebruik van compensatiegronden en neemt de beschikbare voorraad af. Daarom is het gewenst ook aankopen te kunnen doen. Ook is het gewenst om aangeboden erfpachtrechten terug te kopen. De uitgaven kunnen slechts geschieden op moment dat ontvangsten gerealiseerd zijn of op zeer korte termijn worden verwacht. Ten behoeve van deze doelen wordt voor de periode 2024-2029 jaarlijks € 5,0 mln. toegevoegd aan zowel de uitgaven als de ontvangsten.

Door de verkoop van de pachtboerderijen aan het RVB en de lagere erfpacht en huuropbrengsten vanwege door het ministerie van LNV vastgestelde maximale pachtprijzen nemen de ontvangsten uit ingebruikgeving af. Als gevolg hiervan wordt de raming van de ontvangsten in 2024 naar beneden bijgesteld met circa € 3,5 mln.

De ontvangsten omvatten de definitieve afrekening van 2023 van de bevoorschotting aan het RVB uit de begroting van BZK (VII). Deze middelen (circa € 19,4 mln.) worden ingezet voor diverse tegenvallers binnen dit artikel. Daarnaast zijn de ontvangsten uit bodemmaterialen in 2023 hoger uitgevallen dan geraamd. Om dit te verrekenen worden de ontvangsten in 2024 met € 6,0 mln. omhoog bijgesteld. Deze extra ontvangsten komen ten gunste van het generale beeld.

3.9 Artikel 14. Slavernijverleden: fonds en herdenkingscomité

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 22 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 14 Slavernijverleden: fonds en herdenkingscomité (bedragen x € 1.000)
  

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Art.

Verplichtingen

106.000

0

106.000

3.000

109.000

0

0

0

0

8.000

            
 

Uitgaven

106.000

0

106.000

3.000

109.000

0

0

0

0

8.000

            

14.0

Slavernijverleden: fonds en herdenkingscomité

106.000

0

106.000

3.000

109.000

0

0

0

0

8.000

 

Subsidies (regelingen)

83.000

0

83.000

3.000

86.000

0

0

0

0

8.000

 

Maatschappelijke initiatieven

50.000

0

50.000

0

50.000

0

0

0

0

0

 

Bewustwording, betrokkenheid en doorwerking

25.000

0

25.000

3.000

28.000

0

0

0

0

0

 

Herdenkingscomité

8.000

0

8.000

0

8.000

0

0

0

0

8.000

 

Opdrachten

23.000

0

23.000

0

23.000

0

0

0

0

0

 

Bewustwording, betrokkenheid en doorwerking

23.000

0

23.000

0

23.000

0

0

0

0

0

            
 

Ontvangsten

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

            

Geschatte budgetflexibiliteit

Tabel 23 Geschatte budgetflexibiliteit artikel 14
 

2023

juridisch verplicht

0%

bestuurlijk gebonden

100%

beleidsmatig gereserveerd

0%

nog niet ingevuld/vrij te besteden

0%

Juridisch verplicht

Van het totale uitgavenbudget op artikel 14 is 0% juridisch verplicht.

Uitgaven

Subsidies (regelingen)

Maatschappelijke initiatieven

Tijdens het vormgeven van artikel 14 was het kasritme nog niet bekend. Inmiddels heeft besluitvorming hierover plaatsgevonden en zijn middels deze kasschuif de middelen in het juiste ritme gezet.

Daarnaast vindt een overboeking plaats van circa € 33,3 mln. verdeeld over de jaren 2024 tot en met 2029 naar hoofdstuk 4 om invulling te geven aan de maatschappelijke initiatieven voor de Caribische delen van het Koninkrijk.

Bewustwording, betrokkenheid en doorwerking

Tijdens het vormgeven van artikel 14 was het kasritme nog niet bekend. Inmiddels heeft besluitvorming hierover plaatsgevonden en zijn middels deze kasschuif de middelen in het juiste ritme gezet.

Daarnaast vinden verschillende overboekingen plaats in de jaren 2024 tot en met 2029 naar verschillende begrotingen om de doorwerking van slavernijverleden te mitigeren op verschillende beleidsterreinen.

Verder wordt via de eindejaarmage € 3 mln. aan middelen toegevoegd voor het programma slavernijverleden.

Opdrachten

Bewustwording, betrokkenheid en doorwerking

Tijdens het vormgeven van artikel 14 was het kasritme nog niet bekend. Inmiddels heeft besluitvorming hierover plaatsgevonden en zijn middels deze kasschuif de middelen in het juiste ritme gezet.

Daarnaast vindt een overboeking plaats van circa € 33,3 mln. verdeeld over de jaren 2024 tot en met 2029 naar hoofdstuk 4 om invulling te geven aan de beleidsintensiveringen voor de Caribische delen van het Koninkrijk.

4 Niet-beleidsartikelen

4.1 Artikel 11. Centraal apparaat

Tabel 24 Apparaatsuitgaven Kerndepartement (bedragen x € 1.000)
  

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Art.

Verplichtingen

621.447

0

621.447

254.303

875.750

89.553

77.094

71.016

66.702

619.294

            
 

Uitgaven

622.121

0

622.121

254.303

876.424

89.553

77.094

71.016

66.702

619.294

            

11.1

Apparaat (excl. AIVD)

622.121

0

622.121

254.303

876.424

89.553

77.094

71.016

66.702

619.294

 

Personele uitgaven

325.782

0

325.782

156.422

482.204

70.413

58.787

49.643

45.890

304.403

 

Eigen personeel

292.158

0

292.158

90.516

382.674

70.028

58.589

49.240

45.476

283.450

 

Inhuur externen

28.038

0

28.038

64.306

92.344

354

167

382

388

16.043

 

Overige personele uitgaven

5.586

0

5.586

1.600

7.186

31

31

21

26

4.910

 

Materiële uitgaven

296.137

0

296.137

97.471

393.608

19.128

18.295

21.361

20.800

314.678

 

Bijdrage SSO's

282.231

0

282.231

71.113

353.344

15.801

15.188

17.445

17.370

295.817

 

ICT

1.381

0

1.381

16.920

18.301

32

29

26

26

1.407

 

Overige materiële uitgaven

12.525

0

12.525

9.438

21.963

3.295

3.078

3.890

3.404

17.454

 

Bijdrage aan agentschappen

202

0

202

410

612

12

12

12

12

213

 

Diverse bijdragen

202

0

202

410

612

12

12

12

12

213

            
 

Ontvangsten

21.120

0

21.120

150.752

171.872

0

0

0

0

21.120

            

Toelichting

Personele uitgaven

Eigen personeel

Het gaat hier om diverse mutaties, voornamelijk:

De stand van de uitgavenbudgetten voor het tariefgefinancierde deel van Doc-Direkt, OBF en RIS worden op het juiste niveau gebracht. Daarnaast worden er middelen beschikbaar gesteld voor de doorontwikkeling van Doc-Direkt naar een rijksorganisatie voor de Informatiehuishouding.

In het programma Beter Samen Werken (BSW) werken FIN, SZW, VWS en BZK samen om te komen tot een voor Rijkambtenaren duidelijkere en betere ondersteuning van het werkproces van de infor­matiehuishouding en informatievoorziening, voornamelijk met betrekking tot de Wet Open Overheid. Voor 2024 wordt er € 16,2 mln. aan middelen beschikbaar gesteld. Via een kasschuif wordt € 12,4 mln. van 2024 naar de jaren 2025 (€ 6,2 mln.) en 2026 (€ 6,2 mln.) geschoven om zo de middelen in het juiste kasritme te zetten.

Via een kasschuif worden middelen voor de extra interne capaciteit om aan de versnellingstafels bij te dragen in het juiste ritme te zetten.

Er vindt een reallocatie plaats van artikel 6.2 opdrachten overheidsdienstverlening ten behoeve van het realiseren van beleidsambities met het oog op ontwikkelingen in relatie tot generatieve AI.

De loon- en prijsbijstelling tranche 2024 is verwerkt. Het gaat om € 27,0 mln. voor 2024 aflopend naar € 21,7 mln. in 2029.

Inhuur externen

Het gaat hier om diverse mutaties, voornamelijk:

De stand van de uitgavenbudgetten voor het tariefgefinancierde deel van Doc-Direkt, OBF en RIS worden op het juiste niveau gebracht.

Er vindt een reallocatie plaats van beleidsartikel 5 naar externe inhuur vanwege de inwerkingtreding van de Omgevingswet om zo op het juiste instrument te kunnen verantwoorden. Hiermee worden bevoegd gezag ondersteund in hun implementatieopgave door onder andere de inzet van Regionale Invoeringsondersteuningscoaches (RIO's).

Er vindt een reallocatie plaats van beleidsartikel 3 naar externe inhuur om de uitgaven voor het opzetten, ondersteunen en aanjagen van een nieuwe werkwijze rondom capaciteit en uitvoeringskracht woningbouw op het juiste instrument te verantwoorden.

De loon- en prijsbijstelling tranche 2024 isverwerkt. Het gaat om € 7,3 mln. voor 2024 aflopend naar € 0,9 mln. in 2029.

Materiële uitgaven

Bijdrage SSO's

Het gaat hier om diverse mutaties, voornamelijk:

De stand van de uitgavenbudgetten voor het tariefgefinancierde deel van Doc-Direkt, OBF en RIS worden op het juiste niveau gebracht.

De raming van de kosten van de dienstverlening van baten-lastenagentschappen die via het kerndepartement lopen voor de dienstverleningsovereenkomsten (DVA's) wordt bijsteld.

De loon- en prijsbijstelling tranche 2024 is verwerkt. Het gaat om € 13,5 mln. voor 2024 oplopend naar € 14,3 mln. in 2029.

ICT

De stand van de uitgavenbudgetten voor het tariefgefinancierde deel van Doc-Direkt, OBF en RIS worden op het juiste niveau. Daarnaast worden er middelen beschikbaar gesteld voor de doorontwikkeling van Doc-Direkt.

Overige materiële uitgaven

De stand van de uitgavenbudgetten voor het tariefgefinancierde deel van Doc-Direkt, OBF en RIS worden op het juiste niveau gebracht.

De loon- en prijsbijstelling tranche 2024 is verwerkt. Het gaat om € 2,1 mln. voor 2024 oplopend naar € 2,8 mln. in 2029.

Ontvangsten

Dit betreft voornamelijk tariefgefinancierde dienstverlening van OBF, RIS en Doc-Direkt. De stand van de ontvangstenbudgetten wordt voor het tariefgefinancierde deel van deze organisaties op het juiste niveau gebracht.

Daarnaast zijn er meerontvangsten van de dienstverlening van de baten-lasten agentschappen die via het kerndepartement lopen voor de dienstverleningsovereenkomsten (DVA's). Middels een desaldering worden de geraamde kosten verhoogd. Zie ook de toelichting bij het instrument bijdrage SSO's.

4.2 Artikel 12. Algemeen

Tabel 25 Algemeen (bedragen x € 1.000)
  

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Art.

Verplichtingen

199.573

0

199.573

‒ 103.713

95.860

25.723

40.218

49.010

40.208

12.462

            
 

Uitgaven

199.823

0

199.823

‒ 103.713

96.110

25.723

40.218

49.010

40.208

12.462

            

12.0

Algemeen

199.823

0

199.823

‒ 103.713

96.110

25.723

40.218

49.010

40.208

12.462

 

Subsidies (regelingen)

796

0

796

641

1.437

163

163

161

161

584

 

Diverse subsidies

737

0

737

641

1.378

163

163

161

161

525

 

Koninklijk Paleis Amsterdam

59

0

59

0

59

0

0

0

0

59

 

Opdrachten

635

0

635

94

729

17

15

14

13

733

 

(Inter)nationale samenwerking

193

0

193

6

199

6

5

5

5

282

 

Diverse opdrachten

442

0

442

88

530

11

10

9

8

451

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

116

0

116

20

136

0

0

0

0

116

 

Diverse bijdragen

15

0

15

20

35

0

0

0

0

15

 

POK - BZK transparant

101

0

101

0

101

0

0

0

0

101

 

Bijdrage aan medeoverheden

175.800

0

175.800

‒ 140.000

35.800

20.000

40.000

40.000

40.000

0

 

Kwijtschelden publieke schulden

160.000

0

160.000

‒ 140.000

20.000

20.000

40.000

40.000

40.000

0

 

Schuldregeling ex-partners

15.800

0

15.800

0

15.800

0

0

0

0

0

 

Bijdrage aan agentschappen

12.748

0

12.748

6.175

18.923

5.543

40

8.835

34

1.301

 

Eigenaarsbijdrage

11.482

0

11.482

5.771

17.253

5.500

0

8.800

0

0

 

POK - BZK transparant

1.257

0

1.257

404

1.661

43

40

35

34

1.292

 

Diverse bijdragen

9

0

9

0

9

0

0

0

0

9

 

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

9.728

0

9.728

29.357

39.085

0

0

0

0

9.728

 

Financiën (IXB)

9.728

0

9.728

29.357

39.085

0

0

0

0

9.728

            
 

Ontvangsten

0

0

0

31.300

31.300

0

0

0

0

0

            

Toelichting

Bijdrage aan medeoverheden

Kwijtschelden publieke schulden

Voor het kwijtschelden van publieke schulden door medeoverheden, in verband met de gevolgen van de kinderopvangtoeslag affaire, is door het kabinet € 230 mln. beschikbaar gesteld. Met de medeoverheden is afgesproken dat compensatie van de uitgaven en de derving van inkomsten plaats vindt op basis van nacalculatie (werkelijke kosten). Voor 2024 bedraagt het budget € 160 mln. Op basis van de realisatie van 2023 (€ 20 mln.) is een lager bedrag per jaar realistisch. Daarom wordt € 140 mln. van beschikbare budget van 2024 door middel van een kasschuif verspreid over de jaren 2025 tot en met 2028.

Bijdrage aan agentschappen

Eigenaarsbijdrage

Dit betreft een aantal mutaties:

Vervanging HR-IT systemen O&P Rijk

De HR-IT systemen van het agentschap O&P Rijk worden de komende jaren vervangen, waarbij de grootste kosten in 2027 worden voorzien. Vanuit het in 2024 af te romen surplus eigen vermogen van O&P Rijk wordt deze bijdrage (€ 8,8 mln.) beschikbaar gesteld.

Transformatie SSC-ICT

Dit betreffen kosten voor een meerjarig doorontwikkeltraject van SSC-ICT met het doel de interne organisatie beter te laten functioneren tegen het gewenste kwaliteitsniveau én op het juiste beveiligingsniveau. Met de inzet van het af te romen surplus eigen vermogen in 2024 kan € 2 mln. aan kosten in 2024 gedekt worden en wordt er € 5 mln. beschikbaar gesteld voor de transformatie in 2025.

Hybride werken

In de Rijkspanden worden door FMHaaglanden gerichte aanpassingen doorgevoerd in het kader van het hybride werken. Door middel van de inzet van de eindejaarsmarge wordt een deel van de kosten binnen BZK opgelost. De resterende kosten zullen conform afspraak bij de afnemende departementen in rekening worden gebracht.

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

Financiën (IXB)

Dit betreft de opgelegde voorlopige aanslag 2024 en de actualisatie van de te betalen vennootschapsbelasting 2023 over de generale ontvangsten voor de veiling van locaties voor benzinestations langs Rijkswegen en bodemwinning.

Ontvangsten

De ontvangsten hebben betrekking op de afroming van de surplussen van het eigen vermogen van het RVB (€ 11,8 mln.). Dit wordt ingezet om problematiek bij beleidsartikel 9 op te lossen. Ook betreft het de afroming van de surplussen bij SSC-ICT (€ 10,7 mln.) ten behoeve van transformatie SSC-ICT en doorontwikkeling Doc Dirkt naar een SSO IHH. Verder betreft het afroming van de surplus O&P van (€ 8,8 mln.) ten behoeve van de vervanging van de HR IT-systemen van O&P Rijk.

4.3 Artikel 13. Nog onverdeeld

Tabel 26 Nog onverdeeld (bedragen x € 1.000)
  

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Art.

Verplichtingen

0

0

0

2.226

2.226

2.203

1.781

1.452

1.394

1.415

            
 

Uitgaven

0

0

0

2.226

2.226

2.203

1.781

1.452

1.394

1.415

            

13.0

Nog onverdeeld

0

0

0

2.226

2.226

2.203

1.781

1.452

1.394

1.415

 

Nog te verdelen

0

0

0

2.226

2.226

2.203

1.781

1.452

1.394

1.415

 

Prijsbijstelling

0

0

0

2.226

2.226

2.203

1.781

1.452

1.394

1.415

            
 

Ontvangsten

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

            

Toelichting

Nog te verdelen

Prijsbijstelling

Dit betreft de restant van prijsbijstelling tranche 2024 na doorverdeling naar andere artikelen.

Naar boven