35 925 X Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2022

Nr. 74 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 29 april 2022

Inleiding

Ter versterking van de collectieve afschrikking- en verdedigingsfunctie van de NAVO en de geruststelling van onze bondgenoten aan de oostflank van het NAVO-verdragsgebied intensiveert Nederland haar militaire bijdragen in NAVO-verband (Kamerstukken 36 045, 22 054 en 36 045, nr. 358 van 27 februari 2022 en Kamerstuk 29 521, nr. 493 van 1 maart 2022). Voor de eerste hoofdtaak van Defensie, de eigen en bondgenoot-schappelijke verdediging, is een versnelde aanvulling van de munitievoorraden van groot belang.

Een verdere aanvulling van alle inzetvoorraden, waaronder munitie, draagt bij aan een verhoging van de inzetbaarheid van de krijgsmacht en aan de Nederlandse en Europese strategische autonomie. Hierdoor kan Defensie vaker en sneller nationaal en internationaal bijdragen leveren en deze ook langer volhouden. In de hoofdlijnenbrief (Kamerstuk 35 925 X, nr. 59 van 11 februari 2022) heb ik de Kamer gemeld dat Defensie hier verder in gaat investeren.

Context

Uit operationele overwegingen is het van belang op zeer korte termijn uitvoering te geven aan het ophogen van de munitievoorraden, waartoe het kabinet heeft besloten. Defensie wil versneld orders plaatsen voor de levering van munitie omdat de activiteiten ter versterking van de afschrikkings- en verdedigingsfunctie van NAVO meer munitie vragen en de huidige piekcapaciteit van de munitie-producerende industrie snel bereikt wordt. Op de wereldmarkt zijn vraag en aanbod van munitie niet in balans. Defensie wil voorkomen achteraan te moeten sluiten, wat een vertragend effect op de vulling van de inzetvoorraad heeft. Defensie hanteert daarom Fast Track Procurement (FTP) zoals beschreven in het Defensie Materieel Proces (Kamerstuk 27 830, nr. 184 van 31 augustus 2016). Dit spoedproces biedt mogelijkheden activiteiten parallel uit te voeren en prioriteiten te stellen in besluitvorming en informatievoorziening.

De versnelde munitieaankopen wachten, indachtig de motie Sjoerdsma (Kamerstuk 36 045, nr. 4 van 28 februari 2022), niet op formele autorisatie van de incidentele suppletoire begroting door beide Kamers der Staten-Generaal. Daarom wordt een beroep gedaan op artikel 2.27 lid 2 van de Comptabiliteitswet 2016 (Kamerstuk 35 925 X, nr. 73), zodat Defensie de uitvoering van de maatregelen direct kan starten.

Verdere aanvulling van de inzetvoorraad is een vervolgstap op eerdere projecten waarmee Defensie sinds 2016 de munitievoorraad stapsgewijs op norm brengt voor de tweede hoofdtaak.¹

Behoefte

Deze behoefte betreft een uitbreiding op de al lopende bestellingen en omvat zowel klein kaliber munitie, vuursteunmunitie (artillerie- en mortiergranaten) als een aanvulling van de voorraad anti-tank wapens. Dit wordt «conventionele» munitie genoemd. Daarnaast bestaat de behoefte uit aanvulling van de voorraad hoogtechnologische «kapitale» munitie met onder meer luchtverdedigingsraketten, precision guided munitions voor de F-35 en Pantserhouwitser en munitie voor de Apache gevechtshelikopter.

Het betreft munitieartikelen waarvan de onmiddellijke operationele behoefte hoger is dan de huidige inzetvoorraad. De munitiesoorten worden al binnen Defensie gevoerd en kunnen, indien we snel handelen, tijdig verworven worden.

Kenmerken

Deze versnelde aanvulling omvat tientallen bestaande categorieën munitie, gerelateerd aan de wapensystemen die bij Defensie in gebruik zijn. De vertrouwelijke bijlage bij deze brief geeft in meer detail inzicht in de specifieke munitieartikelen en de financiële omvang per categorie².

Samenwerking

Om versnelde verwerving te faciliteren maakt Defensie, naast de ruimte in de eigen raamcontracten, gebruik van de bestaande contracten die de NATO Supply and Procurement Agency (NSPA) aan lidstaten biedt. Via het Foreign Military Sales (FMS) proces faciliteert de Verenigde Staten de verwerving van kapitale munitieartikelen.

Risico’s

Omdat deze behoefte een ophoging betreft van reeds lopende verwervings-trajecten is het projectrisico laag. Een specifiek risico betreft de toenemende krapte op de munitiemarkt. Door versneld munitieorders te plaatsen, probeert Defensie het risico zoveel mogelijk te mitigeren.

Financiële aspecten

Deze versnelde aanvulling van de inzetvoorraad munitie heeft een projectbudget van € 458 miljoen, inclusief risicoreservering. Dit bedrag komt ten laste van het investeringsbudget van Defensie. Voor de budgettaire gevolgen van deze maatregelen verwijs ik naar de eerste incidentele suppletoire begroting 2022 en de bijbehorende Kamerbrief over het beroep op artikel 2.27 lid 2 van de Comptabiliteitswet 2016, die de Minister van Defensie gelijktijdig aan uw Kamer aanbiedt.

Vooruitblik

Het project wordt uitgevoerd in de periode 2022 tot en met 2024. Eind 2022 zijn de eerste deelleveringen voorzien. Met dit project voorziet Defensie versneld in de urgente operationele behoefte aan munitie.

Het merendeel van de lopende munitieprojecten is eerder met instemming van de Kamer gemandateerd aan de Defensie Materieel Organisatie. Omdat het een ophoging betreft van reeds lopende verwervingstrajecten en er sprake is van een beperkt risico, ben ik voornemens deze mandatering voort te zetten. De Kamer zal over de voortgang worden geïnformeerd via de begroting, het jaarverslag van het Defensiematerieelbegrotingsfonds, de inzetbaarheidsrapportage en het Defensie Projectenoverzicht.

De Staatssecretaris van Defensie, C.A. van der Maat

---

1 Kamerstukken 27 830, nr. 171, Kamerstuk 27 830, nr. 265 en Kamerstuk 27 830, nr. 304.

2 Ter vertrouwelijke inzage gelegd, alleen voor de leden, bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.