32 761 Verwerking en bescherming persoonsgegevens

Nr. 183 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 21 mei 2021

Tijdens de regeling van werkzaamheden op 11 mei jl. heeft uw Kamer verzocht om een feitenrelaas en reconstructie over de instelling van het experimentele Land Information Manoeuvre Centre (LIMC) (Handelingen II 2020/21, nr. 74, Regeling van werkzaamheden). Hierbij ontvangt u dit overzicht. Nadat ik in november nader ben geïnformeerd over de activiteiten van het LIMC in relatie tot de juridische kaders, heb ik die activiteiten per direct stilgezet. Bij afwezigheid van een verzoek van de civiele autoriteiten was hiervoor geen grondslag. Ook bij experimenten als het LIMC geldt dat onze krijgsmacht altijd gericht moet zijn op het opereren binnen de kaders van de democratische rechtsorde.

Feitenrelaas en reconstructie

Het experimentele LIMC was actief van 23 maart 2020 tot 27 november 2020. Zoals ik de Kamer heb geïnformeerd in mijn brief van 7 mei jl. met mijn appreciatie van het LIMC-rapport van de Functionaris Gegevensbescherming (Kamerstuk 32 761, nr. 182), is dit centrum opgericht en ingezet vanuit het gevoel van urgentie om de civiele autoriteiten te hulp te schieten bij de bestrijding van COVID-19 alsmede met het oog op de noodzakelijke doorontwikkeling van de informatiecapaciteiten van Defensie. Sinds de oprichting van het LIMC hebben de civiele autoriteiten hiertoe echter geen verzoek ingediend, zoals ik u liet weten in mijn brief van 27 november 2020 (Kamerstuk 32 761, nr. 175). Daarnaast heb ik geen mandaat gegeven voor gegevensverwerking die niet tot de eigen taak van de krijgsmacht behoort.

Het Commando Landstrijdkrachten was door de CDS aangewezen als het uitvoerend Operationeel Commando voor alle land gerelateerde steunverlening tijdens deze operatie. Het is dan normaal militair gebruik om zo snel mogelijk een overzicht van de toestand te genereren en indien mogelijk een inschatting voor planningsdoeleinden te maken. Op 19 maart 2020 gaf het Commando Landstrijdkrachten de volgende opdracht aan het Operationeel Ondersteuningscommando Land: Richt in en lever in «Direct Support» aan Territoriaal Operatiecentrum van CLAS een Land Information Manoeuvre Centre (LIMC) om binnen de vigerende regelgeving en in «close cooperation with» KMAR bij te dragen aan de «situational awareness/situational understanding» van CLAS teneinde een bijdrage te kunnen leveren aan civiele overheden. Het oogmerk hierbij was: Bouw een Land Information Manoeuvre Centre, waarin Operationeel Ondersteuningscommando Land (OOCL)-capaciteiten worden samengebracht, teneinde digitale en analoge producten ten behoeve van civiele en militaire besluitvorming te leveren. Voor een meer uitgebreide weergave hiervan verwijs ik u naar het onderzoek naleving Algemene verordening gegevensbescherming van de Functionaris Gegevensbescherming Defensie over de experimenteeromgeving LIMC (zie pp. 38–39).

Op 26 augustus 2020 besloot de Commandant van de Landstrijdkrachten dat de verspreiding van de LIMC-rapporten zich moest beperken tot intern Defensie.

Op 19 november 2020 besloot de Functionaris Gegevensbescherming van Defensie tot een AVG onderzoek bij het LIMC naar aanleiding van het NRC-artikel over het LIMC van 16 november 2020.

Op 27 november 2020 heb ik, na inhoudelijk te zijn gebriefd, het besluit genomen om de activiteiten van het LIMC voor wat betreft het verzamelen en analyseren van informatie per direct stil te leggen. Hierover heb ik de Kamer geïnformeerd in mijn brief van 27 november.

Op 7 mei 2021 ontving de Tweede Kamer het onderzoeksrapport van de Functionaris Gegevensbescherming met mijn appreciatie. Gelijktijdig ontving de Kamer de antwoorden op de kamervragen van de leden Belhaj en Karabalut over het LIMC (Aanhangsel Handelingen II 2020/21, nr. 2623). Op verzoek van de Kamer heb ik toen tevens de 80 rapporten openbaar gemaakt die het LIMC heeft opgesteld¹.

Naar de onderliggende documenten over de oprichting van het experimentele LIMC en de door het LIMC uitgebrachte evaluaties is een WOB-verzoek gedaan. Het WOB-besluit en de onderliggende documenten zijn gelijktijdig met deze brief op rijksoverheid.nl geplaatst.

Vervolg

De eindconclusie en de aanbevelingen van het AVG-onderzoek van de Functionaris Gegevensbescherming neem ik over. Defensie organiseert de komende tijd werkgroepen waarin militaire juristen, AVG-functionarissen, experts op het vakgebied van de ethiek en vertegenwoordigers van operationele eenheden die in de informatie-omgeving actief zijn, bijeenkomen om te onderzoeken wat de mogelijkheden en beperkingen in het informatiedomein zijn. Daarbij wordt onderzocht of «willen, mogen en kunnen» voor Defensie in de informatie-omgeving nog steeds met elkaar in evenwicht zijn. Op 11 mei jl. was de kick-off van dit programma waarbij de aftrap werd verricht door de Commandant der Strijdkrachten.

Verder zal een extern bureau nader onderzoek doen naar de naleving van de AVG bij de informatieactiviteiten van verschillende Defensieonderdelen. Dit bureau zal ook nader onderzoek doen naar de activiteiten die nu uit voorzorg zijn aangepast of stopgezet. Tevens wordt aan hen gevraagd de door de onderdelen gesignaleerde knelpunten voor de uitvoering van hun taken te inventariseren en aanbevelingen te doen voor het oplossen van deze knelpunten. Eind dit jaar zal ik uw Kamer over de voortgang en de bevindingen van de werkgroepen en het externe onderzoek informeren.

De Minister van Defensie, A.Th.B. Bijleveld-Schouten

---

1 Bijlage bij Aanhangsel Handelingen II 2020/21, nr. 2623