29 023 Voorzienings- en leveringszekerheid energie

Nr. 277 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 14 december 2021

Tijdens de voortzetting van behandeling van de begroting van EZK voor 2022 (Handelingen II 2021/22, nr. 18, item 4) heb ik aan het lid Azarkan toegezegd om per brief terug te komen op het contact dat het ministerie heeft gehad met Eneco in de context van het faillissement van Welkom Energie.

Laat ik ermee beginnen dat ik en de ambtenaren van het departement met regelmaat formeel en informeel contact hebben met verschillende energieleveranciers. Deze contacten zijn er om voeling te houden met wat er op de energiemarkt speelt en waar nodig en mogelijk in te kunnen spelen met beleid en wetgeving. Dat laat onverlet dat leveranciers een eigen plaats in de ordening van de markt hebben, binnen de kaders die de wet stelt om consumenten te voorzien van elektriciteit en gas. De ACM verleent op basis van de Elektriciteitswet en de Gaswet een vergunning aan leveranciers die zogenoemde kleinverbruikers willen bedienen en houdt, geheel onafhankelijk, toezicht op de verleende vergunning en de daaraan gekoppelde voorwaarden. Vanwege de hoge prijzen voor gas en elektriciteit is dit contact met leveranciers maar ook met de ACM, de laatste maanden nog frequenter geweest om de situatie gezamenlijk te kunnen duiden en te bezien wat nodig is. Zo houdt het kabinet mede op basis van informatie van de energieleveranciers en de ACM een vinger aan de pols als het gaat om de ontwikkeling van de leveringstarieven voor consumenten. Daarbij worden de hierboven geschetste rollen gerespecteerd. Daarnaast is met de energieleveranciers gesproken over de mogelijkheden om de door het kabinet aangekondigde eenmalige verlaging van de energiebelastingen op korte termijn in de voorschotten die consumenten aan hun leverancier betalen. Op deze wijze kan het kabinet mede op basis van informatie van de energieleveranciers tot besluitvorming komen en kunnen de energieleveranciers zorgen voor een goede en snelle uitvoering van de besluiten van het kabinet.

Op woensdag 24 november jl. heb ik overleg gehad met acht energieleveranciers, waaronder partijen met een groot, middelgroot en kleiner aandeel van de markt. De energieleveranciers in dit gesprek zijn het er gezamenlijk over eens dat het een belangrijke uitdaging is dat de partijen op deze markt voldoende kwaliteit, klantgerichtheid en risicomanagement in huis hebben om de verwachtingen van consumenten te kunnen waarmaken. Ik heb aandacht gevraagd voor snelle verwerking van de verlaging van de energiebelastingen, voor goede klantenservice en voor mensen die in betalingsproblemen komen door de stijgende prijzen. Ook heb ik aangegeven dat het kabinet in deze winterperiode opnieuw met de energieleveranciers om tafel wil gaan.

In het specifieke geval van Welkom Energie zijn de contacten met Eneco informerend van aard geweest, het ministerie heeft niet deelgenomen aan onderhandelingen met Eneco of Welkom Energie. Dit zijn onderhandelingen tussen twee private partijen, waar het ministerie geen rol heeft. De ACM houdt toezicht op de energiemarkt en energieleveranciers. Als de ACM problemen bij een energieleverancier signaleert, zal ze in nauwer contact met deze leverancier treden en zich in het uiterste geval voorbereiden op de procedures rond eventuele faillissementen of intrekking van de leveringsvergunning. De ACM heeft in deze rol nauw contact gehad met Welkom Energie en Eneco.

Rond 15 oktober 2021 werd het duidelijk dat Eneco op het punt stond de klanten van Welkom Energie over te nemen. De openbare concentratiemelding op de website van de ACM was een belangrijk signaal hiervoor. In de week van 18 oktober is er telefonisch contact geweest tussen Eneco en het ministerie over de plannen van Eneco en de planning van de overstap van de klanten van Welkom Energie naar Eneco. Eneco heeft het ministerie geïnformeerd en aangeven dat Eneco de klanten aan het einde van de daaropvolgende week zou informeren als de ACM zou instemmen met het concentratieverzoek, hetgeen op maandag 25 oktober gebeurde. De ACM heeft op dinsdag 26 oktober de leveringsvergunning van Welkom Energie ingetrokken. Beide besluiten heeft de ACM op woensdag 27 oktober 2021 gepubliceerd op haar website.

Op dinsdag 26 oktober en maandag 1 november is er contact geweest tussen het ministerie en Eneco over de voorwaarden van het contract dat Eneco de klanten van Welkom Energie aangeboden heeft. Dit contact was enkel informerend van aard. Hierbij werd duidelijk dat Eneco de bestaande contracten niet over zou nemen, dat Eneco elektriciteit en gas voor deze klanten eind oktober 2021 moest inkopen en geconfronteerd werd met de toen geldende, hoge, prijzen op de inkoopmarkt. Eneco gaf aan een voorschotbedrag te zullen hanteren dat gebaseerd is op het jaarverbruik en het voorschot daarmee niet alleen te baseren op energieverbruik tijdens de koude wintermaanden. Eneco gaf aan dat de nieuwe klanten afkomstig van Welkom Energie een vast tarief voor vier maanden zouden krijgen, een vast voorschotbedrag voor elk van deze vier maanden en daarmee zekerheid voor de winter. Eneco gaf aan dat klanten zonder opzegvergoeding kunnen weggaan, met als opzegtermijn 30 dagen. Inmiddels is duidelijk dat voor deze nieuwe klanten na 1 december 2021 een kortere opzegtermijn van negen dagen geldt.

Op woensdag 3 en donderdag 4 november is er opnieuw informerend contact geweest over de feitelijke tarieven die Eneco op haar website bekend had gemaakt. Daarbij is van de zijde van het ministerie de vraag gesteld of Eneco al rekening zou houden met de door het kabinet voorgestelde belastingmaatregelen om in generieke zin afnemers enigszins tegemoet te komen, zoals deze op 15 oktober aan de Tweede Kamer voorgesteld zijn (Kamerstuk 29 023, nr. 272). Eneco heeft bevestigend geantwoord: de voorgestelde belastingverlagingen voor 2022 zijn al in de maandelijkse voorschotbedragen verwerkt. Op maandag 8 november 2021 is er contact geweest waarbij van de zijde van het ministerie de vraag is gesteld of er al meer duidelijkheid is wat er na de vier maanden gaat gebeuren met de tarieven voor de klanten die van Welkom Energie afkomstig waren. Eneco gaf aan te zullen kijken of de gasprijzen op dat moment een daling van de voorschotbedragen zouden kunnen rechtvaardigen.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, D. Yeşilgöz-Zegerius