27 400 XVI
Vaststelling van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2001

nr. 100
BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 september 2001

Met deze brief zet ik u – conform uw verzoek – mijn beleidslijn met betrekking tot de ontwikkelingen van de Rutgers Stichting uiteen.

Allereerst wil ik de onjuiste berichtgeving in de media over vermeende recente bezuinigingen rechtzetten. Sinds 1996 is niet bezuinigd op de subsidie aan de Rutgers Stichting. Het bedrag dat VWS beschikbaar stelt is – conform besluitvorming in 1995 (Tweede Kamer, vergaderjaar 1994–1995, 24 126, nr. 5) – vanaf 1996 tot 2000 stapsgewijs afgebouwd tot f 2,2 miljoen per jaar. Tevens wordt aan het NISSO een subsidie van f 2,4 miljoen verstrekt, waardoor de totale subsidie aan de Rutgers NISSO Groep f 4,6 miljoen bedraagt. In 2000 en 2001 heeft VWS extra budget beschikbaar gesteld voor onder meer de ontstane tekorten.

Plannen

Een ander punt van belang is dat de Raad van Toezicht van de Rutgers NISSO Groep zelf heeft voorgesteld een nieuwe koers te gaan varen en de taakstelling en positionering van de Rutgers Stichting fundamenteel een andere inhoud te geven. De volgende twee redenen kunnen genoemd worden:

In de eerste plaats is de uitvoerende hulpverlening in de Rutgers Huizen niet meer kostendekkend te krijgen. Mede als gevolg van het dalend aantal cliëntencontacten zou er op ieder consult f 100,– door VWS toegelegd moeten worden. Ook de Rutgers Stichting zelf is van mening dat de organisatie niet meer doelmatig kan functioneren, ook niet met extra subsidie naast de genoemde f 2,2 miljoen.

Daarnaast is de vraag veranderd. Tientallen jaren is de Rutgers Stichting een uitkomst geweest voor velen die nergens anders terecht konden voor anti-conceptie en seksuele hulpverlening. Echter, de zorgvraag is veranderd, en het aantal consulten bij de Rutgers Stichting is in de afgelopen jaren gedaald. Bedroeg het aantal (medische) consulten in 1995 nog 20 770, in 2000 was dit aantal gedaald tot 16 482 (het aantal Rutgers Huizen bleef hierbij gelijk op zeven). Het aantal jongeren dat een beroep deed op de Rutgers Stichting op basis van het jongerentarief bedroeg in de eerste helft van 2001 slechts 600.

Dit heeft ertoe geleid dat de Rutgers Stichting het initiatief heeft genomen om de huidige organisatie om te bouwen tot een landelijk expertisecentrum op het gebied van seksualiteit en gezondheid. Verder wil de Rutgers Stichting de uitvoerende werkzaamheden van de Rutgers Huizen bij andere organisaties onderbrengen. Over de concrete uitwerking van de reorganisatieplannen moet ik nog met de Rutgers NISSO Groep spreken. Dat de rol en taak van de Rutgers Stichting – in bedrijfsmatig en maatschappelijk opzicht – aan een heroriëntatie toe zijn, is echter evident.

In algemene zin ben ik van mening dat de reguliere zorg (zoals huisartsen en specialisten) aandacht moet hebben voor seksualiteitsproblemen. Ik acht het hierbij wel van groot belang dat anonieme, laagdrempelige hulpverlening voor specifieke groepen (bijvoorbeeld allochtone jonge meisjes) beschikbaar blijft.

Sexueel Overdraagbare Aandoeningen

Op het gebied van preventie en anonieme behandeling van SOA spelen de Rutgers Huizen een kleine rol en de sluiting hiervan zal dan ook nauwelijks effect hebben op de preventie en behandeling van SOA. De meeste SOA worden via de huisarts behandeld. Daarnaast is er een netwerk van drempelvrije SOA-klinieken die door het Rijk gefinancierd worden en hebben diverse grote gemeenten een laagdrempelige SOA-polikliniek op de GGD. Ten slotte is er een vangnetregeling voor anonieme SOA-bestrijding op Rijkskosten, voor de GGD's die geen gemeentelijke voorziening hebben.

Internet

Voorts wil ik u op de toenemende mogelijkheden van internet wijzen voor vragen die betrekking hebben op seksualiteit. Zo biedt de «netdokter» (http://www.netdokter.nl/), die speciaal op jongeren is gericht, jongeren de mogelijkheid om anoniem seksualiteitsproblemen te bespreken. Ook op de website van de Rutgers Stichting (http://www.rutgers.nl/) kunnen jongeren terecht voor uiteenlopende vragen op het gebied van seksualiteit.

Tot slot

Gezien de huidige ontwikkelingen is het onontkoombaar dat de Rutgers Stichting zich bezint op de eigen positie. Ik verwijs u in dit verband mede naar de bijgevoegde bijlagen.¹ Over de voorgenomen plannen en de formele invulling daarvan moet ik nog overleggen met de Rutgers Stichting. Daarbij zullen het belang van laagdrempelige hulpverlening, de overdracht van de uitvoerende hulpverlening en eventuele financiële consequenties aan de orde komen. Ik zal erop toezien dat de OR advies geeft op de verdere uitwerking van de plannen en ik zal dit in samenhang met het advies van de OR beoordelen.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

E. Borst-Eilers

---

1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.