Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 23 januari 2018
Mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid zenden wij u hierbij het Jaarbericht
2017 van de Nationale Drug Monitor (NDM)1. Het Jaarbericht 2017 is opgesteld door het Trimbos-instituut in samenwerking met
het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatie Centrum (WODC). Het bevat de meest
recente gegevens over middelengebruik en daaraan gerelateerde criminaliteit.
De belangrijkste ontwikkelingen voor wat betreft middelengebruik zijn:
-
– De afname van het aantal jongeren dat alcohol en/of tabak gebruikt laat zien dat het
verhogen van de leeftijdsgrens voor de verkoop van alcohol en tabak alsmede de campagne
NIX18 zijn vruchten begint af te werpen. De acceptatie van de sociale norm «niet roken
en niet drinken onder de achttien» lijkt te zijn toegenomen.
-
– Ook het aantal volwassenen dat tabak gebruikt is in 2016 afgenomen.
-
– Eind 2015 heeft de Gezondheidsraad in de richtlijn Goede Voeding een nieuwe norm voor
alcoholgebruik opgenomen: géén alcohol of maximaal 1 glas alcohol per dag. In 2016
voldeed 60% van de volwassenen nog niet aan deze norm.
-
– Bij drugs valt op dat het gebruik van stimulerende middelen, zoals ecstasy, cocaïne
en amfetamine, de laatste paar jaar langzaam maar gestaag toeneemt. Dit lijkt vooral
samen te hangen met uitgaan.
Gelet op het laatste zullen wij de inspanningen die worden gedaan om veilig en gezond
uitgaan te stimuleren en om (gezondheidsschade als gevolg van) drugsgebruik tijdens
het uitgaan tegen te gaan2 continueren. Eén van die activiteiten betreft de campagne Celebrate Safe, met als
doel veilig en gezond uitgaan. Deze campagne werd aanvankelijk door VWS financieel
ondersteund tot eind van dit jaar. De Staatssecretaris heeft besloten om dit initiatief
ook de komende twee jaar financieel te blijven ondersteunen.
Tevens stuurt de Minister u het rapport «Langdurige klachten na ecstasygebruik»3, een verkenning van ecstasygerelateerde hallucinogene perceptiestoornis (HPPD) en
depersonalisatiesyndroom (DPS). Deze verkenning van langdurige klachten na het gebruik
van xtc is in opdracht van VWS uitgevoerd door het Trimbos-instituut en Brijder Verslavingszorg.
Aanleiding hiervoor vormden signalen van het Landelijk Medisch Spreekuur Drugs van
Brijder Verslavingszorg dat mensen die ooit ecstasy hadden gebruikt zich melden met
perceptie- en depersonalisatiestoornissen. Sinds 2008 waren er ruim 400 meldingen
geregistreerd. Daarvan zijn er 126 door de aan dit spreekuur verbonden psychiater
behandeld. Uit de verkenning blijkt dat, hoewel het bewijs daarvoor ontbreekt, het
aannemelijk is dat sommige gebruikers van ecstasy langdurige klachten kunnen ervaren,
waarschijnlijk mede als gevolg van het effect van ecstasy cq MDMA (de stof die verantwoordelijk
is voor het psycho-actieve effect van ecstasy) op de hersenen. Na bespreking (eerste
kwartaal 2018) van de resultaten en aanbevelingen uit het rapport met de opstellers,
wordt bezien welke eventuele vervolgstappen mogelijk zijn.
Met betrekking tot de drugsgerelateerde criminaliteit valt op dat het aantal geruimde
hennepkwekerijen in 2016 iets lager uitviel dan het aantal ruimingen in 2014 en 2015.
Ruimingen zijn van groot belang voor de aanpak van georganiseerde hennepcriminaliteit.
Daarom kijkt de politie momenteel naar mogelijke oorzaken van deze daling.
Betreffende de synthetische drugs is er met name een stijging te zien van het aantal
ontmantelde opslagplaatsen en het aantal afvaldumplocaties. Tegelijkertijd blijkt
uit de verantwoordingsrapportage aanpak georganiseerde ondermijnende criminaliteit4 dat er ook een forse stijging in het aantal aangepakte criminele samenwerkingsverbanden
op synthetische drugs heeft plaatsgevonden, van 101 naar 174. Wel is echter een blijvende,
stevige aanpak nodig. Daarom is en wordt er stevig ingezet op de bestrijding van drugscriminaliteit,
in Zuid-Nederland en via de Toekomstagenda Ondermijning (bijlage bij Kamerstuk 29 911, nr. 167) in heel Nederland.
De Minister voor Medische Zorg, B.J. Bruins