21 501-28
Defensieraad

nr. 1
BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

's-Gravenhage, 8 maart 2000

Inleiding

Op 28 februari jl. kwamen de defensieministers van de Europese Unie voor een informele vergadering bijeen in Sintra, Portugal. Het belangrijkste gespreksonderwerp vormde de uitwerking van de in Helsinki overeengekomen «headline goal» voor Europese grondstrijdkrachten.

Uitwerking «headline goal»

Een voorstel van Hoge Vertegenwoordiger Solana voor de stapsgewijze uitwerking van de «headline goal» kon op veel steun rekenen en zal op de Algemene Raad van 20 maart aanstaande voorliggen voor formele goedkeuring. Hij voorziet vijf stappen:

– de vertaling van de «headline goal» in defensieplannen;

– de vaststelling van reeds beschikbare, nationale capaciteiten;

– de vaststelling welke extra behoeften er zijn om de «headline goal» te verwezenlijken;

– de vertaling naar nationale defensieplannen, waarbij met name de tekortkomingen aandacht vragen;

– een periodiek «review»-proces, in de vorm van een kalender met ijkpunten.

HV Solana onderstreepte dat een dit jaar te houden eerste «force generation conference», zoals eerder door Nederland voorgesteld, een belangrijk ijkpunt zou kunnen zijn. In Sintra is, vanwege de brede steun voor dit voorstel, besloten dit jaar een dergelijke bijeenkomst te organiseren.

In hun bijdragen spraken de ministers steun uit voor deze gefaseerde uitwerking van de «headline goal». Hierbij werd door verschillende sprekers het belang van optimale gebruikmaking van Weu- en vooral Navo-expertise benadrukt. De uitgangspunten van de «headline goal» zijn de politieke controle van de EU en de noodzaak om duplicatie met Weu en Navo te voorkomen. Voor de nieuwe interimorganen – en vooral het interim Militaire Comité – is een sleutelrol voorzien bij de uitwerking op hoofdpunten van de «headline goal». Maar veel van de technische uitwerking zal binnen de Navo moeten gebeuren.

Tenslotte namen de ministers kennis van het Frans-Nederlandse voorstel voor de uitwerking van een maritieme «headline goal». Ik beklemtoonde hierbij dat de EU uiteindelijk naast de in Helsinki afgesproken «headline goal» voor landstrijdkrachten ook doelstellingen moet formuleren op het gebied van maritieme en luchtstrijdkrachten. Het voorstel voor een maritieme «headline goal» zal ook besproken worden op de Algemene Raad van 20 maart a.s.

Verschillende ministers gingen in op de noodzaak duidelijkheid te verkrijgen over de investeringen die nodig zullen zijn om de Europese doelstellingen op het gebied van verhoogde militaire capaciteit waar te kunnen maken. Naast doelmatigheid en verdergaande internationale verwevenheid van de defensie-inspanningen zullen additionele investeringen nodig zijn. De ministers kwamen overeen dat dit wezenlijke aspect van de in Helsinki geformuleerde «headline goal» niet vergeten mag worden, omdat anders de geloofwaardigheid ervan wordt ondermijnd.

Overige zaken

De ministers namen kennis van de vooruitgang die al is geboekt bij de instelling van de interimorganen, het Comité voor politieke en veiligheidsvraagstukken en het Militaire Comité. Zij stemden in met de concept-besluiten over de taken van deze organen, die formeel tijdens de Algemene Raad van 20 maart a.s. worden bekrachtigd. De interimorganen zijn begin deze maand voor het eerst bijeengeroepen. Vooral het interim Militaire Comité zal een belangrijke rol moeten spelen, ondersteund door de militaire experts bij het Raadssecretariaat, bij de uitwerking van de in Helsinki overeengekomen «headline goal».

In de marge van de vergadering heb ik met mijn Duitse collega Scharping afgesproken een binationale werkgroep op te richten. Deze werkgroep zal met name bezien hoe het hoofdkwartier kan worden aangepast tot een snel inzetbaar hoofdkwartier, beschikbaar voor Navo- en EU-operaties, en welke kosten hieraan zijn verbonden. Ook wordt nagegaan hoe andere landen bij het legerkorpshoofdkwartier zouden kunnen worden betrokken. Het is de bedoeling dat de werkgroep op korte termijn aanbevelingen aan de ministers van Defensie doet.

De Minister van Defensie,

F. H. G. de Grave