32 813 Kabinetsaanpak Klimaatbeleid

28 089 Gezondheid en milieu

33 009 Innovatiebeleid

Nr. 1082 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 juli 2022

Tata Steel Nederland (TSN) staat voor een grote opgave, zowel op het gebied van CO₂-reductie als op het gebied van het verminderen van de impact op de leefomgeving. Vorige week heb ik uw Kamer geïnformeerd over de huidige stand van zaken ten aanzien van het verduurzamingstraject van TSN en de daarbij mogelijke overheidsondersteuning.

Daarin heb ik ook aangegeven dat TSN en de overheid in gesprek zijn over de vernieuwing van de Expression of Principles, met als doel om de inspanningsverplichtingen van beide partijen te herbevestigen en te actualiseren met het Direct Reduced Iron (DRI) productieproces als basis voor de verduurzamingsroute van TSN.

Met deze brief wil ik uw Kamer graag, mede namens de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, informeren over de herziene Expression of Principles die de provincie Noord-Holland, het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat met TSN overeen zijn gekomen.

Vanwege de afspraken rondom verbetering van de leefomgeving en vanwege hun rol bij de facilitering van de transitie van TSN zijn het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de provincie Noord-Holland nauw betrokken geweest bij de gesprekken over vernieuwing van de Expression of Principles en wordt dit document dan ook door de Staatsecretaris van Infrastructuur en Waterstaat en de Gedeputeerde van de Provincie Noord-Holland ondertekend.

De Expression of Principles is een gezamenlijke uitdrukking van het belang dat TSN en de overheden toekennen aan een meer duurzame en schone productie van staal in Nederland. Hoewel het document juridisch niet bindend is, is het wel richtinggevend. Het document is voor mij een basis voor de verdere gesprekken die ik samen met de Staatsecretaris van Infrastructuur en Waterstaat en de Gedeputeerde van de provincie Noord-Holland met het bedrijf voer in mijn streven om te komen tot maatwerkafspraken voor de transitie van het bedrijf naar een meer duurzame en schone staalproductie.

De herziene Expression of Principles is bijgevoegd bij deze brief¹. Hieronder geef ik u een nadere toelichting.

CO₂-reductie

In september afgelopen jaar heeft TSN aangekondigd om voor de verduurzaming van haar productieproces over te gaan van een verduurzamingsroute via Carbon Capture and Storage (CCS, ondergrondse opslag van CO₂) naar een verduurzamingsroute via het Direct Reduced Iron proces (DRI, productie van staal met behulp van groene waterstof). Het DRI proces is een fundamenteel duurzamere en schonere manier van staal produceren. De transitie naar deze manier van staal produceren is echter ook vele malen complexer, omdat – in tegenstelling tot een verduurzamingsroute op basis van CCS – het volledige staalproductie proces hiervoor heringericht moet worden en de bestaande hoogovens en een aantal bijbehorende installaties (waaronder de kooksfabrieken) vervangen moeten worden door DRI installaties.

In de nu overeengekomen Expression of Principles spreekt TSN de ambitie uit om een CO₂-reductie te bewerkstelligen van 5 Mton in 2030 en te onderzoeken of deze ambitie verder aangescherpt kan worden. De 5 Mton reductie is een ambitieuze stap, die verder gaat dan het proportionele deel van de uitstoot van TSN onder de in het coalitieakkoord (bijlage bij Kamerstuk 35 788, nr. 77) aangescherpte CO₂-heffing. Hiermee levert TSN een belangrijke bijdrage aan de realisatie van de klimaatambities uit het coalitieakkoord, ondanks dat realisatie van die ambitie met behulp van de DRI route een veel grotere inspanning vergt.

Daarnaast is overeengekomen dat – na de beoogde vervanging van een eerste hoogoven voor 2030 – TSN zich inspant om zo snel mogelijk na 2030 een tweede hoogoven te vervangen door een DRI installatie.

Tenslotte heeft het bedrijf de ambitie voor carbon neutrality versneld van 2050, zoals in de eerste Expression of Principles stond, naar 2045 in de herziene versie.

Leefomgeving

In de gewijzigde Expression of Principles zijn aanvullende ambities opgenomen over het verminderen van de impact van het bedrijf op de leefomgeving. Hiermee wordt een bijdrage geleverd aan het verbeteren van de milieu- en gezondheidssituatie in de IJmond-regio.

In de vorige Expression of Principles had TSN zich reeds gecommitteerd om zich maximaal in te spannen voor de uitvoering van het Roadmap+-programma. In het nieuwe document is opgenomen dat TSN er naar streeft aanvullende maatregelen te nemen, mocht blijken dat de huidige maatregelen onvoldoende zijn om de doelstellingen uit de Roadmap+ te behalen.

Daarnaast is opgenomen dat TSN onderzoek gaat doen naar het verder verbeteren van de milieu- en gezondheidssituatie vóórafgaand aan de transitie in 2030, bijvoorbeeld door het al eerder sluiten van bedrijfsactiviteiten, zoals de Kooksfabriek 2, en/of het uitvoeren van extra maatregelen bovenop de Roadmap+. Dit is in lijn met de recent door uw Kamer aangenomen motie van het lid Hagen c.s.² die hiertoe oproept. Daarnaast is vastgelegd om in een planning de tijdstippen en voorwaarden voor de uitfasering van bestaande installaties op te nemen in de definitieve maatwerkovereenkomst.

Tenslotte is een aantal zaken opgenomen die relevant zijn voor de overgang naar het nieuwe productieproces. Zo streeft TSN daarbij naar minimalisatie van de emissies tijdens de bouw- en ingebruikname van de nieuwe installaties. Daarnaast wordt door alle partijen het belang van een goede dialoog met omwonenden en transparante communicatie benadrukt.

Inspanningen van de overheden

Uw Kamer heeft mij en mijn voorgangers meermaals opgeroepen TSN te ondersteunen bij haar verduurzamingsplannen.³ Ik streef ernaar via de maatwerkaanpak samen met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat en de Gedeputeerde van de Provincie Noord-Holland deze ondersteuning voor TSN – daar waar mogelijk, wenselijk en gepast – vorm te geven.

In de Expression of Principles geven de overheden daarom aan bereid te zijn te onderzoeken hoe de plannen en projecten om het bedrijf om te vormen tot een meer duurzame en schone staalfabriek ondersteund kunnen worden. Daartoe wordt onderzocht welke financiële ondersteuning nodig is, wordt de intentie uitgesproken voor tijdige besluitvorming over vergunningaanvragen, wordt aandacht besteed aan het stikstofvraagstuk in relatie tot deze opgave en wordt onderzocht hoe TSN ondersteund kan worden om toegang te krijgen tot de benodigde (duurzame) energiedragers en de daarvoor benodigde infrastructuur.

Vervolg

De komende periode zal op basis van de Expression of Principles verder worden gewerkt, met het streven om te komen tot bindende en wederkerige maatwerkafspraken met TSN. Daarnaast zijn voor de nieuwe installaties een groot aantal vergunningen, toestemmingen en besluiten noodzakelijk voordat kan worden begonnen met de bouw. Het doel van alle partijen is dat de plannen zo snel als mogelijk bijdragen aan de Nederlandse klimaatdoelstellingen voor 2030 en 2050 en aan het verminderen van de impact op de leefomgeving.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, M.A.M. Adriaansens

---

1 Zie bijlage.

2 Kamerstuk 28 089, nr. 239.

3 Motie van het lid Moorlag (Kamerstuk 33 009, nr. 87), motie van de leden Moorlag en Gijs van Dijk (Kamerstuk 30 175, nr. 369), Motie van het lid Van Haga (Kamerstuk 32 813, nr. 831).