32 761 Verwerking en bescherming persoonsgegevens

26 643 Informatie- en communicatietechnologie (ICT)

Nr. 114 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 11 september 2017

Op 13 oktober 2016 heb ik u toegezegd een onderzoek te laten doen naar de mogelijkheid van een correctiepunt, waar burgers terecht kunnen als er fouten staan in hun gegevens bij de diverse overheidsregistraties¹. Ik heb daarbij aangegeven dat het een complexe materie betreft. Bureau Berenschot heeft het onderzoek inmiddels uitgevoerd. Het rapport «Correctiepunt Basisregistraties» bied ik u hierbij aan. Het geeft de mogelijkheden aan om te komen tot een correctievoorziening.

Daarnaast heeft uw Kamer gevraagd om een onderzoek² op welke wijze, op welke termijn en met welk budget gerealiseerd kan worden dat alle gebruikers de regie krijgen over hun gegevens, zodanig dat:

• zij inzage krijgen in welke functionaris welke gegevens heeft ingezien dan wel gebruikt of aan een ander verstrekt heeft;

• zij de mogelijkheid hebben zelf instanties en organisaties aan te wijzen waaraan een beperkt aantal persoonlijke gegevens automatisch kan worden verstrekt.

De vaste commissie voor Binnenlandse Zaken heeft mij bij brief van 20 april 2017 laten weten dat uw Kamer deze motie controversieel verklaart en mij verzocht geen onomkeerbare stappen te nemen, waarbij de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken voor wat betreft de onomkeerbare stappen bij brief van 9 mei jongstleden met name wijst op het SILA dossier. Ik heb u laten weten daar gehoor aan te geven, met dien verstande dat ik het onderzoeken van de mogelijkheid om betrokkenen inzicht te geven in het gebruik van hun persoonlijke gegevens, alsmede het onderzoeken van de mogelijkheid om persoonlijke gegevens te kunnen verstrekken, niet als de door u bedoelde onomkeerbare stappen beschouw³. Ook het onderzoek «Inzage in persoonlijke gegevens» bied ik u daarom hierbij aan⁴.

Het gaat hierbij om inzage in het gebruik van deze gegevens. Gekozen is voor een onderzoek naar de mogelijkheden om deze digitaal te ontsluiten, aangezien het burgers nu al vrij staat om langs andere kanalen bij organisaties na te vragen welke gegevens er van hen verwerkt worden. Organisaties moeten die gegevens nu al kunnen leveren.

Omdat ik geen onomkeerbare stappen wil zetten en niet wil treden in het toekomstig beleid rondom inzage- en correctie, laat ik het aanbieden van het resultaat van dit traject en het beleid omtrent regie op persoonlijke gegevens aan mijn opvolger.

In het kort de inhoud van beide rapporten:

Het rapport «Correctiepunt Basisregistraties»

Het rapport geeft een aantal functionaliteiten en een aantal scenario’s voor de inrichting van een correctievoorziening. De nuloptie is alles laten zoals het is en het meest uitgebreide scenario is een onafhankelijk centraal instituut vergelijkbaar met de Nationale ombudsman of de Autoriteit Persoonsgegevens.

Berenschot schat in dat het inzetten op het meest zware scenario contraproductief werkt vanwege de discussies die omtrent taken en bevoegdheden zullen ontstaan. Het scenario met een coördinerend correctiepunt met vooralsnog dienstverlenende, analyserende en bemiddelende taken wordt als beste optie genoemd. Deze voorziening helpt de burger op weg en heeft een bemiddelende rol naar verschillende overheidsorganisaties voor een correcte afhandeling van het probleem. Een centraal correctiepunt zou op afstand moeten komen te staan van het ministerie. Berenschot geeft ook aan langs welke weg dit kan worden bereikt.

De kosten van een dergelijke voorziening schat Berenschot jaarlijks op 2 tot 4 miljoen euro per jaar, terwijl de baten worden geschat op 4 tot 8 miljoen euro per jaar.

Het rapport «Inzage persoonlijke gegevens»

Het rapport geeft een aantal scenario’s weer waarlangs mensen digitaal op de hoogte kunnen worden gebracht van wat er met hun persoonsgegevens gebeurt. Het gaat om het gebruik van de gegevens.

In dit rapport vindt u een drietal scenario’s met verschillende functionaliteiten en een oplopende schaal van mogelijkheden. Het gaat van het alleen leveren van algemene ontsluitingsinformatie tot aan volledige persoonlijke inzage in het gebruik van persoonsgegevens via een centraal publicatiesysteem, waar alle informatie op identieke wijze bij elkaar wordt gebracht. De kosten van de verschillende scenario’s lopen op van naar schatting € 11 miljoen voor een centraal punt waar alleen algemene informatie gepresenteerd wordt over de verwerking van persoonlijke gegevens door verschillende overheidsorganisaties, tot € 400 miljoen euro voor het meest uitgebreide scenario. De doorlooptijd van de verschillende scenario’s wordt geschat op ongeveer 2 jaar voor het realiseren van een centrale informatievoorziening, tot 7 jaar voor een centraal publicatiesysteem waar alle inzagegegevens van alle overheden bij elkaar worden gebracht.

Regie op gegevens

Binnen het programma Burgers en Bedrijven in Regie op Gegevens (kortweg Regie op gegevens) wordt gekeken naar de mogelijkheden van persoonlijk datamanagement, waarbij gegevensuitwisselingen tussen (overheids-)partijen ten behoeve van het gebruik van gegevens door derden via de burger lopen. Het voldoet daarmee aan de vraag van uw Kamer uit te zoeken hoe burgers regie kunnen krijgen over hun gegevens, waarbij zij de mogelijkheid hebben zelf instanties en organisaties aan te wijzen waaraan een beperkt aantal persoonlijke gegevens automatisch kan worden verstrekt.

De komende periode wordt met een grote groep betrokkenen (publiek, privaat, maatschappelijk) gesproken over welke principiële uitgangspunten en afspraken er nodig zijn om dergelijke gegevensuitwisseling te kunnen laten plaatsvinden in overeenstemming met fundamentele rechten, vrijheden én plichten. De bevindingen van dit proces worden in het najaar met uw Kamer gedeeld.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, R.H.A. Plasterk

---

1 Kamerstukken 32 802 en 26 643, nr. 34.

2 Motie De Caluwé en Koşer Kaya, Kamerstuk 34 550 VII, nr. 20.

3 Kamerstuk 26 643, nr. 472.

4 Raadpleegbaar via www.tweedekamer.nl.