Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 14 januari 2014
In uw brief heeft de vaste commissie voor Economische Zaken op 20 november jongstleden
om een reactie van de Staatssecretaris van Economische Zaken gevraagd op de publicatie
van DiPrisco et al, 2013.
Het gaat daarbij om onderstaand artikel, gepubliceerd op 21 oktober in het wetenschappelijk
tijdschrift «PNAS»:
Di Prisco, Cavaliere, Annoscia, Vaaricchio, Caprio, Nazzi, Gargiulo & Pennacchio.
Neonicotinoid clothianidin adversely affects insect immunity and promotes replication
of a viral pathogen in honey bees.
PNAS October 21 2013. www.pnas.org/cgi/doi/10.1073/pnas.1314923110
Inhoud publicatie
Deze publicatie beschrijft een onderzoek naar de werking van een bepaald onderdeel
van het immuunsysteem van honingbijen na blootstelling aan clothianidin of imidacloprid.
De auteurs vinden een negatieve werking op immuunrespons en een verhoogde vermeerdering
van het deformed wing virus.
Betekenis voor de Nederlandse situatie en toelatingen
Het College toelatingen gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) laat mij weten
dat volgens de auteurs deze effecten al optreden bij veldrelevante, subletale doseringen.
Het Ctgb constateert echter dat de gebruikte doseringen voor Nederland relatief hoog
zijn, omdat dergelijke in het onderzoek gebruikte doseringen niet of nauwelijks voorkomen
in het veld (niet veld-relevant voor Nederland). De onderzoeken zijn gedaan in het
laboratorium. De effecten zouden ook in een veldsituatie (met hele bijenvolken) onderzocht
moeten worden, zo stelt het Ctgb, omdat het bij de effecten moet gaan om de populatie.
Clothianidin en imidacloprid zijn bovendien momenteel niet toegelaten in Europa in
bij-aantrekkelijke gewassen.
De relevantie van dit onderzoek is daarom volgens het Ctgb voor de huidige toelatingssituatie
in Nederland laag, er is dan volgens het Ctgb ook geen direct ingrijpen in lopende
toelatingen nodig.
Het artikel geeft wel nuttige informatie over de mogelijke manieren waarop een gewasbeschermingsmiddel
invloed kan hebben op het vermogen van een organisme om zich te wapenen tegen ziektes
en plagen.
Dit wetenschappelijke inzicht wordt door het Ctgb ingebracht bij EFSA, de Europese
Voedselveiligheidsautoriteit, en zal daar worden gewogen.
De Staatssecretaris van Economische Zaken,
S.A.M. Dijksma