Vragen van de leden Kathmann (PvdA) en Maatoug (GroenLinks) aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over private equity Bencis koopt in stilte weer kinderopvangverblijven op (ingezonden 9 maart 2022).

Nader antwoord van Minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 11 april 2023).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Investeerder Bencis koopt in stilte weer kinderopvangverblijven op»?¹

Vraag 2

Klopt het dat, zoals in het artikel ook gesteld, Bencis voormalig eigenaar van Estro is? Herinnert u zich het enorme debacle met Estro in 2014 waarbij duizenden ouders en kinderen de dupe werden van het faillissement van Estro?

Vraag 3

Wat vindt u ervan dat een bedrijf met zo’n slecht track record opnieuw kinderopvangorganisaties opkoopt?

Vraag 4

Wat vindt u van het feit dat de overname van Samenwerkende Kinderopvang (248 vestigingen) door Bencis niet vermeld stond op de website van de investeringsmaatschappij en ook niet op de website van Samenwerkende Kinderopvang?

Vraag 5

Wat vindt u ervan dat ouders waarvan de kinderen op de Samenwerkende Kinderopvang zitten, niet zijn geïnformeerd dat de eigenaar van hun kinderopvang een private equity is? Bent u van mening dat ouders moeten kunnen weten wie de eigenaar is van de organisatie waar zij hun kinderen heen brengen voor opvang?

Vraag 6

Hoe rijmt u dat met de door uw voorganger gedane toezegging om ouders beter te informeren over private equity in de kinderopvang?²

Vraag 7

Kan uit het feit dat ouders bij de Samenwerkende Kinderopvang geen kennis hadden over het feit dat de eigenaar van hun kinderopvangorganisatie een private equity is, worden geconcludeerd dat u en uw voorganger onvoldoende actie hebben ondernomen aangaande de toezegging om ouders te informeren?

Vraag 8

Wat gaat u doen om de door uw voorganger gedane toezegging gestalte te geven? Wat zijn hierbij de mogelijkheden om deze informatie verplicht te stellen voor de kinderopvangsector?

Vraag 9

Kunt u aangeven wat de gemiddelde prijzen waren van de kinderopvang en van de buitenschoolse opvang de afgelopen vijf jaar, en hierbij ook de gemiddelde uurprijzen en de gemiddelde prijsstijgingen de afgelopen vijf jaar geven?

Vraag 10

Vindt u het stuitend dat de tarieven voor ouders enorm zijn verhoogd, de groepsgrootte is vergroot en dat er tegelijkertijd een miljoen rente moet worden betaald aan investeerder Bencis?

Vraag 11

Bent u het eens dat deze 1 miljoen euro ook had kunnen worden gebruikt voor het aantrekken van extra personeel, hogere salarissen voor kinderopvangmedewerkers en/of verlaging van de uurprijzen voor ouders?

Vraag 12

Welke uurprijsstijging wordt er verwacht naar aanleiding van de uitbreiding van de kinderopvangtoeslag naar 95%?

Vraag 13

Overweegt u een maximering van de uurprijs?

Vraag 14

Vindt u dat het gedrag van Bencis overeenkomsten vertoont met dat van een sprinkhaankapitalist?

Vraag 15

Aangezien een groot gedeelte van de kosten van de kinderopvang voor ouders via de kinderopvangtoeslag wordt betaald, wat vindt u ervan dat de overheid feitelijk de zakken van aandeelhouders van Bencis aan het vullen is?

Vraag 16

Constaterende dat het waarborgfonds in haar sectorrapport 2020 aangeeft dat er 4,1% resultaat is gemaakt door vennootschappen³, terwijl uit CBS-cijfers blijkt dat de winst meer de orde van grootte van 12,5% is, kunt u specifieker aangeven wat de afgelopen vijf jaar de winsten in de kinderopvangsector waren?

Vraag 17

Bent u het eens dat als er winst wordt gemaakt in de kinderopvang dit terug moet vloeien naar de kwaliteit van de kinderopvang?

Vraag 18

Bent u het eens dat als straks 95%, en mogelijk zelfs 100%, van alle kosten voor de kinderopvang door de overheid worden gedragen dat het dan nog ongewenster is dat dit geld in zakken van (buitenlandse) aandeelhouders komt?

Vraag 19

Vindt u daarom dan ook dat bij de afschaffing van de kinderopvangtoeslag ook moet worden gekeken naar een verbod op winstuitkeringen (naar aandeelhouders) in de kinderopvang?

Vraag 20

Bent u bereid om ook verder te onderzoeken welke maatregelen genomen kunnen worden om de ongewenste manier van financieren in ons kinderopvangstelsel te veranderen?

Vraag 21

Bent u bereid deze vragen voor het commissiedebat kinderopvang te beantwoorden?

Nader antwoord

Zoals toegezegd in reactie op Kamervragen van de Leden Kathmann, Maatoug, Kwint en Palland, heb ik onderzoek laten doen naar de marktwerking in de kinderopvang en de mogelijke effecten van marktingrijpen.⁴

Dit onderzoek is extra relevant met het oog op de voorgenomen stelselhernieuwing, waarin het aandeel publieke financiering in de kinderopvang zal stijgen. Er zijn twee separate onderzoeken uitgevoerd. Onderzoeksbureau SEO heeft de Marktscan Kinderopvang uitgevoerd, die de marktordening en verschillende financieringsvormen in de kinderopvang in beeld brengt. Daarnaast heeft onderzoeksbureau Decisio in het onderzoek Maatregelen marktwerking kinderopvang de voor- en nadelen en neveneffecten van mogelijke maatregelen die ingrijpen op de marktwerking onderzocht.

Deze onderzoeken deel ik met uw Kamer in voorbereiding op de Technische Briefing over deze onderzoeken op 13 april. In de voortgangsbrief over de herziening van het financieringsstelsel kinderopvang zal ik een inhoudelijke reactie op de onderzoeken geven. Deze brief zal uw Kamer voor het Commissiedebat op 10 mei ontvangen.

---

1 FD, 24 februari 2022, «Investeerder Bencis koopt in stilte weer kinderdagverblijven op» (https://fd.nl/bedrijfsleven/1430998/investeerder-bencis-koopt-in-stilte-weer-kinderopvangverblijven-op)

2 Kamerstuk 31 322, nr. 399

3 Waarborgfonds & Kenniscentrum Kinderopvang, 11 november 2021, «Sectorrapport jaarcijfers 2020» (Sectorrapport_jaarcijfers_2020.pdf (waarborgfondskinderopvang.nl))

4 Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 2488; Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 2482; Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 2484