Vragen van het lid Jasper van Dijk (SP) aan de Minister van Buitenlandse Zaken en de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid over de financiering van Grieks wanbeleid op Lesbos (ingezonden 8 september 2020).

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken), mede namens Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (ontvangen 1 oktober 2020).

Vraag 1 t/m 5

Wat is uw reactie op het artikel «Hallucinant, Nederland financiert Grieks wanbeleid op Lesbos»?1

Waarom is ervoor gekozen om een nieuwe Covid-19-kliniek te bouwen terwijl op Lesbos reeds een functionerende noodkliniek bij kamp Moria aanwezig was van Artsen zonder Grenzen (AzG)?

Had de Griekse regering niet beter een veel kortere route kunnen kiezen, door AzG alsnog een vergunning te geven? Waarom heeft u uw Griekse collega’s daar niet toe aangespoord?

Erkent u dat niet alleen sprake is van kapitaalvernietiging, maar ook van een zeer pijnlijke ontwikkeling, helemaal nu sprake is van een coronabesmetting in kamp Moria?2

Wanneer wordt de nieuwe kliniek operationeel? Met welke partijen werkt u samen?

Antwoord 1 t/m 5

Wij hebben kennisgenomen van het artikel «Hallucinant, Nederland financiert Grieks wanbeleid op Lesbos», maar onderschrijven de gestelde samenhang tussen het schenken van de hospitainer en het sluiten van de kliniek van Médecins Sans Frontières(MSF) niet.

In maart van dit jaar is een verzoek vanuit de Griekse autoriteiten om steun bij de beheersing van COVID-19 binnengekomen, dat op 16 april jl. ook via het Union Civil Protection Mechanism (UCPM) van de EU is ingediend. Nederland stond welwillend tegenover het verlenen van steun, temeer omdat de strijd tegen COVID-19 niet aan de landsgrenzen stopt. Op de lijst met gevraagde goederen stond o.a. een hospitaaltent. Na intern beraad en overleg met de Griekse autoriteiten is op 23 april jl. besloten dat Nederland deze in de vorm van een hospitainer kon leveren. Het mobiele veldhospitaal bood Griekenland flexibiliteit in de COVID-19 respons, om tijdelijk capaciteit te verhogen waar dat nodig was. Dit is ruim voordat het kabinet bekend werd dat de kliniek van MSF vanwege juridische kwesties diende te worden gesloten. Op 24 april jl. is het Nederlandse aanbod officieel door de Griekse autoriteiten geaccepteerd. Het bericht dat de kliniek van MSF vanwege juridische kwesties diende te worden gesloten, bereikte de ambassade in juli, en is op 30 juli jl. middels een persbericht door MSF naar buiten gebracht.

Bij het aanbieden, en accepteren van de hospitainer is niet over een specifieke locatie gesproken. Zoals gebruikelijk bij dergelijke steun via het UCPM was het kiezen van een locatie, de wijze van inzet en bemensing de verantwoordelijkheid van de Griekse autoriteiten. Het is in de periode mei-juni onduidelijk geweest waar de hospitainer zou worden geplaatst en het kabinet heeft dan ook geen aanwijzingen om te veronderstellen dat er een oorzakelijk verband bestaat tussen het aanvaarden van de schenking van de hospitainer in april jl. door de nationale autoriteiten en de sluiting van de kliniek van MSF in juli jl. door de lokale autoriteiten op grond van lokale wet- en regelgeving.

Helaas is de hospitainer tijdens de branden in Moria tussen 08 en 10 september jl. beschadigd geraakt, waardoor deze op dit moment niet inzetbaar is.

Vraag 6 en 7

Zijn hierover afspraken gemaakt met Movement on the Ground (MOTG) en het Griekse HomeProject?

Is het juist dat MOTG zich zal terugtrekken uit kamp Moria en kamp «Kara Tepe» teneinde de aandacht te vestigen op het realiseren van huisvesting van vluchtelingenkinderen op het Griekse vasteland?

Antwoord 6 en 7

Nee. De Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid heeft in het kader van het samenwerkingsverband met Griekenland om het voogdij- en opvangsysteem van alleenstaande minderjarige vreemdelingen te verbeteren afspraken gemaakt met Movement on the Ground (MotG) over het opzetten van 48 opvangplekken in Athene. Daarvoor werkt MotG samen met het Griekse The HOME Project. Hierover is uw Kamer geïnformeerd.3Overige activiteiten van beide organisaties staan hier geheel los van.

Vraag 8 t/m 11

Bent u op het Griekse vasteland begonnen met het gereedmaken van een eerste door Nederland gefinancierde opvanglocatie voor alleenstaande minderjarige vluchtelingen?4

Klopt het dat MOTG de opdracht hiertoe en de 3,5 miljoen euro «inderdaad begin juli» gekregen heeft?

Hoe oordeelt u over de kritiek op MOTG, onder meer over hun gebrek aan expertise?

Hoeveel vluchtelingenkinderen zullen in september van dit jaar door uw inspanningen worden opgevangen? Wat gebeurt er met de kinderen nadat de opvang is afgerond; waar gaan zij dan naartoe?

Antwoord 8 t/m 11

Over de stand van zaken van het samenwerkingsverband met Griekenland, de samenwerking met MotG daarin en de voortgang in het opzetten van de 48 opvangplekken heeft de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid uw Kamer op 2 september jl. geïnformeerd.5 De duur van de opvang die zal worden geboden, is onder meer afhankelijk van het verloop van de procedures in Griekenland of in andere EU lidstaten (i.g.v. gezinshereniging of herplaatsing).

Vraag 12

Worden met dit project uiteindelijk minimaal 500 kinderen opgevangen? Wat is uw Plan B als de geplande opvang in Griekenland niet van de grond komt?

Antwoord 12

Zoals uit de reeds genoemde brief van de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid blijkt, kunnen de eerste opvangplekken eind september in bedrijf worden genomen. De andere plekken zullen naar verwachting zo snel mogelijk daarna volgen. Er is op dit moment geen aanleiding om ervan uit te gaan dat dit niet zou lukken. Uw Kamer wordt separaat geïnformeerd over de voortgang van het samenwerkingsverband met Griekenland, conform de motie Van Toorenburg-Voordewind.6

Vraag 13

Deelt u de mening dat de vluchtelingenproblematiek op Lesbos niet alleen een Grieks probleem is, maar van alle Europese lidstaten? Bent u bereid om alsnog een aantal kinderen naar Nederland te halen, zoals ook wordt gevraagd in de brief van een groot aantal organisaties?7

Antwoord 13

Het kabinet heeft in reactie op deze uitzonderlijke situatie door de branden in en rond Moria besloten de Griekse overheid aan te bieden om 50 alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv) en 50 migranten in gezinsverband met minderjarige kinderen over te nemen. Hierover is uw kamer op de hoogte gesteld en dit is uitgebreid besproken tijdens het Algemeen Overleg met uw Kamer dat eveneens op 10 september plaatsvond. Inmiddels hebben meer dan tien EU-lidstaten zich bereid getoond om de groep van circa 400 amv op te vangen als ook andere kwetsbare groepen. Onder coördinatie van de Europese Commissie vindt daar overleg over plaats om dit zo snel mogelijk te bewerkstelligen.

X Noot
1

De Groene, 1 september 2020, «Hallucinant, Nederland financiert Grieks wanbeleid op Lesbos»? https://www.groene.nl/artikel/hallucinant

X Noot
3

Kamerstuk 27 062, nr. 113

X Noot
5

Kamerstuk 27 062, nr. 113

X Noot
6

Kamerstuk 19 637, nr. 2614

X Noot
7

Brief aan regering en Kamer van 3 sept van oa Vluchtelingenwerk, Amnesty, Unicef, Warchild en PAX

Naar boven