Vragen van het lid Van der Lee (GroenLinks) aan de Minister van Economische Zaken
en Klimaat over het artikel «Boze gasleveranciers stellen staat aansprakelijk voor
kosten inkoop gasverliezen» (ingezonden 10 september 2018).
Antwoord van Minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) (ontvangen 9 oktober 2018).
Vraag 1
Bent u bekend met het artikel «Boze gasleveranciers stellen staat aansprakelijk voor
kosten inkoop gasverliezen», waaruit blijkt dat veertien gasleveranciers de Nederlandse
staat aansprakelijk stellen voor de kosten die zij maken als zij na 1 januari 2019
nog gas voor netverliezen moeten inkopen?1
Vraag 2
Klopt het dat begin augustus een brief aan u is verstuurd namens de gasleveranciers,
waarin zij de Staat verantwoordelijk stellen voor de kosten die zij maken als zij
na 1 januari 2019 nog gas voor netverliezen moeten inkopen?
Vraag 3
Klopt het dat per ongeluk enkele tekstdelen uit de wet Voortgang Energietransitie
(VET) zijn verwijderd die de wettelijke basis vormen voor de nacalculatie van de kosten
voor het netbeheer? Zo ja, hoe bent u van plan deze fout te herstellen op zo kort
mogelijke termijn?
Antwoord 3
In het oorspronkelijke ingediende wetsvoorstel Voortgang Energietransitie was voorzien
in de mogelijkheid om efficiënte kosten voor wettelijke taken voor de netbeheerder,
waarmee bij de vaststelling van de methode van regulering door de Autoriteit Consument
en Markt geen rekening is gehouden, door middel van een correctie op de tarieven door
te berekenen in de tarieven (zie de voorgestelde artikelen 81b, tweede lid, en 81c,
tweede lid, onderdeel c, van de Gaswet in Kamerstuk 34 627, nr. 2).
Deze grondslag is abusievelijk vervallen bij de eerste nota van wijziging op 1 maart
2017 (Kamerstuk 34 627, nr. 13). De grondslag wordt teruggebracht met de voorgestelde wijzigingen van de Gaswet
in de nota van wijziging voor het wetsvoorstel Aanpassing van een aantal wetten op
het terrein van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en het Ministerie
van Economische Zaken en Klimaat naar aanleiding van de departementale herindeling
en het herstellen van enige wetstechnische gebreken en leemten (Kamerstuk 34 987, nr. 5).
Vraag 4 en 5
Klopt het dat u het niet mogelijk acht om deze fout voor 1 januari 2019 te herstellen
en kan volgens u de fout pas op 1 januari 2020 hersteld worden? Zo ja, waarom is dit
het geval?
Deelt u de inschatting dat wanneer in feite iedereen het erover eens is dat deze fout
hersteld moet worden (dat wil zeggen de betrokken marktpartijen, het ministerie en
het parlement) het mogelijk zou moeten zijn om deze fout eerder dan 1 januari 2020
te herstellen?
Antwoord 4 en 5
De wettelijke basis om de kosten in de tarieven te verdisconteren wordt met de in
het antwoord bij vraag 3 genoemde nota van wijziging zo snel mogelijk ingevoerd. Hoewel
de grondslag zo snel mogelijk hersteld wordt, is het gelet op de verschillende belangen
die spelen het meest wenselijk de feitelijke invoering op 1 januari 2020 te laten
plaatsvinden.
Onder de huidige Gaswet zijn de gasleveranciers verantwoordelijk voor de netverliezen.
Met de wet Voortgang Energietransitie gaat deze verantwoordelijkheid van de leveranciers
over naar de netbeheerders. Ik streef naar een zo spoedig mogelijke overgang. Om deze
overgang soepel te laten verlopen, moet de netbeheerders echter tijd worden gegund
voor de implementatie, waaronder de aanbesteding en het sluiten van benodigde inkoopcontracten.
Dit is niet voor 1 januari 2019 te realiseren. Verder speelt een rol dat invoering
van deze taak gedurende het jaar (bijvoorbeeld op 1 juli 2019) leidt tot praktische
problemen voor de afnemers, netbeheerders en de ACM. Dit komt onder meer doordat de
tariefregulering uitgaat van invoering per kalenderjaar. Indien daarvan wordt afgeweken,
moet een onevenredige inspanning worden verricht om systemen en tariefcodevoorstellen
aan te passen.
Daarnaast kunnen de taken van de netbeheerders niet meer in tariefbesluiten van 2019
meegenomen worden. Bij invoering gedurende het jaar, zal de netbeheerder de kosten
van het jaar 2019 moeten voorfinancieren, hetgeen voor de netbeheerder onacceptabele
risico’s met zich brengt. Ten aanzien van de afnemers van gas speelt mee dat vergoeding
voor de geschatte doelmatige kosten over 2019 in de tarieven voor 2020 een vergroting
van de tariefsprong in 2020 tot gevolg zal hebben. Tot slot is het de vraag of de
leveranciers de contracten gedurende het jaar zullen verlagen, waardoor er een risico
is dat de afnemer dubbel voor deze kosten moet gaan betalen.
Vraag 6
Hoeveel verwacht u de gasleveranciers te moeten betalen in het geval de gasleveranciers
naar de rechter stappen en gelijk krijgen? Waar zal dit bedrag vandaan moeten komen?
Antwoord 6
Ik verwacht niet dat hiervan sprake zal zijn.