Vragen van het lid Mei LiVos (PvdA) aan de Minister van Economische Zaken over de bescherming van de UPD en werkgelegenheid (ingezonden 17 februari 2017)

Mededeling van Minister Kamp (Economische Zaken) (ontvangen 20 maart 2017).

Vraag 1

Herinnert u zich de antwoorden op eerdere vragen over de bescherming van de universele postdienst (UPD) en werkgelegenheid bij PostNL van 6 februari 2017?¹

Vraag 2

Klopt het dat niet alleen tijdens het moratorium van vijf jaar op de verkoop van staatsgrond, maar ook nu al de staat een recht van eerste koop heeft bij alle koop- en verkooptransacties tussen twee private partijen bij landbouwgrond van meer dan 3.000 vierkante meter?

Vraag 3

Klopt het dus dat bij alle verkooptransacties, op een aantal uitzonderingen na, de staat via het staatslandbouwgrondagentschap ANR de grond kan opkopen en in het bezit ervan komen en daarmee de oorspronkelijk beoogde transactie (tussen twee private partijen) kan blokkeren?

Vraag 4

Deelt u de mening dat de juridische gevolgen van dit «recht van eerste koop» hetzelfde zijn als bij een toestemmingvereiste waarnaar is gevraagd tijdens het plenaire debat over de mogelijke overname van PostNL door op 15 november 2016², in de zin dat het eigendom niet overgaat in ongewenste handen?

Vraag 5

Wat is de stand van zaken met betrekking tot het door u genoemde onderzoek dat de Europese Commissie is gestart naar de Poolse Wet opschorting verkoop staatslandbouwgronden en aanpassing van enige andere wetten (UWSN) / Wet op de vorming van het landbouwstelsel (UKUR)? Wanneer is dat onderzoek gestart en wanneer wordt het afgerond? Kunt u de Kamer informeren over van de uitkomst hiervan?

Vraag 6

Klopt het dat zowel «voedselveiligheid» als het «behoud van de boerenstand» en de «bestrijding van grondaankoop door buitenlanders uit andere EU-lidstaten» (in bepaalde delen van Noord-West-Polen, bladzijde 2 en 3) als aanleiding worden genoemd in de toelichting bij de Poolse landbouwwet UWSN?³

Vraag 7

Klopt het echter dat in de toelichting bij de UWSN geen poging ondernomen wordt om aan te tonen waarom op basis hiervan inbreuk gemaakt zou mogen worden op de vrijheid van kapitaalverkeer (art. 63 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VwEU)) en de vrijheid van vestiging (art. 49 VwEU)? Klopt het dat deze verdragsartikelen niet eens genoemd of besproken worden in de toelichting?

Vraag 8

Klopt dat de Poolse wetgever in de toelichting bij de UWSN (bladzijde 9) met een eenvoudig beroep op art. 345 VwEU (regulering van eigendom) deze hele wetgeving rechtvaardigt?

Vraag 9

Klopt de stelling van de Poolse wetgever dat art. 345 VwEU betekent dat «het verkrijgen en beperken van eigendom een volledig soevereine bevoegdheid van de lidstaten is» (bladzijde 9 van de toelichting bij de UWSN)? Zo ja, dan geldt dit toch ook voor Nederland? Zo nee, op welke manier klopt de redenering van de Poolse wetgever niet?

Vraag 10

Klopt het dat nergens in de toelichting van de UWSN onderbouwd wordt dat de beperkingen van deze wet⁴ «noodzakelijk» en⁵ «geschikt» zijn om het beoogde doel te bereiken, en dat⁶ ook niet onderbouwt wordt dat de beperking van het vrije verkeer «niet verder gaat dan strikt noodzakelijk genomen noodzakelijk is om het doel te bereiken»?

Vraag 11

Kunt u, analoog aan de Poolse staat, wet- en regelgeving opstellen waarin voor de Nederlandse staat een recht van eerste koop wordt geregeld voor het bedrijf PostNL en andere door de staat aan te wijzen bedrijven met een groot publiek belang?

Vraag 12

Deelt u de mening dat een dergelijke regeling in Europa makkelijk stand zal houden, gelet op het feit dat andere lidstaten dit ook mogen en omdat ook de Europese Commissie in deze het gelijkheidsbeginsel zal moeten erkennen?

Vraag 13

Kunt u daarbij regelen dat de op te richten Nationale Investeringsbank (Invest NL) een vergelijkbare rol krijgt als het Poolse staatslandbouwgrondagentschap ANR om namens de staat uitvoering te geven aan het recht van eerste koop?

Vraag 14

Kunt u deze regeling ontwerpen buiten het traject om van de Wet ongewenste zeggenschap, die toegespitst is op nationale veiligheid en openbare orde? Deelt u de mening dat dit niet de enige publieke belangen zijn die behartigt moeten worden en dat daarop dus ook niet onnodig gefixeerd moet worden?

Mededeling

Op 17 februari jl. heeft het lid Mei Li Vos (PvdA) Kamervragen gesteld over de bescherming van de UPD en werkgelegenheid (kenmerk 2017Z02735). Vanwege voor de beantwoording benodigde afstemming met onder meer de Nederlandse ambassade in Polen kunnen deze vragen niet binnen de gebruikelijke termijn van drie weken worden beantwoord. Ik streef ernaar de vragen uiterlijk 31 maart a.s. te beantwoorden.

---

1 Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2016–2017, nr. 1135.

2 Handelingen Tweede Kamer, vergaderjaar 2016, 2017, nr. 22.

3 Memorie van toelichting bij de Poolse Wet opschorting verkoop staatslandbouwgronden en aanpassing van enige andere wetten.

4 Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2016–2017, nr. 1135.

5 Handelingen Tweede Kamer, vergaderjaar 2016, 2017, nr. 22.

6 Memorie van toelichting bij de Poolse Wet opschorting verkoop staatslandbouwgronden en aanpassing van enige andere wetten.