Vragen van de leden Leenders en Van Dekken (beiden PvdA) aan de Staatssecretaris van
Economische Zaken over het gebruik van een nekbreekapparaat om ganzen te doden (ingezonden
9 juni 2015).
Antwoord van Staatssecretaris Dijksma (Economische Zaken) (ontvangen 23 juni 2015).
Vraag 1
Bent u bekend met het apparaat dat in Gelderland wordt gebruikt om ganzen mee te doden
door ze de nek te breken?1
Vraag 2
Is het volgens de geldende Nederlandse regelgeving toegestaan om dit apparaat te gebruiken?
Antwoord 2
Het Besluit beheer en schadebestrijding dieren bevat een lijst met toegestane middelen
om dieren te vangen of te doden. Het nekbreekapparaat staat niet op deze lijst. Provincies
zijn bevoegd om van deze lijst af te wijken, mits het middel geen onnodig lijden veroorzaakt.
Vraag 3
Maakt Europese regelgeving (o.a. EU verordening nr. 1099/2009) het mogelijk om dit
apparaat te gebruiken?
Antwoord 3
EU-verordening nr. 1099/2009 ziet toe op het welzijn bij het doden van dieren die
gehouden worden voor productiedoeleinden. Er is geen vergelijkbare regelgeving voor
het doden van in het wild levende dieren.
Vraag 4 en 5
Is dit apparaat echt alleen in opdracht van de Faunabeheereenheid Gelderland «bekeken»
door een dierenarts en niet op deugdelijke wijze getest?
Is het echt zo dat gedeputeerde Van Dijk op basis van het oordeel van deze ene dierenarts
heeft besloten om het gebruik van dit apparaat toe te staan?
Antwoord 4 en 5
De werking van dit apparaat is bekeken door een dierenarts. Op welke wijze dit apparaat
is beoordeeld en/of getest, is de verantwoordelijkheid van de provincie.
Vraag 6
Welke nationale en Europese regels zijn er voor het testen van dit soort apparaten
om dieren mee te doden?
Antwoord 6
Er zijn geen Europese regels voor het testen van apparaten om in het wild levende
dieren te doden. Zie ook mijn antwoord op vraag 3. De Flora- en faunawet bevat het
vereiste dat middelen geen onnodig lijden mogen veroorzaken. Gedeputeerde staten moeten
dit bij toepassing van artikel 68 van de wet toetsen.
Vraag 7
Is het nekbreekapparaat een dodingsmethode of een verdovingsmethode? Worden alle ganzen
door het apparaat direct gedood of slechts verdoofd?
Antwoord 7
Op basis van de informatie waarover ik thans beschik, beschouw ik het nekbreekapparaat
als een dodingsmethode.
Vraag 8
Is de methode van het breken van de nek van de gans diervriendelijker dan het afschieten
of vergassen van ganzen? Uit welke onderzoeken blijkt dit?
Antwoord 8
Het Richtsnoer Ganzendoden van de Raad voor Dierenaangelegenheden (TK 28 286 nr. 627) vermeldt ten aanzien van cervicale dislocatie (=nekbreken) dat deze methode niet
goed uitvoerbaar is voor ganzen en matig geschikt voor het doden van grote aantallen.
Ten opzichte van afschieten of vergassen van ganzen scoort cervicale dislocatie vanuit
oogpunt van dierenwelzijn lager.
Vraag 9 en 10
Bent u er bekend mee dat de faunabeheereenheden die met dit apparaat werken buitenstaanders
weren die willen controleren wat de werkwijze van dit apparaat is?
Op basis van welke regels kunnen faunabeheereenheden die met dit apparaat werken buitenstaanders
weren?
Antwoorden 9 en 10
Het vangen en doden van wilde ganzen vindt plaats in het open veld. Hiervoor is toestemming
nodig van de grondeigenaren. Zij bepalen wie wel en wie niet toegang heeft tot de
terreinen waar het nekbreekapparaat zou kunnen worden ingezet. Toezichthoudende en
handhavingsinstanties hebben te allen tijde toegang als dat voor de uitoefening van
hun taken noodzakelijk wordt geacht.
Vraag 11
Bent u bereid het gebruik van dit apparaat met onmiddellijke ingang te verbieden,
in ieder geval tot er op zorgvuldige wijze onderzoek is gedaan naar de werking van
dit apparaat?
Antwoord 11
Er lopen thans beroepen bij de rechter tegen het besluit van gedeputeerde staten van
Gelderland om grauwe ganzen te vangen en te doden. Zolang er geen uitspraak is gedaan,
wil ik mij van een oordeel onthouden. Wel wijs ik erop dat de Faunabeheereenheid Gelderland
heeft besloten het apparaat voorlopig niet te gaan gebruiken.
Vraag 12
Bent u bereid deze vragen te beantwoorden voorafgaand aan het Algemeen overleg Dierenwelzijn
voorzien op 23 juni a.s.?