Vragen van het lid Bruins Slot (CDA) aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over een neuroloog in Twente (ingezonden 22 augustus 2011).

Antwoord van minister Schippers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 7 oktober 2011) Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2010–2011, nr. 3629.

Vraag 1

Herinnert u zich het antwoord op de vragen van de leden Bruins Slot, Omtzigt en Uitslag (allen CDA) aan de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie en de minister van Volksgezondheid over een neuroloog in Twente?¹

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

In welke zaken (behalve bij de Twentse neuroloog) kiest de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) ervoor om niet te verwijzen naar de tuchtrechter, maar de zaak zelf af te doen?

Antwoord 2

Een tuchtmaatregel is geen strafmaatregel maar beoogt primair correctie van professioneel gedrag om herhaling van gemaakte fouten te voorkomen. Of anders gezegd: tuchtrecht dient primair een toegevoegde waarde te hebben voor het daadwerkelijke verbeteren van de zorg. In alle andere gevallen grijpt de IGZ naar andere handhavinginstrumenten.

Welke handhavingmaatregelen de IGZ toepast wanneer disfunctioneren van een medisch specialist is geconstateerd, is afhankelijk van het specifiek feitencomplex van de casus. In het algemeen geldt dat met de maatregel 1) het beoogde doel moet kunnen worden bereikt, 2) minder vergaande maatregelen niet voldoende zijn en 3) de zwaarte van de maatregel in verhouding moet staan tot het beoogde doel. Mogelijke maatregelen zijn o.a. beroepsbeperkende afspraken, bevel (in het geval van individuele beroepsbeoefenaren is dat een bevel Wet BIG) en tuchtklacht. Voorts doet de inspectie bij een vermoeden van een strafbaar feit aangifte waarbij het Openbaar Ministerie (OM) kan besluiten om een strafrechtelijk onderzoek te starten.

De IGZ heeft diverse handhavingschema’s opgesteld waaronder het handhavingschema tuchtrecht, bevel wet BIG en het handhavingschema voordracht college voor Medisch Toezicht. De interne handhavingschema’s van de IGZ zijn op 31 maart 2010 aan uw kamer gezonden.² Per handhavinginstrument beschrijft de IGZ in het algemeen kort:

• de uitgangspunten;

• de criteria die de inspectie gebruikt bij de afweging tot het wel of niet inzetten van het betreffende handhavinginstrument;

• de procedure die intern wordt gevolgd wanneer gebruik gemaakt gaat worden van het handhavinginstrument.

Er is binnen de IGZ nimmer sprake van «checklisttoezicht». De handhavingkaders zijn kaders waarbij inspecteurs ruimte tot oordeelsvorming hebben. Er is immers vaak sprake van complexe en variabele situaties. Handhaving blijft daarmee in de praktijk altijd maatwerk.

Vraag 3

Welke belangen weegt de IGZ hierbij tegenover elkaar af?

Antwoord 3

Bij de besluitvorming van de IGZ ten aanzien van de inzet van handhavinginstrumenten, waaronder het indienen van een tuchtklacht, staan primair verantwoorde kwaliteit van zorg en patiëntveiligheid centraal. Daarnaast kan de IGZ ook een tuchtklacht indienen wanneer het algemeen belang – lees de patiëntenzorg – dit vordert. Dit algemene belang is uitgesplitst in drie verschillende doeleinden: speciële preventie (gericht op correctie), generale preventie (gericht op kennisname van een oordeel een tuchtcollege) en rechtsontwikkeling (gericht op normontwikkeling). Een besluit om geen tuchtklacht in te dienen is onlosmakelijk verweven met de bijzondere feiten en omstandigheden van het geval (zie ook het antwoord op vraag 2).

Vraag 4

Wanneer wordt ervoor gekozen om na een eerste veroordeling van de tuchtrechter een beroepsbeoefenaar wel zijn vak te laten uitoefenen? Hoe ziet u dit, nu de Inspectie in het geval van de psychotherapeut uit Leerdam door de tuchtrechter in zijn beroepsbeoefening niet geschorst is en door de Inspectie nu wel?³ Waarom gaat de rechter bij zwaardere tuchtrechtelijke besluiten niet altijd over tot schorsing in afwachting van het hoger beroep?

Antwoord 4

In beginsel is de uitspraak van een tuchtcollege leidend voor het optreden van de IGZ. Indien een tuchtrechter bijvoorbeeld geen aanleiding ziet de registratie van een beroepsbeoefenaar door te halen, dan zal de IGZ deze uitspraak in beginsel volgen. In de kwestie van de door u aangehaald beroepsbeoefenaar was er echter sprake van een bijzondere situatie.

Ten eerste heeft de tuchtrechter hierin besloten de inschrijving van de beroepsbeoefenaar als psychotherapeut in het BIG-register door te halen zonder te bepalen dat, hangende een eventueel hoger beroep, diens inschrijving in het BIG-register zou worden geschorst. Dit had tot gevolg dat de beroepsbeoefenaar, nu deze tegen de uitspraak hoger beroep heeft ingesteld, zijn beroep als psychotherapeut zou kunnen blijven uitoefenen totdat de tuchtrechter in hoger beroep een uitspraak heeft gedaan. Het is de IGZ niet bekend waarom de tuchtrechter in dit geval de registratie hangende het hoger beroep niet heeft geschorst.

De wetgever heeft een schorsing van de BIG-registratie tijdens het hoger beroep niet gekoppeld aan de zwaardere tuchtrechtelijke maatregelen zodat het aan de tuchtrechter is om al dan niet bij wijze van voorlopige voorziening een schorsing op te leggen naast de maatregel van doorhaling.

Daarnaast is sprake van een bijzondere situatie nu de betrokken beroepsbeoefenaar niet alleen als psychotherapeut maar ook als psycholoog in het BIG-register staat geregistreerd. De door de tuchtrechter opgelegde maatregel van doorhaling beperkte zich tot de registratie als psychotherapeut. Dit betekent dat de beroepsbeoefenaar door de tuchtuitspraak niet is belemmerd om zijn beroep als psycholoog uit te oefenen.

De IGZ kan zich geheel vinden in het oordeel van de tuchtrecht tot doorhaling van de BIG-registratie als psychotherapeut. Ondanks dat er geen meldingen bij de inspectie over de psychotherapeut waren binnengekomen had de IGZ door eigen onderzoek voldoende gegronde redenen om aan te nemen dat de betrokken beroepsbeoefenaar bij de uitoefening van zijn beroep als psychotherapeut en zijn beroep als psycholoog niet of onvoldoende voldoet aan de eisen voor verantwoorde zorg. Daarom heeft de IGZ aan deze beroepsbeoefenaar het bevel gegeven om zijn praktijk met onmiddellijke ingang te sluiten en geen werkzaamheden meer als GZ-psycholoog en psychotherapeut te verrichten. Dit betekent dat hij geen patiënten meer mag behandelen tot het moment dat hij heeft aangetoond dat hij wel verantwoorde zorg levert zoals bedoeld in de Wet BIG.

Vraag 5

Hoe beoordeelt de Inspectie in dit licht de opmerking uit het rapport van 2009 «De inspectie voor de gezondheidszorg en het tuchtrecht», dat binnen de mogelijkheden die de IGZ tot zijn beschikking heeft, de bevoegdheid tot het indienen van een tuchtklacht een belangrijke plaats vanwege de effecten van het tuchtrecht en de noodzakelijke normontwikkeling binnen de beroepsgroep inneemt?

Antwoord 5

De IGZ kan zich geheel vinden in deze opmerking. Voor het overige wordt verwezen naar het antwoord op vraag 4.

Vraag 6

Wat vindt u van het advies in dit rapport om het beleid van de Inspectie zo in te richten dat er minder fluctuatie optreedt in het aantal klachten dat de Inspectie jaarlijks bij de tuchtrechter indient, waarbij een gemiddelde van 18 klachten per jaar als ondergrens gehanteerd zou moeten worden?

Antwoord 6

De IGZ heeft dit advies ter harte genomen, in die zin dat zij uitgaat van 15 tot 25 tuchtklachten per jaar.

Vraag 7

Hoe rijmt het indienen van twaalf klachten door de IGZ bij de tuchtrechter in 2010 van de totaal van 1524 klachten met het motto van de IGZ «Met hart en ziel werken aan een krachtig toezicht»?⁴

Antwoord 7

De IGZ heeft meerdere handhavinginstrumenten die kunnen worden ingezet bij het houden van toezicht. Naast de tuchtklacht is er ook de mogelijkheid om een BIG-bevel of een bevel in de zin van de Kwaliteitswet op te leggen, een aanwijzing in de zin van de Kwaliteitswet te geven en de mogelijkheid om verscherpt toezicht in te stellen en een bestuurlijke boete op te leggen. Het is primair de taak van de beroepsverlener zelf en de (raad van bestuur van de) instelling waarin de beroepsbeoefenaar werkzaam is, om te komen tot het leveren van verantwoorde zorg. Het is niet mijn doel of het doel van de inspectie om zoveel mogelijk harde handhaving in te zetten, maar wel om adequaat op te treden met een passende maatregel. Soms kan dat een tuchtklacht zijn, soms is een andere maatregel effectiever (zie ook mijn antwoord op vraag 2). Die belangen worden iedere keer bij inzet van handhaving afgewogen (zie ook mijn antwoord op vraag 3).

Vraag 8

Welke actie gaat u ondernemen om de IGZ zijn belangrijke rol binnen het tuchtrecht met meer kracht op te laten pakken?

Antwoord 8

Zie mijn antwoord op vraag 7. Overigens kom ik volgens afspraak met de Tweede Kamer dit najaar met een notitie inzake tuchtrecht, BIG register en openbaarheid. In deze notitie zal uitgebreid doel en middel aan de orde komen.

---

1 Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2010–2011, nr. 3042.

2 Bijlagen bij Kamerstuk 32 123 XVI, nr. 129, 31 maart 2010.

3 http://www.rtvrijnmond.nl/Homepage/Nieuws?view=%2FNews%2FDefault%2F2011%2Faugustus%2FLeerdamse%20psychotherapeut%20moet%20praktijk%20sluiten

4 Jaarverslag Tuchtcolleges voor de Gezondheidszorg 2010.