Vragen van het lid Samsom (PvdA) aan de minister voor Immigratie, Integratie en Asiel over de geplande uitzetting van een homoseksuele asielzoeker naar Oeganda (ingezonden 19 maart 2012).

Antwoord van minister Leers (Immigratie, Integratie en Asiel) (ontvangen 11 april 2012). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2011–2012, nr. 2173.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Uitzetting dreigt voor homoseksuele asielzoeker»?¹

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat deze asielzoeker uitgezet dreigt te worden naar Oeganda? Acht u uitzetting van homoseksuelen naar Oeganda verantwoord en veilig, gezien de homovijandigheid in het land die bijvoorbeeld blijkt uit het rapport van Amnesty International over de positie van homoseksuelen in Oeganda?

Antwoord 2

De situatie van homoseksuelen in Oeganda is en blijft zorgelijk en heeft voortdurend mijn aandacht. Een asielzoeker uit Oeganda die aannemelijk maakt dat hij vanwege zijn seksuele gerichtheid een gegronde vrees heeft voor vervolging komt in aanmerking voor een verblijfsvergunning. De situatie in Oeganda wordt op een zodanig wijze meegewogen in de individuele beslissingen dat een homoseksuele asielzoeker reeds in aanmerking komt voor een verblijfsvergunning indien hij met geringe indicaties aannemelijk heeft gemaakt dat hij een gegronde vrees heeft voor vervolging.

De asielaanvraag van de betrokken vreemdeling is afgewezen, hetgeen in beroep en hoger beroep bekrachtigd is. Hij verblijft in het detentiecentrum in Rotterdam. De nationaliteit van betrokkene is bevestigd door de Oegandese vertegenwoordiging, maar afgifte van een reisdocument (laissez-passer) kan niet eerder plaatsvinden dan na ondertekening van een verklaring van nationaliteit, hetgeen betrokkene tijdens zijn detentieperiode geweigerd heeft. In de jurisprudentie is bevestigd dat van een vreemdeling verwacht mag worden dat hij volledig meewerkt aan zijn terugkeer. Hieronder valt ook het tekenen van een verklaring.

Vraag 3 en 4

Is het waar dat de positie voor homoseksuelen in Oeganda de laatste tijd is verslechterd en dat er mogelijk op korte termijn een wet in het land wordt aangenomen die op openlijke homoseksualiteit de doodstraf stelt? Wat heeft dit voor gevolgen voor het Nederlandse asielbeleid ten aanzien van Oegandese homoseksuelen?

Bent u, met het oog op de grote veiligheidsrisico’s voor Oegandese homoseksuele asielzoekers en mogelijke strijdigheid met artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRM), bereid de uitzetting van homoseksuelen uit Oeganda op te schorten zolang de betreffende wet in Oeganda nog niet is behandeld? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3 en 4

Begin 2011 heb ik informatie laten verzamelen uit diverse bronnen en heb ik, via het ministerie van Buitenlandse Zaken, informatie opgevraagd bij de Nederlandse ambassade in Kampala. Homoseksualiteit is, net als in veel andere Afrikaanse en Arabische landen, maatschappelijk gezien niet geaccepteerd in Oeganda en daaruit vloeien discriminatie en pesterijen voort. Er vindt echter geen vervolging plaats door politie en justitie op basis van het huidige verbod op «tegennatuurlijke seksuele gemeenschap»

Uit genoemde informatie blijkt dat het initiatiefvoorstel van een individueel parlementslid waarin werd voorgesteld om voor homoseksualiteit de doodstraf in te voeren, – mede vanwege internationale druk – officieel niet gesteund wordt door de regering van Oeganda. De Oegandese premier heeft namens zijn kabinet in een schriftelijke verklaring opnieuw laten weten dat het wetsvoorstel geen onderdeel vormt van zijn wetgevingsprogramma en dat hij hiervan dan ook afstand neemt.

Ik zie naar aanleiding hiervan geen aanleiding om iedere homoseksuele asielzoeker uit Oeganda in aanmerking te laten komen voor een asielvergunning dan wel de uitzetting van afgewezen Oegandese homoseksuele asielzoekers op te schorten. Wel zal ik de behandeling van het wetsvoorstel zorgvuldig volgen. Zoals eerder in de beantwoording aangegeven wordt de situatie in Oeganda op een zodanig wijze meegewogen in de individuele beslissingen dat slechts een geringe indicatie voldoende is om in aanmerking te komen voor een verblijfsvergunning.

Vraag 5

Bent u bereid op korte termijn een geactualiseerd ambtsbericht over de positie van homoseksuelen in Oeganda uit te brengen en uw beleid daarop aan te passen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Op dit moment zie ik daar geen aanleiding toe. Algemene ambtsberichten kan ik aanvragen voor de belangrijkste herkomstlanden van asielzoekers teneinde landgebonden asielbeleid te kunnen bepalen. Voor veel landen van herkomst is geen (thematisch) ambtsbericht beschikbaar. Dat is in veel gevallen ook niet nodig omdat informatie uit andere openbare bronnen, zoals Human Rights Watch, Amnesty International en de UNHCR, veelal voldoende is om zorgvuldig op asielverzoeken te kunnen beslissen. Daarnaast maakt het aantal asielzoekers uit een bepaald herkomstland onderdeel uit van de overweging om al dan niet een (thematisch) ambtsbericht aan te vragen. Eerst wanneer specifieke asielvraagstukken niet kunnen worden beantwoord, omdat de betreffende informatie onvoldoende of tegenstrijdig is, bestaat aanleiding een (thematisch) ambtsbericht te vragen. Dit is voor wat betreft de situatie in Oeganda niet het geval.

Vraag 6

Kunt u uitleggen waarom deze Oegandese asielzoeker al negen maanden lang in vreemdelingendetentie verblijft in Rotterdam, terwijl hij niet wordt uitgezet? Deelt u de mening dat dit extreem lang is? Wat zijn de gronden om deze jongen nog steeds vast te houden?

Antwoord 6

Voor de beantwoording van deze vraag verwijs ik u naar het antwoord op vraag 2.

---

1 http://www.gaysite.nl/nieuws/1210/Uitzetting_dreigt_voor_homoseksuele_asielzoeker.html#.T1zvsurYat0.twitter (8 maart 2012).