Vragen van de leden Irrgang en Jasper van Dijk (beiden SP) aan ministers van Buitenlandse Zaken en van Defensie over de betrokkenheid van Nederland bij mogelijke bombardementsmissies op land in Somalië (ingezonden 1 maart 2012).

Antwoord van minister Rosenthal (Buitenlandse Zaken) en minister Hillen (Defensie) (ontvangen 21 maart 2012).

Vraag 1

Kent u het bericht in het Britse dagblad The Guardian (21022012) waarin staat dat er door de landen die bij de antipiraterij missie betrokken zijn provisionele plannen («contingency plans») zijn gemaakt om zogenaamde «over the beach» bombardementsmissies uit te voeren tegen «logistieke centra en opleidingskampen» van zowel piraten als islamitische opstandelingen?¹ Was Nederland bij deze plannen op enigerlei wijze betrokken, zoals in het artikel wordt geschreven?

Antwoord 1

Ja. Nederland is bij generlei al dan niet bestaand plan betrokken.

Vraag 2 en 3

Is het waar dat er bij het plannen maken geen onderscheid werd gemaakt tussen piraten en opstandelingen?

Zo ja, deelt u de mening dat Nederlandse betrokkenheid bij deze operaties een overschrijding zou zijn van het mandaat dat u door de Kamer heeft gekregen voor operaties tegen de bases van piraten?

Antwoord 2 en 3

In het artikel worden piraterijbestrijding en terrorismebestrijding door elkaar gehaald. Nederland neemt actief deel aan discussies in EU- en NAVO-verband over mogelijkheden om pro-actiever op te treden tegen piraterij, inclusief optreden met effect op land. Van optreden tegen opleidingskampen van Al Shabaab is geen sprake.

Vraag 4

Deelt u de mening dat zulke bombardementsmissies niet in overeenstemming zijn met het mandaat zoals vastgelegd in opeenvolgende VN-resoluties?

Antwoord 4

De rechtsgrondslag voor antipiraterij-operaties wordt gevormd door het VN-Zeerechtverdrag en resoluties van de VN-Veiligheidsraad. De laatste relevante Veiligheidsraadresolutie, die alle eerdere resoluties herbevestigt, was 2020 (2011). In paragraaf 6 van resolutie 1851 (2008), een van de eerdere resoluties, autoriseert de VN-Veiligheidsraad staten die met de Somalische Transitional Federal Government (TFG) samenwerken, en die door de TFG bij de secretaris-generaal van de VN zijn aangemeld, alle noodzakelijke maatregelen te nemen op Somalische grondgebied en in het Somalische luchtruim voor de bestrijding van piraterij en gewapende overvallen op zee. Ook stelt deze paragraaf dat ieder optreden van landen en regionale organisaties in overeenstemming moet zijn met het oorlogsrecht en de mensenrechten waar toepasselijk. De TFG heeft deze notificatie inmiddels verzonden aan de Secretaris-Generaal ten behoeve van de uitbreiding van het operatiegebied van de EU.

Vraag 5

Bent u bereid om de Kamer te informeren over deze en andere plannen die eventueel gemaakt zijn om deel te nemen aan de strijd in Somalië? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Ja. Zoals gemeld in het verslag van de Raad van Buitenlandse Zaken verbond de RBZ zich op 27 februari via raadsconclusies politiek aan verlenging van de EU-antipiraterij-operatie Atalanta tot en met 2014. Zodra de besluitvorming in EU-verband over optreden vanaf zee, met effect op land voltooid is, wordt uw kamer hierover geïnformeerd.

Over de consequenties van dit besluit voor de Nederlandse bijdrage aan operatie Atalanta zullen wij u, zoals toegezegd tijdens het algemeen overleg van 19 januari jl., met een aanvullende artikel 100-brief informeren.

Toelichting:

Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van het lid Ten Broeke (VVD), ingezonden 1 maart 2012 (vraagnummer 2012Z03833, zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2011–2012, nr. 1922)

---

1 Somalia: UK weighs up air strikes against rebels Nick Hopkins and Richard Norton-Taylor guardian.co.uk, Tuesday 21 February 2012 21.00 GMT.