Vragen van het lid Gesthuizen (SP) aan de ministers van Veiligheid van Justitie en van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie over gebruikmaking van bedrijven en hun diensten van gedragsprofilering over internetgebruikers (ingezonden 5 april 2011).

Antwoord van minister Verhagen (Economische Zaken, Landbouw en Innovatie), mede namens de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie (ontvangen 3 mei 2011).

Vraag 1

Bent u bereid de Kamer te informeren naar aanleiding van het onderzoek van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (OPTA) over onrechtmatig cookiegebruik?¹

Antwoord 1

Ik heb onlangs kennis genomen van het onderzoek inzake cookies, dat in opdracht van OPTA is uitgevoerd. OPTA heeft dit onderzoek laten uitvoeren ter voorbereiding op de handhaving van de nieuwe wettelijke bepalingen met betrekking tot cookies. Het genoemde onderzoek is, tezamen met een persbericht, medio maart jl. door OPTA gepubliceerd. OPTA is een zelfstandige organisatie die zelfstandig onderzoeken laat uitvoeren en daarover rapporteert. Voor meer informatie over dit onderzoek verwijs ik u daarom naar de website van OPTA² (http://www.opta.nl/nl/actueel/alle-publicaties/publicatie/?id=3363).

De regering heeft vorig jaar een wetsvoorstel ingediend ter implementatie van de nieuwe Europese telecomrichtlijnen. In de antwoorden op uw vragen naar aanleiding van het verslag ben ik al vrij uitvoerig ingegaan op de nieuwe regels met betrekking tot cookies. Tijdens de plenaire behandeling van het wetsvoorstel is er nog gelegenheid om nader van gedachten te wisselen over de nieuwe regels met betrekking tot cookies, en ook over onderzoek dat in opdracht van OPTA is uitgevoerd.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het probleem zich niet beperkt tot onrechtmatig cookiegebruik maar dat het zich uitstrekt over het verzamelen van gebruik- en gebruikergegevens op het internet in het algemeen?

Antwoord 2

Ja, het gebruik van cookies is slechts een van de manieren waarop gegevens van gebruikers op het internet kunnen worden verzameld. Het gebruik van cookies is niet per definitie onrechtmatig. Er zijn vele andere mogelijkheden om het gedrag van gebruikers en hun persoonsgegevens op het internet te verzamelen. Ook die vormen van gegevensverzameling zijn niet per definitie onrechtmatig of problematisch. Wel moet steeds worden voldaan aan de toepasselijke wetgeving, te weten de Wet bescherming persoonsgegevens en de Telecommunicatiewet.

Vraag 3

Kunt u uitsluiten dat doorverkoop van dergelijke gegevens plaats heeft, al dan niet in strijd met de wet, tegen de wens of in ieder geval zonder de uitdrukkelijke toestemming van de internetgebruiker?

Antwoord 3

Nee. De richtlijn nr. 95/46/EG (de EU-privacyrichtlijn) en de Wet bescherming persoonsgegevens verplichten tot een zorgvuldige omgang met persoonsgegevens, maar verbieden niet expliciet de verkoop, of het anderszins te gelde maken van persoonsgegevens. In een concreet geval van verkoop van persoonsgegevens is het aan het CBP, en in voorkomende gevallen aan de OPTA, om te beoordelen of er sprake is van onrechtmatige verwerking.

Vraag 4

Kunt u de Kamer op korte termijn informeren over de voortgang van de door de Europese Commissie geïnitieerde «volg-mij-niet»-wetgeving («do-not-track») en de implementatie van «het recht om vergeten te worden»?³ Op welke wijze brengt u de Nederlandse belangen naar voren in de discussie die op dit moment hierover op Europees niveau wordt gevoerd? Wat zijn hierbij uw belangrijkste speerpunten?

Antwoord 4

Er is geen sprake van voorstellen van de Europese Commissie voor «volg-mij-niet»-wetgeving. De ePrivacy-richtlijn inzake elektronische communicatie is eind 2009 gewijzigd. Ook de zogenaamde cookiebepaling is toen gewijzigd. Naar aanleiding daarvan heeft de Europese Commissie een overleg met het bedrijfsleven geïnitieerd over praktische oplossingen om te kunnen voldoen aan de nieuwe cookiebepaling. In dat kader heeft de industrie voorstellen gedaan voor een «volg-mij-niet»-functionaliteit. Verder wordt op Europees niveau een discussie gevoerd over de herziening van de EU-privacyrichtlijn.

In de hiervoor geschetste context overweegt de Europese Commissie thans om in voorstellen voor een nieuw kader voor gegevensbescherming «het recht om te worden vergeten» te verankeren. Zo krijgen de internetgebruikers de mogelijkheid om alle gegevens die websites over hen bijhouden te vernietigen.

In het BNC-fiche inzake de Mededeling van de Europese Commissie «Een integrale aanpak van de bescherming van persoonsgegevens in de Europese Unie» is het Nederlandse standpunt terzake van die gedachte verwoord (Kamerstukken II, vergaderjaar 2010–2011, 22 112, nr. 1116). De wetgevingsvoorstellen van de Europese Commissie worden tegen de zomer van dit jaar verwacht. Deze voorstellen zullen door Nederland onder meer worden beoordeeld op basis van de wijze waarop de Commissie zich rekenschap geeft van het bestaan van de vragen, die «het recht om te worden vergeten» oproepen. Bovendien zal Nederland, zoals ik in antwoord op eerdere vragen van uw Kamer (TK, 2010–2011, 24 095, nr. 271) heb gemeld, proberen de lasten voor het bedrijfsleven zo beperkt mogelijk te houden.

---

1 http://tweakers.net/nieuws/73281/bedrijven-overtreden-telecomwet-met-ongevraagd-cookiegebruik.html

2 http://www.opta.nl/nl/actueel/alle-publicaties/publicatie/?id=3363

3 http://www.telegraph.co.uk/technology/internet/8388033/Online-right-to-be-forgotten-confirmed-by-EU.html