Inkoop- en Aanbestedingsbeleid 2017 Waterschap Vechtstromen

Definitieve versie Vechtstromen maart 2017

 

Voorwoord

De Unie van Waterschappen (UvW) stimuleert de verdere professionalisering van de inkoop- en aanbestedingspraktijk van de waterschappen. Professionalisering van deze praktijk is niet alleen een kwestie van het naleven van (Europese) wetten en regels, maar ook van aanvullend beleid. Het doel van het aanvullend beleid is om richting te geven aan de inkoop- en aanbestedingspraktijk, een verdere professionalisering van het opdrachtgeverschap te ondersteunen en meer uniformiteit tussen waterschappen en andere overheidsinstellingen te bevorderen.

 

Sinds april 2013 werken de waterschappen met een geharmoniseerd inkoopbeleid. Met het geharmoniseerd waterschapsbeleid voor inkoop en aanbesteden dragen de waterschappen bij aan de uniformering van de decentrale overheden. Nieuwe Europese richtlijnen zorgen ervoor dat dit beleid dient te worden herzien. Volgens afspraak zal Nederland voor 18 april 2016 de nieuwe richtlijnen moeten implementeren in de Aanbestedingswet 2012.1

In 2015/2016 is dit beleid geëvalueerd en waar nodig herzien. Hierbij is tevens rekening gehouden met de nieuwe Europese regelgeving en daarop gebaseerde nationale wetgeving die op dat moment beschikbaar was.

 

Met dit beleid beogen waterschappen de volgende doelstellingen na te streven:

  • Op een goede en verantwoorde wijze inkopen en aanbesteden;

  • Aandacht te besteden aan de (verdere) professionalisering van de inkoop- en aanbestedingspraktijk in het licht van doelmatigheid, rechtmatigheid en integriteit;

  • Niet alleen bijdragen aan mogelijke besparingen, maar tevens zichtbare verbeteringen van de kwaliteit van opdrachten realiseren;

  • Mogelijkheden om bij het aanbesteden van opdrachten een rol toe te bedelen aan marktpartijen, gericht op het verkrijgen van duurzame en innovatieve oplossingen en ideeën.

Waterschap Vechtstromen hanteert het model van de Unie van waterschappen en heeft hierin kleine nuances aangebracht, afgestemd op de werkwijzen binnen de eigen organisatie.

 

Inleiding

Waterschap Vechtstromen spant zich continu in voor een (verdere) professionalisering van de Inkoop- en aanbestedingspraktijk.

 

In dit Inkoop- en Aanbestedingsbeleid wordt het Inkoopproces inzichtelijk en transparant gemaakt door de doelstellingen, uitgangspunten en kaders te schetsen waarbinnen Inkoop bij waterschap Vechtstromen plaatsvindt. Daarnaast dient dit beleid te worden gezien als toetsingskader2 . Aangezien Inkoop plaatsvindt in een dynamische omgeving, dient waterschap Vechtstromen continu bezig te zijn met het verbeteren van de Inkoopprocessen. Dit beleid draagt bij aan het realiseren van de doelen van het algemeen beleid van waterschap Vechtstromen.

 

Bij het inkopen van Werken, Leveringen of Diensten gaat waterschap Vechtstromen uit van:

  • 1.

    Centrale doelstellingen (hoofdstuk 2);

  • 2.

    Juridische uitgangspunten: hoe gaat waterschap Vechtstromen om met de relevante regelgeving? (hoofdstuk 3);

  • 3.

    Ethische en ideële uitgangspunten: hoe gaat waterschap Vechtstromen om met integriteit, de maatschappij en het milieu in haar Inkoopproces? (hoofdstuk 4);

  • 4.

    Economische uitgangspunten: hoe gaat waterschap Vechtstromen om met de markt en leveranciers? (hoofdstuk 5);

  • 5.

    Inkoopprocedure: hoe bepaalt waterschap Vechtstromen welke inkoopprocedure er wordt gevolgd? (Hoofdstuk 6)

Organisatorische uitgangspunten

De wijze waarop Vechtstomen inkoop heeft ingericht is vastgelegd in de uitvoeringsnotitie ‘Inrichting van de inkoopfunctie bij Vechtstromen’.

 

Inkooppakketstrategieën

Aanvullend op dit beleid is het mogelijk dat waterschap Vechtstromen alleen of in samenwerking met andere waterschappen / aanbestedende diensten, per inkooppakket of een samenstel van inkooppakketten, beleid opstelt.

 

Inkooptoolkit

Via intranet zijn in de Inkooptoolkit alle processen en procedures te vinden voor de inkoop van Werken, Diensten en Leveringen.

 

1. Definities

In dit Inkoop- en Aanbestedingsbeleid wordt verstaan onder:

 

Concessieopdracht Een concessieopdracht voor diensten of een concessieopdracht voor werken als bedoeld in artikel 1.1 Aanbestedingswet 2012.

 

Contractant De in de overeenkomst genoemde wederpartij van waterschap Vechtstromen.

 

Diensten Overheidsopdracht voor diensten als bedoeld in artikel 1.1 Aanbestedingswet 2012.

 

Eigen Initiatief Een concreet zakelijk voorstel, ontwikkeld door een private partij, voor de oplossing van een bij waterschap Vechtstromen bestaand probleem, waar waterschap Vechtstromen niet zelf om heeft gevraagd, en welk voorstel voor waterschap Vechtstromen meerwaarde biedt.

 

Inkoop Rechtshandelingen van waterschap Vechtstromen gericht op de verwerving van Werken, Leveringen of Diensten en die een of meerdere facturen van een Ondernemer met betrekking tot bedoelde Werken, Leveringen of Diensten tot gevolg hebben.

 

Inschrijver(s) Een ondernemer die een inschrijving heeft ingediend

 

Leveringen Overheidsopdracht voor leveringen als bedoeld in artikel 1.1 Aanbestedingswet 2012.

 

Offerte Een aanbod in de zin van het Burgerlijk Wetboek

 

Offerteaanvraag Een enkelvoudige of meervoudige aanvraag van waterschap Vechtstromen voor te verrichten prestaties of een (Europese) aanbesteding conform de Aanbestedingswet 2012 en de Europese aanbestedingsrichtlijnen 2014/24/EU.

 

Ondernemer(s) Een ‘aannemer’, een ‘leverancier’ of een ‘dienstverlener’.

 

Overheidsopdracht Een overheidsopdracht voor werken, een overheidsopdracht voor leveringen, een overheidsopdracht voor diensten of een raamovereenkomst als bedoeld in artikel 1.1 Aanbestedingswet 2012.

 

Sociale en andere specifieke diensten

Diensten als bedoeld in bijlage XIV van richtlijn 2014/24/EU.

 

Werken Overheidsopdracht voor werken als bedoeld in artikel 1.1 Aanbestedingswet 2012.

2. Doelstellingen

 

Waterschap Vechtstromen wil met dit Inkoop- en Aanbestedingsbeleid de volgende doelstellingen realiseren:

 

  • a.

    Rechtmatig en doelmatig inkopen zodat gemeenschapsgelden op controleerbare en verantwoorde wijze worden aangewend en besteed.

    Waterschap Vechtstromen leeft daartoe bestaande wet- en regelgeving en de bepalingen van het Inkoop- en Aanbestedingsbeleid na. Daarnaast koopt waterschap Vechtstromen efficiënt en effectief in. De inspanningen en uitgaven dienen daadwerkelijk bij te dragen aan de realisatie van het beoogde doel. De kosten staan in redelijke verhouding tot de opbrengsten en het beheersen en verlagen van de middelen staan centraal. Waterschap Vechtstromen houdt daarbij in het oog dat er voldoende toegang is voor Ondernemers (binnen het beheersgebied) tot opdrachten van waterschap Vechtstromen.

  • b.

    Een integere, betrouwbare, zakelijke en dus professionele inkoper en opdrachtgever zijn.

    Professionaliteit houdt in dat op bewuste en zakelijke wijze wordt omgegaan met Inkoop. Continu wordt geïnvesteerd in inhoudelijke kennis over de in te kopen Werken, Leveringen en Diensten, de marktomstandigheden en de relevante wet- en regelgeving. Het streven naar professioneel opdrachtgeverschap komt tot uitdrukking in een betrokkenheid bij de inkoopambitie, slagvaardige besluitvorming, adequaat risicomanagement, vertrouwen in de Contractant en in wederzijds respect tussen waterschap Vechtstromen en de Contractant. waterschap Vechtstromen spant zich in om alle inlichtingen en gegevens te verstrekken aan de Ondernemer voor zover die nodig zijn in het kader van het inkoopproces.

  • c.

    Inkopen tegen de meest optimale (integrale) prijs - kwaliteit verhouding.

    Bij het inkopen van Werken, Leveringen en Diensten kan waterschap Vechtstromen ook interne en andere (externe) kosten betrekken in de afweging. Ook de kwaliteit van de te verwerven Werken, Leveringen en Diensten speelt een belangrijke rol.

  • d.

    Waterschap Vechtstromen stelt een administratieve lastenverlichting voor zowel zichzelf als voor Ondernemers voorop.

    Zowel waterschap Vechtstromen als Ondernemers verrichten vele administratieve handelingen tijdens het Inkoopproces. Waterschap Vechtstromen verlicht deze lasten door bijvoorbeeld proportionele eisen en criteria te stellen en door een efficiënt Inkoopproces uit te voeren. Waterschap Vechtstromen streeft er naar het Inkoopproces volledig digitaal te laten verlopen. Naast de procedurele verlichting zorgt dit ook voor rechtmatigheidsborging.

  • e.

    Een continue positieve bijdrage leveren aan het goed presteren van waterschap Vechtstromen.

    Inkoop dient ondersteunend te zijn aan de doelstellingen van de organisatie van waterschap Vechtstromen, daar direct en voortdurend aan bij te dragen. De concrete doelstellingen van Inkoop zijn daarbij steeds afgeleid van de doelstellingen van waterschap Vechtstromen.

    Om deze doelstellingen te realiseren zijn juridische, ethische en ideële, economische en organisatorische uitgangspunten vastgelegd in dit Inkoop- en Aanbestedingsbeleid. Deze uitgangspunten zijn in de volgende hoofdstukken uitgewerkt.

3. Juridische uitgangspunten

3.1 Algemeen juridisch kader

Waterschap Vechtstromen leeft de relevante wet- en regelgeving na. Uitzonderingen op (Europese) wet- en regelgeving worden door waterschap Vechtstromen restrictief toegepast. De voor dit Inkoop- en Aanbestedingsbeleid meest relevante wet- en regelgeving volgt uit:

  • Europese wet- en regelgeving: wet- en regelgeving op het gebied van aanbesteden is afkomstig van de Europese Unie. De Europese Richtlijnen 2014/24/EU (‘Aanbestedingsrichtlijnen’) en Richtlijn 2007/66/EG (‘Rechtsbescherming richtlijn’) vormen momenteel de belangrijkste basis.

  • (Herziene) Aanbestedingswet 2012 en het Aanbestedingsbesluit (AMvB): dit nieuwe wettelijk kader implementeert de ‘Aanbestedingsrichtlijnen’. Deze wet biedt één kader voor Overheidsopdrachten boven en onder de (Europese) drempelwaarden en rechtsbescherming bij (Europese) aanbestedingen.

  • Gids proportionaliteit: In de Aanbestedingswet 2012 is proportionaliteit als beginsel geïntroduceerd. Dit beginsel is uitgewerkt in de Gids Proportionaliteit en heeft een directe relatie met de voorgenomen opdracht, de keuze voor een aanbestedingsprocedure en de contractvorm met inkoopvoorwaarden. De Gids Proportionaliteit geeft door middel van voorschriften een uitleg aan de bedoeling van de wetsartikelen, onder het motto: toepassen of gemotiveerd afwijken.

  • Burgerlijk Wetboek: het wettelijk kader voor overeenkomsten.

  • Mededingingswet: Het opereren van marktpartijen wordt onder andere gereguleerd door de Mededingingswet. Bij aanbestedingen is het niet toegestaan dat Inschrijvers door concurrentievervalsing een opdracht gegund krijgen.

3.2 Uniforme documenten3

Waterschap Vechtstromen hanteert uniforme documenten, tenzij een concreet geval dit niet toelaat. Uniformiteit in de uitvoering draagt eraan bij dat Ondernemers weten waar ze aan toe zijn en landelijk gezien zo min mogelijk met ver

schillende procedureregelingen worden geconfronteerd. Waterschap Vechtstromen past bij betreffende Inkopen in ieder geval toe:

  • Het Uniform Europees Aanbestedingsdocument (UEA);

  • Aanbestedingsreglement werken 2016 (‘ARW 2016’);

  • De klachtenregeling Waterkracht bij aanbesteden:

  • Algemene Waterschap Inkoop Voorwaarden versie 2016: AWIV, AWVODI, AWBIT;

  • Geschillenregeling

  • Uniforme administratieve voorwaarden voor de uitvoering van werken en van technische installatiewerken 2012 (‘UAV 2012’) en de UAV-GC 2005;

  • Marktvisie “De Waterschapsmarkt van de toekomst”;

  • Regeling melden vermoedens misstanden.

3.3 Algemene beginselen bij Inkoop

  • a.

    Algemene beginselen van het aanbestedingsrecht

    Waterschap Vechtstromen neemt bij Overheidsopdrachten en Concessieopdrachten boven de (Europese) drempelwaarden en bij Overheidsopdrachten en Concessieopdrachten onder de (Europese) drempelwaarden met een duidelijk grensoverschrijdend belang de volgende algemene beginselen van het aanbestedingsrecht in acht:

    • Proportionaliteit (evenredigheid): De gestelde eisen, voorwaarden en criteria aan de inschrijvers, inschrijvingen en contracten zijn evenredig in verhouding tot het voorwerp van de opdracht.

    • Objectiviteit: De gestelde eisen en criteria om te bepalen of een Inschrijver geschikt is, zijn relevant voor de te verstrekken opdracht.

    • Non-Discriminatie (gelijke behandeling): Gelijke omstandigheden worden niet verschillend behandeld, tenzij dat verschil objectief gerechtvaardigd is. Verkapte of indirecte discriminatie is verboden. Ook discriminatie op grond van nationaliteit mag niet.

    • Transparantie: De gevolgde procedure is navolgbaar (en dus controleerbaar). Dit is een logisch uitvloeisel van het beginsel van gelijke behandeling. Normaal zorgvuldige en oplettende Inschrijvers behoren te weten waar ze aan toe zijn.

  • b.

    Algemene beginselen van behoorlijk bestuur

    Waterschap Vechtstromen neemt bij zijn inkopen de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in acht, zoals het gelijkheidsbeginsel, het motiveringsbeginsel en het vertrouwensbeginsel.

3.4 Grensoverschrijdend belang

Voorafgaand aan Inkoop vindt een objectieve toets plaats of sprake is van een duidelijk grensoverschrijdend belang. Bij Overheidsopdrachten en Concessieopdrachten met een duidelijk grensoverschrijdend belang past waterschap Vechtstromen de algemene beginselen van het aanbestedingsrecht toe. Overheidsopdrachten en Concessieopdrachten met een duidelijk grensoverschrijdend belang zijn Overheidsopdrachten en Concessieopdrachten waarbij buiten Nederland gevestigde Ondernemers interesse hebben of kunnen hebben. Dit kan blijken uit de uitgevoerde marktanalyse.

 

Of een Overheidsopdracht of een Concessieopdracht een duidelijk grensoverschrijdend belang heeft, zal afhangen van verschillende omstandigheden, zoals de waarde van de opdracht, de aard van de opdracht en de plaats waar de opdracht moet worden uitgevoerd.

 

Voor Overheidsopdrachten of Concessieopdrachten met een duidelijk grensoverschrijdend belang, zal waterschap Vechtstromen een passende mate van openbaarheid in acht nemen. Dit vloeit voort uit het transparantiebeginsel. Een aankondiging van de te verstrekken opdracht zal waterschap Vechtstromen publiceren op Negometrix en/of in/op andere gebruikelijke media en websites.

 

3.5 Waardebepaling van een opdracht

Om te kunnen bepalen welke marktbenaderingswijze dient te worden gevolgd, wordt de totale opdrachtwaarde (excl. BTW) vastgesteld conform de Aanbestedingswet 2012 en de Gids Proportionaliteit. Waterschap Vechtstromen wordt gezien als één opdrachtgever.

 

Het splitsen van een opdracht is in principe toegestaan, mits de splitsing niet als doel heeft om de opdracht te onttrekken aan de toepassing van de aanbestedingsregels. Diensten of Leveringen die identiek zijn mogen niet gesplitst worden, onderdelen van een opdracht die bij elkaar horen mogen ook niet gesplitst worden. Dit houdt eveneens in dat een opdracht niet in tijd beperkt mag worden om de hoogte van de kostenraming te kunnen beïnvloeden.

 

Daarnaast geldt het clusterverbod. Het is hierbij niet toegestaan opdrachten onnodig samen te voegen. Eventuele clustering dient in de aanbestedingsstukken deugdelijk gemotiveerd te worden.

 

3.6 Mandaat en volmacht

Inkoop vindt plaats met inachtneming van de geldende mandaat- en volmachtregeling van waterschap Vechtstromen.

 

3.7 Samenwerken bij aanbestedingen

Als er een samenwerkingspartner is gevonden, is het van belang met deze partner een overeenkomst te sluiten waarin de essentiële voorwaarden voor het samenwerken worden geregeld.

 

Waterschap Vechtstromen werkt samen aan de ontwikkeling van de inkoopfunctie met de waterschappen Drents Overijsselse Delta, Rijn en IJssel en Zuiderzeeland in shared services Waterkracht. De samenwerking in Waterkracht is echter niet exclusief.

 

In de aanbestedingsstukken wordt vermeld dat er sprake is van een gezamenlijk optreden waarbij goed gelet dient te worden op het eerder genoemde clusterverbod. Het kan zijn dat het wenselijk is aan te besteden in percelen om te voorkomen dat kleinere Ondernemers opdrachten mislopen door het samenwerken.

 

3.8 Sociale en andere specifieke diensten

Sociale en andere specifieke diensten betreffen uitsluitend de in Bijlage 14 bij Richtlijn 2014/24 genoemde concrete diensten en kennen een verlicht regime. De procedure hoeft pas toegepast te worden als de opdracht een waarde van € 750.000,- of meer heeft.

Als deze vereenvoudigde procedure niet wordt toegepast, dan is waterschap Vechtstromen verplicht een van de gangbare procedures toe te passen.

 

3.9 Afwijkingsbevoegdheid

Afwijken van dit inkoop- en aanbestedingsbeleid is enkel toegestaan op basis van een deugdelijk gemotiveerd voorafgaand besluit van het dagelijks bestuur van waterschap Vechtstromen en voor zover een en ander op basis van de geldende regelgeving mogelijk is.

 

Uitzondering geldt voor spoedeisende gevallen in het kader van calamiteiten. Hiervoor kunnen onderhands enkelvoudig opdrachten worden verleend. Onder spoedeisende omstandigheden wordt verstaan: “omstandigheden waarbij door het niet onverwijld verstrekken van een opdracht schade ontstaat”.

 

Boven de drempel van de Europese aanbesteding bestaat in principe, de uitzonderingen in de Europese richtlijnen daargelaten, de verplichting Europees aan te besteden. Voor afwijkingsbevoegdheid van procedures onder de drempel van de Europese aanbesteding zie

artikel 6.1.

 

Afwijken van de Inkoopvoorwaarden of het van toepassing verklaren van voorwaarden van de wederpartij is alleen mogelijk met toets van adviseur Inkoop en/of de juridisch adviseur inkoop.

 

3.10 Toetsing

Om in de praktijk te borgen dat wordt gehandeld in overeenstemming met wet- en regelgeving zijn in de Inkooptoolkit procedures opgenomen die een correct verloop van het aanbestedingsproces waarborgen. De Inkootoolkit zal steeds aan ontwikkelingen, zoals jurisprudentie en wetswijzigingen aangepast worden.

 

Een toets op de naleving van de Europese aanbestedingsregels en de uitvoering van het Inkoop- en Aanbestedingsbeleid maakt onderdeel uit van de accountantscontrole.

 

3.11 Geschillenregeling

Waterschap Vechtstromen heeft er voor gekozen alle geschillen die mochten ontstaan rond aanbestedingen, voor te leggen aan de bevoegde rechter te Almelo. Ditzelfde geldt ook voor geschillen ontstaan tijdens de precontractuele fase. Dit wordt in de aanbestedingsdocumenten opgenomen.

 

3.12 Klachtenregeling Aanbesteden

Waterschap Vechtstromen heeft ten behoeve van een snelle en laagdrempelige afhandeling van klachten bij aanbestedingen – en conform de landelijke standaard - een klachtenregeling vastgesteld. In de aanbestedingsdocumenten wordt duidelijk opgenomen hoe een klacht kan worden ingediend en op welke wijze waterschap Vechtstromen de klacht zal behandelen.

De klachtenregeling staat ook op de internetsite van waterschap Vechtstromen.

3.13 Aanpassen beleid

 

Het vaststellen van wijzigingen aan dit Inkoop- en Aanbestedingsbeleid is een bevoegdheid van het dagelijks bestuur.

 

Het dagelijks bestuur mandateert de organisatie om dit Inkoop- en Aanbestedingsbeleid zelfstandig aan te kunnen passen indien veranderde wet- en regelgeving (inclusief rechtspraak) deze aanpassingen vereisen (zoals bijvoorbeeld aangepaste drempelbedragen). Het Dagelijks bestuur wordt zo spoedig mogelijk geïnformeerd over deze aanpassingen.

 

De waterschappen streven ernaar het Inkoop- en Aanbestedingsbeleid uniform te houden.

4. Ethische en ideële uitgangspunten

4.1 Integriteit

Het uitvoeren van inkoop- en aanbestedingsprocedures is vanuit integriteitsoogpunt een kwetsbaar proces. Met dit Inkoop- en Aanbestedingsbeleid wordt beoogd om dit proces transparant, objectief en niet-discriminerend te laten verlopen. Dit beleid is daarmee een belangrijk onderdeel van het integriteitsbeleid van waterschap Vechtstromen.

  • a.

    Waterschap Vechtstromen stelt bestuurlijke en ambtelijke integriteit voorop.

    Van bestuurders en ambtenaren wordt verwacht dat zij te allen tijde integer zijn en zich houden aan de binnen waterschap Vechtstromen vastgestelde gedragscode integriteit. Zij dienen zakelijk en objectief te handelen, waardoor bijvoorbeeld belangenverstrengeling wordt voorkomen. Dit betekent dat men altijd in staat is verantwoording af te leggen over gemaakte keuzes zowel naar interne als externe betrokkenen. Deze transparantie geldt voor alle activiteiten binnen het inkoopproces.

  • b.

    Publiek Opdrachtgeverschap

    In aanvulling op de eigen gedragscode integriteit onderschrijft waterschap Vechtstromen bij Werken de Gedragscode ‘Publiek Opdrachtgeverschap’ van het Opdrachtgeversforum in de Bouw. Deze code biedt medewerkers kaders voor de uitvoering van hun werkzaamheden in relatie tot opdrachtnemers. Daarnaast geeft de code aan wat opdrachtnemers van ons mogen verwachten en wat wij van de opdrachtnemers verwachten, van de voorbereiding van een project tot en met de afronding en evaluatie ervan.

  • c.

    Regeling melden vermoedens misstanden

    In het contact met marktpartijen hanteert waterschap Vechtstromen de Regeling melden vermoedens misstanden. Daarin zijn richtlijnen en maatregelen vastgelegd om belangenverstrengeling tegen te gaan bij aanbestedingen, zoals voorkennis en betrokkenheid bij de voorbereiding. In het verlengde daarvan kan waterschap Vechtstromen Ondernemers vragen om een belangenbeschermingsplan. Dit plan dient aan te geven hoe een Ondernemer belangenverstrengeling voorkomt en biedt een goede basis voor vertrouwen, openheid en bewustzijn.

  • d.

    Waterschap Vechtstromen contracteert uitsluitend integere Ondernemers

    Waterschap Vechtstromen verwacht ook dat Ondernemers integer handelen. Waterschap Vechtstromen wil enkel zaken doen met betrouwbare Ondernemers die zich bijvoorbeeld niet bezighouden met criminele of illegale praktijken. Op het moment dat hier niet aan wordt voldaan, wordt men uitgesloten als (mogelijke) leverancier. Potentiële leveranciers kunnen hierop worden getoetst met inachtneming van de uitsluitingsgronden van de Aanbestedingswet 2012.

    Als er reële vermoedens zijn van onregelmatigheden aan de zijde van de inschrijver(s), zoals bijvoorbeeld vooroverleg en/of prijsafspraken tussen inschrijvers, zal de inkopende afdeling aan <de directie> een voorstel voorleggen om daarvan melding te doen bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM).

4.2 Maatschappelijk Verantwoord Inkopen

Waterschap Vechtstromen onderschrijft het belang van maatschappelijk verantwoord inkopen. Het volgt de ontwikkelingen en zal adequaat reageren op wet- en regelgeving.

  • a.

    Duurzaam inkopen

    Waterschap Vechtstromen heeft een voorbeeldfunctie in het maatschappelijk verkeer. Waterschap Vechtstromen onderschrijft dan ook het “Klimaatakkoord Unie en Rijk 2010 – 2020” waarin de afspraak is opgenomen dat de waterschappen de ambitie hebben om duurzaam in te kopen, 2015 e.v. 100% (Programma Duurzame Bedrijfsvoering Overheid; DBO). Dit betekent dat voor de relevante productgroepen waarvoor criteriadocumenten zijn opgesteld deze in inkoopprocedures zijn toegepast. (zie PIANOo.nl) 4

     

    Duurzaam inkopen is het meenemen van sociale- en milieuaspecten in het inkoopproces zodanig dat dit leidt tot een daadwerkelijke levering van een product, dienst of werk dat voldoet aan de gestelde milieu- én sociale aspecten. Dit komt o.a. tot uitdrukking door het volgende:

    • Bij de product- en marktanalyse inventariseert waterschap Vechtstromen welke Werken, Leveringen of Diensten op het gebied van duurzaamheid op de markt worden aangeboden; voor Werken vindt dit plaats in een zo vroeg mogelijk stadium van het project of van het ontwerpproces;

    • In de aanbestedingsstukken (bijvoorbeeld in de selectie- en gunningcriteria) en in de te sluiten overeenkomst worden duurzaamheidcriteria opgenomen, minimaal de criteria voor de kwalificatie van leveranciers, de minimumeisen en daar waar mogelijk ook de gunningcriteria, voor de productgroepen waarvoor criteria bekend zijn. (zie https://www.pianoo.nl/themas/maatschappelijk-verantwoord-inkopen-mvi-duurzaam-inkopen/productgroepen ).

    • Bij duurzaam inkopen dient sprake te zijn van een realistisch ambitieniveau waarbij het streven naar duurzaamheid in balans is met bedrijfseconomische doelstellingen. Concurrentie dient mogelijk te blijven en er dient geen sprake te zijn van hoge meerkosten. Meerkosten moeten in verhouding tot de opdracht staan. Duurzaam is niet per se duurder.

    • Waterschap Vechtstromen heeft oog voor de sociaal zwakkeren in de samenleving. Het stimuleert daarom, waar mogelijk en doelmatig, de participatie van arbeidsgehandicapten in het arbeidsproces. Bij elk inkooptraject wordt zorgvuldig afgewogen op welke wijze Social Return kan worden toegepast.

Door duurzaam in te kopen kan waterschap Vechtstromen zijn invloed gebruiken om duurzame ontwikkelingen in ondernemingen te bevorderen.

 

(Internationale) sociale voorwaarden

Werken, Leveringen en/of Diensten die onder niet aanvaardbare arbeidsomstandigheden (zoals kinderarbeid, dwangarbeid, discriminatie van werknemers, niet-betaling van leefbaar loon) tot stand komen of zijn gekomen worden geweerd.

 

Aanpak Duurzaam GWW

Waterschap Vechtstromen onderschrijft bij het aanbesteden van werken de Aanpak Duurzaam GWW waarbij duurzaamheid onderdeel is van het aanbestedingsproces. De aanpak wordt toegepast voor aanbestedingen op het gebied van grond-, weg en waterbouw (GWW) met een geraamde waarde vanaf € 0,5 miljoen. Vechtstromen zal voorlopig de tools Omgevingswijzer en Ambitiewet toepassen.

 

  • b.

    Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord inkopen

    De Rijksoverheid heeft het Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord inkopen overheden 2015 – 2020 opgesteld (september 2015). Dit plan is tot stand gekomen met bijdragen van Unie van Waterschappen (UvW) namens de waterschappen. In dit plan verschuift de ontwikkelrichting voor MVI/Duurzaam Inkopen van het toepassen van minimumeisen naar het aanmoedigen en/of uitnodigen van leveranciers om zo duurzaam mogelijke producten en diensten te leveren.

4.3 Innovatie

Waterschap Vechtstromen moedigt, daar waar mogelijk, innovatiegericht Inkopen (en aanbesteden) aan. Bij innovatiegericht inkopen wordt gezocht naar een innovatieve oplossing of laat waterschap Vechtstromen ruimte aan de Ondernemer om een innovatieve oplossing aan te bieden. Het kan bijvoorbeeld gaan om een volledig nieuwe innovatieve oplossing maar ook om de verdere ontwikkeling van de eigenschappen van een bestaand ‘product’.

5. Economische uitgangspunten

5.1 Product- en/of Marktanalyse

Inkoop vindt plaats op basis van een voorafgaande product- en marktanalyse, tenzij dit gelet op de waarde of de aard van de opdracht niet wordt gerechtvaardigd.

Waterschap Vechtstromen acht het van belang om de markt te kennen door, indien mogelijk, een product en/of marktanalyse uit te voeren. Een productanalyse leidt tot inzicht in de aard van het ‘product’ en de relevante markt(vorm). Een marktanalyse leidt tot inzicht in de relevante markt(vorm), de Ondernemers die in deze markt opereren en hoe de markt- en mogelijke machtsverhoudingen zijn (bijvoorbeeld: kopers- of verkopersmarkt). Een marktconsultatie met Ondernemers kan onderdeel uitmaken van de marktanalyse.

5.2 Onafhankelijkheid en keuze voor de ondernemersrelatie

  • a.

    Waterschap Vechtstromen acht een te grote afhankelijkheid van Ondernemers niet wenselijk. Waterschap Vechtstromen streeft naar onafhankelijkheid ten opzichte van Ondernemers (Contractanten) zowel tijdens als na de contractperiode. waterschap Vechtstromen behoort in beginsel vrij te zijn in het maken van keuzes bij zijn Inkoop (waaronder de keuze van Ondernemer(s) en Contractant(en)) maar met inachtneming van de (Europese) wet- en regelgeving.

  • b.

    Waterschap Vechtstromen kiest voor de meest aangewezen ondernemersrelatie.

    Gedurende de contractperiode kan bij de Contractant afhankelijkheid ontstaan van waterschap Vechtstromen door bijvoorbeeld de te behalen doelstellingen, resultaten, productontwikkelingen (innovatie) of het creëren van prikkels. waterschap Vechtstromen kiest in dat geval voor de meest aangewezen ondernemersrelatie. De mate van (on)afhankelijkheid in een ondernemersrelatie wordt onder andere bepaald door de financiële waarde van de opdracht, switchkosten, mate van concurrentie in de sector (concentratiegraad) en beschikbaarheid van alternatieve Ondernemers.

5.3 Lokale economie en MKB

  • a.

    Waterschap Vechtstromen heeft oog voor de lokale economie zijnde de ondernemers binnen het beheersgebied van waterschap Vechtstromen, zonder dat dit tot enigerlei vorm van discriminatie van Ondernemers leidt.

    In gevallen waar een enkelvoudig onderhandse Offerteaanvraag en/of een meervoudig onderhandse Offerteaanvraag volgens de geldende wet- en regelgeving is toegestaan, kan rekening worden gehouden met de lokale economie en lokale Ondernemers. Discriminatie wordt daarbij voorkomen en waterschap Vechtstromen laat geen onnodige regionale, nationale, Europese of mondiale kansen liggen. Localsourcing kan bijdragen aan de doelmatigheid van de Inkoop.

  • b.

    Waterschap Vechtstromen heeft oog voor het midden- en kleinbedrijf (MKB).

    Uitgangspunt is dat alle Ondernemers gelijke kansen behoren te krijgen. Waterschap Vechtstromen houdt echter bij zijn inkopen de mogelijkheden voor het midden- en kleinbedrijf in het oog. Dit kan waterschap Vechtstromen doen door gebruik te maken van percelen in aanbestedingen, het toestaan van het aangaan van combinaties en onderaanneming, het verminderen van de lasten en het voorkomen van het hanteren van onnodig zware selectie- en gunningscriteria.

5.4 Samenwerken

De directie van waterschap Vechtstromen heeft de wens dat, indien mogelijk, er bij aanbestedingen naar samenwerkingsmogelijkheden met andere aanbestedende diensten, waterschappen en/of overheden (Rijk, provincie, gemeente), wordt gekeken. Deze samenwerkingsverbanden m.b.t. de inkoopsamenwerking kunnen structureel zijn of incidenteel maar hebben allen ten doel om door middel van samenwerking zowel financiële- als kwaliteitsvoordelen voor alle waterschappen te realiseren. Dit alles voor zover een en ander op basis van de geldende regelgeving mogelijk is. Zie ook paragraaf 3.7.

 

5.5 Eerlijke mededinging en commerciële belangen

Waterschap Vechtstromen bevordert eerlijke mededinging. De betrokken Ondernemers dienen een eerlijke kans te krijgen bij het gunnen van een/de opdracht. Door proportioneel, objectief, non-discriminerend en transparant te handelen, bevordert waterschap Vechtstromen een eerlijke mededinging. Dit zal bijdragen aan het in stand houden van een gezonde marktwerking (ook op de lange termijn). Waterschap Vechtstromen wenst geen Ondernemers te betrekken die de mededinging vervalsen.

6. Inkoopprocedure

6.1 Bepalen van de inkoopprocedure

Bij het bepalen van de inkoopprocedure hanteert waterschap Vechtstromen de volgende methode:

 

Waterschap Vechtstromen zal, met inachtneming van de Gids Proportionaliteit, bij de onderstaande bedragen de volgende procedures hanteren, tenzij blijkt dat dit niet aansluit bij:

  • Complexiteit van de opdracht;

  • Gewenst eindresultaat;

  • Aantal potentiële inschrijvers;

  • Transactiekosten voor de aanbestedende dienst en de inschrijvers;

  • Omvang van de opdracht;

  • het type Inkoop en het karakter van de markt waarin de Ondernemers opereren.

Waterschap Vechtstromen kan ook gemotiveerd kiezen voor een lichtere procedure maar dit zal met een afwijking (zie paragraaf 3.9) binnen waterschap Vechtstromen dienen te worden geregeld. Indien wordt gekozen voor een zwaardere procedure dient dit te worden gemotiveerd in de aanbestedingsstukken.

 

Afwijking van de procedures uit het onderstaande schema drempelbedragen vereist voorafgaande goedkeuring van de Secretaris-Directeur voor zover er geen Europese drempels worden overschreden. Afwijking van de procedures die gelden voor Europese aanbestedingen zijn slechts onder bijzondere omstandigheden toegestaan en vereisen voorafgaande goedkeuring van het Dagelijks bestuur.

 

Waterschap Vechtstromen hanteert bij het bepalen van de procedure voor inkopen en aanbesteden het kleurenschema zoals opgenomen in de Gids Proportionaliteit.

 

Enkelvoudig onderhands

Waterschap Vechtstromen vraagt aan één Ondernemer een Offerte.

 

Meervoudig onderhands

Waterschap Vechtstromen vraagt ten minste aan drie Ondernemers en ten hoogste aan vijf Ondernemers een Offerte en is in staat de keuze van de uitgenodigde Ondernemers te motiveren, indien daartoe een verzoek komt.

 

Nationaal openbaar aanbesteden

Overheidsopdrachten met een waarde van een ton tot het Europese drempelbedrag kunnen Nationaal openbaar worden aanbesteed. Redenen om te kiezen voor een Nationaal openbare procedure in plaats van een meervoudig onderhandse procedure kunnen bijvoorbeeld zijn dat er sprake is van een grensoverschrijdend belang of dat een grotere concurrentiestelling gewenst is.

 

Europees aanbesteden

Boven de Europese drempelbedragen zal waterschap Vechtstromen de Aanbestedingswet toepassen.

6.1.1 Vergoeding inschrijvingskosten

Waterschap Vechtstromen bepaalt per opdracht of het een vergoeding van inschrijvingskosten toekent.

6.1.2 Eigen Initiatief

Een Eigen Initiatief met een geraamde opdrachtwaarde onder de Europese drempelbedragen kan door waterschap Vechtstromen rechtstreeks aan de indiener gegund worden, zonder dat hiervoor een (meervoudig) onderhandse of nationale procedure gevolgd hoeft te worden.

6.1.3 Drempelbedragen bij Europese subsidieprojecten

Bij opdrachten waar mogelijk subsidieverstrekking van toepassing is, dienen de drempelbedragen te worden getoetst aan de subsidievoorwaarden van het betreffende Europese subsidieprogramma.

6.2 Aanbestedingsreglementen

Voor de aanbesteding van Werken of Diensten en Leveringen, die gerelateerd zijn aan Werken, wordt verplicht het Aanbestedingsreglement voor Werken 2016 (ARW 2016) gehanteerd. Hiervan kan alleen gemotiveerd worden afgeweken.

 

Voor de aanbesteding van Diensten en Leveringen zijn geen aanbestedingsreglementen vastgesteld. Daarvoor zijn specifieke regelingen in de aanbestedingsdocumenten geregeld.

6.3 Raming en financiële budget

Inkoop vindt plaats op basis van een deugdelijke en objectieve voorafgaande schriftelijke raming van de overheidsopdracht of raamovereenkomst. De raming is ook van belang om de financiële haalbaarheid van de opdracht te bepalen. Waterschap Vechtstromen wil niet het risico lopen dat verplichtingen niet nagekomen kunnen worden.

6.4 Dossiervorming

Tijdens het verloop van een inkooptraject (waarbinnen een aanbestedingstraject) wordt een veelheid aan documenten geproduceerd, zowel intern als extern, die voor het vormen van het dossier van belang zijn. Het is belangrijk dat dossiers van aanbestedingen en inkooptrajecten centraal te raadplegen zijn o.a. vanwege:

  • -

    voldoen aan de archiefwet;

  • -

    verantwoording achteraf, maar ook tijdens de uitvoering om aan te kunnen tonen bij controles (door bijvoorbeeld controller of accountant) dat alles rechtmatig is verlopen;

  • -

    (verdere) contractmanagement.

Daartoe wordt een centraal inkoopdossier aangelegd. Dit wordt gedaan in Negometrix en Join. Inkoop en projectleiding zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het dossier (samenstelling en volledigheid).

 

Naar boven