Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 19 januari 2018
Het doet mij een genoegen u het rapport «De Nederlandse Landbouwexport 2017» aan te
bieden1. Wageningen Economic Research (WEcR, voorheen het LEI) publiceert in samenwerking
met het CBS, in opdracht van het Ministerie van LNV, de Nederlandse handelscijfers
van agrarische goederen over 2017.
Ook in 2017 was Nederland weer de tweede exporteur van agrarische producten ter wereld.
Inclusief de ramingen van de export van landbouwgerelateerde goederen – zoals bijvoorbeeld
melkrobots of machines is voor het eerst meer dan 100 miljard euro aan agrarische
producten geëxporteerd.
In deze brief ga ik kort in op de belangrijkste conclusies uit het rapport.
Nederlandse handel in agrarische producten2
Volgens de ramingen van de WeCR en het CBS exporteerde Nederland in 2017 voor 91,7
miljard euro aan onbewerkte en bewerkte landbouwgoederen (zoals friet of groentebereidingen).
Dit betekent een groei van 7,3% ten opzichte van de 85,5 miljard euro in 2016. De
Nederlandse agrarische export bestond voor 72% uit goederen geproduceerd op Nederlandse
bodem, zoals varkens, appels, bloemen, bloembollen en tomaten. De rest van de export
betrof wederuitvoer van in het buitenland geproduceerde goederen die al dan niet na
lichte bewerking, zoals verpakking, weer zijn doorgevoerd naar het buitenland.
De landbouwimport groeit naar schatting met 9 procent van 57,5 miljard euro tot 62,6
miljard. Het landbouwhandelsoverschot komt daarmee uit op 29,1 miljard euro in 2017.
Zowel landbouwimport, -export, als -overschot bereiken in 2017 een recordhoogte.
De belangrijkste exportbestemmingen blijven de buurlanden Duitsland, België, het Verenigd
Koninkrijk en Frankrijk. 78% van de Nederlandse export van bewerkte en onbewerkte
landbouwgoederen gaat immers naar andere EU-lidstaten. Dit jaar komt daar ook een
belangrijk deel van de groei vandaan. Wel blijft de groei van de export naar het Verenigd
Koninkrijk achter. Dit hangt waarschijnlijk samen met de wisselkoers van het pond
ten opzichte van de euro.
Naast de 91,7 miljard euro aan landbouwgoederen exporteerde Nederland in 2017 9,1
miljard euro aan landbouwgerelateerde goederen, zoals melkrobots of machines voor
de voedingsmiddelenindustrie.
Deze Nederlandse cijfers zijn in lijn met statistieken van de Verenigde Naties. Met
een vertraging van een jaar publiceerde de Verenigde Naties onlangs de mondiale ranglijst
van landbouwexporteurs in haar COMTRADE-database. De grootste exporteurs van landbouwgoederen
in 2016 waren volgens cijfers van de VN, in volgorde van omvang, de Verenigde Staten,
Nederland, Duitsland, China, Brazilië, en Frankrijk.
De publicatie van de VN bevestigt dat Nederland de grootste Europese netto-exporteur
(exportwaarde groter dan importwaarde) is. Nederland was met ruim 27 miljard euro
de derde netto-exporteur van landbouwgoederen in de wereld na Brazilië (55 miljard
euro) en Argentinië (31 miljard euro). De nummer 4 en 5 zijn Thailand en Indonesië.
De Verenigde Staten was in 2016 netto-importeur (exportwaarde kleiner dan de importwaarde)
met een saldo van 2 miljard euro.
De prestatie van de gehele Nederlandse agrosector hebben mondiale betekenis. De wereldbevolking
groeit en vraagt om steeds meer veilig en duurzaam eten. Nederland kan hierin veel
betekenen, omdat we sterk ontwikkelde landbouwkennis in huis hebben. We ontwikkelen
en exporteren slimme landbouwtechnieken over de hele wereld. Alumni van de Nederlandse
kennisinstellingen komen uit tientallen landen. De groeiende export van landbouwgerelateerde
kapitaalgoederen draagt bij aan de modernisering en verduurzaming van de landbouw
in derde landen. De Nederlandse kennis en kunde draagt zo bij aan mondiale vraagstukken
als minder gebruik van grondstoffen en water, precisielandbouw en landbouw gericht
op hogere voedselproductie.
De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,
C.J. Schouten