Waarnemingsplan testen wegkantapparatuur vrachtwagenheffing, RDW (Dienst Wegverkeer)

JBZ/25.0023707

Inleiding

De Wet vrachtwagenheffing geeft het kader voor het in rekening brengen van gereden kilometers op heffingsplichtige wegvakken door vrachtwagens. Enkele artikelen van die wet zijn met ingang van 1 januari 2023 en 1 juli 2024 in werking getreden, ten behoeve van de start van de realisatie van het heffingssysteem. Artikel 7 van het Besluit vrachtwagenheffing schrijft voor dat de toezichthouder een waarnemingsplan vaststelt. Op grond van artikel 2, onderdeel a, van het Besluit aanwijzing toezichthouders Wet vrachtwagenheffing is de Dienst Wegverkeer bevoegd het waarnemingsplan vast te stellen. De vrachtwagenheffing start medio 2026. Dit waarnemingsplan heeft alleen betrekking op de realisatiefase en niet op de exploitatiefase.

Vanaf de start van de vrachtwagenheffing is sprake van de exploitatiefase. Voor de exploitatiefase wordt een afzonderlijk waarnemingsplan opgesteld, omdat er mogelijk nog wijzigingen plaatsvinden naar aanleiding van de uitgevoerde testen. Het doel van dat waarnemingsplan is om van de vaste technische hulpmiddelen de locatie, het aantal en het soort kenbaar te maken en voor de mobiele technische hulpmiddelen het soort locatie en het aantal. De realisatiefase is de fase tot aan de start van de vrachtwagenheffing. Dit waarnemingsplan gaat over het testen van technische hulpmiddelen tijdens de realisatiefase tot aan de start van de vrachtwagenheffing. Het testen wordt verricht ten behoeve van de correcte werking van de technische hulpmiddelen ten tijde van de exploitatiefase. Dit betreft het stapsgewijs installeren van de technische hulpmiddelen en vervolgens het uitvoerig testen van deze apparatuur met wegverkeer.

Vaste technische hulpmiddelen

In 2025 zal vanaf januari gestart worden met het geleidelijk aan installeren en testen van technische hulpmiddelen op de vaste waarnemingslocaties. Dit betreft 62 bestaande portalen op Rijkswegen. Deze portalen staan op wegen met twee of meer rijstroken en een vluchtstrook. Op elk portaal is dezelfde apparatuur aanwezig, het gaat hierbij om optische camerasystemen, infraroodverlichting en DSRC-antennes. Het is afhankelijk van het aantal rijstroken hoeveel apparatuur er aanwezig is. Om de vereiste kwaliteit van de waarneming te kunnen garanderen zijn de gekozen aantallen van de apparatuur per portaal noodzakelijk.

Locaties van portalen

In onderstaande tabel staat een overzicht van de locaties van de geplande 62 portalen. De exacte locaties van de twee portalen op de A59 zijn nog niet definitief bepaald.

Optische camerasystemen

Bij portalen boven wegen tot vier rijstroken, inclusief de vluchtstrook, worden twee optische camerasystemen geplaatst. Met deze optische camerasystemen kunnen geautomatiseerd voertuigen worden geclassificeerd als vrachtwagen en geïdentificeerd middels Automatic Number Plate Recognition (ANPR). De optische camerasystemen worden in de hoeken van het portaal, zo dicht mogelijk bij de steunpilaren, geïnstalleerd. Er wordt een systeem met de rijrichting mee geplaatst voor waarneming van de achterkant en een systeem tegen de rijrichting in voor waarneming van de voorkant. Bij portalen boven wegen met meer dan vier rijstroken (inclusief de vluchtstrook) wordt er een extra set optische camerasystemen geplaatst in het midden van het portaal.

Deze camerasystemen zijn voorzien van een of twee sensoren. Met de sensor(en) kunnen meerdere rijstroken afgedekt worden. Daarnaast is er een ingebouwde infraroodflitser om ook bij wisselende weersomstandigheden, bij minder licht en op grotere afstand goed te kunnen waarnemen.

Er worden zodanige maatregelen of voorzieningen getroffen dat slechts gebruik wordt gemaakt van technische hulpmiddelen die zo zijn gericht en afgesteld dat zo veel mogelijk wordt voorkomen dat personen of andere zaken dan vrachtwagens herkenbaar op een beeldopname staan. In het voorkomende geval dat personen of andere zaken dan vrachtwagens herkenbaar op een beeldopname staan, worden deze personen of andere zaken onmiddellijk onherstelbaar onherkenbaar gemaakt. Beelden van voertuigen die niet zijn geclassificeerd als vrachtwagen worden onmiddellijk verwijderd. De bewaartermijn van de geregistreerde kentekens is 7 werkdagen.

Infraroodverlichting

Voor betere prestaties wordt naast ieder optisch camerasysteem, dat zelf al is voorzien van ingebouwde infraroodverlichting, ook een externe infraroodflitser geplaatst.

DSRC-antennes

Op ieder portaal wordt boven ieder wegvak een Dedicated Short-Range Communication (DSRC) antenne geïnstalleerd. Deze antenne communiceert draadloos op een 5.8 GHz frequentie met boordapparatuur in vrachtwagens. Dit is noodzakelijk voor het uitlezen van relevante informatie ten behoeve van toezicht en handhaving van vrachtwagenheffing.

Mobiele technische hulpmiddelen

Er zullen 30 mobiele technische hulpmiddelen beschikbaar zijn in aanvulling op de vaste technische hulpmiddelen. Het mobiele technisch hulpmiddel is voorzien van een optisch camerasysteem en een DSRC-antenne. Dit betreft exact hetzelfde optische camerasysteem als bij de vaste waarnemingsportalen, deze zijn uitgevoerd met één sensor. Het camerasysteem is gericht op tegemoetkomend verkeer, zodat beelden van de voorzijde worden verkregen.

Er worden op verschillende locaties mobiele hulpmiddelen getest. Deze locaties bevinden zich bij Rijkswegen en bij provinciale wegen. De keuze van de exacte locaties waarop de mobiele technische hulpmiddelen worden getest is mede afhankelijk van de veiligheidsvoorschriften van de wegbeheerder. Net als bij de vaste technische hulpmiddelen worden ook bij de mobiele technische hulpmiddelen alle gezichten en kentekenplaten van overige verkeersdeelnemers onherkenbaar gemaakt op al het verkregen beeldmateriaal. Beelden van voertuigen die niet zijn geclassificeerd als vrachtwagen worden onmiddellijk verwijderd. De bewaartermijn van de geregistreerde kentekens is 7 werkdagen.

Locaties vaste camera’s andere instanties

Er wordt geen gebruik gemaakt van vaste camera’s van andere instanties.

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na bekendmaking in de Staatscourant.

Groningen, 29 januari 2025

De Directie van de RDW namens deze, B.W. van den Berg Afdelingsmanager Operations Vrachtwagenheffing