Regeling van de Minister van Infrastructuur en Waterstaat van 8 december 2025, nr. IENW/BSK-2025/302644, tot wijziging van de Tijdelijke subsidieregeling drinkwater BES en rioolwaterzuiveringsinstallatie Bonaire 2022 tot en met 2026 (aanvullende subsidie vervanging leidingnet Sint Eustatius) [KetenID28588]

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,

Gelet op de artikelen 3, eerste lid, aanhef en onderdelen a en g, en tweede lid, 4 en 5 van de Kaderwet subsidies I en M en de artikelen 2, eerste lid, en 4 van het Kaderbesluit subsidies I en M;

BESLUIT:

ARTIKEL I

In artikel 3 van de Tijdelijke subsidieregeling drinkwater BES en rioolwaterzuiveringsinstallatie Bonaire 2022 tot en met 2026 wordt de ‘Tabel: Budget subsidie drinkwater en afvalwater Caribisch NL (bedragen in EUR x € 1.000)’ als volgt gewijzigd:

De rijen ‘3b. Investeringen drinkwater Sint Eustatius Extra investering drinkwater Sint Eustatius’, ‘Subtotaal 3b‘, ‘TOTAAL SINT EUSTATIUS’ en ‘TOTALEN 1,2,3’ komen conform de onderstaande kolomindeling voor de desbetreffende kalenderjaren:

Omschrijving/kalenderjaar

2022

2023

2024

2025

2026

te luiden:

3b. Investeringen drinkwater Sint Eustatius Extra investering drinkwater Sint Eustatius	1.500	1.500 2.045		1.000
Subtotaal 3b	1.500	3.545		1.000
TOTAAL SINT EUSTATIUS	2.582	4.603	1.177,981	2.110	1.281,982
TOTALEN 1,2,3	10.782	11.947	9.334,999	9.886,814	8.794,139

ARTIKEL II

Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst en werkt terug tot en met 1 januari 2025.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, R. Tieman

TOELICHTING

Algemeen deel

1. Inleiding

Deze regeling wijzigt de Tijdelijke subsidieregeling drinkwater BES en rioolwaterzuiveringsinstallatie Bonaire 2022 tot en met 2026, zodat nog in 2025 gelden beschikbaar kunnen komen voor het vervangen van een deel van het leidingnet op Sint Eustatius.

Jaarlijks wordt subsidie verleend aan Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Caribisch Nederland of BES-eilanden) om de drinkwatertarieven te verlagen, de exploitatietekorten op de afvalwatervoorziening Bonaire gedeeltelijk af te dekken en noodzakelijke investeringen in de infrastructuur voor drinkwater of afvalwater te doen. Daardoor worden de continuïteit, kwaliteit en toegankelijkheid van de openbare drinkwatervoorziening en van de afvalwatervoorziening voor de bevolking zoveel mogelijk geborgd en versterkt. De tariefsubsidie vindt jaarlijks plaats sinds de invoering van kostendekkende tarieven door de Wet elektriciteit en drinkwater BES in 2016. Vóór 2016 was nog geen sprake van kostendekkende tarieven. Door de invoering daarvan zijn de drinkwatertarieven meer dan voorzien gestegen, waardoor de openbare drinkwatervoorziening voor sommige afnemers niet langer toegankelijk en betaalbaar werd. Dit is niet in overeenstemming met de doeleinden van de wet die ertoe strekt dat eenieder toegang heeft tot veilig en betaalbaar drinkwater, voor eerste levensbehoeften zoals drinken, koken, wassen en sanitatie. Hierbij is mede van belang dat vanwege het eilandelijke karakter van Caribisch Nederland, de beperkte schaalniveaus en de hoge kosten van de drinkwatervoorziening (dat uit zeewater moet worden geproduceerd, met hoge energie- en transportkosten) deze kosten voor de inwoners aanzienlijk hoger liggen dan in Europees Nederland, bij gemiddeld lagere inkomens.

Daarnaast is investeringssubsidie vereist om de infrastructuur op een voldoende niveau te krijgen en te houden en een deel van de exploitatietekorten af te dekken, zonder welke deze voorzieningen niet in stand zouden kunnen worden gehouden in Caribisch Nederland. De Tijdelijke subsidieregeling drinkwater BES en rioolwaterzuiveringsinstallatie Bonaire 2022 tot en met 2026 (hierna: de tijdelijke subsidieregeling) bevat de kaders voor deze subsidieverlening, zoals de subsidiebedragen voor elk jaar, de doelen en de verstrekking en verantwoording. De tijdelijke subsidieregeling wordt een tot tweemaal per jaar gewijzigd, mede afhankelijk van de begrotingscycli met voor- en najaarsnota en wijziging van omstandigheden. Deze is gebaseerd op de Kaderwet subsidies I en M en het Kaderbesluit subsidies I en M.

2. Aanleiding tot deze wijziging

Het leidingnet voor drinkwater op Sint Eustatius is aan vervanging toe. Er zijn de afgelopen jaren al grote delen van het leidingnet vervangen, maar er resteert nog ca. 20 kilometer. Daaruit lekt nu dagelijks bijna 40% van het geproduceerde water weg, wat optelt tot bijna 440.000 USD per jaar aan productieverlies. Het drinkwaterbedrijf, STUCO, staat daarmee voor een grote investeringsopgave die het niet alleen kan dragen. Gegeven de kleinschaligheid van het eiland en het feit dat de kosten van drinkwater voor de inwoners al relatief hoog zijn, is subsidie gevraagd voor fase 1 van de noodzakelijke vervanging. Dit betreft ca. 5 km leidingnet waar vervanging het meest urgent is.

De middelen die STUCO in 2025 aanvraagt zijn voor fase 1 van de vervangingsopgave. Daarmee kan ca. 5 kilometer aan leidingen worden vervangen, waarbij de meest urgente delen eerst aangepakt worden.

Het gaat om veelal verouderde leidingen die door de combinatie van omstandigheden (temperatuur, chloor en stenige ondergrond) op verschillende plekken barsten, waardoor lekverliezen oplopen tot wel 150 m³/dag.

Voor de aanvraag heeft STUCO een onderbouwing aangeleverd. Vitens Evides International (VEI) heeft daarbij ondersteund. Na onderzoek door KIWA en in overleg met drinkwaterbedrijf Sint Maarten is het vervangend materiaal zorgvuldig uitgekozen. De vervangingsopgave wordt in fases gepland (totaal ca. 20 km). Na elke fase wordt gemonitord en geëvalueerd. Op basis daarvan wordt de aanpak voor de volgende fases eventueel bijgesteld en kan er een nieuwe financieringsaanvraag gedaan worden. Hiervoor zal ruimte gezocht moeten worden op de begroting.

3. Inhoud van de wijziging

Het desbetreffende bedrag van 1 miljoen euro is opgenomen in de tabel van artikel 3 van de tijdelijke subsidieregeling, voor het jaar 2025. Omdat de subsidie het lopende kalenderjaar 2025 omvat is de wijzigingsregeling direct na de bekendmaking van kracht geworden en werkt deze terug tot en met 1 januari 2025. Op basis hiervan kan de subsidie voor 2025 worden aangevraagd en kan zo spoedig mogelijk worden voorzien in de benodigde vervanging van het leidingnet.

4. Regeldrukeffecten en overige effecten

Er zijn geen gevolgen voor de regeldruk waaronder de administratieve lastendruk van burgers en bedrijven. Om die reden is de ontwerpregeling conform artikel 2, tweede lid, onderdeel b, van het Instellingsbesluit Adviescollege toetsing regeldruk niet voorgelegd voor advies aan het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR).

5. Subsidie in USD

De subsidie wordt aangevraagd in USD. De subsidie wordt daarmee ook vastgesteld in USD en het equivalent in Euro wordt uitgekeerd tegen dagkoers. De subsidieregeling is in Euro. Het equivalent in Euro van de aangevraagde subsidie in USD kan daarmee nooit hoger zijn dan de bedragen opgenomen in de subsidieregeling.

6. Voorbereiding

Er is afgezien van internetconsultatie omdat de wijzigingsregeling geen gevolgen voor burgers, bedrijven en instellingen heeft en vanwege de vereiste spoed.

7. Inwerkingtreding

De wijzigingsregeling treedt in werking met ingang van de dag na datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst (artikel II). Hiermee wordt afgeweken van de in artikel 4.17, tweede lid, van de Aanwijzingen voor de regelgeving voor ministeriële regelingen genoemde vaste verandermomenten en van de ingevolge het vierde lid van dat artikel gestelde minimuminvoeringstermijn van twee maanden. Dit is vereist met het oog op het grote openbare belang om zo spoedig mogelijk te kunnen starten met het vervangen van het leidingnet en het beëindigen van de grote lekverliezen. Voorts treedt de wijzigingsregeling in werking met terugwerkende kracht tot en met 1 januari 2025, omdat de subsidieverstrekking nog plaatsvindt in 2025.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, R. Tieman