Regeling van de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 17 november 2025, nr. 2025-0000260660, tot wijziging van de Regeling statistiek Participatiewet, IOAW en IOAZ 2015 in verband met de monitoring van enkele maatregelen van Participatiewet in balans [KetenID WGK028450]

De Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid;

Gelet op de artikelen 78, derde lid, van de Participatiewet, 55, tweede lid, van de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte oudere en werkloze werknemers en 55, tweede lid, van de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen;

Besluit:

ARTIKEL I

Bijlage 1 van de Regeling statistiek Participatiewet, IOAW en IOAZ 2015 wordt vervangen door de bijlage bij deze regeling.

ARTIKEL II

Deze regeling treedt inwerking met ingang van 1 januari 2026.

Deze regeling zal met de toelichting en de bijlage in de Staatscourant worden geplaatst.

De Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, J.N.J. Nobel

BIJLAGE BEHORENDE BIJ ARTIKEL I

Bijlage 1. Overzicht kenmerken bijstandsuitkeringenstatistiek

Hieronder staan de kenmerken in het aan te leveren BUS-bestand beschreven. Bij ieder kenmerk wordt het bereik aangegeven waaraan een waarde van het betreffende kenmerk moet voldoen, indien over het kenmerk informatie is opgenomen in het XML-bestand. Nadere informatie over de bijstandsstatistieken en de re-integratiestatistiek vindt u op de website van het CBS, onder www.cbs.nl/sz. U treft hier informatie per statistiek, waaronder richtlijnen en nieuwsbrieven.

Let op:

Met [jjjj] wordt bedoeld de 4-cijferige aanduiding voor het jaar

Met [mm] wordt bedoeld de 2-cijferige aanduiding van de maand

Met [jjjjmmdd] wordt bedoeld: een datumaanduiding waarbij de eerste 4 posities het jaar aanduiden,

de 5e en 6e positie de maand, en de 7e en 8e positie de dag van de maand

Met [ab] wordt bedoeld: een tekstwaarde van 2 posities

Met [12] wordt bedoeld: een numerieke waarde van 2 posities

Met (abcde) wordt bedoeld: een tekstwaarde van minimaal 1 en maximaal 5 posities

Met ab wordt bedoeld: exact de letters ‘ab’

Met 12 wordt bedoeld: exact de waarde ‘12’

Met [a1234] wordt bedoeld: een plus- of minteken op de eerste positie gevolgd door numerieke waarden op de posities 2 t/m 5

Met incl. vt wordt bedoeld: het bedrag op te geven inclusief vakantietoeslag

Met excl. Vt wordt bedoeld: het bedrag op te geven exclusief vakantietoeslag

GEGEVENS LEVERING
     

1

STATISTIEKJAAR

[jjjj]
     

2

STATISTIEKMAAND

[mm]
     

3

BERICHTGEVERCODE

[1234]
     

4

GEMEENTECODE

  
 

CBS-gemeentecode

[1234]
     

5

NAAM SOFTWAREPAKKET

  
 

CiVision Samenlevingszaken (PinkRoccade)

sam
 

Suites voor het Sociaal Domein (Centric)

ssd
 

Socrates (WiGo4It)

soc
 

AIO (Sociale Verzekeringsbank)

aio
 

CVS (Cliënt Volg Systeem) ZorgNed Automatisering

zna
 

X-Works (Blinqt)

xws
 

Ander pakket

and
     

6

RELEASE-/VERSIENUMMER SOFTWAREPAKKET

(abcdefghijkl)
 

GEGEVENS UITKERING
     

7

REGISTRATIENUMMER UITKERING

(abcdefghijklmno)
     

8

STATISTIEKCODE

  
 

algemene bijstand (incl. AIO)

01
 

IOAW

02
 

IOAZ

03
 

periodiek bijzondere bijstand

11
 

eenmalig bijzondere bijstand

12
 

BBZ levensonderhoud

14
 

BBZ bedrijfskapitaal

20
 

studietoeslag

21
 

tegemoetkoming alleenverdienersproblematiek

22
     

9

NADERE CLASSIFICATIE BBZ

  
 

zelfstandige, beginnende

1
 

zelfstandige, oudere

2
 

zelfstandige, beëindigende

3
 

zelfstandige, gevestigde

5
     

10

LEEFVORM

  
 

alleenstaande

1
 

alleenstaande ouder

2
 

gehuwden en samenwonenden

3
 

anders

4
     

11

AANTAL KOSTENDELERS

[12]
     

12

BEDRAG BIJSTANDSNORM (incl. vt)

[1234]
     

13

BEDRAG VERMINDERING UITKERING N.A.V. AFSTEMMING (incl. vt)

[a1234]
     

14

BEDRAG INKOMSTEN UITKERING (incl. vt)

[a1234]
     

15

BETAALBAAR GESTELD BEDRAG UITKERING (excl. Vt)

[123456]
     

16

DATUM INVOERING ADMINISTRATIE

[jjjjmmdd]
     

17

MELDINGSDATUM

[jjjjmmdd]
     

18

TERUGWERKENDE KRACHT

  
 

ja

1
 

nee

2
     

19

ZOEKTERMIJN JONGEREN

  
 

ja

1
 

nee

2
     

20

CLUSTER BIJZONDERE BIJSTAND

  
 

directe levensbehoeften

a
 

voorzieningen voor het huishouden

b
 

voorzieningen voor wonen

c
 

voorzieningen voor opvang

d
 

kosten uit maatschappelijke zorg

e
 

financiële transacties

f
 

uitstroombevordering

g
 

medische dienstverlening

h
 

overige kostensoorten

i
 

kosten wel in statistiek maar geen bijzondere bijstand

j
 

individuele inkomenstoeslag

k
 

individuele studietoeslag

l
 

collectieve aanvullende zorgverzekering

m
 

GEGEVENS PERSONEN (invullen voor alle personen met deze uitkering)
     

21

BURGERSERVICENUMMER

[123456789]
     

22

GEBOORTEDATUM

[jjjjmmdd]
     

23

GESLACHT

  
 

man

1
 

vrouw

2
 

anders/onbekend

3
     

24

HUISVESTING

  
 

huurder

1
 

eigenaar

2
 

inwonend

3
 

in inrichting

4
 

adresloos

5
 

geen vaste woon- of verblijfplaats en niet adresloos

6
     

25

AANVANGSDATUM UITKERING PERSOON

[jjjjmmdd]
     

26

EINDDATUM UITKERING PERSOON

[jjjjmmdd]
     

27

ONTHEFFING ARBEIDSVERPLICHTING VAN TOEPASSING

  
 

nee

2
 

ja, art. 9a, Participatiewet of art. 38 IOAW/IOAZ

4
 

ja, art. 9, tweede lid, Participatiewet of art. 37a, eerste lid, IOAW/IOAZ

5
 

ja, art. 9, vijfde lid, Participatiewet of art. 37a, derde lid, IOAW/IOAZ

6
     

28

EINDDATUM ONTHEFFING

[jjjjmmdd]
     

29

REDEN BEËINDIGING ONTHEFFING OF OPSCHORTING

  
 

beëindiging wegens niet nakomen verplichtingen plan van aanpak

1
 

beëindiging wegens bereiken maximale termijn ontheffing

2
 

opschorting wegens bereiken 5-jarige leeftijd jongste kind

3
 

opschorting op verzoek van de ouder

4
 

overige reden beëindiging

5
     

30

UITVOERING TEGENPRESTATIE

  
 

ja

1
 

nee

2
     

31

REDEN VERMINDERING N.A.V. AFSTEMMING

  
 

op het vlak van plicht tot arbeidsinschakeling

01
 

agressie

03
 

tekortschietend besef van verantwoordelijkheid

04
 

niet nakomen tegenprestatie

05
 

niet nakomen verplichtingen plan van aanpak

06
 

niet (voldoende) zoeken naar werk in zoekperiode van 4 weken

07
 

niet (voldoende) zoeken naar scholing in zoekperiode van 4 weken

08
 

niet (voldoende) nakomen van afspraken m.b.t. beheersing van de Nederlandse taal (art. 18b Participatiewet)

09
 

oorzaak bij partner

98
     

32

AANVANGSDATUM VERMINDERING

[jjjjmmdd]
     

33

EINDDATUM VERMINDERING

[jjjjmmdd]
     

34

SOORT INKOMSTEN

  
 

(deeltijd) arbeid in dienstbetrekking

11
 

vermogensopbrengsten

18
 

kinderalimentatie

23
 

partneralimentatie

24
 

heffingskortingen

31
 

stagevergoeding

41
 

andere inkomsten

98
     

35

BEDRAG INKOMSTEN PERSOON (incl. vt)

[a1234]
     

36

VRIJLATING INKOMSTEN (per inkomstensoort)

  
 

ja

1
 

nee

2
     

37

REDEN BEËINDIGING UITKERING PERSOON

  
 

gaan volgen van onderwijs met studiefinanciering

01
 

aangaan relatie

02
 

bereiken AOW-gerechtigde leeftijd

03
 

overlijden

04
 

detentie

05
 

kunnen volgen van onderwijs maar dit niet doen

06
 

overschrijden maximale verblijfsduur buitenland

07
     
 

verkregen inkomsten uit:

  
 

arbeid in dienstbetrekking/uitkering ziekte

11
 

zelfstandig beroep of bedrijf

13
 

uitkering werkloosheid

14
 

uitkering arbeidsongeschiktheid

15
 

alimentatie

17
 

vermogensopbrengsten

18
 

ander inkomen

19
     
 

administratieve redenen:

  
 

geen inlichtingen

31
 

verhuizing naar andere gemeente

32
 

verhuizing naar buitenland

33
 

niet verschenen op herhaalde oproep inlichtingenplicht

34
 

niet verschenen op herhaalde oproep re-integratiegesprek

35
     
 

Met betrekking tot beëindiging studietoeslag:

  
 

stopzetting/beëindiging van de studiefinanciering

41
 

stopzetting/beëindiging van de tegemoetkoming scholieren

42
 

verbetering van de medische omstandigheden

43
     
 

Overige redenen:

  
 

oorzaak bij partner

97
 

andere oorzaak

98

TOELICHTING

Met ingang van 1 januari 2026 treden de eerste wijzigingen uit de Participatiewet in balans inwerking. Deze wijzigingen zien onder meer op het kunnen verstrekken van bijstand met terugwerkende kracht (artikel 44, vijfde lid, Pw), en een uitzondering kunnen maken op de vierwekenzoektermijn (artikel 41, elfde lid, Pw). Om de werking van deze wijzigingen goed te kunnen monitoren, past deze regeling de Regeling statistiek Participatiewet, IOAW en IOAZ 2015 aan, door drie kenmerken toe te voegen aan bijlage I.

Via de bijstandsuitkeringenstatistiek (BUS) ontvangt de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gegevens over door gemeenten verstrekte bijstandsuitkeringen. Om te monitoren of en in welke mate gemeenten een bestandsuitkering verstrekken met terugwerkende kracht zijn twee nieuwe kenmerken toegevoegd. Het kenmerk ‘meldingsdatum’ (nummer 17) geeft de datum weer waarop een persoon zich bij een uitvoeringsorgaan (gemeente, SVB, UWV) heeft gemeld om een uitkering aan te vragen. Dit nieuwe kenmerk speelt samen met het bestaande kenmerk ‘aanvangsdatum uitkering persoon’ een belangrijke rol in het bepalen of er sprake is van een uitkering met terugwerkende kracht en over welke periode de uitkering met terugwerkende kracht wordt verstrekt. Aanvullend is ook het kenmerk ‘terugwerkende kracht’ (nummer 18), met waardenbereik ja (1) en nee (2) toegevoegd. Het derde kenmerk dat is toegevoegd betreft ‘zoektermijn jongeren’ (kenmerk 19), met een waardenbereik van ja (1) en nee (2). Jongeren tot 27 jaar die een algemene bijstandsuitkering willen aanvragen zijn vanaf de melding bij de gemeente of het UWV verplicht om eerst vier weken naar een opleiding of werk te zoeken. Pas na afloop van deze zoektermijn kan de aanvraag voor een uitkering officieel ingediend worden. Gemeenten kunnen in bijzondere situaties afwijken van deze zoektermijn en de aanvraag meteen in behandeling nemen. Het nieuwe kenmerk, dat voor iedere jongere tot 27 jaar ingevuld dient te worden, monitort de toepassing van deze discretionaire bevoegdheid.

Deze regeling treedt in werking op 1 januari 2026. Dat is gelijk aan de inwerkingtreding van de betreffende wijzigingen in de Participatiewet in balans. Hiermee wordt voldaan aan de vaste verandermomenten voor regelgeving, zoals neergelegd in aanwijzing 4.17 van de Aanwijzingen voor de regelgeving. Van de minimuminvoeringstermijn van drie maanden is afgeweken. Dat is mogelijk, want tijdens de totstandkoming van de wet is een zorgvuldig proces doorlopen met gemeenten en softwareleveranciers. De nodige voorbereidingen in aanpassingen van de software en de informatieverstrekking over deze regeling zijn reeds gedaan. Deze regeling vormt het sluitstuk van dit proces.

De Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, J.N.J. Nobel

Naar boven