Wijziging van de Regeling beperking of verbod uitoefening burgerluchtverkeer in bepaalde gebieden 2018 in verband met het instellen van een danger area (EHD) en de verruiming van de gebieden ten behoeve van de Nationale Dodenherdenking op 4 mei

3 oktober 2025

Nr. MINDEF20250033016

De Staatssecretaris van Defensie,

Handelende in overeenstemming met de Minister van Infrastructuur en Waterstaat,

Gelet op artikel 5.10, tweede lid, van de Wet luchtvaart;

Besluit:

ARTIKEL I

De Regeling beperking of verbod uitoefening burgerluchtverkeer in bepaalde gebieden 2018 wordt als volgt gewijzigd:

A

Artikel 2, eerste lid, wordt als volgt gewijzigd:

1. Voor de tekst wordt de aanduiding ‘a.’ geplaatst.

2. Er wordt een onderdeel toegevoegd, luidende:

  • b. EHD 70 (Wier)

    het gebied, begrensd door de lijn die de cirkel vormt met een straal van 0,1 nautische mijl vanuit positie 53°15’27.00"N 005°37’12.00"E;

    tot 500 ft AMSL, dagelijks van 00.00 uur tot 24.00 uur lokale tijd.

B

Artikel 3 wordt als volgt gewijzigd:

1. Voor de tekst wordt de aanduiding ‘1.’ geplaatst.

2. Na het woord ‘EHTSA 16’ wordt de hoofdletter ‘A’ geplaatst.

3. In onderdeel a vervalt ‘en tot FL 145 van 19.58 tot 20.04 uur plaatselijke tijd’.

4. Onder vernummering van onderdeel b tot en met e tot c tot en met f wordt een nieuw onderdeel ingevoegd, luidende:

  • b. EHTSA 16B (Amsterdam/Dam)

    het gebied, begrensd door de lijn die de cirkel vormt met een straal van 2 nautische mijlen vanuit positie 52°22'00.00"N 004°54'00.00"E van FL 055 tot FL 145 van 19.58 tot 20.04 uur plaatselijke tijd;

5. Er wordt een lid toegevoegd, luidende:

  • 2. Het uitoefenen van het burgerluchtverkeer in de in het eerste lid genoemde gebieden is tevens verboden wanneer herdenkingen en kransleggingen plaatsvinden gedurende andere perioden dan in het eerste lid aangegeven, indien dat per NOTAM bekend is gemaakt en alleen gedurende de periode die in de NOTAM is genoemd.

C

In artikel 6, eerste tot en met vierde lid, wordt ‘de Dienst Infrastructuur van de Landelijke eenheid’ telkens vervangen door ‘de Dienst infrastructuur van de Eenheid landelijke expertise en operaties van de politie’.

ARTIKEL II

Deze regeling treedt in werking met ingang van 22 januari 2026.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Staatssecretaris van Defensie, G.P. Tuinman

TOELICHTING

Algemeen deel

1. Inleiding

De Regeling beperking of verbod uitoefenen burgerluchtvaart in bepaalde gebieden 2018 (hierna de Regeling) bevat onder andere alle permanente gebieden in Nederland waar op grond van de Wet Luchtvaart artikel 5.10, het uitoefenen van burgerluchtverkeer niet te verenigen valt met activiteiten in het kader van militaire noodzaak. Om deze reden zijn de relevante militaire oefengebieden in de Regeling opgenomen. Afhankelijk van de activiteit wordt er voor de burgerluchtvaart een algeheel verbod of beperking met voorwaarden ingesteld.

De inrichting van het luchtruim, en daarmee ook van de gebieden die in de Regeling zijn opgenomen, is een dynamisch proces dat gestuurd wordt door operationele behoeftes en internationale afspraken in het kader van flexibel gebruik van het luchtruim (FUA). De operationele en beleidsmatige afweging van deze behoeftes wordt gedaan door de Luchtverkeerscommissie (LVC), die de bewindspersonen van Infrastructuur en Waterstaat en Defensie adviseert over luchtruimzaken en air traffic management (ATM). De dagelijkse uitvoering is belegd binnen de gezamenlijke ATM beleidseenheid (ATMB), een samenwerkingsverband tussen het Directoraat-generaal Luchtvaart en Maritieme Zaken en de Militaire Luchtvaart Autoriteit. Deze laatste is namens de Minister van Defensie belast met ATM-beleid.

Voor het doorvoeren van structurele wijzigingen in het luchtruim wordt door initiatiefnemers het wijzigingsproces luchtruim en vliegprocedures gevolgd1. De ATMB bewaakt dit proces waarbij operationele, beleidsmatige en omgevingsfactoren in ogenschouw worden genomen. Daarnaast draagt zij zorg voor het initiëren van de eventueel noodzakelijke aanpassingen aan luchtvaartwet- en regelgeving.

2. Aanleiding voor de wijzigingen

Er zijn een aantal wijzigingsvoorstellen ingediend bij de ATMB die een aanpassing van de Regeling vergen. Allereerst wordt er een nieuwe zogeheten Danger Area ingevoerd rondom de Smart-L radar in Wier. Uit onderzoek blijkt dat er, hoewel minimaal, mogelijk stralingsgevaar voor luchtvarenden is op korte afstand (150m) van de radar. Uit voorzorg is deze gevaarzetting al geruime tijd bekend gesteld middels een NOTAM. Met deze wijziging wordt het gebied bestendigd in de regeling en gepubliceerd in de luchtvaartgids.

Verder vindt er op verzoek van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een aanpassing plaats aan de activeringsmogelijkheden van gebieden ten behoeve van de nationale dodenherdenking op 4 mei. Daarnaast wordt de EHTSA 16 in twee afzonderlijke in hoogte verschillende gebieden opgedeeld.

3. Toezicht en handhaving

De Militaire Luchtvaart Autoriteit is als toezichthouder intensief betrokken geweest bij de totstandkoming van deze wijzigingen en daarom is afgezien van een handhaafbaarheids-, uitvoerbaarheids- en fraudebestendigheidstoets.

4. Internetconsultatie en regeldruk

De wijzigingen zijn in nauw overleg met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de luchtvaartsector (waaronder de koepelorganisaties Aircraft Owners & Pilots Association Netherlands (AOPA) en de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor luchtvaart (KNVvL)) tot stand gekomen.

Er is geen internetconsultatie uitgevoerd voor deze regeling, omdat hier sprake is van een ministeriële regeling die geen ingrijpende veranderingen teweegbrengt in de rechten en plichten van burgers en bedrijven en ook geen ingrijpende gevolgen heeft voor de uitvoeringspraktijk.

De onderhavige regeling brengt geen nieuwe administratieve lasten en nalevingskosten met zich mee. De wijzigingen zijn louter operationeel van aard.

5. Inwerkingtreding en vaste verandermomenten

De wijzigingen treden in werking op 22 januari 2026. Dit moment van inwerkingtreding wijkt af van de vaste verandermomenten. De grond hiervoor is aanwijzing 4.17, vijfde lid, onderdeel d, van de Aanwijzingen voor de regelgeving. Aanpassing van de luchtvaartgids vindt alleen plaats op internationaal vooraf vastgestelde data conform de Aeronautical Information and Control cyclus (AIRRAC). De inwerkingtreding van de wijziging dient daarom overeen te komen met de vastgestelde AIRAC datum van 22 januari 2026. Hierdoor kunnen de operationele diensten tijdig de noodzakelijke maatregelen voorbereiden.

Artikelsgewijs deel

Artikel I, onderdeel A

Er wordt een tweede onderdeel aan het eerste lid van artikel 2 toegevoegd.

Eind 2020 heeft Defensie de SMART-L radar in Wier in gebruik genomen. Aanvullend onderzoek van de fabrikant Thales (9505301286_EAR_715_NLD) heeft aangetoond dat de grenswaarde van het stralingsniveau van de radar binnen een straal van 100m wordt overschreden en daarmee een potentieel gezondheidsrisico vormt voor luchtvarenden. Hoewel de kans dat een luchtvaartuig aan de verhoogde straling blootgesteld wordt uiterst klein is, gezien de afmetingen van het gebied, heeft Defensie de gevaarzetting bekend gesteld door een bericht aan luchtvarenden (NOTAM M2705/24). Hierin worden de luchtruimgebruikers verzocht het betreffende gebied te vermijden. In deze wijziging wordt het betreffende gebied bestendigd met de instelling van EHD-70 Wier, een zogeheten danger area, dat een straal heeft van 150m en een hoogte van 500 voet AMSL. Een danger area is een gebied waar activiteiten plaatsvinden die een gevaar (kunnen) vormen voor de luchtvaart. De EHD-70 zal gepubliceerd worden in de luchtvaartgids en op de relevante luchtvaartkaarten.

Artikel I, onderdeel B

Gebleken is dat er meerdere aangelegenheden in een jaar zijn die vragen om stilte en daarmee om een verbod op de uitoefening van burgerluchtverkeer in de in artikel 3 genoemde gebieden. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan kransleggingen en herdenkingen op de genoemde locaties tijdens staatsbezoeken of momenten waarop historische gebeurtenissen hebben plaatsgevonden die herdacht worden.

Deze aangelegenheden vinden niet noodzakelijkerwijs op periodiek terugkerende data en tijden plaats. Door op te nemen dat het verbod per NOTAM bekend moet worden gemaakt, wordt enerzijds voorzien in de benodigde flexibiliteit en anderzijds in de kenbaarheid van het verbod, overeenkomstig artikel 5.10, vierde lid, van de Wet luchtvaart.

Om gedurende herdenkingsceremonies geen onnodige beperkingen op te leggen aan vliegverkeer rondom Schiphol is de oorspronkelijke EHTSA 16 opgedeeld in twee in hoogte verschillende gebieden, EHTSA 16A en 16B, die afzonderlijk van elkaar geactiveerd kunnen worden.

Artikel I, onderdeel C

Op 1 januari 2024 is in werking getreden het Besluit van 4 december 2023 houdende wijziging van het Besluit beheer politie en enkele andere besluiten in verband met de splitsing van de Landelijke eenheid in de Eenheid landelijke expertise en operaties en de Eenheid landelijke opsporing en interventies (Besluit splitsing Landelijke eenheid politie). Die opsplitsing in twee landelijke eenheden noopt tot wetstechnische c.q. terminologische aanpassing van een aantal ministeriële regelingen waarin nog wordt verwezen naar de voormalige Landelijke eenheid of organisatieonderdelen daarvan. Deze wijzigingsregeling voorziet in die aanpassing in Regeling.

Artikel II

Deze regeling treedt in werking met ingang van 22 januari 2026, de datum waarop de relevante wijzigingen in de luchtvaartgids zijn gepubliceerd. Voor een nadere toelichting op de inwerkingtreding wordt verwezen naar het onderdeel ‘Inwerkingtreding en vaste verandermomenten’ van het algemeen deel van de toelichting.

De Staatssecretaris van Defensie, G.P. Tuinman

Naar boven