Kennisgeving van de vaststelling van het Programma Integraal Riviermanagement, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft, in overeenstemming met de Staatssecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur en de Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, het Programma Integraal Riviermanagement vastgesteld. Met de vaststelling is tevens het startsein gegeven voor het Programma Ruimte voor de Rivier 2.0.

WAAROVER GAAT HET PROGRAMMA?

In het Programma IRM staat nieuw rivierenbeleid voor de rivierbodemligging en sedimenthuishouding en voor afvoer- en bergingscapaciteit. Dit beleid is erop gericht om zoveel mogelijk recht te doen aan alle ‘rivierfuncties’: waterveiligheid, de beschikbaarheid van zoet water en drinkwater, natuur en ecologische waterkwaliteit, bevaarbaarheid en regionale economische ontwikkeling en ruimtelijke kwaliteit.

We werken als ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, in samenwerking met Rijkspartners en partners in de Rijn- en Maasregio, aan een stabiele rivierbodem die zichzelf zoveel mogelijk in stand houdt en zo min mogelijk onderhoud vraagt. De ligging van de rivierbodem moet ervoor zorgen dat de rivier bevaarbaar is, dat die bijdraagt aan de natuurlijke rivierdynamiek en dat die ervoor zorgt dat we het water ook in droge tijden goed kunnen verdelen over Nederland.

We moeten er verder voor zorgen dat de rivieren de extreme hoogwaterpieken die we in de loop van deze eeuw verwachten, kunnen afvoeren en opvangen. We zoeken naar oplossingen die ook bijdragen aan de aanpak van de rivierbodemdaling. En die zoveel mogelijk bijdragen aan de rivierfuncties.

Voor de rivierbodem geldt dat we:

• stoppen met ontgrondingen uit het zomerbed van de rivier en verdergaande rivierbodemerosie voorkomen;

• ervoor zorgen dat het sediment zich weer goed kan verplaatsen in de rivieren en op de goede plekken achterblijft;

• door een andere inrichting van de rivieren zo min mogelijk hoeven te baggeren om de hoofdvaargeul bevaarbaar te houden.

Voor de Gemeenschappelijke Maas geldt dat we sediment toevoegen om verdere bodemdaling te stoppen. Voor de Rijntakken kijken we waar het verhogen van de rivierbodem op termijn nodig en haalbaar is.

Voor de waterafvoer en -berging geldt dat we:

• onderzoeken welke waterverdeling bij hoog- en laagwater mogelijk is;

• onderzoeken welke impact riviermaatregelen hebben op (meerdere) rivierfuncties;

• inzetten op riviermaatregelen die de bodemerosie stoppen en die ook goed zijn voor de rivierfuncties.

Ruimteclaim voor de rivieren

De riviermaatregelen die nodig zijn, vragen om ruimte. En op sommige plekken ook om méér ruimte dan nu in de uiterwaarden al is gereserveerd. Een eerste inschatting daarvan staat in het Programma IRM. Deze ‘ruimtekaart’ helpt bij het maken van ruimtelijke keuzes, nu we een nieuwe balans moeten vinden in het gezamenlijk gebruik van het rivierengebied.

We onderzoeken in Ruimte voor de Rivier 2.0 preciezer of, waar en hoeveel ruimte er mogelijk ook aan de landkant van de rivieren binnendijks nodig is en nemen daarin de nieuwste klimaatscenario’s mee.

We willen zoveel mogelijk recht doen aan alle rivierfuncties en zorgen ervoor dat riviermaatregelen goed op elkaar aansluiten en meerdere functies dienen. Toch zullen we samen scherpe keuzes moeten maken, want door de beperkte ruimte in het rivierengebied weten we nu al dat niet alles overal mogelijk is.

Het programma is een kerninstrument uit de Omgevingswet waarin maatregelen worden beschreven voor de fysieke leefomgeving om de doelstellingen voor een bepaald gebied te bereiken. Tegen de vaststelling van een programma kan geen beroep worden ingesteld.

Reactienota

In totaal zijn er 95 zienswijzen ingediend. De meeste zienswijzen zijn ingediend door overheden (32) en particulieren (25). Een deel van de zienswijzen is namens meerdere personen en/of organisaties ingediend. De zienswijzen zijn zorgvuldig gelezen. Op de zienswijzen is nu gereageerd door de Minister van Infrastructuur en Waterstaat, in afstemming met de Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening en de Staatssecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, in de reactienota. In deze reactienota staat uitgelegd waarom zienswijzen wel of geen aanleiding hebben gegeven tot het aanpassen van het Programma. Aanpassingen in het Programma zijn vooral tekstueel om het programma op een aantal punten te verduidelijken. De meeste reacties gaan over het vervolg van IRM en krijgen daarin ook een plek. De indieners van de zienswijzen zijn geïnformeerd over het besluit en de reactienota.

WILT U DOCUMENTEN BEKIJKEN?

Alle documenten zijn digitaal te vinden op Platform Participatie. Het gaat dan om het Programma, PlanMER, Passende Beoordeling en de Reactienota, waarin wordt gereageerd op de zienswijzen die zijn ingediend over het ontwerpprogramma.

Het programma dat u vindt op Platform Participatie is afgeleid van het programma dat is te vinden via het Omgevingsloket. Bij eventuele verschillen tussen beide publicaties is de publicatie via het Omgevingsloket leidend.

Op papier kunt u de documenten van donderdag 10 april 2025 tot en met woensdag 21 mei 2025 bekijken bij:

Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijnstraat 8, 2515 XP Den Haag.

Neem vooraf telefonisch contact op met de locatie in verband met de openingstijden.

WAT IS HET VERVOLG?

Met de vaststelling van het Programma IRM gaan we van start met het programma Ruimte voor de Rivier 2.0. We werken aan maatregelen voor de Rijn en de Maas en gaan we na welke (inter)nationale afspraken nodig zijn. Ondertussen blijven we leren van lopende projecten in het rivierengebied. Ruimte voor de Rivier 2.0 levert input voor de herijking van de deltabeslissingen in 2026 en het Nationaal Waterprogramma. Daarbij wordt samengewerkt met andere deltaprogramma’s zoals die voor het IJsselmeergebied, de Zuidwestelijke Delta, Rijnmond-Drechtsteden en Zoetwater.

WILT U HULP VAN HET INFORMATIEPUNT DIGITALE OVERHEID?

Contact met de overheid gaat steeds vaker digitaal. Soms vinden mensen dit lastig. Kunt u wel wat hulp gebruiken of kent u iemand die hulp nodig heeft? Kom dan langs in de bibliotheek, bij het Informatiepunt Digitale Overheid.

De Informatiepunten Digitale Overheid zijn er voor mensen die moeite hebben met digitale dienstverlening en vragen hebben over het zaken doen met de overheid. De Informatiepunten zijn ondergebracht in de bibliotheken. U kunt hier zonder afspraak binnenlopen voor ondersteuning bij vragen over websites van de overheid, bijvoorbeeld voor het digitaal raadplegen van documenten behorend bij dit project of het digitaal indienen van een zienswijze.

WILT U MEER INFORMATIE?

Meer informatie over het programma en de reactienota staat op Platform Participatie.

Vragen over het project? Mail naar: postbusrvdr@minienw.nl.