Besluit van de Staatssecretaris van Financiën van 15 december 2023, nr. 2023-281498, houdende de instelling van een begeleidingscommissie risicoclassificatiemodel toeslagen 2024 (Instellingsbesluit begeleidingscommissie risicoclassificatiemodel toeslagen 2024)

De Staatssecretaris van Financiën,

Gelet op artikel 2 van de Wet vergoedingen adviescolleges en commissies;

Besluit:

Artikel 1. Begripsbepalingen

In dit besluit wordt verstaan onder:

a. Staatssecretaris:

Staatssecretaris van Financiën – Toeslagen en Douane;

b. commissie:

de commissie, bedoeld in artikel 2, eerste lid;

c. RCM:

risicoclassificatiemodel van toeslagen.

Artikel 2. Instelling en taak

  • 1. Er is een begeleidingscommissie risicoclassificatiemodel toeslagen.

  • 2. De commissie heeft tot taak:

    • a. Het begeleiden van de ambtelijke werkgroep tot het doen van onderzoek naar de reconstructie van de selecties uit het RCM en daaropvolgende behandeling die burgers hebben gekregen van Dienst Toeslagen;

    • b. Het uitbrengen van adviezen over de validatie van de opzet en de uitkomsten van dit onderzoek; en

    • c. Het gevraagd en ongevraagd advies geven op het onderzoek inclusief het onderzoeksvoorstel en aanverwante stukken.

Artikel 3. Samenstelling, benoeming, ontslag

  • 1. De commissie bestaat uit een voorzitter en twee andere leden.

  • 2. De benoeming geschiedt voor de duur van de commissie. De commissie houdt op te bestaan zodra zij de adviezen als genoemd in artikel 2, tweede lid, onder b heeft overgedragen aan Dienst Toeslagen.

  • 3. Met ingang van 1 januari 2024 worden voor de duur van de commissie benoemd:

    • a. Prof. dr. R.B. van Baaren, tevens voorzitter;

    • b. Prof. dr. P.G.M. van der Heijden; en

    • c. Dr. mr. L.M. Koenraad.

  • 4. De voorzitter en de andere leden kunnen op eigen verzoek of op zwaarwegende gronden worden geschorst en ontslagen door de Staatssecretaris.

Artikel 4. Werkwijze

  • 1. De commissie stelt haar eigen werkwijze vast.

  • 2. De commissie krijgt de beschikking over stukken die zij nodig acht voor haar taken vanuit het Ministerie van financiën en Dienst Toeslagen. Zij verwerken geen individuele dossiers en persoonsgegevens van burgers.

Artikel 5. Secretaris

  • 1. De commissie wordt ondersteund door een secretaris.

  • 2. De secretaris is voor de inhoudelijke uitvoering van zijn taak uitsluitend verantwoording schuldig aan de voorzitter van de commissie.

  • 3. De Staatssecretaris voorziet in de secretaris van de commissie.

Artikel 6. Vergoedingen en kosten

  • 1. De voorzitter en andere leden van de commissie hebben recht op een vaste vergoeding per maand. De toepasselijke salarisschaal voor de voorzitter en de andere leden is schaal 18 trede 10 overeenkomstig de salarisschalen zoals deze zijn overeengekomen in de laatstelijk afgesloten collectieve arbeidsovereenkomst die is gesloten voor de ambtenaren die krachtens een arbeidsovereenkomst met de Staat werkzaam zijn.1 De deeltijdfactor van de voorzitter en de leden is 0,1.

  • 2. Kosten van de commissie komen voor rekening van de Staatssecretaris, voor zover vooraf door hem goedgekeurd. Onder kosten worden in ieder geval verstaan:

    • a. de kosten voor de faciliteiten van vergaderingen indien daarin niet is voorzien door de Staatssecretaris; en

    • b. reis- en verblijfkosten overeenkomstig hetgeen daarover is overeengekomen in de laatstelijk afgesloten collectieve arbeidsovereenkomst voor rijksambtenaren.

Artikel 7. Informatieplicht, openbaarmaking en archief

  • 1. De commissie verstrekt desgevraagd aan de Staatssecretaris de voor de uitoefening van zijn taak benodigde inlichtingen. De Staatssecretaris kan inzage vorderen van zakelijke gegevens en bescheiden, voor zover dat voor de vervulling van zijn taak redelijkerwijs nodig is.

  • 2. De (eventuele) adviezen, als genoemd in artikel 2, tweede lid, onder b en c, worden openbaar gemaakt op het moment van afronding van haar taak.

  • 3. De commissie draagt zo spoedig mogelijk na beëindiging van haar werkzaamheden aan het Ministerie van financiën.

Artikel 8. Geheimhouding

De leden van de begeleidingscommissie zijn verplicht tot geheimhouding van de gegevens waarover zij bij de uitvoering van hun taak de beschikking krijgen, behoudens voor zover dit uit hun taken en verplichtingen anders voortvloeit.

Artikel 9. Inwerkingtreding

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst en werkt terug tot en met 1 januari 2024.

Artikel 10. Citeertitel

Dit besluit wordt aangehaald als: Instellingsbesluit begeleidingscommissie risicoclassificatiemodel toeslagen 2024.

Dit besluit zal met toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

Den Haag, 15 december 2023

De Staatssecretaris van Financiën, A. de Vries

TOELICHTING

Zoals aangekondigd in de Kamerbrief bij het PwC-onderzoek naar het breder gebruik van de risicoscores werkt Dienst Toeslagen momenteel aan een nadere analyse om de gevolgen van de handmatige behandeling na selectie door het model in kaart te brengen.2

Het RCM werd tussen april 2013 en november 2019 binnen Dienst Toeslagen gebruikt om te selecteren welke nieuwe aanvragen of wijzigingen in bestaande toeslagaanvragen voor een handmatige behandeling in aanmerking kwamen. Het betreft dus de fase voor het definitief vaststellen van de toeslag. Het model bevatte geen automatische besluitvorming over het recht op toeslag; dit werd altijd gedaan door de medewerkers die de aanvragen beoordeelden. Bij nieuwe aanvragen leidde dit behandelproces tot uitstel van betaling. Afhankelijk van de conclusie van de behandelaar werd na de behandeling de betaling met het (aangepaste) bedrag uitgevoerd. Bij lopende aanvragen werd de oorspronkelijke toeslag (van voor de aangevraagde wijziging) nog doorbetaald totdat het behandelproces was afgerond.

Ten behoeve van de lopende analyse heeft een data-analyse plaatsgevonden. Uit de data-analyse blijkt onder andere dat de toeslag in 60 à 70 procent van de werkopdrachten werd verlaagd of stopgezet, zowel bij het gebruik van het model voor de huurtoeslag als voor de kinderopvangtoeslag. Deze stopzettingen waren gebaseerd op de toenmalige wetgeving en beleidskeuzes. Om alle cijfers nader te kunnen duiden wordt momenteel gewerkt aan een steekproef op basis van dossiers en behandelverslagen van controles die hebben plaatsgevonden naar aanleiding van selectie door RCM. Met de steekproef wordt bekeken of er een verklaring is voor de uitkomsten van de handmatige behandeling.

De steekproef zal worden uitgevoerd door behandelaren binnen Toeslagen, die niet eerder posten uit het RCM hebben behandeld maar wel kennis hebben van de benodigde materie en systemen (zoals het Toeslagen Verstrekkingen Systeem (TVS)). Toeslagen vindt het van belang dat de opzet en uitkomsten van de interne steekproef daarnaast nog wel extern worden begeleid en gevalideerd. Daartoe dient deze externe begeleidingscommissie.

Artikelsgewijze toelichting

Artikel 3 Samenstelling, benoeming, ontslag

De commissie duurt voort tot het moment dat zij haar werkzaamheden heeft afgerond. Dat is het moment dat zij het advies over de validatie hebben overgedragen aan Dienst Toeslagen.

Artikel 5 Secretaris

Vanuit het Ministerie van Financiën is een contactpersoon aangesteld als eerste aanspreekpunt voor de commissie. Deze contactpersoon fungeert als secretaris en krijgt haar normale bezoldiging.

De Staatssecretaris van Financiën, A. de Vries

X Noot
2

Kamerstukken II, 2021/2022, 31 066, nr. 1008.

Naar boven